Liefdadigheid dit jaar
nog forse groeimarkt
Nederlander gulle, maar kritische gever
Binnenland
Bejaarde man pleegt
ontucht met paarden
'Aanstellingskeuring
overbodig en slecht'
Goedkoopste hotel van Nederland
KLM krijgt vrij spel
in Verenigde Staten
Luchtverkeersleiding
Schiphol 'niet optimaal'
Paus dringt aan op
hechte samenwerking
Zwijgplicht bewaarders
DINSDAG 12 JANUAR11993
Nepbom op station Nijmegen
nijmecen» Het station Nijmegen is gisteren aan het eind van de
middag anderhalf uur volledig ontruimd geweest na de ontdek
king van een verdacht pakketje bij de stationshal. Direct werd
ook het treinverkeer in beide richtingen stilgelegd. De tas, waar
uit draden staken, bleek na onderzoek door de Explosieven Op-
ruimings Dienst een nepbom.
Veel min
der asiel
zoekers
den haag Het
aantal asielzoe
kers is vorig jaar
met 20 procent af
genomen ten op
zichte van 1991.
Vorig jaar zochten
17.464 mensen
asiel in Neder
land, een jaar eer
der waren dat er
nog 21.615. Vorig
jaar werden
21.189 vreemde
lingen ons land
uitgezet, 6.856
meer dan het jaar
ervoor. Vooral on
derasielzoekers
nam het aantal
verwijderingen
toe. In 1992 kwa
men de meeste
asielverzoeken
van Somaliërs:
4.426. Daarna
volgden het v
Iran
11298
2725
AANTAL
Sri Lanka
11034
ASIEL-
Roemenië AANVRAGEN
HU 960
(2.725), Iran
(1.298) en Sri
Lanka (1.034).
De politie in Sliedrecht heeft
gisteren een 71-jarige man uit
die plaats aangehouden we
gens het plegen van ontucht
met zeker twee merries van
een manege. De man werd op
heterdaad betrapt in de stal.
Op dat moment had hij zijn
arm tot aan de elleboog in de
vagina van één van de merries.
Hij had ook zijn broek laten
zakken.
De man verklaarde tijdens
het verhoor uit liefde voor de
dieren te hebben gehandeld en
niet voor zijn eigen genot. Hij
zou meer van dieren dan van
mensen houden. Volgens de
politie is het niet de eerste keer
dat de man ontucht met dieren
pleegt. „We troffen hem te pas
en te onpas in een weiland
aan, maar we konden nooit
iets bewijzen."
amsterdam anp
Medische keuringen
een slecht instrument om per
soneel te selecteren. Ze blijken
lichamelijke of geestelijke pro
blemen in de nieuwe baan niet
te voorkomen en bovendien
zijn afkeuringen soms niet te
recht. Dat stelt de Amsterdamse
onderzoeker De Kort in een
proefschrift waarop hij eind de
ze maand promoveert.
Per jaar vinden in Nederland
ongeveer 300.000 aanstellings
keuringen plaats. Volgens De
Kort kunnen keuringen op twee
manieren een negatief resultaat
opleveren: het levert niet-rele-
vante informatie op of, door bij
voorbeeld verkeerde bediening
van de apparatuur, foute gege-
Het blijkt niet mogelijk, stelt
de promovendus, om via de
keuring te bepalen of iemand
gezond is en ook zal blijven. Er
worden door fouten bij de keu-
utrecht anp
Turken vragen om schorsing
van politieagenten Venlo
Daar overleed hij ruim een dag
later aan hersenletsel. Door in
cidenten als dat in Venlo komt
het vertrouwen van allochtonen
in de politie zwaar onder druk
te staan, aldus het inspraakor
gaan. Het vraagt daarom Dales
de betrokken politieagent(en)
met onmiddellijke ingang te
schorsen, in elk geval voor de
diiur van een onafhankelijk on
derzoek naar het gebeurde. De
hoofdofficier van justitie laat op
dit moment een onderzoek in
stellen door de rijksrecherche.
Als dat onderzoek uitwijst dat
sprake is van schuld, zouden
ontslag en strafvervolging moe
ten volgen. Als geen schuld kan
worden aangetoond, is volgens
de Turken een beleid nodig om
dit soort incidenten te voorko
men.
Het Inspraakorgaan Turken in
Nederland heeft minister Dales
van binnenlandse zaken ge
vraagd om schorsing van de po
litieagenten in Venlo die waren
betrokken bij de arrestatie van
een 32-jarige Turkse man die
eind vorige week overleed na
zijn arrestatie.
De man reed woensdagavond
tegen een paal. Een getuige bel
de de politie, die de man bij
aankomst zeer hardhandig zou
hebben aangepakt en geboeid.
Hij zou ook enige tijd op de
grond hebben gelegen en met
het hoofd tegen de grond zijn
geslagen. Na aankomst op het
bureau belde de politie een arts,
die de man onmiddellijk naar
een ziekenhuis lie! brengen.
Minder gevers, maar hogere inkomsten
Liefdadigheid is in trek bij minder Nederlanders, maar
die geven wel aanzienlijk méér bij de collectes en andere
acties voor het goede doel. Voorzover de cijfers al bekend
zijn, hebben de liefdadigheidsinstellingen vorig jaar 10
procent meer geld binnengekregen dan in 1991. Daar
staat tegenover dat in 1991 90 procent van de Nederlan
ders iets had gegeven aan een goed doel en vorig jaar nog
maar 85 procent, zo blijkt uit cijfers van het Rotterdamse
onderzoeksbureau Mediad.
den haag gppsen dat denkt minder te gaan
geven is afgenomen, van vorig
Voor dit jaar lijken de vooruit- jaar 9 procent naar nu 4 pro-
zichten voor de geldinzame- cent. Het overgrote deel (87
laars gunstig. Het aantal men- procent) zegt hetzelfde te blij
ven geven aan het goede doel,
terwijl 9 procent verwacht dit
jaar iets dieper in de buidel te
tasten.
Ondanks de daling van het
aantal gevers haalden de ruim
driehonderd bij het Centraal
Bureau Fondsenwerving geregi
streerde instellingen 879 mil
joen gulden in tegen 780 mil
joen gulden een jaar eerder.
Voor dit jaar wordt opnieuw
een groei voorzien.
Charitatieve instellingen krij
gen hun geld vooral binnen via
collectes, donaties, contributies,
acties en legaten. Uit het onder
zoek van Mediad blijkt dat 70
procent van alle inwoners van
Nederland vorig jaar aan de
deur geld heeft gegeven voor
een goed doel, 39 procent heeft
op straat geld in een collectebus
gedaan en 57 procent heeft het
afgelopen jaar per bank of giro
een bedrag overgemaakt. Op
vallend is dat de giften voor or
ganisaties die goed doen in de
Derde Wereld gemiddeld hoger
zijn dan die voor liefdadigheids
instellingen op het gebied van
de gezondheidszorg. Die instel
lingen krijgen van meer mensen
kleinere bedragen.
Onderzoek door een dieren
arts heeft uitgewezen dat de
merries niet ongeschonden
zijn gebleven. Eén van de die
ren heeft bloeduitstortingen,
de andere merrie een ontsto
ken vagina. De dierenarts zal
de merries zeker nog een paar
dagen met antibiotica behan
delen.'
Medewerkers van de manege
hebben geschokt gereageerd.
„Hier is niets liefdevols aan.
De man heeft de paarden scha
de toegebracht. Goddank heeft
hij geen drachtige merrie be
tast. Dan was het veulen naar
alle waarschijnlijkheid dood
geboren."
De man is na zijn bekentenis
weer op vrije voeten gesteld.
Het is nog niet duidelijk of en
op welke gronden hij zal wor
den vervolgd. De man weigert
zich overigens door een psy
choloog te laten behandelen.
ringen mensen onnodig afge
keurd, terwijl bij mensen die ar
beidsongeschikt raakten tijdens
de keuring niets was opge
merkt.
Bij 100.000 mensen die in een
(nieuwe) baan begonnen, on
derzocht De Kort in hoeverre ze
in de eerste jaren in de WAO te
rechtkwamen. Bij tweederde
van de arbeidsongeschikten was
tijdens de keuring niets geble
ken van gezondheidsproblemen
en bij nog eens 13 procent wa
ren alleen zaken aan het licht
gekomen die niets met de latere
afkeuring hadden te maken.
De Kort wil dat de overheid
strengere voorwaarden stelt aan
het toelaten van keuringen, bij
voorbeeld door te eisen dat de
effectiviteit wordt aangetoond.
Bedrijfsartsen kunnen volgens
hem hun tijd beter besteden
aan herintreding van zieke
werknemers of aan bedrijfs-
spreekuren.
kerkrade In Kerkrade is vandaag de Nederlandse vestiging geopend van Formule 1, de goedkoopste hotelketen van Europa. Het hotel heeft
door automatisering een minimum aan personeelskosten. Zo moet de hotelgast helemaal zelf inchecken. Door zijn creditcard in een betaalau
tomaat te stoppen om het bedrag voor logies en eventueel ontbijt te laten omschrijven, krijgt de gast een code van drie cijfers/letters en kan
hij naar zijn kamer. De tweepersoonskamer met extra stapelbed aan het hoofdeinde kost 54 gulden per nacht, foto's anp arthur bastiaanse
ans bouwmans
Liefdadigheid is een groeimarkt. De goed
geefsheid is eind jaren tachtig, begin negen
tig met ongeveer tien procent per jaar toe
genomen. En een woordvoerder van Foster
Parents Plan (FPP) denkt voor het afgelo
pen jaar aan eenzelfde groei. Liefdadigheid
is diep geworteld in de Nederlandse maat
schappij met zijn meer dan één miljoen
vrijwilligers, tientallen televisieshows voor
het goede doel, tassen, buttons en t-shirts
'met boodschap'.
In 1991 zamelden de ruim driehonderd
liefdadigheidsinstellingen die hun inkom
sten opgeven aan het Centraal Bureau
Fondsenwerving (CBF) 879 miljoen gulden
in, het jaar ervoor 780 miljoen. De markt is
echter veel groter. Volgens directeur Wester
van het CBF vergaren zo'n zeshonderd
fondsenwervers samen jaarlijks 2 miljard
gulden.
De groei is niet evenredig verdeeld. ,,We
weten dat een aantal organisaties een slecht
jaar heeft gehad. Twee fondsen uit de top-
twintig hebben een klap gehad en vijf tot
zes miljoen minder binnengehaaldzegt
woordvoerder Lasker van het Rotterdamse
bureau Mediad, dat onderzoek doet op ge
bied van liefdadigheid. Namen wil hij overi
gens niet noemen.
Een rondvraag langs een aantal grote in
stellingen levert een wisselend beeld op.
Een organisatie als de Nederlandse Kanker
bestrijding heeft te maken met een daling
van de inkomsten, Amnesty International
houdt er rekening mee geen groei te kun-
Artsen zonder Grenzen, AIDS-
fonds en FPP doen het daarentegen erg
goed.
Lasker verklaart de voortdurende groei
van de liefdadigheidsmarkt door de gulheid
van de baby-boom generatie. „Er wordt het
meest gegeven door mensen van 45 of ou
der. De na-oorlogse generatie is nu 45. Die
mensen zijn nu hevig aan het geven en blij
ven nog een tijd daarmee doorgaan." De tij
den dat in één TV-uitzending 75 miljoen
kon worden vergaard, zijn volgens hem wel
voorbij. „Deze generatie gevers is kritisch.
De mensen vragen om een beter produkt."
Dat zegt ook woordvoerder M. Dullaert
van FPP, dat vorig jaar naar eigen schatting
120 miljoen heeft opgehaald. „Mensen ge
ven steeds meer geld aan structurele hulp
en zijn pragmatischer. Particulieren en be
drijven willen controleren waar hun geld
blijft."
Dat is ook een van de verklaringen voor
de voortdurende inkomstenstijging bij Art
sen zonder Grenzen. Verwachting voor
1992: 71,9 miljoen tegen 58,3 miljoen een
jaar eerder. Door de grote aandacht van de
media voor hun werk in ramp- en oorlogs
situaties is goed te zien wat met het geld ge
beurt.
Minder goed gaat het bij het Koningin
Wilhelmina Fonds/Nederlandse Kankerbe
strijding, dat na jaren van stijgende inkom
sten het afgelopen jaar pas op de plaats
1 heeft moeten maken. Verwachting voor
1992: 73 miljoen, drie miljoen minder dan
in 1991 door het achterblijven van inkom
sten uit legaten. De lichte terugval is geen
reden voor paniek. „Er is een stabiele,
standvastige achterban", zegt een woord
voerder. Wel is de organisatie van plan dit
jaar de besteding van gelden aan weten
schappelijk onderzoek - want daaraan
wordt meer dan de helft uitgegeven - beter
voor het voetlicht te brengen.
Fondsenwervers willen allemaal steun
voor hun specifieke goede doel: bescher
ming van het milieu, bestrijding van een
ziekte, hulp aan de Derde Wereld of verbe
tering van het welzijn. Daarvoor worden
particulieren en bedrijven rechtstreeks be,-
naderd (bijvoorbeeld via direct mail), vaste
begunstigers geworven, grote acties gehou
den zoals de gecombineerde actie voor So
malia en het voormalige Joegoslavië, samen
met omroepen TV-programma's opgezet,
TV-spotjes gemaakt en gecollecteerd.
Wie de beste marketing heeft, haalt het
meeste geld binnen, zo heeft het verleden
bewezen. Reden voor de organisaties om
met argusogen te kijken naar wat de ander
doet. En wat dat oplevert. Wat dat betreft
maken de organisaties een omwenteling
door, zegt Mediad-man Lasker. Reclame en
mediasteun lijken in het hele gevecht rond
de gulle gever een steeds grotere rol te spe
len. Lasker waarschuwt echter dat een aan
tal fondsenwervers het gevaar loopt als dol
le paarden achter een marketing concept
aan te gaan lopen. „Het moet niet zo zijn
van o jee, zij hebben een spotje dan wij ook.
Want het is natuurlijk niet de bedoeling dat
een grootscheepse campagne meer gaat
kosten dan het aan nieuwe donateurs of
geld kan opleveren."
amstelveen bill meyer
Het Amerikaanse ministerie van
transport (DOT) heeft de KLM
en haar partner Northwest Airli
nes toestemming gegeven om
uitgebreid samen te werken. Zo
mogen de maatschappijen hun
vluchtschema's volledig op el
kaar afstemmen, kan worden
samengewerkt op het gebied
van tariefstelling en zijn afspra
ken mogelijk over de verdeling
van inkomsten.
De overeenkomst is voor de
KLM uiterst belangrijk. Dankzij
de al eerder afgesloten 'Open
Skies Agreement' met de VS,
waarbij de KLM het recht kreeg
om op elke willekeurige Ameri
kaanse bestemming te vliegen,
kan nu ernst worden gemaakt
met de samenwerking met Nor
thwest.
Zo mag de KLM zich in de VS
nu samen met Northwest als
één luchtvaartmaatschappij
presenteren. Alleen ten aanzien
van een gezamenlijke merk
naam heeft DOT een voorbe
houd gemaakt. Daarvoor moet
per gelegenheid aanvullende
goedkeuring worden gevraagd.
De beide maatschappijen mo
gen wel gezamenlijk adverteren.
Op een bijeenkomst op
Schiphol gistermiddag kondig
de de KLM de introductie van
een 'Europa-pass' aan voor pas
sagiers reizend vanuit de VS.
Dat betekent dat zij, mits met
de KLM of Northwest via Schip
hol reizend, goedkoop naar tal
van bestemmingen in Europa
kunnen vliegen. Er is nog niet
beslist of straks ook voor Euro
peanen een zelfde pas in de VS
wordt ingevoerd.
De KLM neemt nu ten op
zichte van de Europese concur
rende een unieke positie in op
de belangrijke Amerikaanse
luchtvaartmarkt. Geen van de
andere Europese maatschappij
en kent de vrijheden zoals de
KLM die nu in de VS heeft. Bo
vendien heeft geen andere Eu
ropese maatschappij zulke
hechte connecties als de KLM
die met Northwest heeft. Dank
zij Northwest kan de KLM Eu
ropese passagiers snelle en (la
ter mogelijk ook goedkope)
doorverbindingen binnen de VS
aanbieden.
Om zoveel mogelijk Europea
nen naar Schiphol te lokken,
om ze vervolgens te laten door
vliegen naar de VS en het Verre
Oosten, heeft de KLM in okto
ber een nieuwe dienstregeling
in het leven geroepen met acht
honderd extra vluchten per
week. De KLM tracht op deze
wijze in het buitenland passa
giers van gerenommeerde con
currenten als Lufthansa, British
Airways en Air France af te
snoepen. Ook dit jaar zal het
aantal Europese vluchten verder
worden uitgebreid.
amsterdam anp
Kritiek El Al op begeleiding tijdens ramp
Rijkspolitie, de dienst Lucht-
vaartonderzoeken afdeling
Schiphol en de gemeentepolitie
in Amsterdam hebben na de
ramp een onderzoek ingesteld
naar het functioneren van de
luchtverkeersleiding. Het on
derzoek richtte zich onder meer
op meldingen van de Kustwacht
en de gemeentepolitie Almere
dat de Boeing brokstukken ver
loor. Alleen de Kustwacht
maakte een opmerking over het
mogelijke verlies van een mo
tor. Die meldingen zijn niet
doorgegeven aan de betrokken
verkeersleiders. De verkeerslei
ding treft dan ook geen blaam,
zo luidde de conclusie van het
onderzoek.
In het onderzoeksrapport
concludeert El Al dat het onge
luk is veroorzaakt doordat twee
motoren van het toestel afvielen
als gevolg van een zwakke borg-
pin. De Israëlische luchtvaart
maatschappij heeft vliegtuigfa-
brikant Boeing aansprakelijk
gesteld voor alle schade.
De luchtverkeersleiding op
Schiphol heeft de bemanning
van de El Al Boeing die op 4 ok
tober neerstortte, niet optimaal
begeleid. Dat is een van de tien
tallen aanvullende opmerkin
gen in het onderzoekrapport
dat El Al zondag in Jeruzalem
heeft gepubliceerd.
De algemeen directeur van El
Al Nederland, Uri Danor, heeft
dit bevestigd. De kritiek betreft
vooral de^tommunicatie tussen
de verkeersleiding en de be
manning van de Boeing. Zij
spitst zich in het bijzonder toe
op het feit dat de luchtverkeers
leiding niet aan de bemanning
heeft meegedeeld dat het vlieg
tuig kort na het opstijgen twee
motoren had verloren. „De
back-up was niet perfect", zo
staat in het rapport.
Danor wijst er op dat het gaat
om detailkritiek. In het alge
meen is de samenwerking bij
zonder goed te noemen.
De Dienst Luchtvaart van de
vaticaanstad» anp
'Verdeeldheid bisschoppen zaait verwarring
hun vele en belangrijke initia
tieven, zoals het Getijdengebed
en diverse herderlijke brieven
De bisschoppen.moeten de vie
ringen, zoals doop, huwelijk en
uitvaart, benutten voor verster
king van de band met de gelovi
gen, zo zei de paus. Het zijn
vaak de enige momenten waar
op afvallige gelovigen nog een
keer in de kerk komen.
Uit het werk van de pastoraal
werk(st)ers put de paus „geg
ronde hoop" voor de opbouw
van de geloofsgemeenschap
Maar hij sprak tegelijkertijd zijn
steun uit voor het beleid van
duidelijk scheiding van be
voegdheden van priesters en en
pastoraal werk(st)ers. Als aan de
niet-gewijde pastoraal werk
(st)ers taken worden toever
trouwd die alleen aan priesters
toekomen, wordt te kort gedaan
aan de rijkdom en de plurifor
miteit van de kerkelijke ge
meenschap, zo waarschuwde de
paus.
De Nederlandse bisschoppen
moeten van paus Johannes
Paulus II eendrachtig samen
werken. Onderlinge onenigheid
leidt alleen maar tot verwarring
onder de gelovigen en kan ge
makkelijk door de media wor
den misbruikt. Dat heeft paus
gisteren gezgd tegen de bis
schoppen in het kader van hun
verplichte vijfjaarlijkse bezoek
aan Rome.
Slechts volledige eensgezind
heid kan volgens de paus leiden
tot de communio (gemeen
schap) waartoe de bisschoppen
zich tijdens hun Bijzondere Sy
node van 1980 hebben ver
plicht. Als tekenen van hoop
binnen de Nederlandse kerk
noemde de paus een afnemen
de agressiviteit van kritische be
wegingen en een versterking
van het gezag van de bisschop
pen.
Hij prees de bisschoppen om
den haag anpheeft gestuurd. Daarin werd
melding gemaakt van een on
houdbare situatie op de jeugd
afdeling. Als belangrijkste oor
zaak werd aangevoerd dat de
relatie tussen de gedetineerden
en het personeel ernstig zou
zijn verstoord en de indeling
van het gebouw problemen
geeft. Vorige week woensdag
ontsnapten drie langgestrafte
jeugdige gedetineerden uit De
Grittenborgh. F.én van hen
meldde zichzelf vrijdagavond
bij de politie.
Directeur Kranendonk van stra
finrichting De Grittenborgh in
Hoogeveen heeft de bewaarders
van de jeugdafdeling een zwijg
plicht opgelegd. Volgens het mi
nisterie van justitie wil Kra
nendonk zo bereiken dat „de
rust terugkeert".
Justitie ontkent dat de zwijg
plicht verband houdt met de
brandbrief die de commissie
van toezicht onlangs aan minis
ter Hirsch Ballin van justitie
