'Mag ik soms dingen niet vinden?'
U.._™
'Kinderen hebben ook rechten'
Rtv show
195
.12
Wim Bosboom als waakhond van de samenleving
Wim Bosboom, zoon van een predikant, begon als cameraman voor
toen nog het Nts-joumaal. Later werd hij redacteur/regisseur bij Vara's
Achter het Nieuws, weer later zette hij de consumentenrubriek Koning Klant
op, begin jaren tachtig volgde zijn luidruchtige transfer van Vara naar Tros.
Bij deze omroep maakte hij Kieskeurig, de talkshow Hoe later op de avond,
Nieuwsradio op zaterdagmorgen, was hoofd actualiteiten op de radio en
presenteerde Met het Oog Op Morgen, om uiteindelijk uit te komen op de
tv-column Dat Willen We Even Kwijt.
Bosboom heeft Een Mening. Momenteel mobiliseert hij het ongenoegen
in Nederland door een nieuw programma. Hij weet dat hij versleten wordt
voor rechtse klootzak. „Wat moet ik daar mee? Mag ik dingen soms niet vin
den?" Een zelfgesproken portret van een bewogen programmamaker.
Wim Bosboom: „De column Dat Willen We Even Kwijt is een beangstigend succes." archieffoto
HILVERSUM COR SCHELTIS
I j tie opgegroeid die ge-
M 4 wend is aan de televi
sie. Moeder zit met een sherry-
tje voor de tv te roken, vader zit
boven achter de computer en
de kinderen weten niet beter
dan dat dat ding er is", klaagt
Wim Bosboom. De oude rot in
het vak (Achter het Nieuws, Ko
ning Klant, Kieskeurig, Hoe later
op de avond, Nieuwsradio op
zaterdagmorgen, Met het Oog
Op Morgen en de tv-column
Dat Willen We Even Kwijt) ver
baast zich over de gemakzuchti
ge programma's die tegenwoor
dig worden gemaakt.
„Ik dacht eigenlijk dat televi
sie nieuws en cultuur moest
brengen. Het moet gezegd:
nieuws brengen ze tot in het ab
surde toe. Maar tv is absoluut
geen cultuurdrager. De grote
publieksomroepen gebruiken tv
als een transportmiddel voor
gemakkelijke kijkprodukten.
Het heeft een hele spelletjesin
dustrie in het leven geroepen.
Fabrieksmatige programma's
voor scherpe prijzen."
„Ik was vroeger een filmfan.
Ik bracht heel veel tijd door in
de bioscoop. En bij de televisie
vond ik alles verenigd. De
kracht van tv werd me snel dui
delijk. Dat was tijdens een uit
zending met Netty Rosenfeld
voor de Avro. Ja, ze was toen
omroepster voor de Avro.
Ze sprak met dr. A. F. Por-
tielje, directeur van Artis,
die had een Peruaanse
reuzenpad in zijn handen.
En aan het einde van het
programma zet hij die pad
op het opgespoten kapsel
van Netty Rosenfeld. Op
haar kaken vertoonde zich
een sterke glimlach, maar
in haar ogen zag ik haat,
haat tegen die man, dèt
was de kracht van de tv."
„Ik werkte in die tijd op
de afdeling export van de Ta-
lensfabriek. Veel telefoneren, ik
was een soort salesmanager. Ik
fotografeerde ook veel. Ik was
een goeie amateur-fotograaf. Bij
Verschuren van Multifilm solli
citeerde ik toen als cameraman.
Verschuren schetste het leven
dat me te wachten stond. Mid
den in de nacht je bed uit, altijd
beschikbaar zijn. Ik zei: dat is
precies wat ik zoek, wat ik zo
mis in de zaak. Twee maanden
later kon ik beginnen als leer
ling-cameraman."
„Mijn vader vond het goed
mis wat ik deed. Kermisvolk
vond hij het. De eerste werkdag
daar stond ik in mijn nette
pak werden we in een busje
geladen en naar Heemstede ge
reden waar we in een staalfa
briek lampen met petroleum en
poetsmiddel moesten schoon
maken. Ik heb bij Multifilm veel
geleerd door rond te kijken en
m'n kop te houden."
„Ik deed in de tussentijd ook
vrij veel voor de Vara. Filmde
drama. Kleine stukjes speelfilm,
als aankondiging van stukken,
bij voorbeeld van Op Hoop Van
Zegen. Ik droomde er van aan
een speelfilm mee te werken.
Op een gegeven moment had ik
een documentaire gemaakt
over Israël. Via Carel Enkelaar
leerde ik Arie Kleywegt kennen
die voor de Vara een achter
grondrubriek aan het opzetten
was: het huidige Achter het
nieuws. Koos Postema zat er bij,
Hans de Graaf en Bas Roodnat
en Kleywegt natuurlijk, een
charmante man, we kwamen bij
elkaar over de vloer, waren dik
bevriend. Later kwam Herman
Wigbold, een harde nieuwsget-
ter. Hij zei 'geen gelul, we zijn
PvdA en daar ga ik niet tegenin.
Door irritaties viel de redactie
„Wat volgde was een prettige
en plezierige periode met Ko
ning Klant, In de Rooie Haan,
het politieke radioprogramma.
en de samenwerking met Mar
cel van Dam als Ombudsman.
Met Marcel heb ik fijn gewerkt.
Maar Marcel verdween, Koos
Postema stapte op en André
Kloos nam afscheid. Voor Mar
cel van Dam kwam Frits Bom in
de plaats. Een onprettige, egoïs
tische collega. Bij de Tros kreeg
ik de kans om Kieskeurig onaf
hankelijk te doen. En men heeft
nooit invloed proberen uit te
oefenen. Ook dat waren prettige
jaren."
„De Tros moet zich profile
ren. Rechts van het midden,
maar niet veel rechtser van de
WD. Zeg maar, van Brinkman
tot Bolkestein. Het is de politie
ke voorkeur van de meeste
Tros-medewerkers. Uit de
schuiver naar rechts is de co
lumn Dat Willen We Even Kwijt
voortgekomen. Het is een be
angstigend succes. Twee tot
drie miljoen kijkers en een
waardering van 7,6, wat uitzon
derlijk hoog is. Ik kom ook
mensen tegen, mensen
van wie ik het niet ver
wachtte, die zeggen: ein
delijk wordt er eens ge
zegd wat wij ervan vin
den."
„Wij vieren: politiek teke
naar Fritz Behrendt, Else-
van Rossum, regisseur
Bert Meijer en,ik, brengen
geen cafépraat. Het is
geen ontevreden borrel
praat, maar een praatje
onderbouwd met keihar
de gegevens. Als wij het geknoei
met het onderhoud van brug
gen en wegen aan de kaak stel
len zijn onze cijfers gebaseerd
op rapporten van de Rekenka
mer. We zijn nu bezig een ander
initiatief uit te werken. We zijn
er nog niet helemaal uit, maar
het is de bedoeling problemen
te behandelen met de mensen
die het aangaat, in de studio."
„Het programma is niet te
vergelijken met De Achterkant
Van Het Gelijk van Marcel van
Dam. Die vroeg 'wat zou je
doen als je dochter met een ne
ger thuiskwam?' In dat pro
gramma kwam men gezamelijk
tot een conclusie. Wij vinden
iets en willen de schuldige aan
wijzen. Ja, wij zijn het ongenoe
gen in Nederland aan het mobi
liseren, de onvrede aan het sa
menballen. Het is een politieke
rotzooi. Maar wij willen ook
zeggen: mensen het is wel dege
lijk mogelijk om dingen te ver
anderen."
„Ik krijg veel brieven. De mees
te zijn buitensporig prijzend,
wat me trouwens een onaange
naam gevoel geeft. In andere
brieven word ik afgeschilderd
als een vuile rechtse klootzak en
dat is ook niet leuk. Men zegt
ook wel: ga dan zelf de politiek
in als je het zo goed weet, daar
kun je er wat aan doen. Maar ik
fungeer als waakhond voor de
mensen die regeren. De omroep
kan dat niet."
„Ik heb aan het begin van de
jaren tachtig nog een allervrien
delijkste correspondentie ge
voerd met Jules de Corte over
de kruisraketten. Ik stond op
het standpunt dat we juist
moesten bewapenen en bewa
penen. Ik was er heilig van over
tuigd dat de Russen dat niet
langer vol konden houden. Als
chef Aktua liet ik de demonstra
tie in Amsterdam dan ook niet
de grote vredesdemonstratie
noemen, maar de grote anti
kruisrakettendemonstratie. Ik
vond de mensen die meeliepen
heel domme, sentimentele
mensen, dat mag ik toch wel
vinden, of niet? Pacifisme en
het gebroken geweertje. Mijn
vader luisterde naar Hitier en
dan stond-ie ontdaan op. Wie
haalt het in zijn hoofd om de
wapens weg te doen? Als je je
niet verdedigt, word je als een
lam naar de slachtbank ge
voerd, zei hij. Ik lees er nog
steeds over."
„Televisie kan niets verande
ren. Als je een goeie reportage
uitzendt over Somalië maken
de mensen misschien 25 gulden
over en gaan dan kerstinkopen
doen. Zou je nog vaker Somalië
in beeld brengen dan krijg je af
werend gedrag. Want er is altijd
wel een zender die er niet aan
meedoet. De amusementsma
chine draait gewoon door en
gooit nog een paar prachtig aan
geklede bruiden in het water."
Tekenfilmproducent pakt uit tegen Nederlandse televisie
STARDOM
Alfred J.Kwak: een van de paradepaardjes van Livson.
Dennis Livson is net terug
gekeerd uit zijn vaderland.
Tijdens de festiviteiten
rond het 75-jarige jubileum van de re
publiek Finland is hij onderscheiden
vanwege zijn verdiensten voor het
land. Hij heeft een animatieserie ge
maakt naar de boeken van de Finse
schrijfster Tove Jansson, de Moomin.
Het is niet zijn enige produktie. Li
vson is onder meer producent van Star
Street, Boes, Dommel, Bamboo Bears,
Moomin en natuurlijk Alfred Jodocus
Kwak. Animatie met een boodschap.
Want de kinderen van nu, nemen later
de beslissingen.
Met enige gêne, hij wil niet overdrij
ven, verhaalt hij over alle publiciteit in
Finland. Om zich vervolgens kwaad te
maken op die vermaledijde Hollandse
omroepen.
„Ik beschouw mijn produkten als
Hollands. Mijn hele bedrijf is Neder
lands. Ik heb nog nooit meegemaakt
dat een produktie van eigen bodem
niet op de televisie van het thuisland te
zien was. Amazing Dutch tv. Ja, je kunt
gerust zeggen dat ik een klacht heb te
gen de publieke omroepen. Wat doen
ze aan televisie voor kinderen? Ze zijn
in de val van de kijkcijfers getrapt. Kin
deren hebben ook rechten. Vergeet
niet dat in de Mediawet regels staan
over -het bedienen van kinderen. En
ook kinderen kunnen voor kijkcijfers
zorgen. Maar de omroepen geloven al
leen maar in spelletjes."
Dennis Livson is meestal onderweg, hij
vliegt de hele wereld rond. Van anima
tiestudio naar animatiestudio en weer
terug. Het hoofdkantoor van het ani-
matieproduktiebedrijf Telescreen is ge
vestigd aan de Prinsengracht in Am
sterdam. De studio's waarvan hij ge
bruik maakt zitten in Los Angeles en
Tokyo. Om niet zijn hele leven in vlieg
tuigen door te brengen heeft Livson
een huis gekocht op Hawaii, halverwe
ge Califomië en Japan. Sinds kort heeft
hij ook een eigen studio in Parijs.
Lang geleden zette Livson het eerste
Europese abonneetelevisiekanaal op in
Finland. Later begon hij met KinderNet
en nog steeds heeft hij een aanvraag
lopen bij het ministerie van wvc om
een commercieel tv-station te begin
nen in Nederland, FamilieNet. Zijn te
kenfilms zijn in tachtig landen op tv te
zien. Livson is kleurenblind, kan niet
tekenen en is opgegroeid in een 'ge
broken gezin'. Hij is een man van prin
cipes en bloedserieus.
Het Nederlandse omroepbestel blijft
hem verbijsteren. „Als je nou toch ziet
dat ze, na driehonderd jaar, Mies
Bouwman weer tot leven hebben ge
wekt. Mies Bouwman, de legende. Ze
drijven in Hilversum op nostalgie en
spelletjes. En negeren de kinderpro
gramma's."
Om die reden is zijn succesvolste se
rie, Moomin, niet in Nederland en Bel
gië te zien. „Het is namelijk nogal kost
baar om de personages in de landstaal
te laten inspreken. Ik vraag de geïnte
resseerde omroep om een klein bedrag
bij te dragen in de totale produlctiekos-
ten. In Nederland, ik weet dat het een
klein land is, vraag ik vier procent. Zes
ennegentig procent is internationaal al
geproduceerd, betaald dus. Maar nie
mand is geïnteresseerd. It's a scandal.
„Weet je wat het ergste is? Het gaat
niet eens om het geld, want ze produ
ceren ook dure showprogramma's. Ze
negeren de kinderen gewoon. Simpel.
Ik bied ze aan om mee te delen in de
merchandising. Natuurlijk hebben wij
daar ook baat bij. De omroep heeft de
zendtijd waardoor de merchandising
mogelijk wordt. Merchandising is een
must. Het komt gewoon voort uit een
serie. De poppetjes, het speelgoed, het
is onontkoombaar. Mijn ideologie is
niet gebaseerd op speelgoed, zoals de
Turtles'. Dergelijke series zijn reclame
voor het speelgoed. Mijn series niet.
Merchandising is een noodzakelijk
kwaad en ik besta er van, het is de
winst."
„Ik wil evergreens maken. Elke drie
jaar zit er een nieuwe generatie voor de
tv, een nieuw publiek, je kunt einde
loos herhalen met een klassiek pro-
dukt. En dat maak ik. Er is toch nie
mand meer die kan ontkennen dat ik
kwaliteitsprodukten maak? Alfred Jo
docus Kwak kan over vijftien jaar of
over vijftig jaar nog uitgezonden wor
den. Moomin ook."
„Het zijn series met een boocjschap.
Of eigenlijk amusement met een bood
schap. In Kwak is de boodschap solida
riteit, in Moomin gaat het om het ge
voel van veiligheid, het hebben van
een familie. Het heeft vijftien jaar ge
duurd voor ik de schrijfster, Tove Jans
son, kon overtuigen van een serie. Nu
is het een nationale schat. De boeken
van Tove Jansson zijn vertaald en wor
den overal ter wereld geweldig ver
kocht. Dat is het bijeffect. Zo'n serie zet
kinderen aan om te lezen. Het is een
plezierig gevoel dat te kunnen berei
ken."
Pandaberen
Livson heeft ook Astrid Lindgren lange
tijd proberen over te halen om van
Pippi Langkous een serie te maken.
Lindgren wil niet. Ze is blind en zou
het resultaat niet kunnen zien. Livson
heeft het opgegeven. Ook op Kwak
komt geen vervolg. Livson is zeer be
slist: „We zijn geen animatiefabriek
maar een animatieboetiek."
Herman van Veen, de bedenker van
het kleine eendje, wou wel doorgaan
en Alfred laten trouwen met zijn vrien
din. „Ja, het klinkt misschien idealis
tisch, maar het geld komt voor mij al
tijd op de tweede plaats. De serie moet
een goed concept hebben. En Kwak
had dat. Het oorspronkelijke idee, dat
van die solidariteit met verdrukten,
hebben we helemaal uitgewerkt. Als je
dan door wilt gaan moet er iets nieuws
komen. Je moet niet verder gaan op
het oude pad."
Livson heeft zich geërgerd aan de
publiciteit waarmee Harlekijn, het be
drijf van Herman van Veen, met de
nieuwe kinderserie van de cabaretier
naar buiten trad. „Ze zeiden Kwak is
dood en Beren, beren of zoiets leeft.
Nou, Kwak is niet dood. Hij is onsterf
lijk. Het is jammer, want Van Veen is
een fantastische, creatieve man."
De nieuwste serie van Livson heet
Bamboo Bears. De helden zijn twee
pandaberen. De serie heeft ook een
boodschap. „Denk aan het milieu. De
twee pandaberen reizen de wereld
rond op zoek naar een nieuwe woon
plaats, omdat hun bamboebos afsterft.
Maar overal waar ze komen, komen ze
in aanraking met de plaatselijke
milieuproblematiek. Bij voorbeeld het
regenwoud, de zure regen, de ozon
laag, maar er zit ook een aflevering tus
sen waarin het eigenlijk alleen maar
gaat over schildpadsoep. Kids, eet geen
schildpadsoep. We brengen de milieu
problematiek voor het voetlicht. Je
kunt niet altijd een oplossing geven. En
dat doen we dan ook niet. We geven
slechts aan wat misschien een oplos
sing zou kunnen zijn."
Bewuster
Bamboo Bears wordt in Parijs uitge
werkt en verder in Tokyo geanimeerd.
De eerste afleveringen zullen pas begin
1994 klaar zijn. Op de vraag waarom
hij geen gebruik maakt van een Neder
landse studio, glimlacht Livson. „Er
zijn wel degelijk tekenaars in Neder
land met genoeg kwaliteit, maar niet
voor zo'n grote produktie. Met Bam
boo Bears zijn zeshonderd mensen be
zig. Zo veel heb je er nodig om een se
rie in anderhalf tot twee jaar klaar te
hebben. Dat kan niet in Nederland."
Angela Bowie, de ex van zan
ger David Bowie, heeft een ont
hullend boek geschreven over
haar leven met de superster in de
jaren zeventig. In 'Backstages
passes' klapt ze uit de school
over de seks- en drugsuitspattin
gen van haar man en andere ster
ren. Angie vertelt onder meer hoe
Mick Jagger haar in bed probeer
de te krijgen.
Het levensverhaal van Tina Tur
ner is door de Disney-studio's
verfilmd. De hoopfdrollen worden
gespeeld door Angela Bassett
(Tina) en Larry Fishbone (Ike).
Tina zelf treedt op als creatief
adviseur. Fans kunnen overigens
ook binnenkort een cd tegemoet
zien met klassiekers van het
echtpaar Turner: Tina is bezig
met studio-opnamen.
Een optreden van Guns 'n Roses
heeft in Australië gezorgd voor
een dubbele zelfmoord. Toen een
vader televisiebeelden zag van
bandleden die pisten op hun
fans, verbood hij zijn dochter
naar het concert te gaan. Het
meisje schoot zichzelf daarop
dood. Voor haar vader aanleiding
om ook de hand aan zichzelf te
slaan.
lichaam heef verspreid. De artsen
geven haar nog enkele weken te
leven.
Jammer voor Bill Cosby, maar
zijn nieuwste tv-programma is
geen succes. Na het stoppen met
The Cosby Show besloot de ac
teur om een nieuwe versie te ma
ken van de show waarmee Grou-
cho Marx in de jaren vijftig suc
ces had: 'You Bet Your Life'. Cos
by is echter geen lolbroek van het
kaliber Groucho Marx. Hij is veel
milder en de kijkers hebben dan
ook massaal afgehaakt. De kijk
cijfers zijn lager dan de herhalin
gen van The Cosby Show.
Patrick Swayze biedt een huis te
koop aan. Een houten buitenhuis
dat de acteur zelf heeft laten bou
wen. Het pand met zes kamers
moet zo'n zes miljoen gulden op
brengen. Volgens een makelaar
rijkelijk te veel.
Dennis Livson: „Kinderen kunnen ook voor kijkcijfers zorgen."
foto gpd
Audrey Hepburn is na een zware
operatie in Los Angeles terugge
keerd naar haar huis in Zwitser
land. Daar wil de actrice in alle
rust sterven. Audrey Hepburn lijdt
aan kanker die zich in haar tiele
De liefde is een spel van aan
trekken en afstoten. Beter dan wie
ook kunnen Dianne Marchall en
musicus/ componist Hans Vermeu
len, de vroegere zanger van de
Sandy Coast, daarvan meepra
ten. Ze trouwden, ze scheidden
en ze hertrouwden. Maar ook hun
tweede huwelijk strandde. Mar
chall en Vermeulen hebben nu
aangekondigd niet voor de derde
keer de gang naar het gemeente
huis te zullen maken. Maar alles
blijft natuurlijk mogelijk in de
liefde.
archieffoto
Tina Turner
