De tijden zijn
veranderc
ch
Auto maakt pas op de plaats
Ahold gaat ook op het kleintje Jamin passen
Binnenland
'Meer georganiseerde
misdaad en geweld'
FNV negeert nieuwe
oproep loonmatiging
MAANDAG 4 JANUAR11993
Gemeenschappelijke Persdiens
Tonnen schade bij nieuwjaarsrel
De vestiging van de Hema in Haaksbergen heeft
zeker zeven ton schade geleden als gevolg van rellen op Nieuw
jaarsdag. Relschoppers vernielden ruiten van het Hema-filaal en
gooiden vervolgens vuurwerk naar binnen, waarna brand ont
stond. Het interieur liep ernstige rook- en roetschade op. In de
komende week wordt de winkel leeggehaald, gereinigd en van
nieuwe artikelen voorzien. De politie van Haaksbergen was
compleet verrast door de uitbarsting en moest daarom de colle
ga's uit Enschede te hulp roepen om tegen 150 tot 200 baldadige
jongeren te kunnen optreden. Zes raddraaiers zijn tot nog toe
aangehouden.
Opnieuw meer abortussen in 1991
utrecht» Het aantal abortussen bij Nederlandse
rig jaar opnieuw toegenomen. In totaal lieten 19.568
hun zwangerschap afbreken tegen 18.384 in 1990 en 17.996 in
1989. Stimezo, de vereniging van abortusklinieken, schrijft de
stijging toe aan een dalend gebruik van de anticonceptiepil. In
het kader van AIDS-preventie is een aantal mensen waarschijn
lijk overgestapt op het gebruik van condooms. Bij het gebruik
van condooms ligt de kans op zwangerschap ongeveer drie keer
hoger als bij het gebruik van de pil. Het aantal allochtone vrou
wen dat tot een onderbreking van de zwangerschap besluit,
neemt eveneens toe. In 1990 was veertig procent van de geabor
teerde vrouwen van allochtone afkomst, aldus Stimezo.
Toeristen zitten twee dagen vast
schiphol» Door een technische storing in een vliegtuig van
Transavia hebben 149 passagiers op hun terugreis een vertra
ging opgelopen van bijna twee dagen. Het vliegtuig had zaterdag
al van Puerto Ventura (Canarische Eilanden) moeten vertrekken
en zou even na middernacht op Schiphol landen. Het vliegtuig
wordt nu maandag in de loop van vanmiddag terugverwacht. Er
waren problemen met het systeem dat de brandstoftoevoer naar
de motoren controleert. Dat systeem is nu door een technisch
team van Transavia vervangen.
Automobilist dood onder ijs gevonden
ridderkerk» Een 70-jarige inwoner van Ridderkerk is dit week
einde in zijn woonplaats dood in zijn auto onder het ijs gevon
den. De man is in de oudejaarsnacht met zijn auto van de weg
geraakt. Kinderen ontdekten de auto in het ijs. De man was bij
de politie als vermist opgegeven. Het slachtoffer is vermoedelijk
door de gladheid of mist van de weg geraakt.
Groningen wil meer gaswinsten
Groningen Burgemeester Ouwerkerk van Groningen vindt dat
het Noorden meer moet profiteren van de aardgaswinsten. Hij
wil een nieuw fonds voor verbetering van onder meer werkgele
genheid, bereikbaarheid, dienstverlening, industrieën toerisme
voor de noordelijke provincies dat onder meer wordt gevuld met
aardgasbaten. Ouwerkerk zei in zijn nieuwjaarstoespraak dat het
noorden daarvoor in ruil een serieuze discussie moet aangaan
over aardgaswinning in de Waddenzee. Dat moet bespreekbaar
worden „mits aan alle veiligheids- en milieu-eisen wordt vol
daan". De provincie Groningen is het daarmee niet eens. Vol
gens gedeputeerde Van Dijk van milieubeleid zijn de gevolgen
voor het milieu zo groot dat het verbod op aardgaswinning in de
Waddenzee verlengd moet worden.
Een weekeinde
vol ijspret
DEN HAAG GPD
Honderdduizenden Nederlan
ders hebben het afgelopen
weekeinde van het zonnige
winterweer genoten op het ijs
van vaarten en plassen. Op en-
kele plaatsen leidde dit tot ver
keersopstoppingen, vooral rond
de Ankeveense en Loosdrechtse
plassen. Rond het middaguur
stonden er files op de provincia
le weg tussen Hilversum en Vin-
keveen, een gevolg van massale
deelname aan een toertocht op
de Kortenhoefse plassen.
Een Elfstedentocht komt er
hoogstwaarschijnlijk niet. Vol
gens woordvoerder Kroes van
de Vereniging Friesche Elfste
den is het ijs over de 200 kilo
meter lange route gemiddeld
een decimeter dik, maarvormen
de de bruggen een knelpunt.
Doordat er tijdens de afgelopen
vorstperiode slechts weinig
wind stond, bleef de warmere
lucht onder de bruggen hangen.
Op zijn vroegst kan woensdag
de tocht der tochten worden
verreden.
Weerman Hans de Jong in het
Friese Gorredijk stelt dat voor
een Elfstedentocht nog een aan
tal dagen strenge vorst nodig is.
,,En die komen er niet. Maan
dag is de laatste dag met stren
ge vorst en dinsdag passeert een
regenzone Nederland. Daarna is
het helemaal gebeurd met de
vorst, want woensdag stroomt
steeds zachtere lucht ons land
binnen".
Voor veel zwervers en daklo
zen die normaal 's nachts bui
ten, in kraakpanden of elders
onderdak vinden, wordt de
vrieskou inmiddels onhoud
baar. Een woordvoerder van De
Gastenburgh, het opvangcen
trum voor daklozen van het Le
ger des Heils in Amsterdam,
noemt de situatie daar een gek
kenhuis. In het pand aan de
Oudezijds Voorburgwal vragen
elke nacht zo'n twintig mensen
meer om onderdak dan het ge
bruikelijke aantal van 65. Ook
het passantenverblijf van het
Leger aan de Rotterdamse Cool-
haven heeft extra toeloop te
verwerken. In plaats van de ge
bruikelijke dertig gasten vangt
men er nu zo'n veertig per
nacht op.
Zo komen er meer een- en tweepersoonshuishoudingen bij,
waarin iedereen buitenshuis werkt. Vaak van negen tot zes. En tja,
wanneer moetje dan boodschappen doen? Vandaar dat we van maan
dag tot en met vrijdag een half uurtje langer open blijven. Tot 18.30 uur
dus. In dat halve uurtje zorgen we dat er genoeg verse artikelen zijn,
zoals groente en vlees. En de wijzers van de klok hebben we meteen
maar in de aanbieding gedaan. Bospeen, per bos 1.50*
De koopavond blijft tot 21.00 uur en zaterdag sluiten we om 1700 uur
Plaatselijke afwijkingen zijn mogelijk. Zie hiervoor de aankondiging in u
Deze aanbieding is geldig t/m 9 januari a s.
Treintaxi lokt automobilist naar het openbaar vervoer
Voor het eerst sinds vele jaren heeft de Nederlander vorig jaar pas op de plaats gemaakt
met de auto. Er werden wel meer kilometers afgelegd dan in 1990, maar die groei vond
geheel plaats in het openbaar vervoer. Vooral de treintaxi heeft veel automobilisten de
trein ingelokt, zo concludeert minister Maij-Weggen van verkeer en waterstaat in het
Jaarbericht Vervoerend Nederland.
den haag gpd
Een tweede reden voor het sta
biliserende autogebruik is dat
dat veel bedrijven hun perso
neel stimuleren om van het
openbaar vervoer gebruik te
maken. Ook grootgebruikers-
contracten als de OV-jaarkaart
spelen een rol. Opmerkelijk is
Korpschefs luiden alarmbel:
den haag anp
De korpschefs van de politie in
Rotterdam. Den Haag en
Utrecht hebben in hun nieuw
jaarstoespraken gewaarschuwd
voor meer geweld en een toena
me van de georganiseerde mis
daad in Nederland.
Volgens de Haagse hoofd
commissaris Brand is het aantal
geweldsmisdrijven in de Hof
stad vorig jaar verdubbeld ver
geleken met 1991. Zijn Rotter
damse collega Hessing stelde
vast dat het bezit van illegale
vuurwapens in zijn stad het af
gelopen jaar schrikbarende vor
men heeft aangenomen.
Utrecht telde volgens plaatsver
vangend korpschef Van Baarle
in 1992, onder meer door toe
nemend wapenbezit, negentien
procent meer geweldsmisdrij-
Volgens Hessing moet de po
litie meer vrijheid krijgen om de
georganiseerde misdaad en ge
weldsdelicten te bestrijden. Hij
vergeleek de misdaadbestrijding
met een wedstrijd om de 'fair-
play-cup' tussen politiemensen
en criminelen, waarin de politie
geen overtredingen mag be
gaan.
Van Baarle maakt zich zorgen
over toegenomen vreemdelin
genhaat. „Opkomend racisme is
een sluipend proces. Wie zwijgt
stemt toe", zei Van Baarle. In
Utrecht zijn het afgelopen jaar
zeventig incidenten geregi
streerd waarbij sprake was van
discriminatie.
Brand kondigde aan dat Den
Haag in 1993 de problemen met
verslaafde jongeren gaat aan
pakken. Het gemak waarmee
jongeren wapens gebruiken,
verontrust hem.
wel dat volgens de jongste cij
fers de fiets minder populair is
geworden.
Vorig jaar legde de Nederlan
der gemiddeld ruim 37 kilome-
Gewonden bij
noodlanding
op Texel
Een éénmotorig sportviiegtuig
is gistermiddag bij een nood
landing op Texel zwaar bescha
digd. Twee inzittenden raakten
licht gewond. Het vijfpersoons
toestel was van het vliegveld
Texel vertrokken voor een rond
vlucht boven het eiland en om
geving. Boven Den Burg meldde
de piloot storing in de motor.
Die viel daarna uit, waarna de
vlieger trachtte terug te keren
naar het vliegveld. Waarschijn
lijk omdat hij nog onvoldoende
hoogte had. voorzag de piloot
dat hij niet met een glijvlucht de
landingsbaan zou halen. Boven
Waalenburg, een gebied tussen
Den Burg en het vliegveld be
sloot hij tot een noodlanding.
Daarbij raakte hij met een vleu
gel de walkant van een sloot.
Het toestel is volgens de politie
woordvoerder zwaar bescha-
digd.
ter per dag af, één meer dan in
1990. Daarvan waren er bijna
vijftien voor recreatie, acht voor
woon-werkverkeer, vier voor za
kelijk verkeer en tien voor overi
ge doeleinden, zoals bood
schappen doen. Vooral het rei
zen in de vrije tijd is toegeno-
Dankzij de zuiniger auto's
werd er iets minder benzine ge
bruikt. Door de geregelde kata
lysator die per 1 januari van dit
jaar op alle nieuwe auto's is ge
monteerd, is de uitstoot van
stikstofoxyden en koolwater
stoffen, belangrijke veroorza
kers van smog, eveneens afge
nomen. De verkeersveiligheid
daalt nu in een langzamer tem
po: in de jaren tachtig nam het
aantal ongelukken met zes pro
cent af, sinds begin jaren ne
gentig is dat nog maar vier pro
cent.
Rinnooy Kan: Looneisen kosten banen
termijn is dat slecht voor de
werkgelegenheid. Stekelenburg
daarentegen zei 2,5 procent re
delijk te blijven, ook al betekent
dat voor een aantal werknemers
een netto-salarisverbetering.
Andriessen stelde dat de over
heid de komende jaren de uit
gaven constant moet houden,
en dat daarbinnen een ver
schuiving moet optreden van
subsidies en uitkeringen naar
investeringen. Rinnooy Kan kon
zich daarin vinden, maar Steke
lenburg noemde die benadering
„te rekenkundig". Hij vreest dat
de zwakkeren in de samenle
ving het gelag betalen. Hij
noemde het daarnaast „illusie-
politiek" om te streven naar ge
lijkblijvende overheidsuitgaven,
omdat met name voor de red
ding van het milieu grote inves
teringen nodig zijn
De FNV is vooralsnog niet be
reid om de looneisen voor dit
jaar verder af te zwakken. VNO-
voorzitter Rinnooy Kan heeft
gisteren een vergeefs beroep op
FNV-voorzitter Stekelenburg
gedaan om bij de komende
CAO-onderhandelingen lager te
gaan zitten dan 2.5 procent, de
verwachte inflatie voor 1993.
De VNO-voorzitter kreeg bij
val van minister Andriessen van
economische zaken toen hij er
op wees dat de belasting- en
premiedruk dit jaar daalt. Koop-
krachtbehoud is daarom vol
gens hem mogelijk bij een loon
stijging van minder dan 2.5 pro
cent. Rinnooy Kan zei te vrezen
dat bij een te hoge looneis de
winsten van de bedrijven te
sterk achterblijven. Op lange
De laatste echte Meneer Jamin, hij heet
te Eef en ging in 1977 met pensioen,
moet al die supermarkten en grote win
kelketens meermalen hebben verwenst.
Aan de loodzware concurrentie van die
zijde immers gingen zijn snoepfabriek
en -winkels langzaam maar zeker ten
gronde. En over een paar maanden is Ja
min een tumtummetje in de grote zak
snoep van Ahold, de slokop in de levens
middelenhandel.
Die laatste Meneer Jamin - grootge
maakt in de reclamespots met Lex
Goudsmit - maakte mee hoe begin jaren
zeventig door de teruglopende omzetten
de produktie noodgedwongen beperkt
moest worden en hoe het personeel ge
daan kreeg d^t het werken op provisie
basis in 1975 werd afgeschaft. Lonen en
sociale lasten verdubbelden in één klap
en een jaar later werden de eerste van de
ruim vijfhonderd winkels gesloten.
Jamin weigerde echter zijn strategie
van produktie, distributie en verkoop in
één hand aan te passen, wat in 1985
leidde tot een dramatisch faillissement.
Er resteerde een keten van 171 winkels
die zelfstandig verder ging. Twee jaar la
ter vond men echter onderdak bij inves
teringsmaatschappij Wolters Schaberg.
Om het voormalige familiebedrijf weer
nieuw leven in te blazen was er geld no
dig en de betreffende financiers zagen
wel brood in de inmiddels legendarische
naam Jamin. Begin jaren tachtig was de
naamsbekendheid 92 procent, onwaar
schijnlijk hoog voor een bedrijf met een
marktaandeel in de zoetwaren van een
schamele 3.5 procent.
De uitbreiding en vernieuwing van Ja
min verliep redelijk voorspoedig, maar
de laatste tijd ging het weer steeds slech
ter met Goudsmit, de naamloze ven
nootschap waarbij Jamin door Wolters
Schaberg werd ondergebracht. Pro
bleemkind bij uitstek is de mini-keten
van zes warenhuizen Ter Meulen. In
september werd uitstel van betaling aan
gevraagd en Goudsmit kondigde een
studie aan naar de toekomst van alle
concernonderdelen. De overname door
Ahold van Jamin is daar een eerste resul
taat van. Vandaag werd overigens be
kend dat voor Ter Meulen morgen het
faillissement wordt aangevraagd. Of ook
alle 550 personeelsleden hun baan kwijt
raken, hangt af van een allerlaatste po
ging het warenhuis in afgeslankte vorm
voort te zetten.
Goudsmit raakt daarmee wel meteen
drievijfde van zijn omzet kwijt. Het con
cem wil echter niet zeggen of het geld
gebruikt wordt voor de redding van Ter
Meulen of wellicht wordt aangewend
voor nieuwe aakopen.
Zowel de koper als de verkoper van Ja
min benadrukken dat de zoetwarenke-
ten goed uit is met Ahold. Beide woord
voerders noemen de expertise van de su
perkruidenier en het enorme kapitaal
dat beschikbaar is voor verdere uitbrei
ding en vernieuwing. Overigens is Jamin
voor Ahold maar een kruimeltje: het
concern had in 1991 een omzet van ruim
twintig miljard gulden, waar de 150 mil
joen van Jamin wel schril bij afsteekt.
Toch blijft Jamin iets van een eigen
identiteit behouden. Ahold kijkt wel uit
om de blijkbaar nog altijd succesvolle Ja-
min-formule (analisten spreken van een
redelijke winstmarge) te wijzigen, laat
staan om de naam te veranderen. Bin
nen de groep Speciaalzaken krijgt Jamin
dezelfde status als drogist Etos en slijter
Gall Gall: aparte werkeenheden, met
eigen regels en organisatiestructuur.
Een winterzonnetje, bevroren sloten, schaatsers en een molen. Het was dit weekeinde overal Holland ten voeten uit
FOTO HANS VAN WEEL
