Irak moet raketten
snel weer weghalen
Turkije vraagt olieboycot
Proces tegen Honecker steeds meer een klucht
Buitenland
Strijd in Angola breidt
zich steeds verder uit
TsjechoTsjechoslavië
Tsjecholand of Tsjechië
Geen vooruitgang bij
vredesoverleg Somalia
Maffia in het nauw
door nieuwe aanpak
WOENSDAG 6 JANUAR11993
The Independent IPS*
Prinses Margaret in ziekenhuis
londen Prinses Margaret (62), de zus van de Britse koningin
Elizabeth, ligt sinds zondag in het ziekenhuis met longontste
king. Het koninklijk paleis maakte haar ziekte pas gisteren be
kend en noemde de opname in een ziekenhuis een voorzorgs
maatregel. Er werd onmiddellijk gespeculeerd dat artsen van het
exclusieve King Edward Vll-hospitaal in Londen testen uitvoer
den om te kijken of er sporen van longkanker waren. De prinses
is een stevige roker.
Doden bij aanval Lichtend Pad
lima* Bij een aanval van de maoïstische guerrillagroep Lichtend
Pad op een politiebureau in een Peruaans dorp 550 kilometer
ten noordoosten van de de hoofdstad Lima zijn gisteren 13 do
den en tien gewonden gevallen. De gewonden zijn naar een zie
kenhuis in Lima gebracht.
Sjevardnadze vraagt VN-vredesmacht
tbilisi De Georgische president Eduard Sjevardnadze wil dat de
VN-Veiligheidsraad een vredesmacht stuurt om een einde te
maken aan de gevechten in de opstandige regio Abchazië. De
oorlog in Abchazië heeft sinds augustus aan honderden mensen
het leven gekost.
Frankrijk favoriet als emigratieland
parus In de EG-landen zegt 35 procent van de bevolking bereid
te zijn naar een ander land binnen de Gemeenschap te emigre
ren, waarbij de meesten de voorkeur geven aan Frankrijk. Dit
blijkt uit een onderzoek van het dagblad Le Parisien. Van de po
tentiële emigranten zijn de meesten 53 procent Nederlan
ders, gevolgd door Duitsers, Britten en Belgen. Frankrijk is voor
hen het favoriete land. Dat geldt ook voor de Italianen, Span
jaarden, Ieren, Denen, Portugezen en Luxemburgers. Grieken
kiezen voor Duitsland, terwijl de Fransen liever naar Spanje
gaan.
Pakistan wil rebellenleiders kwijt
peshawar Pakistan heeft gisteren alle Afghaanse rebellengroe
peringen bevolen hun kantoren in het land voor het eind van de
maand te sluiten. De rebellen lieten weten zich tegen deze
maatregel te zullen verzetten. Pakistan wil ook dat tientallen
hulporganisaties, veelal bestierd door fundamentalistische mos
lims uit de Arabische landen, hun deuren sluiten en hun mede
werkers naar huis sturen.
Niger betrapt prins bij stropen
niamey De politie van Niger heeft een einde gemaakt aan een
safaritocht van de Saudische prins Bandar nadat bij een controle
55 dode exemplaren van een beschermde valkensoort was aan
getroffen in de auto van de prins. Behalve de dode vogels trof de
politie op 29 december in het prinselijk konvooi bestaande
uit 33 auto's 37 vuurwapens aan, waaronder automatische
Kalashnikovs. De prins had een vergunning op zak die persoon
lijk door de Nigerese premier was ondertekend, maar daarin
stond uitdrukkelijk vermeld dat hij beschermde dier- en plan
tensoorten met rust moest laten.
Joodse begraafplaats weer geschonden
suhl Op de joodse begraafplaats bij de stad Schleusingen in
het zuiden van de Duitse deelstaat Thüringen zijn voor de derde
keer in twee jaar enkele graven geschonden. De politie is na een
eerste onderzoek van vier omvergeworpen zerken tot de conclu
sie gekomen dat ze kortgeleden zijn vernield, maar kon nog
geen exact tijdstip noemen.
Moskou stelt voedselprijzen vast
moskou De Russische regering laat de prijzen van een aantal
goederen, waaronder enkele meest noodzakelijke levensmidde
len, niet langer over aan de werking van de vrije markt. Tot de
produkten die onder de prijsmaatregel vallen, behoren onder
meer brood, spaghetti, macarpni, zout, suiker, thee, melk, boter,
vlees en worst alsmede kindervoeding. De prijzen van luxe pro
dukten zoals kaviaar, zalm, lederwaren en auto's vallen niet on
der het besluit.
LUANDA-USSABON Rtr-AP-AFP
Angola is gevangen in een ge
weldsspiraal die waarschijnlijk
niet meer onder controle te
brengen is. Dat meent Margaret
Anstee, de speciale VN-verte-
genwoordiger, na een gesprek
met president Dos Santos en
nadat gevechten waren uitge
broken in Namibe, een zuidelij
ke plaats waar vrijdag vredes
overleg zou moeten beginnen.
Eerder gisteren verklaarde
premier Marcolino Moco dat
Angola in oorlog was „geen
verklaarde oorlog, maar wij zijn
in oorlog". Er zijn al duizenden
Boeing wil met
met Dasa werken
aan super-jumbo
VS dreigen met militaire actie
Slowakije gaat
weer volop
wapens maken
bratislava-praag ap-dpa
WASHINGTON Rtr
Irak moet zijn luchtdoelraketten zo snel mogelijk uit de
buurt halen van het gebied in het zuiden van het land
waarvoor de Verenigde Naties een vliegverbod hebben
ingesteld. Als de Iraki's de raketten niet weghalen zullen
de Verenigde Staten en hun bondgenoten militair ingrij
pen.
ven zuid-Irak het vliegverbod
afdwingen. Volgens waarne
mers zou de Iraakse president
Saddam Hussein zijn aartsvij
and George Bush, die op 20 ja
nuari de macht overdraagt aan
Bill Clinton, een 'afscheidsca
deautje' willen geven in de
vorm van een paar neergescho
ten Amerikaanse vliegtuigen.
Als strafmaatregelen tegen
Irak worden uitgevoerd, dan
kunnen dat aanvallen zijn op
Irakese luchtmachtbases, die
gemakkelijker te treffen zijn dan
de kleine en mobiele luchtdoel
raketten, zo schrijft de New
De New York Times bericht van
daag dat Washington zijn bond
genoten heeft voorgesteld Irak
gezamenlijk met militaire actie
te dreigen. De regering Bush
heeft overleg gevoerd met
Frankrijk, Groot-Brittannië en
Saudi-Arabië over een ultima
tum dat vandaag aan Irak ge
steld moet worden.
Irak krijgt een beperkte tijd
mogelijk 48 uur om de raket
ten weg te halen. Het wapentuig
vormt een bedreiging voor de
geallieerde vliegtuigen die bo-
York Times op gezag van diplo
matieke functionarissen.
e Amerikaanse regering had
nog geen commentaar op het
bericht, maar eerder toonde de
woordvoerder van het Witte
Huis, Marlin Fitzwater, zich be
zorgd over de plaatsing van de
luchtdoelraketten door Irak. Hij
zei toen dat Washington zich
beraadde op een reactie.
Irak verplaatste de raketten
naar de zuidelijke verbodszone
nadat een Amerikaanse F-16
verleden maand een Iraakse
MiG neerschoot die het vlieg
verbod schond. Baghdad zei
toen in een reactie dat het zich
het recht voorbehield om te re
ageren. De Verenigde Staten,
Frankrijk en Groot-Brittannië
stelden het vliegverbod afgelo
pen zomer in ter bescherming
van de shi'itische bevolking.
Premier Meciar heeft gisteren
gezegd dat Slowakije weer zo
veel mogelijk wapens zal gaan
produceren. Slowakije zal alleen
wapens vervaardigen die goed
te verkopen zijn en er zullen
geen wapens worden gëexpor-
teerd naar spanningsgebieden
of regio's waarvoor een VN-em-
bargo geldt.
Meciar beklaagde zich erover
dat de Slowaakse economie te
lijden heeft van het feit dat an
dere wapenproducenten het gat
zijn gaan vullen dat werd gesla
gen toen Tsjecho-Slowakije zijn
wapenproduktie drastisch in
perkte. Daartoe werd na de flu
welen revolutie eind 1989 beslo-
De Slowaakse regering heeft
gisteren de hoofdredacteur van
de krant Smena ontslagen.
Karol Jezik deelde de redactie
van Smena mee dat de uitgeef
ster van de krant, een bedrijf dat
door de Slowaakse regering is
opgericht, hem aan de kant
heeft gezet. De krant zou te kri
tisch zijn.
Duitsers melden
gruweldaden
tegen Bosniërs
BERLUN HANS HOOGENDUK
CORRESPONDENT
De vorige maand afgetreden
Duitse minister van postzaken
Schwarz-Schilling heeft giste
ren ten dele de gruwelijke be
richten van zijn partijgenoot
Schwarz over schendingen van
de mensenrechten in Bosnië
bevestigd. Schwarz-Schilling,
die aftrad uit protest tegen de
passieve houding van de Duit
se regering in deze kwestie,
beschikt echter net zo min als
de parlementariër Schwarz
over harde bewijzen.
Schwarz had gemeld dat
Serviërs embryo's van honden
bij vrouwen inplanten, gevan
genen roosteren en met mo-
torzagen aan stukken zagen.
Hij beroept zich daarbij op
een Duitse medewerker van
een humanitaire organisatie in
Bosnië, die op zijn beurt de
gruwelen weer zou hebben ge
hoord via een Bosnische arts
in het gebied. De parlementa
riër zei dat hij alles in het werk
stelt om bewijzen te vergaren.
Om Westen tot ingrijpen in Bosnië te dwingen
ANKARA-SARAJEVO» Rtr-DPA
Met een olie-embargo moet het
Westen worden gedwongen tot
een militaire interventie in Bos-
nië-Hercegovina om het bloed
vergieten te stoppen. Dit plan
wil Turkije op 11 januari voor
leggen bij de top van islami
tische landen in de Senegalese
hoofdstad Dakar.
In een vandaag gepubliceerd
interview met het dagblad Hür-
riyet zegt de Turkse minister
Cetin (buitenlandse zaken) dat
er „een zeer serieuze reactie"
moet komen van de top omdat
de gebeurtenissen in Bosnië
„hun laatste punt" hebben be
reikt
Olie is het krachtigste wapen
van de islamitische Tanden om
directe invloed op de Veilig
heidsraad van de Verenigde Na
ties te kunnen uitoefenen, be
toogt Cetin. Hij meent dat er
hoe dan ook een weg moet wor
den gevonden om het drama in
Bosnië te stoppen. Volgens de
Turkse minister zal de vredes
conferentie in Genève geen re
sultaten opleveren die voor de
Bosnische islamieten bevredi
gend zijn. Hij zegt dat geweld
„de enige taal is die de Serviërs
zullen begrijpen".
Sinds het begin van de oorlog
in Bosnië bepleit Turkije een in
ternationale militaire interven
tie tegen de Serviërs. Meerma
len heeft Ankara bij de Veilig
heidsraad gedetailleerde plan
nen neergelegd voor doelge
richte luchtaanvallen op de stel
lingen van Serviërs om de mos
lims verder te behoeden voor
etnische zuiveringen.
De Turken menen dat het
Westen en met name de Vere
nigde Staten niet tot actie over
gaan omdat er in Bosnië geen
olie is zoals in Kuwayt, waar zij
niet aarzelden op te treden na
de invasie van Irak.
In Sarajevo werd vanochtend
weer geschoten met artillerie na
een aantal opvallend rustige da
gen, een geheugensteuntje dat
de strijd rond de hoofdstad ge
makkelijk kan escaleren als het
vredesoverleg faalt. Zware ge
vechten werden gemeld uit het
noorden en oosten van het
land, rond de steden Doboj,
Tesanj en Teslic.
De Bosnische Serviërs onder
leiding van Radovan Karadzic
blijven de voornaamste dwars
liggers voor een akkoord, zo
verklaarden de twee co-voorzit
ters van de internationale Joe-
goslavië-conferentie in Genève.
Volgens Cyrus Vance (VN) en
Lord Owen (EG) eist Karadzic
dat de door hem uitgeroepen
Servische staat binnen Bosnië
een staat in een staat wordt.
Voor Vance en Owen is dit een
voudigweg uitgesloten. Daar
naast weigert Karadzic zijn zwa
re wapens onder VN-toezicht te
plaatsen. Zonder zo'n regeling
zou echter ook een bestand een
farce blijven.
Karadzic wil een eigen staat
om deze uiteindelijk bij Servië
aan te kunnen sluiten. Vance en
Owen spreken daarom vandaag
in Belgrado met de Servische
president, Slobodan Milosevic.
Doet hij niets, dan zijn ook van
Karadzic geen concessies te ver
wachten. In dat geval achten
Vance en Owen de conferentie
mislukt, melden zij dit aan VN-
secretaris-generaal Boutros
Ghali en laten zij het aan de
Veiligheidsraad over om de
consequenties te trekken.
De Tsjechen breken momenteel
hun hoofd over een linguïsti
sche puzzel: hoe moeten ze de
nieuwe republiek noemen die is
voortgekomen uit de deling van
Tsjecho-Slowakije.
De formele naam van de Tsje
chische landen ligt vast in de
grondwet en stuit niet op ver
zet: Tsjechische Republiek.
Maar dat ligt niet lekker in de
mond. In de aanloop naar de
deling zijn verscheidene kortere
namen gelanceerd. Zo doem
den aanduidingen op als Tsje
chië, Tsjecholand, Tsjechomo-
ravië en Tsjechoslavië of Bohe-
men, de aloude naam. Dat is
echter tegen het zere been van
de Moraviërs en Sileziërs bin
nen de nieuwe republiek.
Veel Tsjechen geeft de voor
keur aan Cesko, een naam die
vooral door de belangrijkste
dagbladen wordt gebezigd. Een
benaming overigens die ex-pre-
'Ceska Republika' Tsjechische republiek is de naam die de Tsjechi
sche landen gebruiken op hun nieuwe postzegels. foto ctk
pwaag«Rtrsident Have) tegen de borst
stuit.
Omgezet in het Duits wordt
Cesko (Tsjecho) TsjecheL Die
naam ligt erg gevoelig omdat de
nazi's tijdens de Tweede We
reldoorlog het gebied van Bohe
men en Moravië daarmee aan
duiden. Tsjeeheiheeft ook uit de
tijd van het Habsburgse rijk een
negatieve klank. Tsjechien
wordt niet als goed alternatief
gezien.
De Tsjechische regering rea
geert nogal laconiek op de
naamkwestie. Minister Josef
Zieleniec (buitenlandse zaken)
liet weten dat de regering het
niet nodig vindt richtlijnen te
geven hoe de nieuwbakken re
publiek in de volksmond moet
worden genoemd. Onder diplo
maten lijkt een voorkeur te on-
staan voor de naam Tsjecho. De
Duitse diplomatieke vertegen
woordiging houdt het op een
simpel TR, de afkorting voor de
Tsjechische Republiek.
slachtoffers gevallen bij gevech
ten die uitbraken nadat Unita-
leider Savimbi de uitslag van in
september gehouden verkiezin
gen had verworpen. De Angole
se radio berichtte dat Unita-re-
bellen zware beschietingen uit
voerden op de havenstad Ben-
guela, 400 km ten zuiden van
Luanda, en met het regeringsle
ger slag leverden in het dertig
kilometer noordelijker gelegen
Lobito. Politiewoordvoerders
zeiden dat gewapende burgers
zij aan zij met de soldaten tegen
de rebellen vochten. Ook in Na
mibe, 750 km ten zuiden van
Luanda, en kleinere steden in
de omgeving kreeg het rege
ringsleger steun van gewapende
burgers, zei de radio.
Mohammed Aideed (midden) voert met zijn raadgevers overleg in de wandelgangen van het Somalische vredsoverleg in Etiopië.
ADDIS ABEBA AFP-Rtr-DPA
De vredesgesprekken tussen 14
Somalische facties in de Etiopi-
sche hoofdstad Addis Abeba
hebben gisteren geen concreet
resultaat opgeleverd. Na tien
uur overleg achter gesloten
deuren slaagden de facties er
niet in het eens te worden over
de vorming van een overgangs
regering, de ontwapening van
de milities en andere belangrij
ke kwesties. Vandaag wordt ver
der gepraat.
De meeste facties aan de on
derhandelingstafel schrijven het
uitblijven van een doorbraak
toe aan generaal Mohamed Fa-
rah Aideed, een van de belang
rijkste Somalische krijgsheren.
Aideed, die een groot deel van
de Somalische hoofdstad Muq-
disho controleert, heeft bezwaar
tegen de samenstelling vttf de
commissie die moet toezien op
een staakt-het-vuren en op de
voorbereiding van een nationa
le verzoeningsconferentie.
Bovendien weigert hij ak
koord te gaan met de ontwape
ning van de milities en erkent
hij de representativiteit niet van
verscheidene facties die door
Boutros Ghali zijn uitgenodigd
VN-secretaris-generaal Bout
ros Ghali wil dat de Amerikaan
se troepen de Somalische mili
ties ontwapenen voordat de
Amerikanen het land verlaten.
De VS zijn echter tegen een offi
ciële politiek van ontwapening,
onder meer omdat dat teveel
veiligheidsrisico's met zich mee
zou brengen.
FOTO REUTER ANDREW WONC
De Amerikaanse vliegtuigbou
wer Boeing heeft met de Duitse
onderneming Deutsche Aero
space AG (Dasa) gesprekken ge
voerd over de bouw van een
nieuwe Jumbo voor 550 tot 800
passagiers. Boeing-president
Pnil Condit zei dat gisteren in
Seattle. Dasa nam de Neder
landse vliegtuigfabrikant Fokker
over. British Aerospace zou Ove
rigens ook aan de gesprekken
over de super-junbo hebben
deelgenomen. De ontwikke
lingskosten van de super-jum
bo, die per stuk circa 250 mil
joen dollar zou kosten, worden
geraamd op 25 miljard dollar.
Dasa en British Aerospace
maken deel uit van het Europe
se Airbus-consortium, de groot
ste concurrent van Boeing.
Boeing maakt reeds vliegtuigen
voor bijna 500 passagiers. In de
grootste Airbus gaan maximaal
350 passagiers.
HANS HOOGENDUK
CORRESPONDENT
Het proces tegen Erich Honec
ker begint steeds meer op een
klucht te lijken. Bijna twee
maanden nadat de zaak tegen
de vroegere Oostduitse staats-
en partijleider eindelijk ge
opend werd, is gisteren de rech
ter naar huis gestuurd. De 27ste
strafkamer van de Berlijnse
rechtbank stelde vast dat rech
ter Hansgeorg Brautigam voor
ingenomen was.
Honeckers advocaat Becker
schetste de aanleiding van het
gedwongen vertrek van Brau
tigam. „Op 21 december kwam
Brautigam tijdens een pauze op
mijn collega Wolf en mij toe en
zei: 'Een lekerechter (een burger
die naast de rechters zit, red.)
wil graag een handtekening van
Honecker. Kunt u dat op de een
of andere wijze regelen?' Hij
vroeg dit vertrouwelijk te rege
len. Wij beloofden dat in orde te
brengen, omdat we uit dit onge
bruikelijke verzoek de conclusie
trokken dat het proces nu ten
einde liep en deze lekerechter
ook nog een handtekening wil
de hebben".
Na de schorsing werd de zaak
voortgezet en vroeg de officier
van justitie aan de rechter wat
hij met de verdedigers had be
sproken. Daarop antwoordde
Brautigam: „Een hele normale
postzaak". De advocaten ne
geerden dit leugentje omdat zij
de naar hun vaste overtuiging
aanstaande vrijlating van
Honecker niet in gevaar wilden
brengen.
Toen de rechter echter besloot
dat de 80-jarige doodzieke ver-
Erich Honecker.
FOTO REUTER REINHARD KRAUSE
dachte niet voor de kerstdagen
op vrije voeten zou worden ge
steld en hij aankondigde dat het
proces in januari gewoon voort
gezet zou worden, voelden de
advocaten zich misleid. Ze
wraakten de rechter en een an
dere kamer van de rechtbank
achtte hun klacht gerechtvaar
digd.
Met de 55-jarige Hansgeorg
Brautigam veriaat een rechter
het toneel, die vanaf het begin
zeer omstreden was. Jarenlang
schreef hij onder pseudoniem
rechts-reactionaire verhalen in
de Berlijnse boulevardpers.
Toen dit voorjaar duidelijk werd
dat Honecker in Berlijn terecht
zou moeten staan, maar de 'H'
van Honecker binnen de com
petentie van een andere rechter
viel, regelde Brautigam dat hij
dit deeïvan het alfabet kreeg.
Een poging van de verdediging
om hem hiervoor te wraken
mislukte.
De aflossing van Brautigam zal
dit proces, waar nu al bijna
twee maanden uitsluitend
wordt gehakketakt over de leng
te van het kankergezwel van
Honecker, uiteraard geen goed
doen. Brautigam zal worden
vervangen door zijn plaatsver
vanger Boss, die volgens ken
ners een heel wat pragmati
scher lijn voorstaat. De kansen
voor de 80-jarige Honecker om
zijn laatste dagen toch nog bij
zijn vrouw en dochter in Chili
door te brengen, lijken aanzien
lijk te zijn gestegen.
Alles bij elkaar lijkt de advocaat
en voorzitter van de Duitse
communistische PDS, Gregor
Gysi, gelijk te krijgen. Gysi voor
spelde in augustus: „Een proces
tegen Honecker wordt een bla
mage. Voor hem. de justitie en
Duitsland in het gelu i 1
ROME EELCO V
correspondent
De maffia voelt zich geïsoleerd
en heeft als strategie voor terro
ristische aanslagen gekozen. De
Italiaanse minister Mancino
(binnenlandse zaken) zei dit tij
dens de presentatie van een
rapport over de activiteiten van
de nieuwe organisatie DIA, de
Italiaanse variant van de FBI die
zich speciaal met maffia-bestrij-
ding bezighoudt.
Volgens de minister heeft de
Italiaanse politie in september
van het vorig jaar een aanslag
voorkomen op een vliegveld na
bij Milaan en had de maffia het
plan om met Kerstmis een aan
slag te plegen op Leoluca Orlan
do, ex-burgemeester van Paler
mo en momenteel leider van de
politieke partij La Rete.
zei dat de maffia
zich in moeilijkheden bevindt
en uit is op een directe confron
tatie met de staat. Hij riep in
herinnering dat de maffia in
1984 op een soortgelijke wijze
reageerde nadat de beroemde
'spijtoptanten' ToiWIUiO Bus
cetta en Salvatore Contomo uit
de school hadden geklapt. Maar
Mancino ondmiiecpte ook dal
de maffia problemen heeft, om
dat ze niet meer kan rekenen op
steun uit politieke, economi
sche en juridische kringen en er
sprake is van een tanende "con
census van de bevolking'. „Er
is", aldus de minister, „een
nieuw verzet. De mensen gaan
de straat op om te protesteren
tegen de maffia en schromen
niet afpersingen maffia-infiltra
tie aan te geven bij de politie.
Alleen in Sicilië is het aantal
aangiften wat betreft afpersing
gestegen met 45 procent".
