Glasgow Boys schitteren in 'Van Gogh'
Cultuur&Kunst
DONDERDAG 24 UtLtMBtK lyyz
27
EXPOSITIES
'Wie zou zo'n Mackintosh niet in huis willen hebben'
De Schotse stad Glasgow beleefde tussen 1880 en 1914
een economische bloeiperiode die ook een culturele op
leving tot gevolg had. De kunsthandel floreerde, de 'Glas
gow Boys' ontwikkelden een eigen schilderstijl en de ele
gante ontwerpen van de groep vormgevers rond Charles
Rennie Mackintosh verwierven een faam die nog steeds
niet is weggeëbd. De expositie 'Glasgow 1900 Art
Design' in het Van Gogh Museum geeft met meer dan
100 voorwerpen uit de Glasgow Museums and Art Galle
ries een overzicht van de rijke verscheidenheid van deze
bloei.
tuur waren essentiële ingredi
ënten van een stijl waarvoor het
werk van de Franse naturalist
Jules Bastien-Lepage een be
langrijke inspiratiebron vorm
de.
Op de expositie wordt die ver
wantschap duidelijk door het in
decoratief-realistische stijl ge
schilderde 'Pauvre Fauvette',
waarop Bastien-Lepage in 1881
een doodarm boerenmeisje ver
eeuwigde. Andere inspiratie
bronnen voor de schilders lie
pen uiteen van de gebroeders
Maris tot Whistier.
Oude Willy
De meest toonaangevende van
de Glasgow Boys was Sir James
Guthrie. Zijn olieverf 'Oude Wil
ly - een achtenswaardig dorps
bewoner' uit 1886 is een liefde
vol portret van een man die een
bijzondere persoonlijkheid
moet zijn geweest. John Lavery
verlegde zijn werkterrein van
landelijke onderwerpen naar
het leven van de gegoede bur
gerij. Met vele schakeringen
groen en wit maakte Lavery in
1885 bijvoorbeeld een char
mante aquarel van een tennis
wedstrijd op een zonnige zo
merdag.
Kevin Coyne, gefotografeerd door Wim van de Hulst. Foto's van zijn
hand zijn te zien in galerie De Kleine Klup. foto wim van de hulst
LEIDEN
GALERIE NIEUW HOOGLAND
Nieuwstraat 13. Schilderijen van Jacob
Kanbier, t/m 31/12, di t/m vr 11-18
uur, zal 1-17 uur, zo 12-16 uur.
TIME IS ART
Nieuwstraat 10. Werk op papier en in
stallaties van Sjef Oltheten, t/m 24/1
wo t/m vr, zo 14-18 uur.
DE KLEINE KLUP
Nieuwe Rijn 1. Foto's van Wim van de
Hulst, t/m 7/1, ma t/m za, 10-22 uur, zo
12-22 uur.
LAK-GALERIE
Cleveringaplaats 1Schilderijen en te
keningen van Rob Knijn, t/m 8/1, ma
t/m vr 10-22, zo 14-17 uur.
BLEIJENBERG GALERIE
Breestraat 113. Julia Visser-Van Dunné,
t/m 31/12; di t/m za 9-18 uur, le zon
dag van de maand 12-17 uur.
BLEIJENBERG BEELDEN
Langebrug 61Vaste opstelling diverse
beelden; vr, za en le zondag van de
maand 12-17 uur.
GALLERIA PROPITIA
Nieuwe Rijn 93. Werk op papier en
sculptuur van Marco Juriën, t/m 10/1,
do t/m zo 13-18 uur.
ZÓNE
Nieuwstraat 17b. Detailfoto's van hout
en gebouwen in aanbouw van Joyce
Koopman, t/m 31/12; di t/m vr 11-18,
za 10-17, zo 13-16, do 19-21 uur.
KLEINTJE KUNST
Groenesteeg 9. Illustraties en strips
van Lejon Vriens over kindermishande
ling, t/m 8/1; di t/m vr 10-14, za 11-17
ALPHEN AAN DEN RIJN
STAA GALERIE
Prinses Irenelaan 88. Vrouwelijke naak
ten en menselijke vormen in acryl en
brons van Eveline Swidde en Annelies
van Herk, t/m 30/12, wo t/m za 12-17,
vr 19-21.
HOFMAN VAN DER ZEE
Hooftstraat 235. Schilderijen en grafiek
van Jan Cremer, Marion Bloem en Henk
Wolvers, t/m 24/1, woe en do 13-17
uur, vr 13-21 uur, za 11-17 uur.
NOORDWIJK
GALERIE ART MATTERS
Voorstraat 107. Tekeningen en schil
derijen van Herman Brood, foto's van
Gerard Wessel, t/m 16/1wo t/m za
13-18 uur.
NOORDWIJKERHOUT
GEMEENTEHUIS
Schilderijen van Arnold Muller, t/m
8/1; dag. 9-12 en 14-16 uur.
WARMOND
GALERIE DE POMP
Dorpstraat. Werk van Ellen van Vol
lenhoven, gemengde technieken, di
19-21, wo 10-12 en 14-16, do, za
en zo 14-16 uur; beide kerstdagen
geopend van 14-16 uur.
WASSENAAR
RAADHUIS DE PAAUW
Raadhuislaan 22. Unica en gebruiks-
glas van A.D. Copier, t/m 31/1; di t/m
vr 10-16, za en zo 13-16 uur, ope
ningstijden feestdagen zijn aange-
GALERIEVERHAAR
Schoolstraat 9. Schilderijen van Evert
Meilink, t/m 3/1; do t/m zo 13-18
GALERIE27
Schoolstraat 27. Werk op doek en pa
pier van Pnina Gafni en keramiek van
Petri Voet, t/m 2/1, di t/m vr 10-18
uur, za 11-17 uur.
OEGSTGEEST
GALERIE DE ZIJ-DEUR
Terweeweg82, Groepstentoonstel
ling, di t/m vr 13-15.30 uur, zal 1-
Grote verdiensten in textiel,
scheepsbouw, machinebouw en
soortgelijke industrieën maak
ten Glasgow in 1874 rijp voor de
vestiging van de eerste officiële
kunsthandel door Craibe Angus.
Angus concentreerde zich op
kunstenaars uit de Haagse
School en de School van Barbi
zon, die het publiek al had leren
kennen door exposities in het in
1861 opgerichte Glasgow Insti
tute of Fine Arts. Als voorbeel
den van de belangrijke verza
melactiviteiten van onder meer
de spoorwegmagnaat James
Reid en de chemiefabrikant Ja
mes Donald toont de expositie
werk van Millet, Corot en Jozef
Israëls. James Reid of Auch-
terarder zelf is aanwezig op een
portret van Sir George Reid: met
zijn fiere houding is hij de ver
persoonlijking van de welvaart
van de stad.
Zijn zoon Alexander werd
kunsthandelaar en was in de ja
ren negentig grotendeels ver
antwoordelijk voor de introduc
tie van Franse impressionisten
in Schotse collecties. Als één
van de weinige Britse handela
ren legde hij op het vasteland
atelierbezoeken af en bracht
werken van Degas, Monet, Pis-
sarro, Sisley en Cézanne mee
naar huis. Van Gogh maakte in
1887 met krachtige, korte pen
seelstreken een prachtig portret
van Reid jr.. Het is op deze ex
positie te zien in de buurt van
het mooie stilleven dat Cézanne
in 1877 van een omgevallen
fruitmand maakte.
De groei van de kunstmarkt
had een inspirerend effect op de
groep jonge kunstenaars die
door critici de Glasgow School
Poster voor The Glasgow Institute
of the Fine Arts. foto cpd
of Painters werden gedoopt
maar zichzelf graag betitelden
als de 'Glasgow Boys'. Zij zetten
zich af tegen de heersende po
pulaire, geromantiseerde en
vaak sentimentele stijl en gaven
de Schotse schilderkunst om
streeks 1885 een nieuwe identi
teit. Opwindende kleurschake
ringen, een brede penseelstreek
en belangstelling voor de na-
Aan het eind van de jaren
tachtig vernieuwde de schilder
kunst uit Glasgow zich verder
onder invloed van de Engelse
prerafaëlieten Dante Gabriel
Rossetti en Edward Burne-Jo-
nes. Een aantal schilders com
bineerde de Keltische beeldtaal
en symboliek van de prerafaë
lieten en Whistier tot een
authentieke Schotse beeldtaal.
'De Druïden: het binnenhalen
van de maretak' van George F.
Henry en Edward Atkinson Hor
nel uit 1890 wordt beschouwd
als een van de belangrijkste
Schotse bijdragen aan het sym
bolisme. De geheimzinnige pa
rade druïden in hun felgekleur
de mantels is nu in het Van
Gogh een van de hoogtepunten
van de expositie.
Het werk uit de Glasgow
School werd ook op het vaste
land van Europa enthousiast
ontvangen en geëxposeerd. Zo
Portret van Alexander Reid door Vi
mogelijk nog groter werd de
faam van de groep die grafische
ontwerpen, meubelontwerpen,
wanddecoraties, stofontwerpen,
sieraden, bestek, borduurkunst
en boekbinden in de Glasgow
Style maakten. De belangrijkste
vertegenwoordigers waren de
architect en interieurontwerper
Charles Rennie Mackintosh,
zijn echtgenote Margaret en het
echtpaar Herbert MacNair en
Frances Macdonald.
:ent van Gogh.
Wie eenmaal kennis heeft ge
maakt met de rijkelijk toegepas
te gestileerde bloemmotieven
en strakke geometrische vor
men, zal deze elegante objecten
overal herkennen. Het is begrij
pelijk dat deze oorspronkelijke
stijl voor hedendaagse ontwer
pers nog altijd een bron van in
spiratie vormt en dat een aantal
ontwerpen nog steeds wordt ge
produceerd. Zo'n stoel met
ianggerekte leuning van
De expositie 'Glasgow 1900
Art Design' in het Van Gogh
Museum (Paulus Potterstraat
7, Amsterdam) duurt tot en
met 7 februari. De openingstij
den van het museum zijn van
10.00 tot 17.00 uur en op zon
en feestdagen van 13.00 tot
17.00 uur.
MUSEA
LEIDEN
MUSEUM B0ERHAAVE
Lange Agnietenstraat 10, expositie
'De vier gedaanten van de arts', t/m
14/1; 'Bij gebleken geschiktheid...',
Pioniers van de psychotechniek, t/m
25/4; do t/m za 10-17 uur, zo 12-17
uur, elke zondag om 14 en 15 uur
gratis rondleidingen.
MOLENMUSEUM DE VALK
2de Binnenvestgracht 1. Di t/m za
10-17 uur, zo 13-17 uur.
RIJKSMUSEUM VAN OUDHEDEN
Rapenburg 28, 'Een verborgen col
lectie Griekse kunst', privé-collectie
mevrouw Schneider-Hermann, t/m
10/1; di t/m za 10-17 uur, zon-en
feestdagen 12-17 uur. Kinderten
toonstelling mummiemaskers, t/m
3/1. Elke eerste zondag van de
maand archeologisch spreekuur, 13-
15 uur.
RIJKSMUSEUM VOOR VOLKEN
KUNDE
Steenstraat 1. Tentoonstelling'Van
Kust tot Kust, pre-Colombiaans aar
dewerk sculpturen uit Meso-Ameri-
ka', t/m 7/3, rondleiding op 20/12,
14.00 uur. 'Chinese achterglasschil
deringen', t/m 14/2. 'Onder India
nen', t/m 7/3, rondleiding op 27/12,
14.00 uur. 'Prenten in een veran
derd Japan 1868-1940', t/m 14/2.
ACADEMISCH HISTORISCH MUSE
UM
Rapenburg 73, wo t/m vr 13-17 uur.
HORTUS BOTANICUS
Rapenburg 73, ma t/m za 9-17 uur,
zo 10-17 uur. Kassen geopend ma
t/m za 9-17 uur. Clusiustuin ge
opend ma t/m vr 10-12.30 uur en
13.30-16 uur.
DE LAKENHAL
Oude Singel 28-32, do t/m za 10-17
uur, zo 13-17 uur. Fototentoonstel
ling 'Het begin van deze eeuw', Lei
den gefotografeerd door Katherina
Behrend, t/m 10/1; 'Het perkament
van Krikor Momdjian' t/m 10/1. Mi-
ni-expositie Van Doesburgen De
Stijl, t/m 31/1.
PRENTENKABINET
Rapenburg 65, di t/m vr 14-17 uur.
PIJPENKABINET
Oude Vest 159 a. zo 13-17 uur.
KONINKLIJK PENNINGKABINET
Rapenburg 28, di t/m za 10-17 uur,
zo 12-17 uur. 'Nederlandse Pen
ningkunst 1890-1990', t/m 21/3,
!Kunst voor de hand', t/m eind
1993.
WAGENMAKERS MUSEUM
Oude Varkenmarkt 13, zo 13-17
REMBRANDT EN ZIJN ATELIER
Kort Galgewater 24a, di t/m za 10-
17 uur, zo 12-17 uur. Reconstructie
van het Leidse atelier van Rem
brandt, geïnspireerd op het schilderij
'De schilder en zijn atelier'.
KATWIJK
KATWIJKS MUSEUM
Voorstraat 46, t/m 13/2, do t/m za
van 10-12 uur en van 14-17 uur.
'Plaatjes kijken', originele kinder
boeken-illustraties van W.G van de
Hulst jr. en 'Groeten uit uit Katwijk',
een overzicht van honderden prent
briefkaarten van 1880-1930.
Zestien kinderen onder regie van Eva Bal van het Gents Speelteater in een vloeiende, afwisselende choreografie.
STADSGEHOORZAAL
BREESTRAAT60
Telefoon 071-121704
Kerstcadeau
Twee acteurs van toneelvereniging
Litteris Sacrum spelen op tweede
kerstdag de eenakter 'Kerstcadeau'
Clown Zizero
Een nieuw avontuur van de clown
Zizero en Lucas Beertje Bijsterman
heet 'Het spoor naar Bijster'.
Hierin belandt Zizero op het Sleu-
teleiland, waar de gemene kapitein
Bereklauw op het slot Berenburg
woont. Hij houdt Beertje Bijster
man gevangen. Een spannend
avontuur is het gevolg.
Woensdag 30 december, 14.00
ALPHEN
PARKTHEATER
CornelisGeellaan 2
Telefoon 01720-72875
De Tuin
Een tuin in Gent, een braakliggend
terrein waar kinderen van allerlei
nationaliteiten spelen. Zonder
woorden vaak, want ze verstaan el
kaar niet of nauwelijks. Eva Bal, de
artistieke motor van het Gentse
Speelteater, woont daar ook in de
buurt. Op een dag wordt ze aange
klampt door een meisje, Habiba,
dat de wens te kennen geeft ook
theater te willen maken. Nu staat
ze, met vijftien andere kinderen, op
het toneel en Eva Bal is de regis
seuse Een aantal jonge mensen in
een vloeiende, afwisselende cho-
Zondag 27 december, 14.30 u
CONCERTEN
THEATER
Simone Kleinsma staat met haar show 'Simone and friends' in het Sche-
veningse Circustheater. archieffoto anp
