Computerspel soms
oorzaak epilepsie
Binnenland
Fiscus jaagt op 'fraude'
met huurwaardeforfait
Gouden plaat
DNB verlaagt rente opnieuw
CDA wil eigen bijdrage
zorg als percentage
Bij kinderopvang gaat kwantiteit voorlopig voor kwaliteit
Het laatste restje winter
VRIJDAG 8 JANUAR11993
ANP Algemeen Nederlands Persbureau CPD Gemeenschappelijke Persdienst
Brand Somaliërs blijkt ongelukje
utrecht» Het staat definitief vast dat de brand van afgelopen
maandag in de Utrechtse flat van acht Somaliërs is ontstaan
doordat één van de Somalische kinderen met een brandende
kaars in de linnenkast speelde. Aanvankelijk werd gedacht aan
brandstichting omdat een ruit van de flat was vernield. Later
bleek de ruit te zijn ingegooid door iemand die de brand had
opgemerkt en die de bewoners wilde waarschuwen. De Somali
sche asielzoekers zijn inmiddels elders ondergebracht.
Ahold ziet omzet flink stijgen
zaandam Koninklijke Ahold, waartoe onder meer Albert Heijn
behoort, heeft in 1992 7,3 procent meer omgezet. In Nederland
bedroeg de groei zelfs 9,1 procent. De winstcijfers zullen op 18
maart bekend worden gemaakt. Ahold zette daarmee in 1992
voor 22,3 miljard gulden om, waarvan ruim de helft in Neder
land. Ahold heeft verder vooral grote belangen in de Verenigde
Staten.
Akzo boekt hogere winst
arnhem» De netto-winst van Akzo over 1992 zal zeker uitkomen
boven de 580 miljoen gulden van 1991, zo heeft topman Loudon
gisteren in zijn nieuwjaarstoespraak gezegd. Akzo maakt zijn
winstcijfers 24 februari officieel pas bekend. Akzo en het Ameri
kaanse concern Allied Signal Inc. hebben gisteren overeenstem
ming breikt over bundeling van hun activiteiten op het gebied
van tapijtgarens. De 350 medewerkers van Akzo Tapijtgarens in
Arnhem en Emmen gaan over naar een nieuwe onderneming,
waarin Allied Signal een meerderheidsbelang neemt. Akzo was
al langere tijd op zoek naar een partner voor de verliesgevende
tapijtgarens.
Hagen stapt op bij Nedlloyd
Rotterdam De Noor Torstein Hagen is opgestapt als commissa
ris van het transportconcern Nedlloyd en heeft een deel van zijn
belang verkocht. Hagen is het al langere tijd niet eens met het
beleid. Na lang tegenstribbelen werd hij in september in de raad
van commissarissen opgenomen. Maar de rust die daarmee leek
te zijn teruggekeerd, duurde maar kort. Hagens nieuwste voor
stel was om de aandeelhouders zelf de commissarissen te laten
kiezen. Hij wilde ook een buitengewone aandeelhoudersverga
dering over het gevoerde beleid. De Vereniging van Effectenbe
zitters, hoewel ook van mening dat er zaken bij Nedlloyd moe
ten veranderen, wees de actie van Hagen af. De centrale onder
nemingsraad was het met de Nedlloyd-top eens, dat de Noor
moest verdwijnen. Aangezien Hagen niet uit zichzelf wilde gaan,
kwam een schorsing als commissaris ter discussie. Nu heeft Ha
gen alsnog besloten zelf op te stappen: „Dat doe ik omdat het
concern rust nodig heeft.
5,5 ton marihuana onderschept
almere Bij invallen in bedrijfspanden in Almere en in het Bra
bantse Waalwijk heeft de politie 5,5 ton marihuana gevonden
met een straatwaarde van negen a tien miljoen gulden. Negen
personen zijn gearresteerd. Eind december onderschepte de po
litie al 14 containers met uit Ghana afkomstig veevoer in Waal
wijk, waarin zich twee ton marihuana bevond. Op dat moment
werden vier personen aangehouden. Woensdag volgde een
tweede inval in een bedrijfsruimte in Almere-Stad waarbij nog
eens 3,5 ton marihuana werd aangetroffen. Vijf mensen konden
ter plekke worden aangehouden, een zesde verdachte werd later
opgebracht.
Marihuana in Heeswijk-Dinther
heeswuk-dinther» In de Noordbrabantse gemeente Heeswijk-
Dinther heeft de politie gisteen een container met 2000 kilo ma
rihuana onderschept. Twee mannen van 35 en 37 jaar die bezig
waren de mariuhana uit de container te halen, zijn gearresteerd.
Korte tijd later werd nog een 39-jarige man aangehouden in Den
Dungen. De straatverkoopwaarde van de aangetroffen verdo
vende middelen bedraagt enkele miljoenen guldens.
Drugslijn Amsterdam-Sicilie opgerold
caltanissetta Met hulp van een spijtoptant van de maffia heeft
de Italiaanse politie een drugsbende opgerold die via Amster
dam en Brussel cocaïne naar Italië smokkelde. Er werden 18 per
sonen aangehouden, van wie 13 op Sicilië en vijf in België. De
arrestaties waren het resultaat van een meer dan een jaar du
rend onderzoek. Het onderzoek leerde dat de bende Colom
biaanse cocaïne naar Amsterdam verscheepte, waar vandaan de
drugs door maffialeden naar Brussel werden vervoerd. Vanuit de
Belgische hoofdstad werd de cocaïne vervolgens naar Italië ge
smokkeld. Of er ook Nederlanders bij deze drugssmokkel be
trokken waren, is niet bekend.
naarden gpd
Bij het invullen van hun aangif
teformulier voor de inkomsten
belasting schatten veel mensen
de huurwaarde van hun eigen
huis bewust te laag. Dat zou dit
jaar tot tegenvallers kunnen lei
den, want volgens oud-hoofdin
specteur Constandse van de be
lastingdienst in Amsterdam
wordt het huurwaardeforfait dit
belastingjaar voor de fiscus een
speerpunt.
„Veel mensen nemen het niet
zo nauw met de economische
waarde van hun woning", weet
Constandse, die vorig jaar de
belastingdienst verliet en nu als
adviseur voor zichzelf is begon
nen. „Door aan de lage kant te
gaan zitten, besparen mensen
zich honderden guldens. Voor
de fiscus gaat het om een paar
miljard. En dan heb je het dus
over een grote vis".
Voor de berekening van het
huurwaardeforfait moet men
uitgaan van de de verkoopwaar
de van het huis in onbewoonde
staat. Daar neemt men vervol
gens zestig procent van en
zoekt dan in de tabellen het be
drag dat men bij het inkomen
moet optellen. De woning iets
goedkoper inschatten kan een
schaal schelen en een aardig
centje besparen. Zeker nu het
huurwaardeforfait is verhoogd
en de komende jaren nog ver
der zal stijgen.
amsterdam Met
deze foto van de
winnende Ellen van
Langen in Barcelona
heeft de 46-jarige
freelance-fotograaf
Hans Heus de Zilve
ren Camera 1992
gewonnen. De jury
van de belangrijkste I
Nederlandse foto- p w
grafieprijs noemde |f
de winnende foto
„er één van for
maat. Hij heeft alle
elementen in zich
van een perfecte
persfoto. Hij is op
het juiste moment
gemaakt, vertelt het
verhaal en toont de
emotie". Trouw-fo-
tograaf Werry Cro
ne komt in het bezit
van de Utrechtprijs
1992. Hij krijgt die
onderscheiding voor
zijn fotoboek „In
dienst van het ko
ninkrijk", waaraan
hij een groot deel
van 1992 heeft ge
werkt. Het boek
toont vooral konin
gin Beatrix in haar
werk. foto hans
heus
Compromis over
inkomenseis
gezinshereniging
den haag gpd
Arbeidsongeschikten, vluchte
lingen, hoofden van eenouder
gezinnen en personen van 57
jaar en ouder worden uitgeslo
ten van de inkomenseis als ze
hun gezinnen willen laten over
komen. Uit een compromis
voorstel van staatssecretaris
Kosto van justitie en minister
Dales van binnenlandse zaken
blijkt verder dat ook werkloze
buitenlanders de inkomenseis
kunnen ontlopen als ze twee
jaar hebben gewerkt en het
laatste jaar niet door de sociale
dienst zijn bestraft wegens
werkweigering.
Tijdens de algemene be
schouwingen zei premier Lub
bers dat buitenlanders die hun
partner willen laten overkomen
naar Nederland, zelf in hun le
vensonderhoud moeten kun
nen voorzien. Kosto en Dales
hebben nu in een nog vertrou
welijke brief laten weten voor
bepaalde groepen uitzonderin
gen te willen maken.
De PvdA-fractie kan goed le
ven met het compromisvoor
stel, omdat buitenlanders het
recht blijven behouden een ge
zin te vormen. De CDA-fractie
twijfelt omdat Brinkman zich
tijdens de beschouwingen hard
maakte voor een inkomenseis.
Lichtflitsen kunnen aanval opwekken
amsterdam gpd
Voor de vierde keer op rij heeft
De Nederlandsche Bank de offi
ciële rentetarieven verlaagd
zonder daarbij op de grote
Duitse collega te wachten. Van
af vandaag zijn de drie belang
rijkste rentetarieven van de
Bank wisseldisconto, voor
schotrente en promesse-dis-
conto een kwart procent la
ger.
Dat betekent vooral dat de
commerciële banken wat goed
koper rood kunnen staan bij de
centrale bank. De algemene- en
handelsbanken kunnen dit
voordeeltje doorberekenen aan
hun cliënten. Het effect hiervan
zal echter meer op kortlopende
leningen dan op langdurige le
ningen als hypotheken te mer
ken zijn.
De beslissing tot verlaging
heeft DNB genomen in nauw
overleg met de Belgische colle
ga's. Zowel de gulden als de
Belgische frank zit ongeveer aan
het plafond van de marge die
wordt toegestaan binnen het
Europese Monetaire Stelsel
(EMS). Dat zet de zwakkere Eu
ropese munten onder druk en
verplicht bovendien de centrale
bank met de duurste munt in te
springen om de zwakkere bij te
staan. Eerder deze week moest
de Belgische Centrale Bank nog
op de geldmarkt interveniëren
om het Ierse Pond binnen de
marges te houden.
De Bundesbank heeft gisteren
in de eerste bijeenkomst van dit
jaar de rentetarieven ongewij
zigd gelaten. Wel werd de ver
goeding voor speciale belenin
gen verlaagd van 8,75 naar 8,60
procent. Verwacht wordt dat
aan het einde van dit kwartaal
ook de Duitse centrale bank de
rente zal verlagen.
Het Instituut voor Epilepsiebestrijding in Heemstede
raadt mensen die gevoelig zijn voor lichtflitsen, af op te
levisie computerspelletjes te spelen. De spelletjes kunnen
een aanval van epilepsie opwekken.
heemstede jan westerlaken
Sinds enkele maanden waar
schuwen de fabrikanten Nin
tendo en Sega de consumenten
in de VS en Engeland voor dit
gevaar. Met name in Engeland
werden tientallen kinderen door
een epilepsie-aanval getroffen
terwijl ze een computerspelletje
speelden. In Nederland, zo liet
een woordvoerster van het Epi-
lepsiefonds vanmorgen weten,
is niets of weinig van deze bij
werking bekend.
Mevrouw Kasteleijn, als arts
verbonden aan het instituut in
Heemstede en nog niet zolang
geleden gepromoveerd op een
onderzoek naar de invloed van
lichtflitsen bij epilepsie, zegt dat
een waarschuwing best op haar
plaats is. Kinderen, die voorna
melijk de spelletjes spelen en
gevoelig zijn voor flitsen, raadt
ze met klem af om met de com
puter in de hand voor de televi
sie plaats te nemen. Een aanval
wordt met name opgewekt als
de kinderen té dicht op de tele
visie zitten. Daarom, zegt ze,
zouden technici eigenlijk een
afstandsbediening voor compu
terspelen moeten ontwikkelen.
Volgens Kasteleijn herbergt
Nederland ongeveer 200.000
epilepsiepatiënten. Rond de vijf
procent (10.000) is overgevoelig
voor lichtflitsen. Epilepsie die
door lichtflitsen wordt opge
wekt, wordt beschouwd als een
lichte vorm van vallende ziekte
en is goed met medicijnen te
behandelen. Als een patiënt een
aanval voelt opkomen, kan hij
bij voorbeeld ook één oog
den haag gpd
„Veel mensen gaan bij de
waardebepaling uit van de taxa
tie van de gemeente. Die heft
immers op dezelfde grondslag
de onroerend-goedbelasting
(tegenwoordig onroerende-
zaakbelasting geheten). Maar
daarmee kun je behoorlijk de
mist in gaan. Veel gemeenten
taxeren de woningen namelijk
wat aan de lage kant om geen
problemen te krijgen. Aan ein
deloos gezever over de vraag of
het huis nu tienduizend gulden
meer of minder waard is, heeft
men geen behoefte. De forse
waardevermeerdering van het
onroerend goed in de laatste ja
ren wordt dan öok niet geheel
doorberekend. De belasting
dienst heeft daar geen bood
schap aan. Die kent de gemeen
telijke taxaties ook niet en stelt
andere normen. Dat kan de
burger een hoop geld gaan kos
ten".
Constandse verwacht op dit
punt een hoop duidelijkheid als
straks de nieuwe wet Waarde
ring Onroerende Zaken (WOZ)
door het parlement zal zijn aan
genomen. De gemeente zal dan
één keer in de vier jaar de wo
ningen moeten taxeren. Die
waardebepaling geldt dan niet
meer alleen voor de onroerend-
goedbelasting, maar ook voor
de vermogensbelasting en het
huurwaardeforfait. De nieuwe
taxatie zal volgens Constandse
dan ook hoger gaan uitvallen.
Het CDA wil de eigen bijdragen
in de gezondheidszorg het liefst
invoeren als een vast percenta
ge van de behandeling met een
plafond dat afhankelijk is van
het inkomen. De christen-de
mocraten achten een dergelijk
systeem beter dan algemene ei
gen risico's of vaste bijdragen
per behandeling.
Het CDA baseert zich bij het
gisteren gepresenteerde plan op
de IZA, de ziektekostenverzeke
ring voor gemeente- en provin
cieambtenaren. Die betalen tien
procent van de kosten van een
behandeling, terwijl de verzeke
ring negentig procent betaalt.
Aan die eigen bijdragen zit een
maximum van 1 procent van
het bruto jaarinkomen. Wordt
die grens bereikt, dan betaalt de
verzekering de behandelingen
voor honderd procent.
Het CDA wil een dergelijk sys
teem invoeren bij een aantal
vormen van gezondheidszorg
zoals verpleeghuizen, gezins
verzorging, kruiswerk, kraam
zorg, gezinsvervangende tehui
zen en dagverblijven voor licha
melijk gehandicapten.
Vorige maand adviseerde de
Ziekenfondsraad staatssecreta
ris Simons van volksgezondheid
verplichte eigen risico's in de
gezondheidszorg in te voeren
tot een nader te bepalen „soci
aal aanvaardbaar maximum".
Simons moet nog over dat ad
vies beslissen.
dichtknijpen of een zonnebril
opzetten. Op die manier wordt
voorkomen dat er te veel licht-
prikkels op het netvlies komen.
Mevrouw Kasteleijn ontze
nuwt de gedachte dat iedere
epilepsie-patiënt gevaar loopt
om door een aanval te worden
getroffen als hii of zij een com
puterspel speelt. „Dat is abso
luut niet het geval", benadrukt
ze met klem. „Alleen die patiën
ten die overgevoelig zijn voor
lichtflitsen, lopen een verhoogd
risico. Zij hebben ook kans op
een aanval als de luxaflex plot
seling wordt opengetrokken of
als ineens de zon achter een
wolk vandaan komt."
Of het langdurig werken met
beeldschermen kwaad kan, is
nog niet uitputtend onderzocht,
vertelt mevrouw Kasteleijn. Vier
patiënten zijn hierop getest,
twee van hen kregen klachten.
Met name de schermen die het
beeld van een televisie dicht be
naderen, zijn in dat geval de
boosdoeners.
Drie jongeren
bekennen moord
bejaarde vrouw
AMSTERDAM ANP
Drie jongeren in de leeftijd van
17 tot 19 jaar hebben tegenover
de Amsterdamse politie bekend
op 27 januari vorig jaar een 80-
jarige vrouw door wurging om
het leven te hebben gebracht.
Het drietal is gearresteerd en
wordt vandaag voorgeleid.
De vrouw werd door het drie
tal beroofd. Van de sieraden die
werden buitgemaakt in de wo
ning van de vrouw, heeft de re
cherche niets teruggevonden.
De recherche boekte lange
tijd geen vooruitgang in het on
derzoek naar de zaak. Tijdens
de kerstdagen kwamen echter
bij de politie inlichtingen bin
nen die uiteindelijk leidden tot
de aanhouding van het drietal.
den haag carine neefjes
De controle op de kwaliteit van kinder
dagverblijven is zo lek als een mandje.
Hoewel inspectie verplicht is, heeft een
aantal gemeenten nog altijd geen vaste
inspecteurs. Andere gemeenten vin
den dat de overheid te weinig geld be
schikbaar stelt om de kwaliteit van
kinderdagverblijven te meten.
Deze week kwam het Leidse kinder
dagverblijf Bambini in opspraak na fel
le kritiek van de plaatselijke wethou
der. Een aantal anonieme ouders en
ex-personeelsleden publiceerden een
zwartboek over vermeende misstan
den. Kinderen zouden worden mis
handeld, ouders geïïntimideerd en ba
by's alleen gelaten.
Wettelijk moeten gemeenten een
verordening hebben waarin kwaliteits
eisen staan voor kinderopvang en zijn
ze verplicht om de naleving te contro
leren. Gemeenten krijgen jaarlijks van
de overheid 5300 gulden per opvang
plaats, waarvan ook de inspectie moet
worden betaald. Als dit bedrag niet
toereikend is, moet de gemeente zelf
geld bijleggen.
In grote steden, waaronder Haarlem,
wordt de controle vaak uitbesteed aan
de Gemeentelijke Geneeskundige
Dienst (GGD). Volgens jeugdarts Ma-
riet Monné van de Inspectie Kinderop
vang van de GGD in Den Haag, ver
loopt de controle niet optimaal. Twee
sociaal-verpleegkundigen, samen goed
voor 36 uur per week, moeten 86 kin
derdagverblijven inspecteren. Gemid
deld komen de controleurs een keer in
de anderhalf jaar langs.
Door 'spoedgevallen' kan een con
trole erg lang uitblijven. Dat komt in
Den Haag nogal eens voor, vertelt
Monné. Een voorbeeld uit haar zwart
boek: op één zolderkamer lagen negen
baby's in kampeerbedjes en op de an
dere kamer zaten acht peuters op de
grond. De leiding zat beneden en
dronk koffie. Door het hele pand lie
pen honden en tropische schildpad
den rond. De inspecteurs werden aan
vankelijk niet toegelaten. Met hulp van
de politie heeft de gemeente het kin
derdagverblijf vorig jaar gesloten.
Dergelijke louche praktijken komen
voornamelijk voor bij particulieren.
Zodra er vijf of meer kinderen afkom
stig uit verschillende huishoudens één
of meerdere dagen per week worden
ondergebracht, is er officieel sprake
van kinderopvang. De particulieren
moeten dan ook een vergunning heb
ben.
Voor de Inspecties Kinderopvang is
het soms moeilijk om in te grijpen als
een dagverblijf niet goed functioneert.
Zeker als het gaat om de pedagogische
kwaliteit. Monné: „Een kind zo maar
een oorvijg verkopen of dreigen met
hel en verdoemenis, is uit den boze.
Dat is duidelijk. Maar laatst kwam een
moeder klagen, omdat haar kind zin
delijk gedrag werd aangeleerd terwijl
zij vond dat het daar nog niet aan toe
was. Wat moet je doen als inspecteur?
Het is niet verboden om een kind op
een vaste tijd op de pot te zetten".
Volgens richtlijnen van de Vereni
ging van Nedelandse Gemeenten kan
in de verordening worden vastgelegd
hoe de leidsters omgaan met kinderen,
het zogenoemde 'pedagogisch plan'.
Maar de gemeenten zijn niet verplicht
om die richtlijnen over te nemen. Voor
de vergunning aan het kinderdagver
blijf Bambini in Leiden heeft de ge
meente geen afspraken gemaakt over
pedagogische zaken. Er staan alleen
voorwaarden in voor praktische din
gen als minimale oppervlakte en sani
tair. En die zijn in orde.
Minister d'Ancona van WVC heeft
eind vorig jaar een onafhankelijke
commissie Kwaliteit Kinderopvang in
gesteld. Commissie-voorzitter Schro
der, oud-voorzitster van de Emancipa-
tieraad, onderschrijft dat de inspectie
nog niet gladjes verloopt. De prioriteit
van het ministerie ligt bij de uitbrei
ding van het aantal plaatsen en kwali
teit komt op de tweede plaats. Dat er
in deze enorme groeiende bedrijfstak
dingen misgaan, is logisch, vindt
Schroder. Ook zij hoort wel eens dat
een leidster te weinig tijd heeft voor
een kind dat te langzaam drinkt. Of dat
de stopcontacten niet zijn beveiligd.
„Maar ik hoor ook veel positieve gelui
den. Sommige kinderen roepen op za
terdag: 'Mam, ik wil naar de juf
frouw'".
nieuwer ter
aa« De winter
houdt het
voorlopig
weer even
voor gezien. In
de ochtend
mist, lang
zaam verdre
ven door een
opkomende
zon, houdt een
reiger met een
paar meeuwen
de wacht bij
de laatste res
ten ijs. foto
anp koen suyk
