Bush wacht
op uitkomst
top Genève
Buitenland
Unicef trekt staf terug
uit Somalische stad
Geweld bij
betogingen
Jeruzalem
Bosnië moet worden opgedeeld in regio's
Tien-puntenplan Bosnië
Schandalen beheersen loopbaan Möllemann
Doden bij geweld Israël
MAANDAG 4 JANUAR11993
Naakt mag op de voorpagina
Peking Een krant van het Chinese ministerie voor cultuur heeft
een taboe doorbroken en zijn gehele voorpagina gewijd aan het
gebruik van naakt in kunstwerken, en daarbij enkele foto's afge
drukt van geheel ontklede westerse dames. In het blad pleit de
gevierde actrice Liu Xiaoqing openhartig voor liefdesscenes op
het witte doek.
Landsbergis geen presidentskandidaat
vilnius Vytautas Landsbergis stelt zich niet kandidaat voor het
presidentschap van Litouwen. De oud-president riep zijn land
genoten gisteravond op om bij de verkiezingen in februari te
stemmen op de onafhankelijke kandidaat Statis Lozoraitis, de
huidige ambassadeur van Litouwen in de Verenigde Staten.
Landsbergis riep tevens de voormalige communistische partij
leider Algirdas Brazauskas op zich terug te trekken ten gunste
van Lozoraitis.
Aanslagen op Kopten in Egypte
assiut Een bom heeft vannacht een Koptische kerk in Opper-
Egypte zwaar beschadigd. Bij twee aanslagen op Koptische
christenen in hetzelfde gebied kwam vanmorgen een dorpsfunc
tionaris om het leven en raakte een apotheker gewond. De auto
riteiten vermoeden dat moslim-militanten verantwoordelijk zijn
voor de aanvallen.
Moi beëdigd tot president Kenya
nairobi President Daniel arap Moi is vandaag officieel tot win
naar verklaard van de eerste Kenyaanse meerpartijenverkiezin-
gen in 26 jaar. Direct na de bekendmaking van de nationale
kiescommissie werd hij tijdens een korte plechtigheid officieel
ingezworen voor een ambtstermijn van vijfjaar. Moi kreeg vori
ge week dinsdag 36 procent van de stemmen.
Bom bij nieuwe grens Slowakije
praag» Onbekenden hebben met een bom geprobeerd een
grenspost tussen de Tsjechische republiek en Slowakije op te
blazen. Het was de eerste melding van geweld na de „fluwelen"
scheiding van Tsjecho-Slowakije, die op 1 januari van kracht is
geworden. De Tsjechen hebben ongeveer twintig douaneposten
bij wegen en treinstations opgezet, enkele uren voordat Tsjecho-
Slowakije ophield te bestaan. De toevloed van duizenden Slowa-
ken wordt voor de nieuwe Tsjechische republiek asielprobleem
nummer één, zo heeft de Tsjechische premier Véclav Klaus ver
klaard.
Aborigines stelen flessen bier
kowanvama river community Inwoners van Kowanyama River
Community, een Aboriginal-nederzetting op het Australische
schiereiland Cape York, zijn massaal in actie gekomen tegen de
drooglegging die de autoriteiten rond de jaarwisseling hadden
ingesteld. De enige bar in het dorp werd vrijdag overvallen en
geplunderd door zo'n 500 Aborigines, van wie sommigen bewa
pend waren met bijlen en vuurwapens. Kruiwagens werden in
gezet om duizenden flessen bier naar huis te brengen.
Ruiten Franse synagoge ingegooid
straatsburg Onbekenden hebben in oudejaarsnacht de ruiten
ingegooid van een kleine synagoge in een buitenwijk van Straat
sburg. Eerder had men het tuinhek beschadigd rond de synago
ge, een onopvallend gebouw in de wijk Bischeim. De schade is
gering. Men heeft ter plekke geen leuzen of verfsporen aange-
Tientallen doden bij busongeluk India
new delhi» Zeker 27 inzittenden van een bus zijn gisteren om
het leven gekomen bij een ongeluk in de Oostindische staat Bi-
har. De bus, die met pelgrims onderweg was van Sitapur in Uttar
Pradesh naar Bihar, reed bij slecht zicht van een brug af en be
landde in een klein kanaal. Bij het ongeluk raakten 31 personen
gewond. Van hen zijn enkelen er erpstig aan toe, zo heeft het In
dische persbureau UNI
MUQDISHO Rtf-AP-GPD
Unicef, het kinderfonds van de
Verenigde Naties, heeft zijn bui
tenlandse staf teruggetrokken
uit de Somalische havenstad
Kismayo. Hiertoe werd besloten
na de moord op een Britse me
dewerker, afgelopen zaterdag.
Het was de eerste buitenlander
die in Somalia is vermoord,
sinds de komst op 9 december
van de door de Verenigde Sta
ten geleide internationale troe
penmacht.
Gisteren werd ook VN-secre
taris-generaal Boutros Boutros
Ghali slachtoffer van de vijandi
ge stemming in Somalia. Hon
derden demonstranten beletten
hem de toegang tot het VN-
hoofdkantoor in de hoofdstad
Muqdisho. De meeste demon
stranten waren aanhangers van
generaal Farah Aideed, die niets
van de VN wil weten, omdat de
organisatie zijn rivaal Ali Mahdi
zou bevoordelen.
De Amerikaanse operatie
„Herstel Hoop" zal voor het te
rugtreden van president Bush
op 20 januari worden beëin
digd. Het opperbevelhebber van
de multinationale troepen
wordt dan overgedragen aan
een généraal die is benoemd
door de Verenigde Naties.
Nog geen ingrijpen in Bosnië
Een eventuele militaire interventie in Bosnië is volgens
de Amerikaanse president Bush en zijn Franse collega
Mitterrand nog niet aan de orde. Mitterrand en Bush wil
len de uitkomst van het vredesoverleg in Genève afwach
ten alvorens verder te praten over gewapend ingrijpen in
het voormalig Joegoslavië.
':S
tfe
ói d
""«f-
■yifeABgpt"#
PARUS-GENÉVE-SARAJ EVO GPD-DPA-Rtr
„Het woord is momenteel aan
de diplomaten. We hebben ver
trouwen in die diplomaten", zo
zei de Franse president gister
avond tijdens een persconfe
rentie die hij samen met Bush
gaf in het Elysée. De Ameri
kaanse president bracht giste
ren een bliksembezoek aan Pa
rijs op de terugweg van Moskou
naar Washington.
Bush zei dat de Veiligheids
raad van de Verenigde Naties
„vrij spoedig" een resolutie kan
aannemen over het met militai
re middelen afdwingen van een
vliegverbod boven Bosnië en
Hercegovina. Hij zei dat de Ver
enigde Staten er „zeer gevoelig
voor zijn dat anderen troepen
op de grond hebben" in het
voormalige Joegoslavië. „We
zullen niet eenzijdig iets doen
dat deze troepen verder in ge
vaar zou brengen".
Ondanks grote meningsver
schillen tussen de drie strijden
de partijen in Bosnië en Her
cegovina hebben de internatio
nale bemiddelaars, Cyrus Vance
(VN) en Lord Owen (EG), giste
ren hun tevredenheid uitge
sproken over het verloop van de
JERUZALEM AD BLOEMENDAAL
CORRESPONDENT
De politie in Jeruzalem heeft
gisteren traangas en rubber ko
gels gebruikt tegen duizenden
ultra-orthodoxe joden die de
monstreerden tegen vermeende
grafschennis door de Israëlische
overheid. Centrum van de ille
gale betoging was de ultra-or
thodoxe wijk Mea Shearim. Jon
ge demonstranten staken vuil
nisbakken in brand, bekogelden
de politie met stenen en schol
den agenten uit voor „nazi's".
Een betoger en zes politiemen
sen raakten licht gewond. De
politie verrichtte elf arrestaties.
De ongereldheden waren de
ernstigste in de jongste golf van
ultra-orthodox protest tegen
opgravingswerkzaamheden in
Jeruzalem. De ultra-ortho
doxen, of haredim protesteren
al een paar maanden tegen wat
ze beschouwen als de schen
ding van oude graven in een
noordelijke wijk en bij het
nieuwbouwproject Mamilla,
vlak bij de muur rondom de ou
de stad. Volgens de archeologen
gaat het uitsluitend om graven
van christenen.
Premier Rabin staat binnen
de regering onder zware druk
onderhandelingen in Genève.
Een positief punt was dat
voor het eerst de Bosnische pre
sident AJija Izetbegovic (mos
lim) om de tafel zat met Rado
van Karadzic, de leider van de
Bosnische Serviërs. Maar Izet
begovic distantieerde zich van
een nieuw vredesplan dat uit de
koker van Vance en Owen
kwam. Aanvaarding van het
voorstel van Vance en Owen zal
volgens Izetbegovic de Servi
sche agressie, de oorlog en de
„etnische schoonmaak" niet
stoppen.
Om te voorkomen dat hij de
schuld zal krijgen voor het mis
lukken van de vredesonderhan
delingen wees Izetbegovic het
plan echter niet geheel af, maar
de Bosnische president gaf aan
dat er „veel correcties" nodig
zijn. „Het is een basis voor on
derhandelingen." Karadzic liet
zich duidelijk positiever uit:
„Het plan is niet perfect, maar
we wijzen het niet af."
Volgens de president van
rest-Joegoslavië, Cosic, en zijn
Kroatische ambtgenoot Tudj-
man is de beste oplossing voor
de republiek een confederatie
van drie etnische staten.
Nederlandse legervrachtwagens brengen onder begeleiding van het Britse leger brandhout naar de Bosnische hoofdstad Sarajevo. fc
GENÈVE» Rtr
Internationale bemiddelaars hebben een
administratief systeem voor Bosnië voorge
steld dat de republiek zou verdelen in ne
gen etnische regio's en waarbij de hoofd
stad Sarajevo een „open stad" zou worden.
Terwijl de voorstellen er in de praktijk op
neerkomen dat de helft van het grondge
bied wordt toegewezen aan de opstandige
Serviërs en een klein deel in het noorden
aan de Kroaten, is in het plan geen specifiek
grondgebied bestemd voor de islamieten.
Cyrus Vance en Lord Owen, de medevoor
zitters van de vier maanden oude Confe
rentie van de Genève over het voormalige
Joegoslavië, hebben hun plan voorgelegd
aan de leiders van de drie etnische groepen
in Bosnië die zaterdag in Genève bijeen
kwamen. In het plan is rekening gehouden
met tegenstrijdige belangen, aldus Owen,
die de partijen opriep de noodzaak te aan
vaarden van „soms pijnlijke compromis-
Zij toonden een kaart van Bosnië, die dui
delijk is getekend op basis van een officiële
volkstelling die in 1981 in het voormalige
communistische Joegoslavië, dat nu is vijf
afzonderlijke republieken is opgesplitst,
werd gehouden. Daarop is een duidelijke
concentratie van etnische groepen in speci
fieke gebieden te zien.
Bij het uitbreken van de burgeroorlog vorig
jaar maart woonden er ongeveer 4,5 mil
joen mensen in Bosnië en Hercegovina.
Van hen was 44 procent moslim, 31 procent
Serviër en 17 procent Kroaat. De Serviërs ei
sen een eigen etnische republiek in een
Bosnische confederatie.
Het plan van Owen en Vance geeft de Ser
viërs niet wat zij willen. Maar er wordt wel
duidelijk uitgegaan van Servische overheer
sing in drie regio's een groot gebied dat
zich uitstrekt naar het noorden en het wes
ten met als centrum de ooit gemengde stad
Banja Luka, een klein stukje land langs de
grens met Servië in het noordoosten, en een
uit drie afzonderlijke delen bestaand gebied
ten oosten van Sarajevo en in het zuiden.
Momenteel hebben de Serviërs 70 procent
van Bosnië-Hercegovina in handen. Owen
zei dat zij hun troepen naar de drie regio's
moeten terugtrekken, zoals zal worden
vastgelegd in een vredesakoord.
Hij zei dat het Bosnisch-Kroatische leger
zou moeten worden gestationeerd in een
noordelijke regio langs de rivier de Sava, die
de grens met Kroatië vormt. De volkstelling
van 1981 geeft aan dat toen in dit gebied
een Kroatische meerderheid leefde. Thans
wordt het grotendeels beheerst door Servi
sche eenheden. Volgens het plan zou Sara
jevo en de omgeving van de hoofdstad vrij
zijn van militairen.
In de vijf andere regio's moeten de reste
rende troepen het met elkaar eens worden
over wie waar wordt gestationeerd, aldus
Owen. Maar er wordt in het plan met geen
woord gerept over de gebieden waar de
vooral uit Moslims bestaande regerings
troepen zouden moeten worden gelegerd.
In drie van de vijf gebieden rond Bihac
en twee gebieden in het noordwesten en in
het oosten vormden de Moslems in 1981
de meerderheid. In de andere twee. ten
westen en zuidwesten van Sarajevo, leefden
zowel Kroaten als Moslems. Zij staan nu
echter onder controle van Kroatische mili
tairen.
Een betoger in de orthodoxe wijk Mea Shearim wordt door agenten weggevoerd.
van de religieuze Shas-partij om zend jaar oude grafkamers te
de werkzaamheden aan een verwijderen voor er met de aan-
nieuw kruispunt in Noord-Jeru- leg van nieuwe toegangswegen
zalem te laten staken. De ar- wordt begonnen. De ultra-or-
cheologische dienst is bezig thodoxen willen dat er op de
daar een aantal bijna tweedui- plaats van de graven een via-
fotoap» michel evler
duet wordt gebouwd. Maar vol
gens Jeruzalems burgemeester,
Teddy Koliek, zal dat drie jaar
oponthoud betekenen en een te
zware financiële last.
GENÈVEAP
Het uit tien punten bestaande grondwettelijk kader voor Bos
nië-Hercegovina dat de onderhandelaars Lord Owen (EG) en
Cyrus Vance (VN) zaterdag in Genève hebben voorgelegd aan
de drie strijdende partijen:
Bosnië-Hercegovina moet een gedecentraliseerde staat wor
den, waar de meeste regeringsfuncties worden uitgeoefend door
de provincies.
De provincies krijgen geen internationale status en mogen
geen verdragen sluiten met andere landen of internationale or
ganisaties.
In heel Bosnië-Hercegovina dient bewegingsvrijheid te gelden.
De grondwet moet uitgaan van de drie belangrijkste etnische
groepen als samenstellende eenheden van de staat, met daar
naast nog een groep „anderen".
Alle zaken van vitaal belang voor een van de samenstellende
eenheden moeten worden vastgelegd in de grondwet, die op de
ze punten alleen met goedkeuring van alle drie partijen mag
worden gewijzigd: gewone regeringszaken zijn niet onderwor
pen aan een veto van een van de samenstellende eenheden.
De provincies en de centrale regering moeten democratisch
gekozen parlementen en bestuurders hebben en een onafhan
kelijke rechtspraak. Het presidentschap wordt samengesteld uit
drie afgevaardigden van elk der drie eenheden. De eerste verkie
zingen moeten plaatsvinden onder toezicht van VN, EG en CV-
SE.
Een constitutioneel hof, met een lid van elk van de drie bevol
kingsgroepen en een meerheid van niet-Bosnische leden die in
eerste instantie worden aangewezen door de ICVJ (Internationa
le Conferentie over Voormalig Joegoslavië), zal meningsverschil
len tussen de centrale regering en een van de provincies of tus
sen regeringsorganen onderling oplossen.
Bosnië-Herzegovina moet geleidelijk worden gedemilitariseerd
onder toezicht van VN en EG.
In de grondwet moeten mensenrechten van het hoogste inter
nationale niveau worden vastgelegd, alsmede de garantie dat
voor naleving ervan zal worden zorggedragen via binnen - en
buitenlandsecontroleorganen.
In de grondwet moet een aantal internationale waamemings-
en controle-instanties worden vastgelegd die in ieder geval moe
ten blijven bestaan tot de drie samenstellende eenheden met al
gemene stemmen besluiten om ze op te heffen.
CORRESPONDENT
Toen zelfs zijn 'politieke vader' Hans-
Dietrich Genscher geen vinger meer
voor hem uitstak, en de liberale partij
voorzitter Otto graaf Lambsdorff openlijk
twijfels over zijn geloofwaardigheid uitte,
gooide Jiirgen Möllemann de handdoek
in de ring. Gistermorgen bood de Duitse
minister van economische zaken kanse
lier Kohl zijn ontslag aan.
Met de 47-jarige oud-leraar en para-
officier buiten dienst vertrekt een om
streden Duits politicus van het toneel.
Möllemanns naam is onlosmakelijk ver
bonden met allerlei mogelijke affaires.
De 'reusachtige staatsman Mümmel-
mann', zoals de overleden Beierse CSU-
leider Strauss hem eens omschreef,
maakte razendsnel carrière in de FDP. In
1970 stapte hij over van de CDU naar de
FDP, nam 45 vrienden mee en liet zich
meteen tot kandidaat voor het deel-
staatsparlement van Noordrijn-Westfa-
len kiezen.
Twee jaar later kwam hij in de Bonds
dag. In 1982 werd Möllemann voorzitter
van de machtige FDP-afdeling Noor
drijn-Westfalen en staatssecretaris van
buitenlandse zaken onder Genscher. In
1987 werd hij minister van onderwijs en
begin 1991 volgde de overstap naar Eco
nomische Zaken. In zijn nieuwe functie
timmerde hij zoals gebruikelijk flink aan
de weg. De vakbeweging had hij echter
heel snel tegen zich in het harnas ge
jaagd en ook de industrie wilde steeds
minder met hem te maken hebben.
Na het vertrek van Genscher, vorig
voorjaar, sleepte Mölleman tot grote
woede van de CSU het politiek onbe
langrijke, maar qua status aantrekkelijke
vice-kanselierschap in de wacht. Mölle
mann achtte zich ook de meest geschik
te kandidaat om volgend jaar voorzitter
van de FDP te worden.
De eerste dubieuze geschiedenis rond
Möllemann speelde zich af in de marge
van het Flick-omkoopschandaal, dat de
Bondsrepubliek in het midden van de ja
ren tachtig op zijn grondvesten deed
schudden. Möllemanns naam dook op
als 'directie-assistent' van Flick, een pa
pieren functie waarvoor hij bijna -70 mil
le per jaar kreeg. Voor zijn verkiezings
campagne ontving hij ruim 50.000 gul
den uit dezelfde bron. Korte tijd daarna
verliet hij op dubieuze wijze de top van
een uitgeversmaatschappij, die aanslui
tend op spectaculaire wijze failliet ging.
Politiek baarde hij in 1979 in zijn func
tie als voorzitter van de Duits-Arabische
Vereniging opzien. De omstreden ver
koop van Duitse Leopardtanks aan
Saudi-Arabië was voor hem een moreel,
noch een Duits-Israëlisch probleem. Je
hoefde de naam van de tank (Leo) alleen
maar om te draaien en dan stond er oei
(olie), verklaarde Möllemann.
Geruchten dat hij betrokken zou zijn
geweest bij wapenverkopen aan de Pa-
lestijnen werden nooit bevestigd. Als
staatssecretaris van buitenlandse zaken
maakte hij op officieel briefpapier wél
reclame voor een maatschappij, die in
het Midden-Oosten zaken deed. Mölle
mann was zelf de stille vennoot. Verder
leende hij, uiteraard tegen een geldelijke
beloning, zijn naam voor een biermerk
en een producent van zoetwaren.
Maar ondanks alle schandalen en uit-
glijers, slaagden zijn tegenstanders er
niet in hem te stoppen. Nu heeft Jürgen
W. Möllemann, die zichzelf gréag als
multifunctioneel wapen omschrijft, per
soonlijk het beslissende eigen doelpunt
Jürgen Möllemann. foto reuter
gescoord. Het feit dat hij aanbevelings
brieven schreef voor computerproduk-
ten van een aangetrouwde neef werd
hem politiek fataal.
Strijd Angola
laait weer op
Serviërs slaags in Macedonië
LISSABON Rtr
Gevechten tussen Angolese re
geringstroepen en de voormali
ge verzetsbeweging Unita heb
ben gisteren in de zuidelijke
stad Lubango aan meer dan
honderd mensen het leven ge
kost. Dat meldt het Angolese
persbureau Angop.
Het Portugese persbureau Lu-
sa citeerde Angop en meldde
dat het leger Lubango onder
controle heeft. Volgens Angop
kwamen alleen al bij gevechten
rond het hotel Imperio meer
dan honderd Unita-strijders
om. Het hotel zou een Unita-
bolwerk zijn.
De gevechten laaiden gisteren
weer op, een dag na de ontmoe
ting tussen Unita-leider Jonas
Savimbi en de VN-vertegen
woordiger voor Angola, Marga
ret Anstee. Unita weigert zich
neer te leggen bij de verkie
zingsnederlaag in september en
zette daarom de strijd tegen de
regering van president Dos San-
In Macedonië zijn politiemen
sen in de nieuwjaarsnacht
slaags geraakt met etnische Ser
viërs toen zij probeerden por
tretten te verwijderen van de
Servische president Milosevic
en de in Bosnië opererende Ser
vische militieleiders Vojislav Se-
selj en Zeljko „Arkan" Raznjato-
Het incident, waarbij een
agent en vijf Serviërs licht ge
wond raakten, gebeurde in Ku-
ceviste, een door etnische Ser
viërs bewoond dorp op 15 km
ten noorden van de Macedoni
sche hoofdstad Skopje.
Nationalistische krachten in
Servië doen rechten gelden op
delen van Macedonië. Het inci
dent lijkt een herhaling van
soortgelijke gebeurtenissen die
in Kroatië en Bosnië de inlei
ding vormden tot gerichte Ser
vische aanvallen en de daarop
volgende burgeroorlog.
5 BLOEMEN DAAL
CORRESPONDENT
Een informant binnen de islamitische Hamas-organisatie heeft gis
teren zijn Israëlische opdrachtgever vermoord. Het met een mes en
een hamer bewerkte lichaam van het 25-jarige slachtoffer werd gis
termiddag aangetroffen in Jeruzalem.
Elders in Israël raakte een 26-jarige man zwaar gewond toen hij
werd neergestoken door een Palestijn. Drie Palestijnen in de Gaza
strook kwamen gisteren om het leven. Een van hen werd doodge
schoten door Israëlische soldaten, de andere twee door mede-Pa
lestijnen op verdenking van collaboratie.
