rSÏX Bloedbad bij begin
11 conferentie Somalia
Eilanden in Zuidzee richten blik op Azië
Buitenland
Londen wil ontkennen vroege terugtrekking troepen
Inwoners Sevilla hebben
dagelijks 12 uur water
'Hoofdstad van de moord'
is stadje East Palo Alto
Duitse SPD dreigt met
blokkade asielakkoord
Indonesië verzet zich
tegen referendum Timor
DINSDAG 5 JANUAR11993
Wilde apen ontdekt in Spanje
londen De Turkse- of Magot-apen op de rotsen van Gibraltar
zijn niet meer de enige in het wild levende apen in West-Europa.
Vlak in de buurt, in de Spaanse provincie Cadiz, leven al twintig
jaar bavianen. De dieren stammen waarschijnlijk af van 60 ba
vianen die in 1972 ontsnapten uit een gesloten safaripark. De
dieren leefden tot nu toe onopgemerkt in een moeilijk toeganke
lijke streek, die gelijkenis vertoont met het gebied ten zuiden
van de Sahara, de streek waar ze oorspronkelijk vandaan komen.
Malaysia verbiedt jeugd roken
kuala lumpur In Malaysia mogen personen onder de 18 met
ingang van 1 maart niet meer roken, geen sigaretten in bezit
hebben of kopen. Handelaren in tabakswaren die sigaretten ver
kopen aan jongeren kunnen tot twee jaar gevangenisstraf wor
den veroordeeld. Er mag per 1 maart ook geen reclame meer
worden gemaakt voor sigaretten. Voorts wordt het roken in
openbare gebouwen, zoals ziekenhuizen, scholen en kleine res
taurants, verboden. In grote restaurants moeten speciale rokers
ruimten komen.
Man opgehangen in VS
walla walla In de gevangenis van Walla Walla in de Ameri
kaanse staat Washington is vanochtend de 31-jarige Wesdey Al
lan Dodd door ophanging terechtgesteld. Het was de eerste exe
cutie in Washington sinds 1963 en de eerste terechtstelling door
middel van de galg in de Verenigde Staten sinds 28 jaar. Dodd
was ter dood veroordeeld wegens verkrachting van en moord op
drie jongetjes in 1989. Hij had een van zijn slachtoffers opgehan
gen en verkoos hetzelfde te lot te ondergaan in plaats van een
dodelijke injectie.
Man tracht kinderen te vergiftigen
baton rouge Een 42-jarige gescheiden Amerikaanse dierenarts
heeft tijdens een bezoek aan zijn kinderen in een hotel in Baton
Rouge in Louisiana, dat plaatsvond met toestemming van zijn
vroegere echtgenote, gepoogd de kinderen te vergiftigen. De vijf
kinderen, in de leeftijd van vijf tot 11 jaar, waren toen de moeder
hen ophaalde volkomen groggy" en moesten naar een zieken
huis worden overgebracht om te kunnen worden gered.
Siamese tweeling (43) overleden
long beach De Amerikaanse Siamese tweeling Yvette en Yvon
ne McCarther is gisteren op 43-jarige leeftijd overleden. Yvonne
en Yvette waren met hun hoofden aan elkaar verbonden. Zij
hadden echter afzonderlijke persoonlijkheden, hersens en ande
re organen, maar deelden een bloedbaan. De twee vrouwen, die
tot de oudste ongescheiden Siamese tweelingen ter wereld be
hoorde, volgden een verpleegstersopleiding. Zij liepen altijd met
hun hoofden opzij. Geen van twee kon het gezicht van de ande
re zien zonder een spiegel.
Mijnwerkers Opper-Silezië aan de slag
Warschau Na een staking van meer dan drie weken hebben de
Poolse mijnwerkers in 61 van 65 kolenmijnen in Opper-Silezië
gisteren het werk hervat. Het vakverbond Solidariteit had de
kompels daartoe opgeroepen. De eisen van de mijnwerkers, die
om een hervorming van de mijnindustrie, werkgelegenheidsga-
ranties en loonsverhogingen hadden gevraagd, werden gedeelte
lijk door de regering ingewilligd.
Diana aan het poedelen
nevis» Ongestoord vakantievieren is er voor prinses Diana en
haar kinderen William en Harry op het Caribische eiland Nevis
niet bij. Elk uitstapje en elke zwempartij wordt tot in details
vastgelegd door tientallen fotografen. 'De prinses is weer geluk
kig' jubelt de Britse boulevardpers, die kritiek heeft op het feit
dat Diana de kerstdagen zonder haar kroost moest doorbrengen.
Die verbleef op het koninklijke buitenverblijf Sandringham, bij
papa prins Charles. foto afp
londen-genéve DPA-up1w
Britse troepen met lichte artille
rie staan klaar om te vertrekken
naar Bosnië-Hercegovina zodra
de Veiligheidsraad besluit het
vliegverbod boven de ex-Joego
slavische republiek te gaan af
dwingen.
De extra troepen moeten de
3.000 Britse militairen gaan be
schermen die zich in Bosnië be
zighouden met de hulptrans
porten voor de noodlijdende
bevolking. Deze Britten be
schermen op hun beurt onder
meer de Nederlandse vrachtwa
gens met hulpgoederen.
Volgens The Times gaat het
om een regiment van meer dan
600 man bewapend met 105
mm artillerie. De Britse marine
heeft inmiddels manschappen
en helikopters teruggetrokken
uit een grote jaarlijkse oefening
in Noorwegen om hen eventu
eel in te zetten in Bosnië.
De vredesbesprekingen in
Genève tussen de strijdende
partijen in Bosnië zijn gisteren
tot zondag opgeschort. David
Owen, de bemiddelaar namens
de Europese Gemeenschap, zei
dat het grootste struikelblok
voor een overeenkomst werd
gevormd door de Servische eis
aangaande een Servische staat
in Bosnië.
„We kunnen Bosnië als één
staat niet accepteren", zei de
Bosnisch-Servische leider Rado
van Karadzic. De Serviërs zou
den het idee hebben opgegeven
om zich bij een Groot-Servië
aan te sluiten en bereid zijn een
confederatie te accepteren
waarvan de lidstaten niet het
recht hebben zich bij andere
staten aan te sluiten. „Maar we
moeten het recht van zelfbe
schikking hebben", aldus Ka
radzic.
Owen zei dat de door mos
lims geleide Bosnische regering
bereid was de voorstellen over
een wapenstilstand en een
grondwet te aanvaarden, maar
problemen had met enkele van
de voorgestelde provinciegren
zen. Mate Boban, de leider van
de Bosnische Kroaten, heeft zijn
handtekening gezet onder het
hele pakket voorstellen.
Eerder gisteren stelde de Bosni
sche president Alija Izetbegovic
de Bosnische Serviërs een ul
timatum. Hij eiste dat zij ak
koord zouden gaan met een on
afhankelijke soevereine Bosni
sche republiek en hun zware
wapens onder controle van de
Verenigde Naties zouden bren
gen.
In de armen van een Amerikaanse militair wacht een Somatisch kindje op eten.
Cambodjaanse
premier: Rode
Khmer uitsluiten
PHNOM PENH AFP
Premier Hun Sen van Cam
bodja vindt dat de tijd is geko
men om de Rode Khmer uit te
sluiten van het VN-vredespro
ces in het land. Hun Sen zei
vanmorgen dat de maoïstische
verzetsorganisatie buiten de wet
moet worden geplaatst en met
hulp van de Verenigde Naties
desnoods met militaire midde
len worden bestreden. De Rode
Khmer weert tot op heden elke
'blauwhelm' uit haar gebied.
In de Etiopische hoofdstad Addis Abeba zijn gisteren ze
ker zeven mensen gedood en meer dan honderd perso
nen gewond geraakt toen veiligheidstroepen het vuur
openden op demonstrerende studenten. Het protest was
gericht tegen het voorgenomen bezoek van de secretaris
generaal van de Verenigde Naties, Boutros Boutros Ghali
aan het noordelijke Eritrea. Boutros Ghali is in de Etiopi
sche hoofdstad om de gisteren begonnen vredesconfe
rentie over Somalia voor te zitten.
Het protest was opnieuw een
fikse tegenslag voor Boutros
Ghali. Zondag nog werd hij
door demonstrerende Somaliërs
Muqdisho uitgejaagd. De secre
taris-generaal liet zich echter
niet uit veld slaan. Hij hield de
deelnemers aan het vredesover
leg voor dat de conferentie het
begin zou kunnen zijn van de
hergeboorte van Somalia.
De conferentie wordt geboy
cot door vier Somalische partij
en, terwijl de legerleiders Ai-
deed en Ali Mahdi gisteren hun
best deden elkaar volledig te ne
geren. Een week geleden nog
omhelsden ze elkaar ten teken
dat de onderlinge vijandighe
den voorgoed verleden tijd wa-
CORRESPONDENT/Rtr-DPA-AFP
De studenten menen dat Bout
ros Ghali door zijn bezoek aan
Eritrea de Eritrese eis voor onaf
hankelijkheid ondersteunt. Veel
inwoners van de rest van het
land beschouwen Eritrea nog
steeds als een onlosmakelijk on
derdeel van Etiopië. Een refe
rendum in april in Eritrea moet
de toekomst van het de facto
zelfstandige gebied bepalen.
De studenten in Addis Abeba
waren gewaarschuwd dat hun
protest illegaal was. Toen zij
toch de straat opgingen, open
den politie en leger onmiddel
lijk het vuur. Ook werd met
knuppels op de demonstranten
ingeslagen.
barcelona ruud de wit
dens het halfjaar dat de Expo
van Sevilla heeft geduurd, heeft
de situatie echter kritiek ge
maakt. De bijna 50 miljoen be
zoekers van de Expo hebben
blijkbaar veel meer water ver
bruikt dan de stad zich kon ver
oorloven.
Maar ook in Madrid is de si
tuatie door de aanhoudende
droogte kritiek. De totale water
consumptie van de bijna vier
miljoen Madrilenen bedroeg
vorig jaar 520 miljoen kubieke
meter. Afgelopen zondag werd
de waterreserve door de ge
meente geschat op slechts 372
miljoen kubieke meter. Deson
danks overweegt Madrid nog
niet over te gaan tot drastische
stappen zoals in Zuid-Spanje
zijn genomen. Besloten is eerst
te proberen de watercapaciteit
op het huidige niveau te hou
den door ondergrondse bron
nen aan te boren (geschat op
120 miljoen kubieke meter) en
door de wateraanvoer van ver-
derweg gelegen stuwmeren te
verbeteren.
CÖRRESPON DENT
De ernstige droogte die met na
me Zuid-Spanje al ruim een
half jaar in haar greep houdt,
heeft het gemeentebestuur van
Sevilla tot nieuwe waterrantsoe-
nen gedwongen. Met ingang
van vandaag zullen de ruim
700.000 inwoners van de An-
dalusische hoofdstad slechts
twaalf uur per dag water uit de
kraan krijgen. Dat betekent een
uitbreiding van de waterbeper
kingen met zes uur. Ook andere
steden in Zuid-Spanje en delen
van midden-Spanje zijn op
rantsoen gezet, terwijl de
hoofdstad Madrid zo'n maatre
gel overweegt
Zuid-Spanje staat bekend als
een droog gebied, met hoge
temperaturen in de zomer en
geringe regenval in de winter
maanden. Al jarenlang is deze
regio van Spanje voor een groot
deel van zijn waterbehoeften
aangewezen op de aanvoer uit
hoger gelegen stuwmeren. De
enorme vraag naar water tij-
EAST PALO ALTO DRA
Niet Chicago, Washington of
New York is de gevaarlijkste
stad van de Verenigde Staten.
Het kleine stadje East Palo Alto
in California is in 1992 gaan
strijken met de dubieuze titel
van .Amerikaanse hoofdstad
van de moord".
Vorige jaar werden in het
plaatsje 42 mensen neergescho
ten, doodgestoken of doodge
slagen. In absolute aantallen is
dat gering vergeleken met de
2.000 moorden in New York,
maar daar staat tegenover dat
in East Palo Alto ten zuiden
van San Francisco slechts
24.000 mensen wonen.
In relatieve termen vallen op
iedere 100.000 inwoners in het
plaatsje 175 doden door geweld,
twee keer zo veel als in Was
hington en zes keer zo veel als
in Chicago en New York. Het
stadje geldt aan de Amerikaanse
westkust als een van de belang
rijkste plaatsen voor overslag
van drugs, terwijl het beschikt
over niet meer dan 35 politie
agenten.
De naam van East Palo Alto is
inmiddels zo slecht dat het
elektriciteitsbedrijf alleen nog
mensen stuurt wanneer voor
politiebescherming is gezorgd.
De burgemeester kon de PTT
slechts met de grootste moeite
overreden post te blijven bezor
gen. Oud-burgemeester Pat
Johnson, die in november af
scheid nam. wil zelf haar huis
zo snel mogelijk verkopen om
vervolgens te kunnen verhui-
140.000 Europeanen sterven
jaarlijks aan 'meeroken'
Aideeds delegatie klaagde c
over dat er ook allerlei kleinere,
minder belangrijke Somalische
facties in Addis Abeba zijn. De
kleine groeperingen op hun
beurt menen dat de wandaden
van Aideed en zijn compagnon
Omar Jess onderzocht dienen te
worden. Omar Jess wordt ervan
beschuldigd honderden van zijn
tegenstanders te hebben afge
slacht in de stad Kismayo.
De Amerikaanse bevelheb
bers van de interventiemacht in
Somalia hebben nog geen da
tum afgesproken voor de over
dracht van het opperbevel aan
de Verenigde Naties. Dat zei de
Amerikaanse kolonel Michael
Hagee gisteren in reactie op
eerdere berichten, waarin een
Franse officier aankondigde dat
het commando van de operatie
Herstel Hoop op zijn laatst op
20 januari overgedragen zal
worden. Op die dag verlaat de
Amerikaanse president George
Bush het Witte Huis. De Ameri
kaanse minister van defensie,
Dick Cheney, verklaarde in
Washington echter dat verre
weg de meeste Amerikaanse
militairen na januari in Somalia
blijven.
Door meeroken overlijden In
Europa jaarlijks bijna 140.000
mensen aan kanker en hart
kwalen. Dit staat in een Brits
wetenschappelijk rapport dat
vandaag is verschenen. „Ver
vuiling door sigaretterook is de
belangrijkste vorm van milieu
verontreiniging waaronder
nlet-rokers te lijden hebben en
is de grootste massale kanker-
verwerker in de geschiedenis",
aldus he< rapport, dat is uitge
geven door de Vereniging voor
de rechten van niet-rokers.
„In deze cijfers wordt de
dood van ongeboren kinderen,
pasgeborenen of kleine kinde
ren veroorzaakt door het ro
ken van hun ouders, niet mee
gerekend", aldus het rapport.
Om het aantal doden door
meeroken vast te stellen wer
den methoden gebruikt die al
langer in de Verenigde Staten
worden toegepast. De auteurs
adviseren het roken te verbie
den in alle openbare ruimtes
waar niet-rokers er last van
kunnen hebben.
Reynolds weer
premier Ierland
Ierland krijgt zeer waarschijnlijk
weer een coalitieregering onder
leiding van de huidige premier
Albert Reynolds. Reynolds zei
gisteren dat hij binnen enkele
dagen een akkoord denkt te
kunnen sluiten met de Labour
Party van Dick Spring, de grote
winnaar van de recente verkie
zingen. Eerder toonde Spring
zich voorstander van een coali
tieregering waarin het premier
schap zou roteren. Deze eis
heeft hij in de loop van de on
derhandelingen laten vallen,
volgens waarnemers in ruil voor
meer ministersposten voor zijn
partij. De vorming van een
nieuwe coalitie wordt in Ierland
gezien als een nederlaag voor
Reynolds. De premier was de
verkiezingen ingegaan in de
veronderstelling dat zijn cen
trum-rechtse Fianna Fail-partij
een absolute meerderheid zou
halen. De partij verloor echter
zetels. Labour verdubbelde zijn
zeteltal en werd daarmee de
grote winnaar.
SYDNEY KALINGA SEBEVIRATNE
Terwijl de invloed van de oude koloniale
machten in de Stille Zuidzee begint af te
brokkelen, komen de eilandstaatjes
steeds voor zichzelf op en begjnnen ze
contacten te leggen met Aziatische
grootmachten. De komende jaren zullen
Australië, Nieuw-Zeeland en Frankrijk in
het gebied steeds meer concurrentie on
dervinden van opkomende machten als
Japan en Malaysia.
De premier van Fiji, Sitiveni Rabuka,
koestert nog steeds wrok jegens Australië
en Nieuw-Zeeland als gevolg van de eco
nomische sancties die die landen opleg
den na zijn staatsgreep in 1987. Na zijn
verkiezingswinst in 1992 gaat hij liever in
zee met de Aziatische landen.
Rabuka beschouwt het politieke systeem
van Malaysia als een voorbeeld voor zijn
eigen land. De investeringen van Malay
sia in Fiji nemen toe, hoewel de afge
sproken levering van Malaysische olie
aan Fiji uiteindelijk niet doorging. Rabu
ka ziet voor Fiji een voortrekkersrol weg
gelegd voor de naburige eilandengroe
pen. De markt van het land is makkelijk
toegankelijk en de overheid is gul met
het verstrekken van beurzen aan studen
ten uit de regio die in Fiji willen stude-
Fiji is niet het enige land dat niets meer
met de oude kolonisten te maken wil
hebben. De nieuwe secretaris-generaai
van de Commissie voor Zuid-Pacific
(SPC) en oud-president van Vanuatu,
George Sokomanu, viel onlangs uit naar
de grootmachten die de regio naar hun
hand hadden gezet. „Hebben we de
mensen die ons hebben platgewalst nog
steeds nodig? Laat de eilanders van de
Stille Zuidzee hun eigen gang toch gaan.
Laten we iedereen tonen dat we de klus
net zo goed aankunnen als anderen."
Sokomanu had ook forse kritiek op wat
hij noemde de „koloniale club" binnen
de SPC. Volgens hem had vooral Austra
lië alles in het werk gesteld om zijn be
noeming tot secretaris-generaal te ver
hinderen. De SPC, het belangrijkste ge
meenschappelijke orgaan van de landen
in de Stille Zuidzee, is ironisch genoeg
nog sterk afhankelijk van de 'oude' kolb-
niale machten. Het SPC-budget is vooral
afkomstig van Australië, Frankrijk, de
Verenigde Staten, Groot-Brittannië en
Nieuw-Zeeland.
Het koerswending in het gebied is vooral
in Australië hard aangekomen. De be-
treklcingen tussen Australië en de eiland-
staten zijn de laatste tijd snel verslech
terd. Zelfs de Australische militaire hulp
aan Papua New-Guinea js onder vuur
gekomen. De hulp kwam namelijk voor
namelijk ten goede aan militaire opera
ties in Bougainville, het eiland dat sinds
1987 voor onafhankelijkheid van Papua
New-Guinea strijdt.
Frankrijk heeft zich sneller aan de veran
deringen aangepast. In april zegde Parijs
toe dat er een einde zou komen aan de
nucleaire proeven bij de atollen van
Nieuw Caledonië en Frans Polynesië.
Die stap werd gezien als een teken dat
Frankrijk zijn rol in het gebied wil veran
deren van arrogante koloniale macht
naar een coöperatieve buitenlandse na
tie.
„Frankrijk wil in het gebied worden ge
accepteerd", zegt Stephen Henningham
van de Australische Nationale Universi
teit. „Dat moet de mening ontkrachten
dat Frankrijk streeft naar koloniale ex
pansie." De verkiezing van een Franstali
ge regering in Vanuatu duidt erop dat de
Franse pogingen succes hebben. Parijs
heeft bovendien veel hulp gegeven aan
de Cook-eilanden en aan Fiji.
Desondanks zijn veel landen in de Stille
Zuidzee ervan overtuigd dat de sleutel
voor economisch succes veel dichterbij
ligt in Azië. De nauwere banden met
Azië blijken het sterkst in de visserij-sec
tor. Zestig procent van de tonijn-vangst
in de wereld komt uit de Stille Zuidzee.
Vooral de landen in Zuidoost-Azië be
schikken over visvergunningen voor dit
gebied.
Dit vergunningenstelsel is regelmatig in
zet van een harde juridische strijd tussen
Aziatische en westerse landen. In de ja
ren tachtig probeerden de Verenigde
Staten meer toegang tot de viswateren te
krijgen. Als ook in 1993 blijkt dat de
Aziatische vissers voorrang krijgen, zal
dat een nieuw teken zijn dat de oude ko
lonisten niet meer welkom zijn in de Stil
le Zuidzee.
BERLIJN HANS HOOGENDUK
CORRESPONDENT
De Duitse oppositiepartij SPD
dreigt het eind vorig jaar moei
zaam bereikte akkoord met de
regering over indamming van
de stroom asielzoekers te torpe
deren. Plaatsvervangend SPD-
fractieleider Hertha Daubler-
Gmelin verklaarde gisteren dat
haar partij tegen het compro
mis stemt als minister van bin
nenlandse zaken Seiters bij zijn
plan blijft infrarood- en radar-
apparatuur in te zetten bij de
grenscontrole.
Seiters plannen om de opspo-
ringsapparatuur vooral aan de
Duits-Poolse grens in te zetten,
vloeien voort uit een geweldig
personeelsgebrek bij de douane.
Er zijn meer dan vijfduizend va
catures. De meeste illegale
vluchtelingen komen over de ri
vieren Oder en Neisse, die de
grens tussen Polen en Duitsland
vormen. Vorig jaar werden
meer dan 50.000 illegale grens-
gangers opgepakt, naar schat
ting bereikten er 150.000 onge
zien Duits grondgebied.
Met het inzetten van moder
ne apparatuur hoopt de minis
ter vluchtelingen zo snel te kun
nen signaleren dat mobiele een
heden hen tijdig kunnen onder
scheppen.
JAKARTA DPA-Rtr
Indonesië zal geen referendum
houden op Oost-Timor om de
bevolking vragen naar hun me
ning over onafhankelijkheid.
Dat heeft minister van buiten
landse zaken Ali Alatas gisteren
gezegd. „Het is niet dat wij twij
felen over de uitslag. Het is een
principiële kwestie'aldus Ala
tas.
Portugal, dat het gebied 300
jaar bestuurde, eist dat de Oost-
timorezen zich mogen uitspre
ken over hun eigen toekomst.
Indonesië, dat Oost-Timor 17
I'aar geleden bezette, zegt dat de
;euze allang is gemaakt. Beide
landen zullen in april bijeenko
men om over de kwestie te pra
ten.
„Er is teveel bloed vergoten,
er is teveel water onder de brug
gestroomd en Indonesië heeft
de afgelopen 17 jaar teveel bele
digingen moeten ondergaan.
Als je om een referendum
vraagt dan kan je wat mij betreft
gaan vissen", zo zei de Indone
sische bewindsman.
Waarnemers vermoeden dat
sinds de Indonesische invasie in
1975, kort nadat de Portugezen
zich daar hadden teruggetrok
ken. op Oost-Timor wellicht
200.000 mensen eenderde
van de bevolking in 1975 zijn
omgekomen door honger, ziek
te en de vrijheidsstrijd.
