Grote afslanking
NedCar op stapel
Economie Beurs
Demonstreren voor lagere rente
MAANDAG 11 JANUAR11993
BEURSEFFECTEN
Waarom gaan de Europeanen
niet massaal de straat op? Euro
pa kampt al lang met een te ho
ge rente en als daar niet snel
wat aan wordt gedaan, staat
veel Europese landen, Duits
land voorop, een economische
recessie te wachten. Ofschoon
een hoge rente veel werkloos
heid, inkomensverlies en ande
re ellende veroorzaakt, heeft de
stand van de rente bi) mijn we
ten nog nooit één demonstrant
op de been gebracht.
Toch is daar juist nu alle re
den voor. Als we bijvoorbeeld
de voorspelling van de grootste
Amerikaanse bank J.P. Morgan
mogen geloven, wordt de nade
rende recessie in veel Europese
landen net zo scherp als in
1974-75 en 1980-'82. De ach
teruitgang van de produktie zal
nog wel meevallen, maar de
voorspelling voor de werkloos
heid is ronduit onrustbarend.
Dit jaar zal de werkloosheid
in Europa aanzienlijk sneller
stijgen dan in 1974-1975 en net
zo hard als aan het begin van de
jaren tachtig. Over twaalf maan
den zal meer dan 11 procent
van de Europese beroepsbevol
king zonder baan zitten, een
na-oorlogs dieptepunt.
De huidige recessie heeft één
duidelijke oorzaak: de buiten
sporig hoge rente, variërend van
8 procent in Nederland tot bijna
15 procent in Spanje. Al bijna
twee jaar wacht Europa tever
geefs op het moment dat geld
lenen goedkoper wordt. Waar
om is er geen enkele onderne
mer in hongerstaking gegaan
tegen de rente die zijn bedrijf
langzaam maar zeker de nek
omdraait? Waarom laten werk
lozen zich niet uit protest vast
ketenen aan de hekken van het
Bundesbankgebouw? Waarom
organiseert de Vereniging Eigen
Huis niet in elke Europese
hoofdstad een massademon
stratie ter verlaging van de hy
potheekrente?
De hoge rente is voor het eco
nomisch klimaat desastreuzer
dan welk GATT-akkoord, welke
loonstop en-welk massa-ontslag
dan ook. Het brengt onderne
mingen die veel geld hebben
geleend, in ernstige financiële
problemen. Geld lenen is te
duur. Geld op de bank zetten is
minstens zo winstgevend en
zonder risico. Het ontmoedigt
bedrijven om nieuwe investe
ringen te doen.
De hoge rente doodt, kortom,
elk economisch initiatief, met
als gevolg een stijging van de
werkloosheid. En dus doen con
sumenten het rustig aan omdat
zij bang zijn hun baan te verlie
zen. Bij een hoge rente wordt
consumptief krediet, bijvoor
beeld om een auto te kopen,
onbetaalbaar. Om nog maar te
zwijgen over de zware hypo-
theeklasten en de gevolgen
daarvan voor het huishoud
boekje. Zodoende raken bedrij
ven hun produkten niet meer
kwijt en daarmee is de neer
waartse spiraal compleet.
Verantwoordelijk voor de ho
ge rente zijn de Europese cen
trale banken onder aanvoering
van de Duitse Bundesbank. De
Bundesbank wil de rente niet
verlagen. De machtige geldpau-
sen in Frankfurt achten de tijd
daarvoor nog niet rijp. De infla
tie is te hoog en de geldhoeveel-
heid groeit te hard. De andere
Europese centrale banken kun
nen de rente niet ingrijpend
verlagen. Hierdoor zou hun
munt sterk in waarde dalen, en
zou het EMS ontploffen.
De centrale banken doen
daarom liever alsof hun neus
bloedt. Zij proberen de gevol
gen van hun starre houding te
bagatelliseren. Volgens hen
loopt het zo'n vaart niet met de
economische recessie. Pas sinds
kort geeft de Bundesbank toe
dat het economisch klimaat in
Duitsland „duidelijk verslech
tert", hetgeen wel erg eufemis
tisch is uitgedrukt.
De Duitse industrie verkeert
al zwaar in recessie. Dat kan
geen krantelezer ontgaan zijn.
De industriële produktie is het
afgelopen jaar met maar liefst
met 5,8 procent teruggelopen.
De grote autofabrikanten tot
op heden onaantastbaar sym
bool van de kracht van de Duit
se economie hebben aange
kondigd duizenden mensen op
straat te zetten.
Het onafhankelijke Berlijnse
onderzoeksinstituut DIW kwam
de afgelopen week met de alar
merende boodschap dat Duits
land de grootste uitdaging sinds
de opbouw na de Tweede We
reldoorlog te wachten staat. Het
DIW berekent dat in 1992 de
Westduitse economie met 0,7
procent is gekrompen en dat dit
jaar de economische teruggang
ten minste 1 procent zal bedra
gen.
Nederland zal er in vergelij
king met de meeste andere Eu
ropese landen genadig vanaf
komen. Afgelopen donderdag
verlaagde de centrale bank voor
de vierde achtereenvolgende
keer op eigen houtje de rente.
Van alle EG-landen ligt alleen in
Engeland de rente nog lager.
Toch begint ook in ons land de
werkloosheid te stijgen en zal
de economische groei in 1993
minimaal zijn, waarschijnlijk
niet veel hoger dan een half
procent.
Vlak voor de jaarwisseling
verjdaarde Duisenberg, de pre
sident van De Nederlandsche
Bank, dat Nederland in 1993
„een, langzame economische
ontwikkeling, maar geen neer
gang" te wachten staat. Duisen-
berg zegt dat de groei van de
Nederlandse economie in 1992
zal uitkomen op 1,5 procent en
dat de groei in 1993 „in dezelfde
orde van grootte zal liggen".
Daarmee is De Nederlandsche
Bank van alle economische
voorspellers het meest optimis
tisch gestemd. Haar voorspel
ling kan eigenlijk alleen maar
uitkomen, als president Duisen-
berg de-ruimte krijgt om in 1993
de rente nog meer te verlagen.
Brigitte Slot is werkzaam bij het
Institute for Research and Invest
ment Services, een samenwer
kingsverband van de Robeco
Groep en de Rabobank.
Autofabriek Nedcar, met vestigingen in Helmond en
Bom, maakt morgen bekend wat voor gevolgen de op
stapel staande grote reorgansatie van het bedrijf voor de
werkgelegenheid heeft. Bij het bedrijf, waar auto's voor
Volvo worden gebouwd, werken zesduizend mensen.
HEERLEN GPD
Het staat vrijwel vast dat er op
nieuw honderden banen zullen
worden geschrapt en gedwon
gen ontslagen zullen vallen.
Hier en daar wordt zelfs al ge
speculeerd op het verlies van
1500 banen en sluiting van
complete afdelingen.
NedCar maakt op het ogen
blik 88.000 auto's per jaar voor
Volvo. Dat is veel te weinig om
gezond te draaien. Pas vanaf
1995 worden in Bom 180.000
auto's gemaakt, de ene helft
voor Volvo, de andere helft voor
Mitsubishi.
Volgens Henk van Rees van
de Industriebond FNV is er alle
reden voor ongerustheid. De
autobranche zit in het slop. Bij
na alle autofabrikanten in Euro
pa hebben al flink in het perso
neelsbestand gesneden. Boven
dien heeft Volvo zwaar geleden
onder de recente grote valuta
schommelingen.
In de afslanking verwerkt
NedCar ook de plannen om op
een efficiënte, 'meer Japanse
manier' te gaan produceren.
Het, afgelopen jaar is daarvoor
nauwkeurig de werkwijze van
Mitsubishi in Japan bestudeerd:
daar worden met minder men
sen meer auto's gemaakt.
Van Rees hoopt dat NedCar
morgen met een plan komt dat
verder reikt dan alleen een tij
delijke oplossing. „Er moet per
spectief blijven voor zowel de
ontwikkelings- als de produktie-
activiteiten. NedCar moet een
zelfscheppende autofabriek blij
ven, anders is het einde nabij."
BINNENLANDSEAANDELEN
balenburg beh,
begemann groep
borsumywehry
boskaliscert.
burgman heybr. 1700.00 1700.0Q
eahrépref. 81o!00 815$)
calvécert, 1212.00 1210.00
cmdu intern. 120.50 120,50
clalmindoc. 302.00 302.00
content beh, 22,00 22,00
credit lyonn. 23,10 23,10
kon.sphinx
koppelpoort
krasnapolsky
120,70 120.00
8900.00 8900.00
1209,00 1198,00
157500,00 157000,00
15900.00 15850,00
16750,00 16700,00
469,00
735^00
nkf holding
ned.spnngst.
nutnciagb
107,00
7150$)
philipsdiv*93
pirelh
polynorm
porcel.fles
229,00 229,00
73,10 73,00e
14$). 1370
1675,00 1675,00
516,00
17,00
.46,00
328.00 326,00
BUITENLANDSEAANDELEN
bat indostries£ 10,00
bellatlantic 51,00
bell can,enterpr. 41(60
bell south 52,50
bet public ltd C 2,14
boeingcomp. 40,20
ai-lchi bank yen 1670,00
859,00 839,00
general motors
gillette
goodyear
47,90
6,50
10M0
63.80
4510
1490,00 1460,00
perkins foods
philip morris
phillips petrol,
STAATSLENINGEN
nl 123/486-96 111$
nl 83/4 84-94
nl 83/4 90-00
aj'4 90iux)
0183/492-07
nl 81/2 83-94
nl 81/2 841-94
nl 81/2 8411-94
nl 81/2 87-95
nl 81/2 89-99
105.95
106.40
102,40
101.70b
101,38
105,40
nl 81/4 84-94
nl 81/4 85-95
nl 81/4 90-00
110,80
100,00
100,10
nl 71/2 891-99 102,40
nl71/28911-99 102,80
71/2 nl 93p23 103,30
nl 61/2 68IV-94h 99,30
nl 61/2 68IV-94 99,30
nl 61/2 86 96 98,75
nl 61/2 87-94 98,90
nl 61/2 88-96 98,70
nl 61/2 88-98 98.35
nl 61/4 86-% 97.80
nl 61/4 86-95 98.75
nl 61/4 87-95 98.75
nl 61/487-97 98,02
M 61/4 871-95 98.50
nl 61/48711-95
nl 61/4 87-02
nl 61/4 88-94
nl 33/4 53-93h
nl 33/4 53-93
nigrb31r2h
MEEST ACTIEVE FONDSEN
21/02/92 176,20
02/09/92 52,00
26/08/92 79,80
23/11/92 192,40
15/05/92 75,80
22/10/92 90,70
02/11/92 135,40
09/01/92 206,70*
08/01/92 60,90
05/11/92 40,80
20/11/92 28,70
13/01/92 108,00
03/12/92 8,15
20/02/92 137,00
24/11/92 74,50
24/01/92 123,60
18/12/92 15,60
02/11/92 33,50
24/04/92 171,00
30/10/92 23,10
17/12/92 28,80
20/02/92 148,70
11/01/93 30,40
26/10/92 41,00
19/10/92 36,10
05/11/92 20,80
14/01/92 44,70
05/10/92 99,00
08/09/92 48,10
18/08/92 97,80
09/01/92 81,00
17/11/92 28,10
26/08/92 189,70
27/10/92 31,90
24/08/92 91,70
13/01/92 104,30
09/01/92 82,10
52,00
79,80
192,70
75,80
90,50
135,50
207,30
60,90
40f70
28,70
108,30
8,15
136,50
74,50
123,60
15,30
33,00
171,20
23,10
43,00
53,50
56,40
25,20
28,80
148,00
29,00
41,20
36,30
20,40
47,90
97,30
81,00
52,00
79,80
192,70
75,80
91,10
135,50
207.30
61,00
41,00
29,20
108,30
8,55
136,50
74,80
123,60
15,80
33,70
171,20
,23,10
43.00
54,30
56,70
25,20
29,30
148,10
29,00
41,40
48,60
97,30
81,10
136,50 136,50
22,90
42,40
53,50
56.30
24,10
28,50
28,10 28,10
31,80
91,50
105,40
82,30
91,50-
104,70
82,10
47,90 48,30
97,30 97,30
81,00 81,10
91,10 91,20
104,60 104,80
82,10 82,10
Noteringen bijgewerkt tot 12.30 uur
VERKLARING DER AFKORTINGEN
op openingskoers
f
gedaan en laten
hj hoogste koers in 12 mnd.
g
bieden en ex dividend
Ij laagste kóers in 12 mnd.
laten en ex dividend
uk vorige koers (slotkoers)
k
gedaan en laten ex dividend
Ik laatste koers
1
gedaan en bieden ex dividend
a laten
ho
hoogste koers
b bieden
la
laagste koers
c exclaim
s
stopkoers
d ex dividend
sk
slotkoers
e gedaan en bidden
sk2
slotkoers 2 beursdagen terug
OVERIGEOBLIGATIES
7.23 103,40
7.01 100!l5
aab 73/4 89-95
aab 71/4 86-96
aab 6 88p95
aab 53/4 88d93
aab s 83/4 91
aab s 81/2 92-94
aus 71/4 86-01
bng 093-05
109,15 109,15
- 98,80 98.90
99,35
117,00
122,10
7,18 43,55 43,55
7,35 110,20 110,50
7,19 98,90 99,05
91,60
77,60
100,50
eib 71/8 89-99
e.b61/2 86-96
eib61/48%98
el tra 77/8 92
fokker 1090-97
fokker 73/4 89-94
hoogov 93/4 87
8,56 105,50 105,50
inbbb61/486
inb bb 61/4 88
inb bb 53/4 86
Ikb fin 71/4 92
Ikb finance 6 88
lease pl 83/4 92
men 193/8 92
n!b688 7
nwb81/4 83-03
SF8JSS
wuh890-95
wuh71/489
wuh63/487p97
- 99,40 99,50
7,13 97,30 97,50
7,29 108,00 108,00
7,26 103,80 104.20
7,12 102.5Q 102,50
8,89 96,30 96,70
7,05 100.80 101,00
7,43 103.40 103,50
6,95 106,00 106.00
7,31 101,50 101,70
6,99 102,20 102,20
7,38 98,20 98.70
7,71 101,80 102,00
- 101,70 101,80
7,34 99,40 99,70
7,22 105,60 106.10
7!18 103.50 10335
7.45 101.00 .101.00
7,13 100,35 100,30
OPTIEBEURS
Uil 55,00 112 1,10
j95 45.00 27 8,30 b
apr 45,00 1000 0,20 a
apr 52,50 100 1,30
jan 70i00 39 6]20
17 2,10 2.50
jan 30.00 27 1,60
apr 7,50 43 1,80
lui 5,00 234 1,10
jul 10,00 23 4,20
jan 180,00 2628 4,30
feb 185i00 20 4j00
feb 190,00 70 1,80 a
mrt 185,00 37 4,90
mrt 190,00 39 2,80
mrt 200.00 28 0,85
iun 180,00 40 11,00
jun 185,00 i32 8,20
jun 190,00 69 5,80
sep 180i00 20 13$)
ian 180,00 40 0,20
mrt 185,00 21 4,00
jun 170,00 20 1,20
jan 80,00 37 0,20
j94 95,00 40 2,90
apr 70,00 25 2,30
apr 75,00 - 21 4,30
lui 70.00 18 4,20
280,00 197 13.00 a
32 64,00 a 61,00
280,00 317 0.30
290,00
370$)
52 11,50 b 12,40
0,40 a
0.40 a
5,00 a
35,00 101 1,80 a
32,50 101 2,50 a
170,00
170,00
170,00
1,00 b
030 a
jul 55,00 21 3,80
50 10,60 10,50
jul 55,00 25 1,80
20,00 40 1,80 b
30,00 25 1,20
27,50 36 2,00 a
30,00 145 3,50
3530 41 1>0
1070 3,50 5,50 b
40 670 a 530
25$) 178 570 530
095 20,00
jan 145,00
jan 150.00
jul 1553Q
097 145,00
jan 500i00
jan 510.00
feb 51030
500.00-
50030
18500
61 1,50 2,10
62 230 300
20 1,30 1.50
166 070 040
26 10,20 10.10
202 4,30 6,00
85 11,50 15,00
22 40,10 b 46,00
25 2,50 3.10
BELEGGINGSFONDSEN
51,60 51,70
70,20 71.50
68.40 68,20
SS* 23,00
113,30 113,50
12130 121.80
pacific dimens.
pacific prop.sec.
pierson rente gr.
261,30 261,00
163.10
37,80
.115,00
tokyo seaboard 135,00 135,00
tokyopac hold.J 165,00 165,00
vsbóbLgroeif.
wboint.bel.mij
Philips gaat niet
met Siemens in
kabels en vezels
EINDHOVEN «ANP
Philips en Siemens schrappen
hun plan om samen onderne
mingen op te zetten voor de
produktie van telecommunica-
tiekabel en optische glasvezel.
De samenwerking wordt afge
blazen wegens „de huidige eco
nomische omstandigheden", zo
heeft Philips laten weten. Meer
wil het concern niet loslaten.
De twee bedrijven waren in
de loop van vorig jaar overeen
gekomen de 'business unit' op
tische glasvezels en telecommu-
nicatiekabels van Philips onder
te brengen in enkele gezamen
lijke ondernemingen. Daarin
zou Siemens een meerderheids
belang van 75 procent nemen
en Philips 25 procent.
Siemens' kabelactiviteiten
zijn grofweg drie maal zo groot
als die van Philips. In 1991 zette
het Nederlandse concern op dit
terrein voor 550 miljoen gulden
om, Siemens voor anderhalf
miljard mark. De kabelactivitei
ten van Philips boden toen werk
aan 1400 mensen, grotendeels
in Duitsland.
TOP-15 PAR,MARKT
nedschroef hold.
25,00
14,10
60,30
27,20
46,20
51,00
2,60
56,20
49,00
51,50
12,10
77,60
4,70
52,50
20,10
23,00a
14,10
60,30
26,80
46,20
50,00
2,70
56,40
48,80
51,70
12,10
77,60
4,70
52,20
19,50
0V. PARALLELMARKT
vk
Ik
abf
112,20
112,20
alanheri
26,50
26,50
artu biól. c
3,70
3,70
austriaglob.osh
1045,00
1045,00
bergh.papierfabr
26,20
26,50
biogrond belegg.
10,60
10,60
coiccumpr.can$
21,50
21,70
Columbia secur.
138,50
135,50
comm.obl.fonds 1
95,70
95,70
comm.obl.fonds2
95,50
95,50
comrh.obl.fónds3
95,80
95,80
comm.obl.fonds 4
94,40
.94,40
comm.obl.fonds 5
94,10
94,10
comm.obl.fonds6
96,00
96,00
dedrieelectr.
10,30
10,60
delta lloyddlr
67,30
67,40
delta lloyd ecu
56,90
57,40
delta lloyd mix
62,10
60,20
delta lloyd rent
62,10
62,20
dico intern.
56,30
56,00
docdata
3,10
3,10
dutch take-overt
39,00
39,00
ehco-klm kleding
38,30
38,50
e&l aand.ned. 1
70,20
69,80
e&l akt.beheer 2
76,80
76,90
e&l gulden rente
110,60
110,70
e&l portfolio 3
79,70
79,70
e&l kapit.markt
112,60
112,60
europ.dev.cap.crp
8,60
8,50
german city est.
25,70
26,50
gouda vuurvaste.
44,50
44,50
great west.res.£
0,18
0,17
groothandelsgeb.
112,30
112,30
helvoet holding
36,10
35,10
inter/view europa
3,80
3,80
ipna 3 nrc
580,00
kühne heitz
27,50
27,50
management sha-
2,70
-
ned.elevatorbel.
1800,00
1800,00
neways
5,10
5,20
ohra aand.f.
53,00
52,90
ohra liq.grfonds
50,90
50,90
ohraobl.divf.
52,60
52,70
ohra obl.groeif.
52,40
52,50
ohraonr.goedf.
53,70
53,80
ohra totaal fonds
52,60
52,70
panpacificvs$
10,30
10,30
phoenix
541,00
541,00
rood testhouse
1,15
1,15
simac techniek
9,70
9,70
suez growth fund
52,20
52,00
vigilanter
70,00b
71,00
vilenzo intern.
14,60
14,60
weina
36,70
36,70
wereldhave
4,00
wolff
53,00
53,00
EDELMETALEN
Goud
onbewerkt 19,360-19,960
vorige 19,210-19,810
Zilver
onbewerkt 180-250
vorige 180-250
BUITENLANDSGELD
deense kroon (100)
duitse mark (100)
engelse pond
finse mark (100)
franse frank (100)
grieksedr. (100)
Ierse pond
ital.lire (10,000)
jap.yen (10.000)
noorse kroon (100)
oost, schill. (100)
port.escudo(lOO)
spaanse pes. (100)
turkse lira (100)
zweedse kr. (100)
zw.ts.fr. (100)
1,370
27,50
109,70
11,15
142,00
24,75
15,70
1,490
30,00
113,70
0,94
3,05
n,85
148,00
27,25
16,20
1,32
1,67
0,0160 0,0250
23,30 25,80
120,50 125,00
