'Uit dankbaarheid aan het publiek'
'Ik heb altijd een lang touw klaarliggen'
'Provincie Zuid-Holland
verdwijnt voorlopig niet'
Een nuttige
bestemming voor
uw oude bril
en 100,- voor u
Het Gesprek van de Dag
Subsidies voor Leidse
onderzoeksscholen
'De natuur kun je niet dwingen'
opener:
Vertrekhal Schiphol
krijgt opknapbeurt
DINSDAG 5 JANUAR11993
De nieuwjaarsreceptie van café Kums in Leiden
„Ze moeten voor een glas bier
zeven gulden rekenen en voor
een emmer drie dubbeltjes." Ia,
ja, we zijn er weer. De Ontzaglij
ke Dorst heeft weer eens toege
slagen. Deze keer in café Kums
aan de Leidse Beschuitsteeg. De
klanten zijn in een wat uiïge
stemming. Logisch. Want van
daag geeft de eigenaar van
Kums steevast een nieuwjaars
receptie, waarbij het van drie
tot zeven uur gratis drinken is.
Hij doet dat uit „dankbaarheid
aan het publiek". En dat pu
bliek komt van heinde en verre
toestromen voor de gele rakkers
en de blanke borreltjes.
Een van de receptiegangers is
een bekend figuur van de Leid
se zaterdagmarkt. Hij heeft een
dijk van een stem, een stem
waarop een dorpsomroeper ja
loers zou zijn. 'Arebije! Mooie
arebije!', dat is een van zijn top
hits. Zijn naam: S.C. Veldhui
zen. „Dit is een heel gezellig ca
fé, meneer", zegt hij met een
ernst alsof hij het over zijn le
vensverzekering heeft. „Een
héél gezellig café. En ze hebben
ook een heel goed biertje en je
krijgt er altijd een heel goed
blokkie kaas bij."
Langzame drinker&zijn er hier
bijna niet. Als je de dooraderde
hoofden bekijkt, weet je meteen
dat je met routiniers te maken
hebt. Dat beseft ook de kaste
lein. Dienbladen vol bier wor
den aangedragen. Schalen met
Willem Wijling.
FOTO JAN HOLV,sST
bitterballen en kaas zijn in een
oogwenk leeggesnaaid. E. Jon
ker, die vroeger in de haven van
Amsterdam heeft gewerkt,
houdt zich bescheiden op de
achtergrond. Hij woont al een
jaar of twee in een tuinhuisje,
maar daar is het nu te koud. Hij
zal de avond doorbrengen bij
kennissen die in de Oranjelaan
wonen. „Ik ben dus eigenlijk op
doorreis naar de Oranjelaan",
zegt hij. „Ik kom hier al lang, ja.
Zo'n twee of drie keer in de
week. Ik ben alleenstaand en
dan zoek je gezelligheid. Nou,
die is hier in ruime mate te vin
den. Hier komen gewone jon
gens, geen kapsoneslijers. Daar
tussen voel ik me thuis."
Willem Wijting troont aan de
grote tafel die midden in het ca
fé staat. Hij zit er bijna altijd.
„Want je hebt hier in het café
stoelen waar de vaste jongens
niet op gaan zitten. Daar heb
ben dan mensen gezeten die
dood zijn gegaan. Een soort bij
geloof is dat, ja. Er is hier nooit
trammelant. We spreken eikaars
taal. We hebben het over van al
les: van de sport tot aan het
weer. Ook over politiek, ja. Over
ontwikkelingshulpbijvoorbeeld.
Ik zou het die politici wel eens
onder hun neus willen wrijven
S.C. Veldhuizen.
FOTO JAN HOLVAST
en willen zeggen: denk je dat er
in óns land geen armen zijn?
Reken maar. Jongens die een
uitkerinkje krijgen van 1300 gul
den in de maand en dan hoog
uit tweehonderd gulden over
houden om van te leven. En
daarvan kopen ze dan hier een
borreltje, een borreltje dat nog
te betalen valt. Ach, rijk blijft rijk
en arm blijft arm, zo is het altijd
geweest."
Marco Schaafsma, Peter van
Leeuwen en R. Disseraad beho
ren tot de jongere garde. „Kijk",
zegt Van Leeuwen, „hier komen
niet alleen jongeren, maar ook
ouderen. Ze hebben de mooiste
verhalen te vertellen en daar
luister je graag naar. Ik tenmin
ste wel. Voor mij hoeven die
disco's allemaal niet."
Willem Hulscher (50) noemt
Kums een van de betere cafés in
Leiden. „Je hoeft hier maar te
wijzen en je borreltje of je pilsje
staat al klaar. En de afrekening
is altijd perfect. Ze schrijven
hier niet met de kam. Nooit
geen gelazer. Dat is tegenwoor
dig al heel wat waard."
„Dit zijn hier allemaal mijn
vrienden", zegt Chabab (33). Hij
komt uit Marokko en is al sinds
1978 in Nederland. „Ik ben hier
nog nooit gediscrimineerd. En
criminaliteit heb je hier ook
niet. Wat wil je dan nog meer?"
Terwijl de receptie nog in volle
gang is, verlaat een oude heer
het pand. „Het was gezellig",
zegt hij. „Heel gezellig. Ik ben in
mijn leven al in heel wat cafés
geweest, maar ik heb er nog
nooit een meegemaakt waar je
alles gratis kreeg. Ik heb drie
borrels zomaar voor niks gekre
gen. Wat zegt u? Is dat maar
eenmaal per jaar? Nou ja, toch
heel aardig." En dan verdwijnt
hij in de winterkou. Wie goed
luistert, kan hem het Lijflied van
de Melancholieke Drinker ho
ren neuriën. 'O heerlijke dro
men van Lucas Bols en Zonen.
O, heerlijke dromen, van bier en
brandewijn!'
CEES VAN HOORE
Woonbootbewoner Kees Maassen over schaatsende voorbijgangers
Schaatspret - allemaal goed en
wel, maar wat vinden de woon-
bóotbewoners daar nu van?
Vinden zij het wel zo leuk dat
er, nu er ijs ligt op grachten en
rivieren, dagelijks honderden
schaatsers voorbij komen? Kees
Maassen, die samen met zijn
vriendin woont in een boot aan
het Utrechtse Jaagpad in Lei
den, heeft er geen enkele moei
te mee. „Ja", zegt hij, „ik zit er
inderdaad met mijn neus bo
venop, maar ik vind het hart
stikke leuk. Je ziet van allerlei fi
guren voorbijkomen. De strom
pelaars, de snelle jongens, maar
ook het jongetje dat achtej een
stoel de eerste kneepjes van het
schaatsen leert. Het ijs hier
wordt nogal eens kapotgevaren
door boten. Alhoewel de schot
sen na een nacht wel weer aan
elkaar vastvriezen, blijft het
toch gevaarlijk. Als ik dan zie
dat mensen het ijs willen gaan
proberen, let ik altijd goed op.
Ik heb hier altijd een lang touw
klaarliggen."
Van de schaatsers zelfheeft
Maassen dus geen last. Maar
wel van het kabaal dat zij soms
ongemerkt veroorzaken.Als er
vijftig meter verderop iemand
op het ijs staat te stampen om
de sterkte ervan te proberen,
horen we het hier tienvoudige
versterkt terug in de boot. De
romp werkt als een klankkast.
En ook 's nachts, als het harder
Woonbootbewoner Kees Maassen met de doodgevroren meerkoet
FOTO JAN HOLVAST
begint te vriezen en het ijs be
gint te werken, vliegen de knal
len door de boot heen. Je
schrikt je Ieplazerus. Je zou het
eens moeten meemaken, het
zijn echt behoorlijke knallen."
„De boot wordt door al dat ijs
ook een beetje omhoog ge
duwd. Doordat de romp van
staal is, hoef ik het ijs rondom
de wanden niet voortdurend
weg te hakken. Als je een beton
nen fundering hebt, moet dat
wel. Beton werkt niet mee, staal
wel. Ik heb het idee dat de boot
nu ook een beetje scheef ligt.
Het is heel gek om aan boord te
komen en niets te voelen bewe
gen onder je voeten. Want hoe
windstil het ook is op het water,
altijd deint de boot toch een
beetje. Nu dus niet. Gek hoor,
om ineens vaste grond onder je
voeten te hebben."
Maassen heeft een prachtig
weids uitzicht. Maar de eenden
en andere watervogels laten
zich niet meer zien. Hoewel,
gisteren heeft Maassen nog een
meerkoetje aangetroffen. „Het
beestje is doodgevroren. Het
moet op het ijs zijn gaan slapen.
Door zijn lichaamswarmte is
het ijs onder hem gaan dooien
en is hij ongemerkt weggezon
ken. Toen de temperatuur daal
de, vroor hij vast. Heel gek, hij
zit gevangen in het ijs, volledig
bevroren. Net alsof ze hem heb
ben opgezet."
Samen gaan we kijken naar het
meerkoetje. Voor hem geen
schaatspret. Geen koek en zopie
in het vooruitzicht, maar slechts
kou. Het diertje heeft de snavel
half open. De kraaloogjes staren
in ongeloof naar het ijsopper-
vlak. Door het ijs heen zijn twee
bevliesde pootjes te zien. Het is
alsof ze door iemand in glas zijn
gevat. Deerniswekkend beeld
uit de souvenirshop van de
dood.
CEES VAN HOORE»
Commissaris van de koningin
mr. S. Patijn van Zuid-Holland
verwacht niet dat zijn provincie
in de komende tien jaar zal ver
dwijnen. Volgens Patijn is een
blijvende rol van het provincie
bestuur ook na de noodzakelij
ke andere invulling van het bin
nenlands bestuur voorlopig on
misbaar. De commissaris zei
dat gisteren in Den Haag in zijn
nieuwjaarsrede.
Patijn ging in zijn toespraak
uitgebreid in op de bestuurlijke
rol van de provincie Zuid-Hol
land in de toekomst. Hij zei na
drukkelijk een voorstander te
zijn van de vorming van het
Overlegorgaan Rijnmondge
meenten (OOR). „Maar niet tot
elke prijs. Het OOR zal vroeg of
laat moeten erkennen dat het
deel uitmaakt van een groter
Randstadverband. En daar is en
blijft de provincie Zuid-Holland
voor nodig."
Volgens Patijn is regiovor
ming ook in Zuid-Holland een
onmisbare stap om het bestuur
te verbeteren. „Wij zijn dan ook
Mr. S. Patijn. foto wim dijkman
voor krachtige stadsregionale
besturen in het Rotterdamse en
Haagse gebied. Die nieuwe be
sturen moeten de klassieke te
genstellingen kunnen overbrug
gen."
De commissaris van de ko
ningin vindt dat die nieuwe be
sturen moeten kunnen beschik
ken over een aantal bevoegdhe
den van zowel de gemeenten
als de provincie. „Met provinci
ale taken alléén kun je de socia
le, culturele, economische en
etnische grote-stadsproblemen
niet oplossen", aldus Patijn.
Tussen burgemeester Peper
van Rotterdam, die tevens voor
zitter is van het OOR, en Patijn
is een verschil van mening over
de status van het overlegorgaan.
Peper wil dat de provincie als
bestuurslaag wordt opgeheven
en dat alle bevoegdheden op 1
januari 1995 worden overgedra
gen aan het regiobestuur.
Patijn is daar sterk op tegen.
Hij wil eerst per 1 januari 1994
een beperkt aantal taken van de
provincie overdragen naar een
nog op te richten openbaar li
chaam. De nieuwe regio zal dan
pas in 1998 tot stand komen.
Het OOR heeft daarop laten we
ten dat de vorming van een
nieuwe regio „dan niet meer
hoeft". Peper heeft daarom mi
nister Dales van binnenlandse
zaken en de Tweede Kamer ge
vraagd om een standpunt te be
palen. Het overleg tussen het
OOR en de provincie werd eind
vorig jaar opgeschort.
Twee Leidse onderzoeksscholen
in oprichting hebben gezamen
lijk een kleine anderhalf miljoen
gulden aan subsidie toegekend
gekregen van de Nederlandse
Organisatie voor Wetenschap
pelijk Onderzoek (NWO). BIO-
MAC, een onderzoeksschool op
het gebied van erfelijkheid die is
opgezet door de Leidse univer
siteit en de TU Delft krijgt
450.000 gulden. BIOMAC kreeg
eerder door het ministerie van
onderwijs 2,7 miljoen toegezegd
SCHIPHOL»
De noordelijke vertrekhal van
Schiphol ondergaat de komen
de maanden een ingrijpende
opknapbeurt. In de hal bevin
den zich de incheckbalies van
de KLM en van «en aantal bui
tenlandse maatschappijen. Er
wordt begonnen met een op
knapbeurt van de plafonds.
Daarna worden de balies, vloe-
D.N. van der Poel: „Niet iedereen komt in aanmerking voor de functie ijsmeester."
FOTO JAN HOLVAST
Het Thomas Stieltjes Insti
tuut, met als werkterrein zowel
fundamentele als toegepaste
wiskunde, krijgt een miljoen
van NWO. In deze onderzoeks
school nemen behalve de Leid
se universiteit, ook deel de Uni
versiteit van Amsterdam, de
Vrije Universiteit Amsterdam,
de TU Delft, de Erasmus Uni
versiteit Rotterdamen het Cen
trum voor Wiskunde en Infor
matica Amsterdam.
Een ijsmeester is zeker geen
malloot die aan zijn eksterogen
voelt dat het ijs betrouwbaar is.
Volgens toercoördinator D.N.
van der Poel (51) van de Molen-
en Merentocht zijn de mensen
die het ijs beoordelen ervaren
genoeg om rampen te voorko
men. „Die gaan echt niet over
één nacht ijs".
De organisatie van de tocht zet
te gisteren voor het eerst dit jaar
het licht op groen. Tot teleur
stelling van velen had het ijs op
zondag nog niet overal de ver
eiste dikte van 12 centimeter.
„Dan gaat het feest dus niet
door". De man die verantwoor
delijk is voor het traject bij
Roelofarendsveen ('zegmaar
het rayonhoofd') durfde het
maandag nog niet aan. Van der
Poel: „Wij hebben besloten om
de tocht toch te laten doorgaan,
maar het deel bij Roelofarends
veen af te sluiten. Tja, de natuur
kun je niet dwingen hè".
Zodra het maar een paar graden
heeft gevroren gaan de contro
leurs van de ijsverenigingen al
op pad om na te gaan waar wel
en, misschien nog wel belang
rijker, waar niet kan worden ge
schaatst. Met een kettingzaag
wordt een sleuf gemaakt en met
een schuifmaat de dikte be
paald.
De eerste stappen op de kra
kende vloer zijn het linkst. „In
middels kan ik met het blote
oog wel zien waar het ijs be
trouwbaar is", zegt Van der Poel
die eigenaar is van een loonbe
drijf. „Ik kijk naar de luchtbellen
in het ijs en schat de diepte
waarop die zitten. Ik doe dit
werk nu zo'n 25 jaar, maar ik
ben er nog nooit doorgezakt. Ef-
fe afkloppen. Maar ik kan het
een keer misschatten en dus
heb ik bij het verkennen van het
ijs wel altijd twee prikkers bij
me waarmee ik weer op het ijs
kan komen."
Van der Poel geeft toe dat er
geen opleiding voor ijsmeester
bestaat. „Maar niet iedereen
komt in aanmerking voor zo'n
functie. Je moet sowieso jaren
lange ervaring met schaatsen
hebben. Wij nemen het liefst
mensen die ook in het dagelijks
leven zogenaamde buitenjon
gens zijn, die veel van de natuur
weten en de omgeving op hun
duimpje kennen."
Het ijs van de Molen- en Me
rentocht is dus voor meer dan
99,9 procent betrouwbaar, maar
de volle 100 procent is onhaal
baar. „Je kunt immers niet om
de 100 meter gaan meten. Dat
doe je alleen op plaatsen waar
van je van voorgaande jaren
weet dat het daar wel eens min
der goed kan zijn. Sipkema van
de Friese Elfstedentocht die de
pers vertelt dat het ijs 100 pro
cent betrouwbaar is, die liegt
dus eigenlijk. Een paar jaar ge
leden hadden wij een kerel die
het ijs met een kettingzaag ka
pot had gemaakt. Gelukkig wer
den wij daarover ingeseind en
konden wij dat deel afzetten.
Maar dat had ook verkeerd kun
nen aflopenzegt Van der Poel
die even uitblaast in het club
huis van Watersportvereniging
Vennemeer in Oud Ade.
De organisatie houdt nauw
contact met het Hoogheem
raadschap van Rijnland dat zo
nu en dan overtollig water moet
wegspuien. De stroming die
dan op gang komt, doet het ijs
aan de onderkant wegslijten.
„Wij kennen de linke plekken
en die houden wij in dat geval
goed in de gaten. Zo proberen
wij ook schepen zo lang moge
lijk tegen te houden. Maar als
een steenfabriek zonder zand
zit, dan kan het niet anders, dan
wordt het ijs kapotgevaren. Wij
moeten dan alternatieve routes
kiezen."
Af en toe breekt er eens iemand
een been of een arm, grotere
calamiteiten zijn de Molen- en
Merentocht altijd bespaard ge
bleven. Op verschillende plaat
sen langs de route zijn EHBO-
posten ingericht, die weer wor
den betaald üit de inschrijfgel
den. „Ja, er zijn nog steeds veel
zwartrijders bij. Wanneer wij
4000 inschrijvingen hebben,
gaan wij er vanuit dat er zo'n
7000 mensen de tocht hebben
gereden. Wij hebben wel eens
gedacht om onder het mom van
'wij schuiven voor jullie, schui
ven jullie voor ons', wat melk
bussen klaar te zetten voor do
naties. Maar wij kunnen nu nog
wel rondkomen hoor. Het geld
dat overblijft gaat naar de jeugd
van de ijsverenigingen."
113,070-3553743. lorentzplem 85,0703907007
0703837182. Leiden. Breestraal 121. 071 125036
McDonald's). 070-3945956 Zoetermeer. Dorpsstraat 110.079166100. Promenade 25.079511545.
Den Haag, A Diepenbrockhot 38,
De Stede 30 (tegenover Konmar), 0703675927. Theresiastr
In de Bogaard J17 (na<
ren, wanden, toiletten en kanto
ren onder handen genomen.
Telkens één balierij wordt
buiten gebruik gesteld. De reno
vatie komt pas goed op gang in
de zomer wanneer Terminal-
West (de nieuwe vertrek- en
aankomsthallen) in gebruik
wordt genomen. Veel lucht-
ïaatschappijen cn dien-
erliuizen in me
e gebouw.
AGENDA
i naar dit
DINSDAG 5 JANUARI
Noordwijk
Nieuwjaarsreceptie van Bestuur en
Fractie van de WD in Rest. 'Bon Bon'
aan de Kon. Wilhelmma Boulevard,
van 18.00 tot 19.30 uur.
WOENSDAG 6 JANUARI
Leiden
Sporten voor mensen met CARA olv
een fysiotherapeut in gymzaal De
Brug. Wassenaarseweg. van 16.00
tot 17.00 uur.
Noordwijk
Bijeenkomst van de Handwerk- en
Spellenclub van de Chr. Ouderen
bond in de Geertruidahof aan de
Voorstraat, aanvang 15 00 uur.
Postzegelruilmiddag bij De Wieken,
Sint Jeroensweg van 14.00 tot 16.00
Klaverjasavond TOV - Bowling, Nieu
we Zeeweg 73. aanvang 20.00 uur.
Oegstgeest
Bndge-dove m 'Hotel het Witte Huis',
aanvang 19.45 uur.
Zwemmen voor mensen met CARA
olv een fysiotherapeut in zwembad
Poelmeer. Lange Voort 273. van
14.30 tot 15.30 uur.
Voorschoten
Sporten voor mensen met CARA olv
een fysiotherapeut in de Vi>et/aal,
Raadhuislaan 43. van 16.00 tot
17.00 uur.
VRIJDAG 8 JANUARI
Klaverjassen bij wi|kgebouw De
Lmde, Herenstraat 64, aanvang
Voorstelling Peter Lusse met "Schou
dervulling" in Cultureel Centrum De
Rank. aanvang 20.15 uur.
