Libanon vecht nu tegen corruptie
Feiten &Meningen
Aanzien gehavend kabinet
Kohl staat onder zware druk
vn sturen afgezant naar Midden-Oosten
Na de stenen wachten Boutros Ghali de problemen
DINSDAG 5 JANUAR11993
Nieuwe premier wil geplunderde schatkist snel weer vullen
Oost-Beiroet na de burgeroorlog. Fietsende kinderen gebruiken een autowrak als springschans. Herbouw van de vrijwel volledig verwoeste hoofdstad is één van de eerste prioriteiten
van de nieuwe regering.
De inwoners van Bayrut moeten er weer langzaam aan
wennen. Wat tijdens de burgeroorlog gewoon kon door
gaan, wordt nu door de overheid aangepakt: zwarthan
delaars die fortuinen verdienen aan de ellende van ande
ren worden opgepakt, belastingontduikers wordt het mes
op de keel gezet en zelfs fout geparkeerde auto's worden
weggesleept
BAYRUT DONNA ABU NASR
Premier Rafik Hariri zette enke
le weken geleden zijn campag
ne tegen de misstanden en de
corruptie in gang. Hij wil in de
eerste plaats de Libanese schat
kist vullen, die door de anarchie
van de burgeroorlog (1975-
1990) totaal leeg was geraakt.
Hariri wil het geld bij alle Liba-
nezen halen. Zo moet het ieder
een duidelijk ziin dat belasting
betalen verplicht is. Om de Li-
banezen te laten merken dat de
nieuwe regels definitief zijn, laat
Hariri de autoriteiten hard in
grijpen. Tientallen winkels heb
ben boetes gekregen omdat zij
met de boeken hadden ge
knoeid, oude voorraden ver
kochten of prijzen uit hun duim
zogen.
Tienduizenden Libanezen die
illegaal stroom aftapten naar
hun huis, moeten gewoon gaan
betalen. De telefooncentrales,
die in het zwart verbindingen
legden met Cyprus en de VS,
worden gesloten. Het spel is ook
uit voor zakenlieden die van de
burgeroorlog profiteerden en
woekerwinsten maakten zonder
belasting te betalen.
De campagne tegen de corrup
tie is breed opgezet. Zo zal bin
nenkort het ambtenarenappa
raat worden doorgelicht. Amb
tenaren zijn nagenoeg immuun
voor ontslag en velen buiten dat
uit. Zij nemen steekpenningen
aan of verschijnen niet of nau
welijks op het werk.
Hariri (49) trad op 22 oktober
als premier aan. Hij is sunni-
moslim en miljardair. Eind no
vember zei hij in een toespraak
dat Libanon weer kan gaan
groeien als de regering als gids
optreedt en de overheid zich
aan een zekere planning houdt.
Tegen de zomer van 1993 zal Li
banon voor een nieuwe dage
raad staan, aldus Hariri.
Het beleid van Hariri is ambi
tieus, maar niet zonder meer te
verwezenlijken. Volgens de Ver
enigde Naties heeft Libanon ze
ker 25 miljard dollar nodig voor
de reconstructie van het land:
een onhaalbaar bedrag, tenzij
Hariri het vertrouwen van het
buitenland kan winnen.
Oude kliek
Hariri heeft de reputatie een
keiharde zakenman te zijn.
Door zijn opstelling is het Liba
nese pond de laatste weken
sterker geworden. De premier
hoopt 20 miljard dollar uit de
zakken te kloppen van Libanese
zakenlui die hun geld in het
buitenland hebben onderge
bracht. Libanon is niet failliet,
zei Hariri recent in een inter
view. „Wij zijn een land dat
management nodig heeft en dat
is precies wat de regering intro
duceert", aldus de premier.
Libanon was ooit het financiële
centrum van het Midden-Oos
ten. Regeringen pasten op de
economie het laissez-fairepnn-
cipe toe. Omkoperij was wijd
verspreid, maar werd geaccep
teerd, en er was een zekere wel
vaart. Tijdens de burgeroorlog
bleef daar voor de gemiddelde
Libanees echter niet veel van
over. De centrale regering viel
uiteen en het land kwam in
handen van krijgsheren, die
hun eigen regels stelden om
hun milities en hun financiële
positie te versterken.
Na het einde van de oorlog in
oktober 1990 traden twee rege
ringen aan die geen wezenlijk
beleid konden voeren. De derde
regering, het kabinet-Hariri, lijkt
wel op weg om maatregelen
door te drukken. Het herstel
plan van Hariri wordt gesteund
door Syrië en door Saudi-Ara-
bië, waar de premier nauwe
banden heeft met de koninklij
ke familie.
Bij de bevolking van Libanon is
Hariri populair omdat hij niet
uit de oude politieke kliek komt.
foto afp paul abichanem
Aangezien hij rijk is zijn ver
mogen wordt geschat op 3 mil
jard dollar hoeft Hariri zich
volgens de Libanezen niet met
corruptie in te laten.
Zichtbaar
Hariri heeft zijn beleid voor de
man in de straat zichtbaar we
ten te maken. De politie treedt
weer op, waar zij tijdens de bur
geroorlog de gijzelaar' van de
milities was. De inwoners van
de hoofdstad kijken verbaasd
naar de trucks van de verkeers-
Eolitie die auto's wegslepen uit
et centrum. Hariri wil de ver
woeste binnenstad zo snel mo
gelijk herbouwd zien. Daarvoor
is veel geld nodig. De wederop
bouw wordt onder meer ge
stremd door een gebrek aan
elektriciteit. Soms is er niet
meer dan een paar uur per dag
stroom. Het rioolstelsel is kapot,
evenals de straten. De aantrek
kingskracht die Bayrut vroeger
op buitenlanders had, zal Hariri
moeten herstellen om zijn land
echt een nieuwe dageraad te
kunnen geven.
BERLIJN H. HOOGENDUK
CORRESPONDENT
Het nieuwe jaar is
voor de Duitse kanse
lier Kohl begonnen
zoals het oude ein
digde: met het vertrek
van een minister. In
december nam CDU-
minister voor poste
rijen Christian
Schwarz-Schilling
ontslag. Naar eigen
zeggen omdat het ka
binet faalde in de
Balkanoorlog en om
dat het regeringsbe
leid steeds meer ge
remd werd door aller
lei partij-intriges.
Zondag struikelde de
liberale minister van
economische zaken,
jürgen Möllemann,
over een vermenging
van particuliere en
staatsbelangen. Jürgen Möllemann: Intellectueel niet opgewassen te-
Duitsland vraagt zich gen gesprekspartners. foto»epa
af: Wat nu, Helmut
Kohl?
Eigenlijk wilde de kanselier
deze maand met een groot
scheepse kabinetshervoming
zijn aangeslagen regering fit
maken voor de tweede helft van
de zittingsperiode. Maar het ka
binet is inmiddels al aanzienlijk
hervormd, grotendeels zonder
direct ingrijpen van de rege
ringsleider. In maart 1992 viel
minister van defensie Gerhard
Stoltenberg (CDU) over een
schandaal in zijn departement.
Een maand later vertrok net zo
onopgemerkt als ze was geko
men minister van gezondheid
Gerda Hasselfeld (CSU). Mid
den mei hield de liberale minis
ter van buitenlandse zaken
Hans-Dietrich Genscher het
voor gezien, en nu volgden bin
nen één maand Möllemann en
Schwarz-Schilling.
Bij het opvullen van de eerste
drie vacatures heeft Kohl, ge
zien de coalitie-afspraken, maar
één keer zelf kunnen handelen:
bij de benoeming van Volker
Rühe tot opvolger van Stolten
berg. De zelfbenoemde kroon
prins maakte een bliksemstart,
maar is na een paar missers en
een afstraffing op het CDU-par-
tijcongres weer tot een normale
en daarom voor Kohl ongevaar
lijke positie neergezet.
Bij de opvolging van Gen
scher kon Kohl alleen maar het
advies van de liberalen volgen.
Met Klaus Kinkel kwam een
man op dit ministerie die welis
waar de wereld niet heeft bewo
gen, maar ook geen kapitale
blunders heeft begaan. Het mi
nisterie van gezondheid is een
Rexrodt opvolger
BERLUN HANS HOOGENDUK
CORRESPONDENT
Günter Rexrodt (51), directeur
van de Treuhand, die de vroe
gere DDR-staatsbedrijven
moet saneren en privatiseren,
wordt Duitslands nieuwe mi
nister van economische zaken.
Hij volgt de over het zoge
naamde briefschandaal ge
struikelde jürgen Möllemann
op. Dat zou volgens goed inge
lichte kringen de partijtop van
de liberale FDP vandaag in
Bonn hebben besloten. Hel be
stuur moet de kandidatuur
vrijdag nog goedkeuren. De li
beralen hadden er geen twijfel
over laten bestaan dat na het
fiasco-Möllemann nu een man
met politieke en economische
ervaring aan de top van het
ministerie moet komen te
staan.
ling zelf invullen. De FDP houdt
vast aan Economische Zaken.
Verder zitten de CDU-ministers
Töpfer (Milieu) en Riesenhuber
(Technologie) op de wip, terwijl
ook de CSU-minister van land
bouw Ignaz Kiechle het na ruim
tien jaar wel voor gezien houdt.
Maar op deze manier wordt
het natuurlijk geen kabinetsher
vorming waar de kiezers onder
steboven van zullen zijn. De
druk op Kohl om de zaken nu
eindelijk eens goed aan te pak
ken, en desnoods het coalitie-
CSU-post en dus kon Kohl ook akkoord open te breken, groeit
ren in Bonn de wildste
scenario's. De Beierse
CSU-voorzitter en minis
ter van financiën Theo
Waigel zou plaats moe
ten maken voor direc
teur Cartellieri van de
Deutsche Bank. De
CDU-politica Birgit
Breuel, nu nog directeur-
generaal van de Treu
hand die de vroegere
Oostduitse staatsbedrij
ven moet saneren en pri
vatiseren, hoort op Eco
nomische Zaken. Bij het
bezetten van nieuwe
posten moet over de par-
tijgrenzen heen worden
gekeken. Deskundigen
heeft het land nodig. Het
zijn maar een paar sug
gesties, maar ze geven
wel aan dat de onvrede
over het personeelsbe
leid van Kohl groot is.
Steeds vaker valt het ver
wijt te horen dat het se
lectieproces in handen is
van partij-oligarchieën
en dus zelden een wer
kelijk gekwalificeerde politicus
op een ministerie komt. Presi
dent Richard von Weizsacker,
een partijgenoot van Kohl, zei
onlangs dat in Duitsland de be
roepspolitici vaklieden noch be
ginners zijn, maar generalisten
met de speciale gave politieke
tegenstanders te bestrijden.
Möllemann is voor velen het
prototype van dit slag politici.
Hij hoort tot de categorie die, in
de woorden van Von Weizsac
ker, niet in staat is op gelijk ni
veau met bijvoorbeeld deskun
digen van de centrale Bundes
bank te discussiëren.
Een feit is dat het Britse sys
teem, waarbij bewindslieden
potentiële generalisten moeten
zijn die elk ministerie dienen te
kunnen runnen, intussen ook in
Duitsland is ingeburgerd. Hel
mut Kohl heeft nu de kans om
daarmee te breken. Dat het
hem niet ontgaan is dat er
structureel iets fout zit, en dat
een aantal van zijn ministers op
zijn zachtst gezegd niet geheel
opgewassen is tegen de taken
waarvoor ze staan, blijkt wel uit
het feit dat hij steeds meer es
sentiële gebieden tot 'zaak voor
de chef heeft verklaard.
hier alleen maar toekijken hoe
Horst Seehofer zijn opwachting
kwam maken.
Van de twee nieuwe vacatures
kan Kohl formeel alleen die van
zijn partijgenoot Schwarz-Schil-
dan ook met de dag.
Generalisten
Zelfs in liberale kringen is
Loopjongens
Dat kan, omdat in Duitsland de
regeringsleider de zogenaamde
richtlijnen van de politiek be
paalt en niet, zoals in ons land,
de eerste onder zijn gelijken is.
Maar Kohl beseft ook dat hij in
1994 de verkiezingen nooit wint
als hij zijn ministers min of
meer degradeert tot duur be
taalde loopjongens. Nu wreekt
zich dat hij in het verleden alle
kandidaten met talenten, die hij
als bedreigend ervoer, mond
dood heeft gemaakt.
TOM JANSSEN
De secretaris-generaal van de
Verenigde Naties, Boutros Bout
ros Ghali, stuurt een nieuwe af
gezant naar het Midden-Oosten
in verband met de deportatie
door Israël van 415 Palestijnen.
Dit is gisteren vernomen uit
VN-bronnen.
De gezant is Chinmaya Gharek-
han. Hij was tot voor kort de In
diase vertegenwoordiger bij de
VN en sinds 1 januari is hij na
men s de VN betrokken bij de
vredesonderhandelingen over
het Miden-Oosten. Verwacht
wordt dat Gharekhan later deze
week vertrekt naar Israël en Li
banon.
Israël wees de Palestijnen op 17
december uit. Sindsdien bivak
keren zij in het koude nie
mandsland tussen Israël en Li
banon, die de verantwoordelijk
heid voor de ballingen op elkaar
afschuiven. Israël wil hen niet
terugnemen en premier Rafik
Hariri herhaalde gisteren nog
eens dat I .ibanon de honderden
Palestijnen nooit zal toelaten.
..Ik kan niet de verantwoorde
lijkheid dragen voor iedereeen
op aarde. Ik hoop en bid dat zij
daar niet zullen sterven, maar
het is niet mijn verantwoorde
lijkheid", aldus de premier.
De Palestijen zijn verstoken van
internationale hulp, want Israël
en Libanon willen geen van bei
de hulporganisaties via hun
grondgebied toelaten tot'de
groep Palestijnen.
Aanzien actieve secretaris-generaal daalt in razend tempo
Voor de secretaris-generaal van de Verenigde Naties,
Boutros Boutros Ghali, die tijdens zijn bezoek aan Mu-
qdisho met stenen werd bekogeld en uitgejouwd, lig
gen nog meer problemen in het verschiet als hij de Ver
enigde Staten wil overhalen hun troepen in de nabije
toekomst in Somalia te houden.
De morele autoriteit van Boutros Ghali als 's werelds
meest vooraanstaande diplomaat is ernstig ondermijnd
door felle demonstraties tegen hem in Sarajevo, Muq-
disho en Addis Abeba en door een groeiende bereid
heid bij openbare figuren om hem te bekritiseren. De
laatste keer dat een secretaris-generaal zo werd verne
derd, was tijdens de crisis rond de gijzeling van Ameri
kanen in Teheran. De toenmalige secretaris-generaal,
Kurt Waldheim, moest per helicopter in veiligheid wor
den gebracht nadat hij door een woedende menigte
werd aangevallen.
De scherpe daling in het internationale aanzien van
Boutros Ghali wordt toegeschreven aan de dramatische
toename in verantwoordelijkheden die de Verenigde
Naties in de afgelopen jaren op hun bord hebben ge
kregen, zonder dat daarbij sprake was van een toename
in werkelijke macht of machtsmiddelen. Met zijn onbe
houwen stijl van leiderschap is de secretaris-generaal
een bliksemafleider geworden voor kritiek over proble
men die in werkelijkheid het gevolg zijn van slecht poli
tiek leiderschap in de VN-Veiligheidsraad.
Terwijl hij gisteren in Addis Abeba de vredesconfe
rentie over Somalia opende, dreigde een vervroegde te
rugtrekking van de door de VS aangevoerde strijdmacht
in Somalia. De Amerikaanse minister van defensie,
Dick Cheney, ontkende officieel dat de Amerikaanse
strijdkrachten in Somalia op 20 januari zouden worden
vervangen door een nieuwe VN-vredesmacht onder lei
ding van een islamitische generaal, maar de spannin
gen binnen de VN over de geleidelijk afbouw van Ope
ratie Herstel Hoop zullen ongetwijfeld toenemen.
Pogingen vqn de VN om de Verenigde Staten zo ver
te krijgen dat de soldaten over heel Somalia uitzwer
men om de Somalische krijgsheren te ontwapenen,
hebben tot nog toe geen succes gehad en Boutros Ghali
zou wel eens in conflict kunnen komen met de nieuwe
regering-Clinton over de datum van vertrek van de VS-
In Muqdisho wachtten hem stenen, in het nabij gelegen VN-voedselcentrum Lafoole een vriendelijk welkom: Boutros
Boutros Ghali is de meest actieve secretaris-generaal sinds tijden, maar hij is niet onomstreden.
foto reuter lutz schmidt
troepen. Hoewel er in Somalia inmiddels meer dan
20.000 Amerikaanse soldaten zitten, zijn de troepen
nog niet ingezet in het noordwesten van het land, zoge
naamd omdat dat gebied zichzelf heeft uitgeroepen tot
de nieuwe, onafhankelijke staat Somaliland. Ook in het
noordoosten hebben de VS geen troepen ingezet uit
angst moslim-fundamentalisme aan te wakkeren.
„Er zijn een paar onhandige pogingen ondernomen
om de strijdende partijen te ontwapenen, maar veel ge
wapende vechters zijn naar het noorden getrokken,
waar ze buiten het bereik van de VS zijn", vertelt een
diplomaat. ,Als de Amerikaanse strijdmacht vertrekt,
zullen de strijders terugkeren en moeten de Verenigde
Naties maar zien hoe ze de rotzooi opruimen."
Vooraanstaande bronnen in de VN geloven dat de VS
gedwongen zullen zijn veel langer in Somalia te blijven
dan de Amerikaanse generaals willen, alleen al omdat
de VN niet in staat zijn op korte termijn een goed uitge
ruste vredesmacht op de been te brengen.
Vertaling Margreet Heslinga
tPWfSV&VÜMNIHG..!.,
Nik um NlfMAN» Ml&K OM
