Ziekteverzuim daalt
in metaalnijverheid
Betico Croes blijft de Arubaanse politiek beheersen
Binnenland
Nog eens 12 miljoen voor
schade door aardbeving
Hof: Moord in zaak-
Fagel niet bewezen
Superventilator nieuw
wapen voor brandweer
Terug naar Afrika
Wisseling van de wacht
Met mesjes verpulveren
van kuikentjes immoreel
EG aan de haal met
meevaller voor Kok
DINSDAG 5 JANUAR11993
ANP Algemeen Nederlands Persbureau CPD Gemeenschappelijke Persdienst
'Ombudsman arbeidsbureau nodig'
utrecht» Er moet een ombudsman (of -vrouw) komen voor de
arbeidsvoorziening. Die functionaris moet klachten behandelen
die er zijn over het functioneren van de arbeidsbureaus. Daar
voor pleitte voorzitter Van der Pluijm van het district Zuid-Hol
land van de vakcentrale FNV gisteren op de nieuwjaarsbijeen
komst van zijn district in Rotterdam.
Definitief geen Nwe CPN
den haag De CPN krijgt geen opvolger in de Nwe Communisti
sche Partij in Nederland. De Raad van State heeft dat gisteren
bepaald en daarmee is de zaak afgedaan. Eerder al besliste het
Centraal Stembureau dat de naam Nwe Communistische Partij
in Nederland niet toelaatbaar is. De bureau achtte die naam
misleidend voor de kiezers. Volgens het stembureau vertoont de
naam van de nieuwe partij „grote gelijkenis" met die van de ou
de CPN. „En de afkorting 'Nwe' (voor: Nieuwe) is voor de kiezers
„onbegrijpelijk" mede omdat de afkorting niet in de Van Dale
voorkomt". Zaterdag buigt het congres van de nieuwe politieke
formatie zich over de kwestie.
Cel geëist voor mishandeling
den bosch Bij de rechtbank in Den Bosch is gisteren vijfjaar ge
vangenisstraf geëist tegen een 37-jarige man uit het Brabantse
Budel. Hij wordt ervan verdacht dat hij met anderen in juli vorig
jaar een man en een vrouw van hun vrijheid beroofde en mis
handelde. Hij zou dat hebben gedaan omdat de slachtoffers hun
schijnhuwelijken wilden verbreken en daarover met de politie
hadden gesproken. Zo had het vrouwelijke slachtoffer een
schijnhuwelijk gesloten waarvoor ze 5.000 gulden zou krijgen.
Toen een deel van dat geld niet werd betaald, vroeg ze scheiding
aan en noemde tegenover de politie namen van betrokkenen bij
de zaak.
Kabinet gireert geld spoedig naar Limburg
den haag»gpd-anp
Het kabinet trekt twaalf miljoen
gulden extra uit voor het herstel
van monumenten en kerken die
zijn beschadigd door de aardbe
ving in Limburg in april vorig
jaar. Het geld zal op korte ter
mijn worden overgemaakt, zo
heeft minister Dales (binnen
landse zaken) laten weten aan
de Limburgse commissaris van
de koningin Mastenbroek.
De regering gaf al eerder 7,5
miljoen gulden voor herstel van
de schade als gevolg van de
aardbeving. De totale bijdrage
van het rijk komt daarmee op
19,5 miljoen gulden.
De aardbeving veroorzaakte
een schade van in totaal zo n
vijftig miljoen gulden. Met het
herstel van beschadigde monu
menten en kerken is ongeveer
32 miljoen gulden gemoeid.
Voorzitter Hoofwijk van de
particuliere Stichting Rampen
fonds Aardbeving Limburg
(SRAL) is zeer tevreden met de
extra steun. „Dit is alleszins re-
amsterdam anp
Het gerechtshof in Amsterdam
heeft gisteren een 24-jarige man
uit Nijmegen veroordeeld tot
negen jaar gevangenisstraf we
gens zijn betrokkenheid bij de
gewelddadige dood van restau
rateur Gerard Fagel. Tegen de
verdachte was in hoger beroep
twaalf jaar cel geëist. Dat was
ook de straf die de rechtbank in
Utrecht hem in eerste instantie
had opgelegd.
Het Hof acht anders dan
de Utrechtse rechters niet
bewezen dat Fagel op 9 juni
1989 het slachtoffer is geworden
van een vooropgezet moord
plan. De verdachte heeft zich
volgens de uitspraak van het hof
schuldig gemaakt aan een po
ging tot diefstal met geweld, ge
pleegd met anderen, de dood
ten gevolge hebbend.
Hetzelfde geldt voor een 28-
jarige verdachte. Hij is na een
eis van tien jaar eveneens ge
lijk aan de straf die hem in
Utrecht is opgelegd tot zes
jaarveroordeeld.
De zaak tegen de derde ver
dachte, een 22-jarige Nijmege-
naar, is verdaagd in afwachting
maarssen anp enorme druk lucht in het bran
dende pand. De verstikkende
rook wordt daardoor snel ver
dund en in een paar minuten
geheel verdreven. Daardoor
kunnen brandweerlieden snel
zien waar de vuurhaarden zich
bevinden. Verder zijn ze zeker
van een veilige route vanuit het
pand naar buiten. De ventilator
wordt op een paar meter af
stand van het brandende ge
bouw opgesteld.
Doordat het blussen sneller
gaat, wordt niet alleen de scha
de door het branden zelf maar
ook de waterschade en de ver
vuiling door bluswater vermin
derd.
De brandweer van Maarssen
gebruikt als eerste in Nederland
sinds enkele weken een zeer
krachtige ventilator bij het blus
sen van grote branden. Volgens
commandant Ruibing wordt het
bestrijden van branden met dit
nieuwe hulpmiddel veel effec
tiever en veiliger. Voorts neemt
ook de waterschade af.
Het korps van Maarssen heeft
het idee overgenomen van de
brandweer in het Duitse Aken.
Veel andere Nederlandse
brandweerkorpsen hebben al
belangstellinggetoond.
De ventilator blaast met een
Detain begint als eerste met 'arbodienst'
Het ziekteverzuim in de metaalnijverheid, waarin
300.000 mensen werken, is aan het dalen. De CAO-af-
spraak dat werknemers een vakantiedag moeten inleve
ren als ze voor de tweede keer binnen een jaar ziek thuis
blijven, zal daardoor een dode letter worden. Dat ver
wacht CAO-onderhandelaar T. Hagen van de Industrie
bond FNV.
die pas op termijn een zichtbaar
effect hebben. Een van die
maatregelen is een beter con
trolesysteem: mensen die zich
ziek hebben gemeld, worden al
meteen de eerste dag worden
gecontroleerd. Bovendien komt
er onderscheid in de hoogte van
de ziektewëtpremies: voor be
drijven waar het ziekteverzuim
groot is, gelden hogere premies
dan voor ondernemingen met
minder ziekte dan gemiddeld.
Tot de metaalnijverheid be
horen onder meer garages, elek
trotechnische installateurs, fit
ters, loodgieters, metaalverwer
kende industrie, centrale-ver-
amsterdam-utrecht gpd-anp
Bij het CAO-overleg begin vorig
jaar stelden werkgevers en
werknemers dat het ziektever
zuim in de metaalnijverheid
eind 1993 in elk geval gedaald
moet zijn tot 7 procent. Eind
1991 lag het nog op 8,13 pro
cent, in het eerste kwartaal van
1992 op 7,87 procent. In het
tweede kwartaal zakte het naar
7,40 procent, daarna kroop het
in juli, augustus en september
op tot 7,56.
Hagen voorziet een verdere
daling op grond van in de CAO
afgesproken extra maatregelen,
warmingsbedrijven, goud- en
zilversmeden en fietsenmakers.
Ook in de detailhandel wordt
gewerkt aan het verlagen van
het ziekteverzuim. Daartoe is de
Detam als eerste bedrijfsvereni
ging gestart met een zogeheten
'arbodienst'. Die dienst gaat
werkgevers helpen bij het op
zetten van een beleid dat ziek
teverzuim moet voorkómen.
Bovendien gaat die dienst zich
bezig houden met controle en
begeleiding van zieke werkne
mers. Zodoende krijgen werk
gevers en werknemers voor wat
het ziekteverzuim betreft, te
maken met één en dezelfde in
stantie. De Detam hoopt dat er
door de nieuwe werkwijze een
bgeter inzicht ontstaat in moge
lijke verbanden tussen arbeids
ongeschiktheid en arbeidsom
standigheden. De Detam ver
wacht dat andere bedrijfsvere
nigingen ook snel 'arbodien-
sten' zullen opzetten.
delijk." Hij is echter niet te
spreken over het Nationale
Rampenfonds, dat volgens hem
tót nu toe niet heeft willen zeg
gen wat er na de aardbeving
binnenkwam aan giften van
particulieren op het speciale gi
ronummer 777. „Dat willen we
graag weten om te kunnen be
kijken wat er besteed kan wor
den aan het herstel van het
door de aardbeving beschadig
de cultureel erfgoed, kerken en
monumentale gebouwen". Hij
verlangt op korte termijn ope
ning van zaken door het Natio-
- naai Rampenfonds.
Voorzitter Koning van het Na
tionaal Rampenfonds, tevens
voorzitter van de Algemene Re
kenkamer, wijst Hoofwijk in een
reactie op een recente brief van
minister Dales aan de Tweede
Kamer. „Daarin staat dat de op
brengst op giro 777 ruim 22 mil
joen heeft belopen. Het ram
penfonds Limburg zou die stuk
ken toch moeten kennen", al
dus Koning.
van een TBS-advies. Deze ver
dachte zou in de fatale nacht
het vuurwapen hebben gebruikt
waarmee Fagel om het leven is
gebracht.
Fagel werd 's nachts in de wo
ning boven zijn restaurant in
Bosch en Duin (provincie
Utrecht) verrast. Hij lag, samen
met zijn vriendin, in bed toen
twee van de verdachten via een
raam de slaapkamer binnen
drongen. Nadat het pistool on
bedoeld was afgegaan, aldus de
lezing van de schutter, maakte
het tweetal zich spoorslags uit
de voeten. Het plan voor de
overval, die geruime tijd onop
gelost bleef, is bedacht door de
verdachte die nu is veroordeeld
tot negen jaar cel, zo conclu
deerde het hof.
Deze verdachte heeft de uit
voering van zijn plan bovendien
geleid en ook nog eens gezorgd
dat er een vuurwapen voorhan
den was. De man is al eerder
veroordeeld wegens gewelds-
en vermogensmisdrijven. Op de
datum van de overval met do
delijke afloop zat hij nog in de
proeftijd van een vorige veroor
deling.
zundert Door een raam van
het revalidatiecentrum voor die
ren bekijkt een ree een purper
koet. Déze vogel en 19 van zijn
soortgenoten werden vorig jaar
door de Algemene Inspectie
dienst (AID) onderschept op
Schiphol. De dieren waren be
stemd voor Italië, maar de AID
stak een stokje voor dat trans
port omdat puperkoeten be
schermde dieren zijn. Toen de
inspecteurs de smokkelwaar
vonden, waren al vijf van de vo
gels bezweken. De andere 15
zijn gedurende bijna een jaar In
Zundert opgelapt. Vandaag ver
trekken ze vanaf Schiphol naar
hun land van herkomst het
Westafrikaanse Ghana.
FOTO ANP KOEN SUYK
den haag Nadat hij meer dan van zijn handtekening droeg hij
een decennium Buitenlandse Za- de boedel over aan zijn opvol
ken heeft bestierd, zette minister ger, de Leidse hoogleraar Pieter
Van den Broek er gisteren een Kooymans (rechts). Die zette
punt achter. Met het plaatsen eveneens zijn handtekening ten
teken dat hij de nieuwe hoogste
baas is op het ministerie van
buitenlandse zaken.
FOTO ANP KOEN SUYK
UTRECHT ANP
De Nederlandse dierenartsen
vinden het doden van haantjes
die een dag oud zijn niet meer
aanvaardbaar. In een brief aan
het ministerie van landbouw,
natuurbeheer en visserij pro
testeert de Koninklijke Neder
landse Maatschappij voor
Diergeneeskunde (WVMD) te
gen het doden van overbodige
eendagskuikens.
jaarlijks worden in Neder
land zo'n 40 miljoen mannelij
ke kuikens van een dag oud ge
dood. Dat gebeurt na het
seksen, waarbij het geslacht
van kuikens wordt vastgesteld.
De vrouwelijke kuikens, de
hennetjes, worden gebruikt
voor de produktie van eieren.
De haantjes zijn 'onbruikbaar'
en worden daarom vernietigd.
Daarvoor worden versnippe-
raars gebruikt. Dat zijn ketels
waarin de kuikens door ra
zendsnel ronddraaiende mes
sen in kleine stukjes worden
gehakt. De brij die overblijft,
gaat naar de kadaververwer-
kende industrie.
De dierenartsen achten het
doden van eendagshaantjes
moreel verwerpelijk. Door
haantjes van leg-rassen kort
na uitkomst van de eieren te
doden, verwordt het dier tot
een onbruikbaar wegwerparti
kel, vinden ze. Bovendien is
het hele proces van bebroeden,
uitkomen, seksen en doden
een verspilling van grondstof
fen. De KNMD vindt het doden
onnodig, omdat er voldoende
alternatieven zijn. Zo kunnen
de haantjes op biologisch-dy-
namische bedrijven onder
diervriendelijke omstandighe
den worden gemest, om ze na
een week of tien normaal te
slachten.
Voor de gespecialiseerde
pluimveemesterijen is het
den haag» gpd
Het is minister Kok (financiën)
niet gelukt de financiële proble
men die zich voor dit jaar aan
dienen, te verkleinen. Eind 1992
trad er weliswaar een onver
wachte meevaller op bij de in
komsten uit belastingen, maar
dat voordeel werd teniet gedaan
doordat meer geld moet wor-
dpn afgedragen aan de Europe
se Gemeenschap.
Kok is er wel in geslaagd het
Financieringstekort van de over
heid omlaag te drukken naar de
afgesproken 4,25 procent. Begin
november zag het er nog naar
uit dat het tekort hoger zou uit
komen. Twee maanden geleden
was Financiën zo somber om
dat het ministerie toen een te
genvaller bij de belastinginkom
sten verwachtte van 400 miljoen
gulden.
Die klap kwam echter niet. En
toen Financiën op 31 december
de balans opmaakte, was er
zelfs sprake van een meevaller
van enkele honderden miljoe
nen guldens. Kok was oorspron
kelijk van plan dat voordeel te
gebruiken om de financiële pro
blemen voor 1993 door uitga
ven die voor dit jaar voorzien
waren, al eind 1992 te doen.
Door de hogere afdrachten
aan de Europese Gemeenschap
is daarvan echter niets terecht
gekomen. Kok heeft wel, zoals
al langer de bedoeling was, 728
miljoen gulden aan premie kin
derbijslag voor het eerste kwar
taal 1993, al in 1992 betaald.
Financiële voordelen door de
dalende rente heeft Kok in 1992
niet gehad. Die komen dit jaar
pas. lloe lager de rente, hoe
minder rente Financiën hoeft te
betalen over de staatsschuld.
mesten van de haantjes niet
aantrekkelijk, omdat de dieren
louter en alleen worden gefokt
voor de produktie van eieren.
Het economisch rendement
van het mesten van de haan
tjes ligt lager dan dat van kui
kens van speciale vlees-rassen.
De KNMD meent dat ook de
biotechnologie te hulp kan
worden geroepen om het do
den van kuikens een halt toe te
roepen. Technisch is het in de
nabije toekomst wellicht mo
gelijk het geslacht van een kip
pe-embryo te bepalen als het
nog in het ei zit, aldus de
KNMD.
Ledental van
MHP groeit met
drie procent
utrecht» anp
De vakcentrale voor Middelbaar
en Hoger Personeel MHP heeft
in 1992 een ledenwinst geboekt
van bijna drie procent (ruim
4.000 leden). Stonden op 1 ja
nuari 1992 nog 140.170 leden
bij de vakcentrale ingeschreven,
op 1 januari 1993 waren dat er
144.291. Dat heeft de MHP gis
teren bekendgemaakt. De afge
lopen vijf jaar groeide de vak
centrale 30 procent.
De ledenwinst van de MHP
het afgelopen jaar nog groter
kunnen zijn. Maar de Vereni
ging van Hoger Personeel voor
banken en verzekeringen gooi
de roet in het eten door zich al
te scheiden. Dat heeft de vak
centrale zo'n 3.000 leden ge
kost.
Het CNV weet pas in de loop
van volgende week hoe het
staat met het ledental. De FNV
komt waarschijnlijk deze week
met de cijfers. Naar verwach
ting is de ledengroei van de
grootste vakcentrale vorig jaar
iets afgevlakt vergeleken met
1991. Toen groeide de FNV nog
met 40.000 leden naar een to
taal van 1.069.000.
oranjestad anp
Donderdag en vrijdag wordt heel Aru
ba drooggelegd. Nergens is dan alco
hol verkrijgbaar. De overheid hoopt
daarmee te garanderen dat de parle
mentsverkiezingen, waaraan een ver
hitte verkiezingsstrijd is voorafgegaan,
vrijdag rustig verlopen.
Ruim 45.000 stemgerechtigden kun
nen kiezen uit acht partijen, waarvan
er echter maar een paar echt meetel
len. Naast een lijstnummer hebben de
partijen ook een kleur gekregen. Ge
kleurde vlaggen wapperen dan ook
over het hele eiland, dat al ruim een
maand in de ban van de verkiezingen
is.
De grootste oppositiepartij is met
acht zetels de Arubaanse Volkspartij
(AVP) van Henny Eman. Die heeft van
het elektriciteitsbedrijf toestemming
gekregen groene partijvlaggen op de
lichtmasten te plaatsen. Op 8 januari,
als ze weer moeten worden wegge
haald, gaat het licht uit, grapt men op
Aruba, want dan gaan de lichtmasten
op de AVP stemmen.
De Movimiento Electoral de Pueblo
(MEP) van premier Nelson Oduber,
die met tien van de in totaal 21 parle
mentszetels de grootste regeringspartij
is, voert de kleur geel. De MEP is de
partij van wijlen Betico Croes, die Aru
ba zijn status aparte bezorgde. Zijn
partij koketteert nog steeds met hem.
Regelmatig verschijnen oude beelden
van Betico op TV waarin hij de bevol
king oproept op de MEP te stemmen.
Aan de race om de parlementszetels
neemt ook Glenbert Croes deel. Deze
zoon van de legendarische Betico doet
dat met de kleur grijs en de nieuwe Or-
ganitacion Liberal Arubiano (OLA).
Croes junior richtte die partij op om
dat hij vindt dat de MF.P hem heeft be
drogen. Er was in de MEP geen plaats
voor hem. Bovendien heen de MEP-
regering er een potje van gemaakt,
meent Croes. Ook hij gebruikt het
imago van zijn vader om kiezers te
trekken. De jonge Croes zegt dat de
OLA de erfenis van Betico wil uitdra
gen omdat de MEP die heeft verkwan
seld.
Verwacht wordt dat de OLA mag re
kenen op een mooi verkiezingsresul
taat. Gesproken wordt over drie tot zes
zetels. Croes zelf houdt zich echter nog
op de vlakte en laat alleen maar droog
jes weten dat „er 21 zetels te verdelen
zijn".
Minder terughouden is Henny
Eman. Hij is ervan overtuigd dat zijn
AVP de verkiezingen gaat winnen. In
het actieprogramma voor de komende
regeerperiode staat het sociale aspect
centraal. De AVP volgens de MEP
een rijkeluisclub heeft het plan op
gesteld aan de hand van informatie die
op bijeenkomsten met de bevolking
naar voren is gekomen.
Alle politici zijn het erover eens dat
het niet makkelijk wordt na het tellen
der stemmen een coalitiekabinet te
vormen. Over en weer sluit men elkaar
min of meer uit als regeringspartner.
Alleen Glenbert Croes sluit geen en
kele coalitiegenoot uit. Hij is uitge
sproken voorstander van een zakenka
binet met vakministers. „Die moeten
orde op zaken gaan stellen, omdat de
afgelopen regeerperiode niets is ge
beurd", meent Croes.
Premier en MEP-leider Oduber vindt
juist dat „negentig procent van onze
plannen is uitgevoerdmaar hij er
kent wel dat er nog veel moet gebeu
ren. Er ligt een nationaal ontwikke
lingsplan klaar voor de periode 1993-
1997. De kosten daarvan bedragen 760
miljoen gulden. Onderdelen van dat
plan zijn onder meer verbetering van
infrastructuur, onderwijs, woning
bouw en milieubescherming. Oduber
noemt verder het enorme probleem
van de drugshandel via Aruba.
Heet hangijzer zijn nog altijd de ga
ranties die moeten worden afgegeven
voor drie niet afgebouwde hotels. Ge
durende vijftien jaar moet Aruba daar
voor jaarlijks 36 miljoen gulden afdra
gen. Oduber denkt dat het eiland zelf
18 miljoen kan ophoesten. De rest zal
van Nederland moeten komen.
Maar als de hotels worden voltooid,
geeft dat weer problemen op de ar
beidsmarkt. Er is dan vraag naar 4.000
personeelsleden om de hotels te laten
draaien en zoveel nieuwe arbeids
krachten heeft Aruba domweg niet.
Die mensen moeten dus uil het bui
tenland komen. Maar omdat het grote
aantal buitenlanders de Arubanen nu
al het gevoel geeft dat hun cultuur en
identiteit worden bedreigd, ligt daar
alweer het volgende probleem op de
loer. Glenbert Croes weet wel een op
lossing: haal die arbeidskrachten niet.
zoals nu gebeurt, uit Zuid-Amerika en
Azië. maar uit het met Aruba veel ver
wanter Nederland. Curasao en Bonai
