ez™
'Wacht met
actie Bosnië'
De zachte dood van Tsjecho-Slowakije
Skiën of niet skiën in Colorado
Buitenland
Troepen Rode Khmer
beschieten VN-gebouw
Kies voor
kwaliteit
Bush zonder vrees
op weg naar Somalia
Reuzenpanda Ling-Ling overleden
«tl :?m
Premier Panic wijkt niet
DONDERDAG 31 DECEMBER 1992
Wanbetaler verrast Duitse fiscus
essen Het belastingkantoor in het Duitse Essen werd tijdens de
kerstdagen blij verrast met een gift van vierduizend mark. Vol
gens het dagblad Neue Rhein Zeitungkwam het geld van een be
rouwvolle wanbetaler. Op een briefje meldde de gever: ,,Dit geld
is ter compensatie van niet betaalde belasting". De opmerkelijke
teruggave volgde op een actie van een inwoner van Düsseldorf,
die zich had bekeerd tot het christendom. Hij schonk de belas
ting 6000 mark.
Russische troepen verlaten Mongolië
moskou Rusland heeft de terugtrekking van zijn troepen uit
Mongolië voltooid. Twee jaar geleden waren naar schatting
60.000 Sovjet-militairen langs de Chinese grens in Mongolië ge
legerd. Daarnaast hadden zich nog eens 50.000 Sovjet-adviseurs
en hun familieleden in Mongolië gevestigd.
Afghaanse president mag blijven
kabul» De 1335 leden tellende Afghaanse nationale raad heeft
gisteren interimpresident Burhanuddin Rabbani voor twee jaar
gekozen tot staatshoofd. Rabbani, die in juni, na de val van het
communistische bewind van Najibullah, president werd, was de
enige kandidaat. De verzetsgroepen Hezb-i-Islami en Hezb-i-
Wahdat zijn tegen de herbenoeming.
Regering wint verkiezingen Ghana
accra» De eerste vrije verkiezingen sinds 13 jaar in Ghana lijken
als gevolg van de boycot door de oppositie met een overgrote
meerderheid te zijn gewonnen door de Nationaal Democrati
sche Congrespartij (NDC) van de militaire leider lerry Rawlings.
Gisteren veroverde de regeringspartij 51 van de 52 zetels, waar
voor de stemmen inmiddels zijn geteld. In totaal zijn er 178 ze
tels te verdelen.
Coupplegers ter dood veroordeeld
Freetown Een militaire rechtbank in Sierra Leone heeft zeven
tien mannen ter dood veroordeeld die afgelopen maand betrok
ken zouden zijn geweest bij een couppoging. De veroordeelden,
die hoogveraad en muiterij ten laste werd gelegd, zullen worden
geëxecuteerd. Deze week werd opnieuw een coup tegen legerka-
pitein Valentine Strasser verijdeld.
India bang voor acties bij Taj Mahal
new delhi» Rond de Taj Mahal en twee andere islamitische mo
numenten in India zijn extra eenheden samengetrokken om een
eventuele aanval van extremistische hindoes af te slaan. Bij de
ingang van de Taj Mahal zijn metaaldetectoren geplaatst, terwijl
buiten manschappen van een anti-terreureenheid zijn gepos
teerd. Het gebouw, dat in 1653 na 22 jaar bouwen werd opgele
verd, is de meest zichtbare herinnering aan de 200 jaar van isla
mitisch bestuur over India, dat nu voornamelijk door hindoes
wordt bewoond.
Berov nieuwe premier Bulgarije
sofia Het Bulgaarse parlement is gisteren akkoord gegaan met
de benoeming van Lyuben Berov tot premier. De benoeming
van de 67-jarige hoogleraar in de economie lijkt een laatste po
ging om een einde te maken aan de politieke crisis waarin het
land zich bevindt sinds de regering van Filip Dimitrov twee
maanden geleden werd afgezet.
De Rode Khmer heeft
gebouwen van de Verenigde
Naties gebombardeerd bij een
opzettelijke aanval op de VN in
Svay Lem in het noordwesten
van Cambodja. De VN-militai-
ren en functionarissen konden
nog niet per helikopter worden
geëvacueerd wegens het voort
durende mortiervuur, aldus VN-
woordvoerders. Er zijn geen ge
wonden gevallen.
De VN-post wordt sinds van
ochtend gebombardeerd, waar
bij enkele gebouwen zijn be
schadigd. De 44 militaire en ci
viele functionarissen (onder wie
27 Bengaalse blauwhelmen en
twee Australiërs) hebben zich
verschanst in een bunker in af
wachting van helikopters die
hen moeten oppikken.
Svay Leu wordt al een week
door de Rode Khmer onder
Het beste gereedschap, voor het betere werk.
RIYAD Rtr-UPI-AFP -
De Amerikaanse president Ge
orge Bush is vanmorgen in zijn
laatste reis als staatshoofd na
een kort bezoek aan de Saudi-
sche hoofdstad Riyad vertrok
ken naar Somalia, waar hij
Nieuwjaarsdag bij de Ameri
kaanse troepen doorbrengt.
Vandaar gaat hij verder naar de
Russische kustplaats Sotsji aan
de Zwarte Zee om het START-II
ontwapeningsakkoord met de
Russische president Boris jeltsin
te ondertekenen.
Bush toonde zich in Riyad,
waar hij een beleefdheidsbe
zoek bracht aan koning Fahd,
onbevreesd voor zijn persoon
lijke veiligheid in het door anar-
denver phil reeves
tre independent
Terry White herinnert zich de dag van de
Amerikaanse presidentsverkiezingen nog
maar al te goed. Hij zat in een homobar
toen hij het nieuws hoorde. Dat nieuws was
dat hij, in het land van de vrijheid, niet lan
ger zou worden beschermd tegen discrimi
natie. Hij begon te huilen.
White is een man van even in de veertig en
met een zachte stem. Hij behoort tot een
kleine groep homo's die in het skistadje As-
pen woont, in de Rocky Mountains van Co
lorado. Tot voor kort bleven zij uit de
schijnwerpers, weg van de vooroordelen die
zo'n groot deel van stedelijk Amerika teiste-
Nu is alles veranderd. De kiezers in Colora
do hebben zich in november in een refe
rendum uitgesproken voor een grondwets
wijziging, waarbij alle wetten die discrimi
natie van homoseksuelen verbieden, wor
den geschrapt. Die verandering gaat op 15
januari in.
Het zogenaamde 'Amendement 2' dat
verbazingwekkend genoeg is goedgekeurd
door een staat waar Bill Clinton is gekozen
verbiedt ook alle toekomstige anti-discri-
minatiewetgeving voor homo's. Wanneer
een homo (of lesbische vrouw) bijvoorbeeld
op grond van zijn of haar seksuele voorkeur
door een huurbaas op straat wordt gezet,
kunnen de rechtbanken hem geen bescher
ming bieden.
White is niet de enige wiens wereld op zijn
kop werd gezet. Het amendement heeft ook
in Hollywood voor totale verwarring ge
zorgd. Voor de (film)sterren is Aspen al lang
een exclusief vakantieoord en zij bereiden
zich nu voor op hun wintervakantie. De be-
zoekerslijst laat zich lezen als de gastenlijst
van een Oscar-uitreiking: Jack Nicholson,
Goldie Hawn, Ringo Starr, Rupert Murdoch,
Martina Navratilova, Chris Evert en ande-
De kwestie is of de wereld Colorado zou
moeten boycotten tot deze staat verstandig
is geworden en de nieuwe wet weer
schrapt. De Amerikaanse Unie voor Burger
lijke Vrijheden (ACLU) in zuidelijk Califor
niamet honderden leden in Hollywood
en sommige (hoewel niet alle) homo
groepen, zeggen van wel. Maar de beau
monde is verdeeld. Moeten zij zich politiek
correct gedragen en wegblijven, of er met
het geweer op de schouder op af gaan?
Barbra Streisand is de meest prominente
voorstander geworden van een boycot.
Tennisster Martina Navratilova heeft aan
gekondigd Colorado te zullen verlaten wan
neer de wet niet wordt geschrapt. Maar de
meest spraakmakende stemmen uit deze
tak van industrie houden zich merkwaardig
stil of zijn ronduit tegen. Jack Nicholson
vindt de boycot 'belachelijk' (.rubbish), zan
ger John Denver spreekt van hypocrisie.
Eigenbelang speelt natuurlijk een rol. Maar
het moet ook gezegd dat het gebeurde As-
pen niet verweten kan worden. Het amen
dement, ingediend door religieus funda
mentalistisch rechts, is aangenomen dank
zij de steun van het zuiden van Colorado,
met name het militaire centrum Colorado
Springs en de staalstad Pueblo. Aspen, en
de steden Boulder en Denver, hadden op
lokaal gebied een specifieke anti-dicrimina-
tiewetgeving en hebben in ruime meerder
heid tegen de maatregel gestemd. Dus
waarom zouden zij eronder lijden? Dat lijkt
zelfs nog oneerlijker omdat de 11.000 inwo
ners van Aspen traditioneel tolerant zijn. Ie
der jaar is het de gaststad van de Gay Ski-
week, waar 4000 mensen op afkomen.
Tot nu toe maken de reisorganisaties mel
ding van slechts een handjevol annulerin
gen, maar het is nog vroeg in het seizoen en
er bestaat geen twijfel over dat ze zich be
zorgd maken. ,,Dit is een serieuze bedrei
ging", aldus Killeen Russell van de Aspen
Skiing Company, die de meeste boekingen
voor skivakanties verricht. „Wij zouden
daar economisch schade van kunnen on
dervinden, hoewel het nu nog niet zover
is." Volgens anderen heeft Colorado echter
al zo'n 20 miljoen dollar aan inkomsten
misgelopen omdat bedrijven en instellin
gen de staat mijden.
Denver, Boulder, Aspen en andere steden
hebben een rechtsgeding aangespannen
waarin ze het amendement aanvechten. De
zaak zal zeer belangrijk zijn: de drie steden
hebben een stelsel van plaatselijke wetten,
waarmee hen een behoorlijke mate van on
afhankelijkheid ten opzichte van de staats
macht wordt toegestaan. Het valt nog te be
zien of een referendum dat is aangenomen
door de hele staat daar overheen kan wal-
VERTALING LUUTJE NIEMANTSVERDRIET
Boutros Ghali wil uitstel militair ingrijpen
Secretaris-generaal Boutros Boutros Ghali van de Vere
nigde Naties heeft de Veiligheidsraad vannacht gevraagd
af te zien van militaire acties tegen Servische vliegtuigen
boven Bosnië-Hercegovina om de vredesbesprekingen
een kans te geven. Volgens Boutros Ghali, die vandaag
Sarajevo bezoekt, is er sprake van subtiele tekenen van
vooruitgang in het vredesproces.
k-GEN ÈVE Rtr-DPA
chie en geweld verscheurde So
malia. „Het is geheel veilig, ik
ben niet in het minst bezorgd",
zei hij tegenover journalisten.
De Amerikaanse troepen heb
ben in Muqdisho voor hun pre
sident een grootschalige veilig
heidsoperatie opgezet.
Zaterdag heeft Bush een
laatste ontmoeting met zijn
ambtgenoot Jeltsin in Sotsji
voor de ondertekening van
START-II. Bush noemde dit in
Riyad „een goed akkoord",
maar merkte op dat „we wat
problemen hebben" met Oek
raïne. Deze ex-Sovjetrepubliek
heeft nog steeds niet het eerste
START-verdrag geratificeerd,
dat de Verenigde Staten in 1991
met de Sovjetunie sloten.
vuur genomen, maar het is de
eerste keer dan de VN het doel
wit van de aanval is. Overleg
met functionarissen van de Ro
de Khmer in de hoofdstad om
een einde te maken aan de
bombardementen hebben vol
gens Fait nog niets opgeleverd.
De woordvoerder weigerde
ingaan op speculaties, als zou
de aanval samenhangen met de
VN-sancties tegen de Rode Kh
mer die vandaag zijn ingegaan.
De VN stelden een verbod in op
de uitvoer van hout, mineralen
en edelstenen door de Rode Kh
mer, om deze organisatie te
dwingen te ontwapenen en ver
kiezingen toe telaten, conform
het vredesakkoord van Parijs.
Vietnam heeft bij de VN aan
gedrongen op drastische maat
regelen tegen de Rode Khmer,
nadat de Cambodjaanse ver
zetsgroep zondag twaalf etni
sche Vietnamezen had gedood.
m ij 4;
Bp,-,': ;k'
I - tejjj
Genève een con
ferentie over Bosnië. Voor het
eerst zitten dan de politieke en
militaire leiders van de drie
kampen in Bosnië-Hercegovina
om één tafel: Kroaten, Serviërs
en Moslims. Tot nu toe hadden
de moslims geweigerd plaats te
nemen aan dezelfde taiel als de
Serviërs. Hun verwijten zij dat
ze „oorlogsmisdaden" gepleegd
hebben in Bosnië.
VN-topman Boutros Ghali
beschouwt de onderhandelin
gen in Genève als „de laatste
kans" om via overleg een eind
te maken aan het bloedige con
flict in ex-Joegoslavië. Boutros
Ghali vreest dat militair ingrij
pen op dit moment het vredes
proces zou bedreigen en tot een
escalatie van de gevechten in de
regio en daarbuiten zou leiden.
Mocht de Raad besluiten het
vliegverbod boven Bosnië te be
krachtigen, dan zou de secreta
ris-generaal graag zien dat de
uitvoering van dit besluit voor
een redelijke tijdsperiode wordt
uitgesteld.
Groot-Brittannië, Frankrijk en
de Verenigde Staten werken aan
een ontwerp-resolutie om het
door de Raad ingestelde vlieg
verbod boven Bosnië af te
dwingen. De motie is nog niet
voorgelegd omdat Washington
het met zijn Europese bondge
noten oneens is over het uitstel
dat de Serviërs zouden moeten
krijgen. Daarenboven voelen
Parijs en Londen, die grond
troepen in Bosnië hebben, wei
nig voor het Amerikaanse voor
stel om ook Servische vliegvel
den aan te vallen. Moskou zou
de resolutie inmiddels steunen.
De Russen zijn nooit enthou
siast geweest over militair in
grijpen tegen de mede-Slaven.
Een duidelijke meerderheid
van het Amerikaanse volk voelt
niets voor een actieve in
menging van de Verenigde Sta
ten in Bosnië. In Frankrijk is een
duidelijke meerderheid wel
voor militaire bemoeienis met
het conflict op de Balkan. Dit
blijkt uit peilingen die de afge
lopen dagen respectievelijk in
de VS en Frankrijk zijn gehou
den.
Op enkele schoten van mortie
ren, machinegeweren en anti-
luchtdoelgeschut in het westen
van de stad na, was het vandaag
rustig in Sarajevo. De Bosnische
moslims zouden een groot of
fensief voorbereiden om de om
singeling door de Serviërs te
doorbreken, maar volgens on
bevestigde berichten heeft pre
sident Izetbegovic ermee inge
stemd alle aanvallen uit te stel
len totdat Boutros Ghali de stad
uit is en de besprekingen in Ge
nève zijn afgelopen. Volgens
een VN-woordvoerder in Genè
ve is niets bekend van verhoog
de activiteit
BELGRADO AFP-DPA
Premier Milan Panié van rest-
Joegoslavië is niet van plan op
te stappen voordat er conform
de grondwet over zijn opvolging
is besloten. De grondwet be
paalt dat president Cosic de
nieuwe premier moet benoe
men, maar het parlement in
Belgrado koos dinsdag de Mon-
tenegrijn Radoje Kontic tot
waarnemend minister-presi
dent.
Waarnemers in Belgrado slui
ten niet uit dat de Servischè
president Milosevic de rege
ringsgebouwen in Belgrado be
zet en de regering-Panié de toe
gang weigert.
Washington Ling-Ling, de bekendste en oud- schenk van China aan president Richard
ste reuzenpanda buiten China, is gisteren In de Nixon, die Peking dat iaar bezocht. Meer dan
dierentuin van Washington op 23-jarige leef- 63 miljoen bezoekers hebben sinds april 1972
tijd overleden. Ling-Ling kwam met haar part- de reuzenpanda's in de Zoo gezien, maar
ner Hsing-Hsing in 1972 naar Amerika als ge- Nixon was daar niet bij. In het wild worden
panda's zelden ouder dan 20 jaar. Er leven nog
ongeveer duizend exemplaren van de bamboe
scheuten etende bedreigde diersoort die ook
het symbool is van het Wereld Natuurfonds, in
China. foto afp
Eindelijk loon naar werken?
Ja als u tenminste met softwareprogramma's van Sdu werkt!
Want
Snel en op efficiënte wijze voert u een complete loonadministratie met
het Sdu Sa/arisprogramma 1993.
Tot op de cent nauwkeurig rekent u van netto naar bruto en omgekeerd met
het Sdu Nett&bruto-nett&programma 1993.
Belaste en onbelaste vergoedingen in het woonwerkverkeer stelt u vast met
het Sdu Reiskostenprogramma 1993.
Meer weten of een demo bestellen? Bel dan (070) 378 95 39
Sdu Uitgeverij Plentljnil
CORRESPONDENT
Het vuurwerk waarmee van
avond in Bratislava het nieuwe
jaar wordt ingehaald, wordt
ditmaal extra groot en extra
feestelijk. Het luidt dan ook
niet alleen het jaar 1993 in,
maar ook de langgekoesterde
wens van veel Slowaken: een
onafhankelijke Slowaakse re
publiek.
Het zullen ook de laatste knal
len rond de Slowaakse onafhan
kelijkheid zijn. De Tsjecho-Slo
waakse republiek die 74 jaar na
haar ontstaan wordt opgehe
ven, sterft een aanzienlijk zach
tere dood dan het voormalige
Joegoslavië.
Hoewel er over en weer nog ste
keligheden zijn, zijn Praag en
Bratislava het de afgelopen
maanden verregaand eens ge
worden over de toekomst. De
Tsjechische Republiek en Slo
wakije horen straks niet meer
bij elkaar. Maar er blijft nauwe
samenwerking.
Over één ding zijn de Tsjechen
nog niet uit: hoe ze zichzelf in
toekomst moeten noemen. De
nieuwe naam Tsjechische Re
publiekbestaande uit Bohe-
men, Moravië en Silezië
klinkt nog wel in officiële stuk
ken. Maar in het dagelijkse taal
gebruik ligt het niet goed in de
mond. En om als burger te zeg
gen dat je uit Tsjecho of 'Tsje
chië' komt, dat blijft een pro
bleem. Tsjechië bestaat eigen
lijk niet
Dat neemt niet weg dat de
Tsjechen als volk bestaan. Wat
meer is, in Praag heerst eigen
lijk het idee dat de Tsjechische
Republiek de enige echte opvol
ger van Tsjecho-Slowakije is.
Dat wenst men in Bratislava ui
teraard met klem te bestrijden.
Toen het Tsjechische parlement
in november dan ook besloot de
Tsjecho-Slowaakse vlag te
adopteren, sloeg in Slowakije de
vlam in de pan.
Dat vlagge-besluit was alleen
daarom al twijfelachtig, omdat
in de federale grondwet is be
paald dat bij opsplitsing geen
van beide nieuwe landen ge
bruik mag maken van de oude
staatssymbolen. Dat een Tsje
chische politicus verklaarde dat
Praag zich daar niet aan hoefde
te houden omdat die grondwet
na 1 januari niet meer geldig is,
heeft de onderlinge verstands
houding zeker niet bevorderd.
Onenigheid was er ook over de
opdeling van het materieel van
het Tsjecho-Slowaakse leger.
Dat is van oudsher vooral opge
steld in het westen van het land,
dat wil zeggen in de toekomsti
ge Tsjechische Republiek.
In het afgelopen jaar is een deel
van het materieel naar Slowa
kije verplaatst en is er overeen
stemming over de verdeling van
manschappen en materieel be
reikt. Desondanks leeft in Brati
slava de overtuiging dat de Slo
waken afgescheept worden met
slechtere en minder wapensys
temen.
Een nog steeds niet opgelost
wrijvingspunt is de verdeling
van het nationale goud. Volgens
de Slowaken is het Tsjecho-Slo
waakse goudreserve grotendeels
gebaseerd op een schat van 7,5
ton goud die de Slowaakse fas
cistische leider Tiso tijdens de
oorlog wist te vergaren. Volgens
de Tsjechen is dat goud geroofd
van gedeporteerde joden en is
het bovendien door de Sovjets
meegenomen die het in de af
gelopen jaren slechts gedeelte
lijk hebben terugbetaald.
Hoe de goudreserve verdeeld
moet worden, is een geschil
punt waarover de politieke
emoties hoog oplopen. Een
woordvoerder van de Tsjecho-
Slowaakse staatsbank merkte
onlangs op dat het verstandig
zou zijn als politici zich er hele
maal niet mee bemoeien en de
zaak aan bankdeskundigen
overlaten.
Dat soort incidenten zijn kleine
vlekjes op een verder eigenlijk
smetteloze breuk, maar ze zijn
tekenend voor de Slowaaks-
Tsjechische verhoudingen. Slo
wakije heeft zich als kleinste re
publiek altijd door Praag ge-
koeieneerd gevoeld, en niet
zonder reden. De Tsjechen heb
ben zich op zijn zachtst gezegd
altijd zeer betuttelend tegen
over de Slowaken gedragen.
De afgelopen maanden, sinds
de parlementsverkiezingen in
juni waarbij in Slowakije de na
tionalist Vladimir Meciar en in
Praag de rechts-liberaal Vaclav
Klaus aan het bewind kwamen,
ziin de emoties aan beide zijden
af en toe hoog opgelopen. Nu
het moment van de splitsing
daar is, overheerst in beide
landsdelen dan ook opluchting.
Desondanks hebben zowel
Klaus als Meciar in de afgelopen
maanden alles gedaan om de
opsplitsing zo simpel mogelijk
te laten verlopen. Vandaar dat
de burgers er, buiten de feeste-
lijjtheden op 1 januari, voorlo
pig niet echt veel van zullen
merken.
Want het is de bedoeling dat
Europa's nieuwste grens vrijwel
onzichtbaar wordt. Er komen
geen grensposten tussen de
Tsjechische Republiek en Slo
wakije, geen paspoortcontrole
en geen douane. De beide lan
den hebben een douane-unie
gevormd en zullen dezelfde im
porttarieven heffen. Tsjechen
en Slowaken zullen tot 1997
zelfs dezelfde paspoorten blij
ven gebruiken, al krijgen ze wel
een stempel in het boekje waar
uit moet blijken of ze in het
Tsjechische of in het Slowaakse
deel wonen.
Die intense samenwerking is
voor een deel te danken aan de
druk van de Europese Gemeen
schap. die van de meet af aan
duidelijk heeft gesteld dat
handhaving van een gemeen
schappelijke markt een voor
waarde is voor verdere integra?
tie van beide landen in de EG.
Maar samenwerking is ook no
dig om de sterk verweven Slo- -
waakse en Tsjechische econo
mie overeind te houden. Vooral
voor Slowakije zal de deling
economisch grote effecten neb
ben. Nu al wordt er in Bratislava
rekening mee gehouden dat de
werkloosheid komend jaar van
10,5 naar 18 procent zal stijgen.
Van de rond 480 grote Slowaak
se staatsbedrijven zijn er slechts
260 rendabel, terwijl 175 aan de
rand van het faillissement
staan. Slowakije exporteert 27
procent van ziin produktcn
naar het Tsjechische deel. Het
kan het zich helemaal niet ver
oorloven de handelscontacten
met de nieuwe buur door belas
tingbarrières te bemoeilijken.
Goede verhoudingen met Praag
zijn bovendien belangrijk, om
dat Bratislava niet zulke beste
verhoudingen met zijn zuider
buur Hongarije heeft. De split-
sing lussen deTsjn hische Re-,
publiek en Slowakije is vreed-
zaam verlopen. Maar de aanwe
zigheid van een grote I longaar*.
se minderheid in Slowakije en--
dc spanning tussen Bratislava
en Budapest blijven een bron
van zorg en spanning in het
hart van Europa.
