Leidsch
Dagblad
Dodental vliegramp Faro 53
29.-
'Ik dacht: Kind,
wat een vuurdoop'
BiySTOL
Lof voor kalme stewardessen
Panic wil verkiezingen
ongeldig laten verklaren
Kaalgeplukt?
Gelukkig is'tnü
Winter Sale
bij IKEA.
GOED
NIEUWS
DINSDAG 22 DECEMBER 1992
OPGERICHT 1 MAART 1860
NR. 40040 LOSSE NUMMERS ƒ1,50
Tweede vliegramp
2 De ramp bij Faro is de
tweede in de geschie
denis van Martinair.
Onzekerheid
2 De telefoons bij de
reisbureaus staan
roodgloeiend.
Wind
3 De wind is mogelijk de
oorzaak geweest van
het ongeluk met de DC-10
van Martinair.
Kwellend
3 Uitsluitsel over leven of
dood van familieleden
op twee velletjes papier.
AZL
Goeie Mie
Van Basten
A K ProP Buruma vo'gt
3op1 oktober 1993
Peters op als directeur van
het Academisch Zieken
huis in Leiden
De Leidse gifmeng-
I Os
yi —j Marco van Basten
I ster herleeft op het I mag na zijn enkel-
I witte doek. Louise Scham- operatie zeker drie maan-
per is uitgekozen om de rol den niet voetballen en mist
I van Goeie Mie te spelen. nu Nederland-Turkije.
Oegstgeest zoekt
naar oplichter
oegstgeest marieta kroft
De gemeente Oegstgeest is op
zoek naar een 47-jarige oud-in
woner van het dorp. De man
wordt onder meer gezocht we
gens bijstandsfraude. Verder
zou hij zijn huurhuis in Oegst
geest aan zeven anderen heb
ben doorverhuurd. Volgens een
ander slachtoffer, een 25-jarige
inwoonster van Roelofarends-
veen, zou het dezelfde man zijn
die haar en haar familie voor
vijf ton heeft opgelicht.
Bij de Oegstgeestse woning
bouwvereniging Buitenlust is de
man bekend. Nadat hij van de
gemeente Oegstgeest een wo
ning aan de Rijnzichtweg kreeg
toegewezen, bood de man zijn
huis in advertenties te huur aan.
Zeven huurders kwamen daar
op af. De man sloot zeven maal
een huurcontract en kopieerde
zijn huissleutel ook zeven keer.
Passagiers ramptoestel willen niet met vliegtuig terug naar Nederland
Het dodental van de ramp met het Martinair-vliegtuig in
het Portugese Faro is definitief bepaald op 53 mensen.
Onder hen zijn 6 kinderen. Inmiddels zijn 44 doden geï
dentificeerd. De lichamen van de niet-geïdentificeerden
zijn zo verkoold, dat identificatie alleen mogelijk is aan
de hand van gebitten of genetisch materiaal. Meer dan
90 mensen liggen nog in ziekenhuizen in Faro en Lissa
bon. Vanmiddag keren de meeste gewonden met twee
vliegtuigen terug naar Nederland.
schiphol henny van egmond Rampen Indentificatie Team
(RIT) op het vliegveld van Faro
Een zichtbaar aangeslagen Mar- ontkent echter dat er al slacht-
tin Schroder, president-direc- offers zijn geïdentificeerd. „Het
teur van de luchtvaartmaat- identificatieproces is nog niet
schappij, maakte dit vanmorgen eens begonnen. Wij willen het
tijdens een persconferentie be- liefst de stoffelijke resten naar
kend. Nederland overbrengen", aldus
Een woordvoerder van het de woordvoerder.
Dat Martinair zegt dat de
slachtoffers wel geïdentificeerd
zijn en de RIT niet, is mogelijk
te verklaren doordat de vlieg
tuigmaatschappij bij een eerste
inspectie meent dat de 44
slachtoffers gemakkelijk te her
kennen zijn en 9 niet. Het RIT
daarentegen wil aan elk stoffe
lijk overschot een naamplaatje.
De meeste gewonden keren
in de loop van vandaag terug
naar Nederland. De eerste
groep Nederlandse gewonden
heeft vanmorgen rond 11.15
uur het ziekenhuis in Faro ver
laten op weg naar het vliegveld.
Veel overlevenden geven echter
te kennen dat ze niet in een
vliegtuig terug naar Nederland
willen. Hulpverleners proberen
hen ervan te overtuigen dat een
vliegtuig toch de snelste manier
is om in Nederland terug te ke-
Schröder weigerde iets zeg
gen over de oorzaak van het on
geluk. Hij wil eerst het onder
zoek afwachten. Opmerkingen
over het slechte weer en plotse
linge windstoten tijdens de lan
ding als mogelijke oorzaak voor
het ongeluk noemde hij „vol
strekt speculatief'.
Schroder keerde rond zeven
uur vanmorgen terug in Neder
land van een vakantie in het Ca-
raïbisch gebied. Hij bevond zich
op een cruiseschip toen het on
geval plaatsvond in Faro. „Ik
werd via de scheepsradio op de
hoogte gesteld", aldus Schro
der, die besloot onmiddellijk te
rug te keren.
Schroder deelde mee dat af
gelopen nacht zeven beman
ningsleden terugkeerden van de
verongelukte DC-10. Eén ste
wardess moest gewond achter
blijven. Twee stewardessen
vonden de dood. De cockpitbe
manning komt later terug, want
die moet nog worden verhoord
door de Portugese autoriteiten.
Schroder was overigens vol lof
over het werk van de beman
ning.
Rond kwart voor vijf vanmid
dag wordt een Airbus met 36
gewonden die op een brancard
moeten worden vervoerd op
Schiphol verwacht. Het vlieg
tuig is als een hospitaal inge
richt. De gewonden worden be
geleid door Nederlandse artsen
en verpleegkundigen. Een uur
later komt een Boeing 767 met
lopende patiënten en nog eens
10 mensen die op een brancard
moeten worden verplaatst.
De nieuwe hangar van Mar
tinair op Schiphol-Oost wordt
ingericht als mortuarium. Het
Rampen Identificatie Team zal
in die hangar de indentiteit van
de laatste negen doden vaststel
len. Nadat alle slachtoffers zijn
geïdentificeerd, wordt in deze
hangar ook een herdenkings
dienst gehouden, aldus Schro
der. Hij vertelde niet wanneer
de stoffelijke overschotten te
rugkeren naar Nederland.
Overlevenden: Hulpverlening gebrekkig
maar ze weet het niet zeker. Dat
het vliegtuig raar hobbelde,
maakte haar niet ongerust. „De
vriendin van mijn dochter vloog
voor het eerst. Ik dacht nog wel:
Kind, wat een vuurdoop voor
faro bill meyer-anp
„Mij krijg je nooit meer in een
vliegtuig", roept Trijntje Pond
ven, elf en dertien jaar vloog ze
gisteren met de DC-10 van Mar
tinair voor een korte vakantie
naar de Algarve. De drie doch
ters beleefden op een verschrik
kelijke manier hun luchtdoop.
Voordat de DC-10 de landing
inzette, schudde het enorm. Het
gezin Pondman zat in het ge
deelte van het toestel waar
brand uitbrak. Eén van de meis
jes zat klem in haar stoel. „Mijn
man moest geweld gebruiken
om de stoel kapot te krijgen en
mijn dochtertje te bevrijden."
Het gezin kon ontsnappen via
gaten in het plafond en de zij
kant van het toestel.
In het Ibis-hotel zit ook Eldert
Ruiter (38) uit Castricum. Zijn
vrouw ligt in het ziekenhuis van
Faro. Hij is licht gewond. Ruiter
zat naar het beeldschermpje te
staren toen hem het gierende
geluid van de motoren opviel.
Even later schoten de scherm
pjes los, scheurde het plafond
open en vlogen afgebroken
stoelen over hem heen.
Aanvankelijk was zijn eerste
gedachte: „Wegwezen". „Ik was
mijn vrouw helemaal vergeten,
tot ik haar hoorde gillen. Ze lag
beklemd onder stoelen en puin
en daar overheen kropen alle
maal passagiers die eruit wil
den. Ik ben teruggerend door de
modder en heb haar er aan haar
armen uitgetrokken, mensen
opzij duwend en dreunen uit
delend. Ze heeft een ruggewer-
vel gebroken maar ze kan haar
voeten nog bewegen, God zij
dank. In het ziekenhuis was het
een chaos. Ze hebben röntgen
foto's van mijn hoofd gemaakt,
maar zijn die weer kwijtgeraakt.
De wond boven mijn oog werd
met een washandje schoonge
maakt en zonder verdoving ge
hecht."
De man van Corrie Vroom-
bout (36) ligt ook in het zieken
huis in Faro, maar haar 14-jari-
ge dochter en haar vriendinne
tje worden vermist. Ze hoopt
dat ze in een ziekenhuis liggen,
je.
Volgens Corrie landde het
vliegtuig met een rotvaart. „Ik
zag de motor in brand staan.
Een klap, we rolden over de
kop, opeens was het dak open.
Ik had mijn gordel nog om,
hoorde mijn man roepen: Cor
kom. We zijn weggerend en
weer terug om mijn dochter en
haar vriendin te zoeken. Ik wist
niet waar ik moest kijken. We
zijn weer het veld ingerend toen
het toestel dreigde te ontplof
fen. Onderweg sleepten we
mensen mee die niet meer kon
den lopen."
Volgens Chris Nieuwenhui-
zen brak na de crash paniek in
het toestel uit. „Er waren geen
plastic glijbanen waarmee je
naar buiten kon. Iedereen pro
beerde tegelijk uit het toestel te
komen. Vlak bij mij stond een
jongen in de fik. Er was een stuk
brandend plafond op hem ge
vallen. Hij trok zijn brandende
trui uit en die probeerde ik te
doven." Haar handen zitten on
der de brandblaren.
Cobie Dijkstra heeft haar
vriendin met wie zij samen reis
de, sinds de noodlottige landing
niet meer gezien. „Ik heb wel
zeven keer aan allerlei verschil
lende instanties gevraagd waar
zij kan zijn. Maar er worden
hier geen lijsten gegeven van
mensen die in ziekenhuizen lig
gen. Ik snap dat wel. Als ze dat
weten, is duidelijk wie er dood
zijn en dan breekt er werkelijk
paniek uit."
ZoWel Dijkstra als Nieuwen-
huizen vindt dat de eerste hulp
op de luchthaven absoluut niet
berekend was op een ramp. „De
hulpverleners liepen maar ver
dwaasd heen en weer. Ik heb
wel honderd keer mijn naam
moeten geven. Toen het trans
port naar de ziekenhuizen op
gang kwam, was men ook daar
slecht voorbereid. Zwaargewon
den lagen in de gangen te ker-
Reddingswerkers tillen een gewonde passagier uit een helikopter in Lissabon. Van daar uit zou de man naar een ziekenhuis worden getransporteerd.
Zwart suède bootee
met imit. vachtgarnering.
Maten 36 - 42.
Normaal 59.95
Bristolprijs 45-
LEIDEN Langegracht 5
(naast DIGROS)
Bij cabinepersoneel gaat veiligheid boven alles
faro-schiphol-alphen
bill meyer en ed blaauw
In hun emotionele verhalen
over de verschrikkelijkste mo
menten uit hun leven zijn veel
overlevenden vol lof over het
optreden van het cabineperso
neel van Martinair. De steward
essen worden geprezen om de
kalmte waarmee ze passagiers
hielpen het brandende toestel
te verlaten.
„De stewardessen bleven op
vallend rustig en kalm hun werk
doen. Door hun aanwijzingen
konden nog veel mensen op tijd
het toestel verlaten", vertellen
Brabander Kees Kelders en Am
sterdammer Martin Wester
man. „Toch liepen veel passa
giers brandwonden op. Sommi
gen liepen verdwaasd rond het
wrak, soms op zoek naar familie
of vrienden die nog in het toe
stel zaten."
„Het plafond in het toestel
ging als golfplaat op en neer. De
bagagebakken raakten los en
vlogen door het toestel. Er was
meteen een klein brandje in de
cabine. Stewardessen hebben
de deuren voor ons opengezet.
De glijbaan was in ae fik ge
raakt, dus zeiden ze dat we uit
het toestel moesten springen.
Zelf hebben we mensen die niet
durfden te springen naar buiten
geduwd."
Vijf stewardessen, twee ste
wards en twee passagiers keer
den vanmorgen vroeg terug uit
Faro. De twee passagiers verlie
ten Schiphol zo snel mogelijk.
De licht gewonde stewardessen
en stewards werden in een
aparte ruimte opgevangen door
familie. Volgens een woordvoer
der waren zij nog „te beroerd"
om de pers te woord te staan.
Cabinepersoneel van Neder
landse vliegtuigmaatschappijen
is uit en te na getraind op nood
situaties. Stewards en steward
essen mogen pas na uitvoerige
veiligheidstrainingen de lucht
in. In hun opleiding, die gemid
deld vijf weken duurt, is tien da
gen ingeruimd voor het onder
deel flight safety (vluchtveilig-
heid). Ze leren in flight-simula
tors en mock-ups (nagebouwde
delen van het interieur van het
vliegtuig) onder meer hoe te
handelen als brand in het toe
stel uitbreekt en hoe ze passa
giers bij een noodlanding zo
snel mogelijk veilig het vliegtuig
uit krijgen.
Jaarlijks moet bedienend per
soneel opnieuw het veiligheids
examen afleggen. Daarnaast
krijgen stewards en stewardes
sen voor elke vlucht steek
proefsgewijs veiligheidsvragen
van hun purser voorgelegd. Wie
de antwoorden niet weet, moet
aan de grond blijven.
Bij evacuatie-oefeningen
komt onder meer de cabine vol
rook te staan en worden gelui
den nagebootst. „Het is alle
maal levensecht. Alleen, effec
ten van een noodlanding of
crash die je niet kunt oefenen,
zijn het loslaten van allerlei za
ken. Spullen die opeens door de
cabine vliegen", zegt woord
voerder Peter Offerman van
KLM.
De piloot van het rampvlieg
tuig, de 56-iarige H.W. van Sta
veren uit Aiphen aan den Rijn,
verkeert in een shocktoestand.
Dat vertelde zijn vrouw van
morgen, nadat ze contact had
gehad met de Martinair-gezag
voerder. Van Staveren verblijft
in een ziekenhuis in Portugal.
Zijn vrouw kon nog niet vertel
len wanneer hij naar Nederland
terugkeert. Van Staveren staat
bekend als een zeer ervaren ver
keersvlieger.
Op grote schaal fraude en manipulatie
belgrado runa helunga
correspondent oost-europa
Premier van rest-Joegoslavië
(Servië en Montenegro) en kan
didaat voor het Servische presi
dentschap, Milan Panié, heeft
gevraagd de zondag gehouden
lokale-, parlements- en presi
dentsverkiezingen ongeldig te
verklaren. Hij deed dat nadat de
bewijzen van fraude en mani
pulatie zich gisteren opstapel
den.
Panic' klacht over verkie
zingsfraude wordt onder meer
gestaafd door een Franse waar
nemer, die in Kosovo zag dat
stembussen met „al getelde
stemmen" klaarstonden terwijl
de stembureaus nog open wa
ren. En in een wijk in Belgrado
zaten meer stembiljetten in de
bus dan er kiezers op de lijst
stonden. Verder waren van
sommige stembussen de zegels
verbroken en werden bussen
geopend omdat „ze te vol za-
Bij de oppositie bestaat vooral
verontrusting over het enorme
aantal mensen dat niet op de
kieslijsten stond en daardoor
niet kon stemmen. Volgens
schatting van oppositiecoalitie
Geen krant ontvangen?
nri 071 - 161499
DEL! ma tmvr 18 00-19.30 uur
zaterdag 10 00-12 00 uur
"SERVICES
HET WOORD IS AAN
Cicero
Karakter zonder kennis heeft va
ker tot welslagen geleid dan ken
nis zonder karakter.
VANDAAG
Binnenland -
Buitenland
Cultuur
Economie/Beurs-
Familieberichten
Info
Programma's
Regio
Religie
Sport
HET WEER
Verwachting van het KNMI:
Bewolkt
Veèl bewolking en vrijwel overal
droog. Temperatuur ongeveer 3
graden. Wind tussen noord en
oost, zwak tot matig, rond kracht
3, in het waddengebied af en toe
vrij krachtig, 5.
IKEA
Lekisch ja Dagblad
9üte I
NIEUWE ABONNEES
ONTVANGEN DE
KRANT DE EERSTE
2 WEKEN GRATIS.
Ja, dat is goed nieuws.
Dus neem ik
nu een abonnement.
Voorletters:
Internationale waarnemers
van de Conferentie voor Veilig
heid en Samenwerking in Euro
pa (CVSE) konden gisteren niet
openlijk tot een veroordeling
komen. In een verklaring spra
ken zij van „grote fouten", maar
een eindoordeel willen ze pas
vellen na bekendwording van
de uitslag.
Die uitslag wordt overigens
pas donderdag verwacht. De
twee belangrijkste oppositiepar
tijen, de Democratische Partij
en Depos, hebben echter hun
eigen tellingen georganiseerd.
Depos kwam tot de conclusie
dat de huidige president Milo
sevic heeft gewonnen. Milose
vics Socialistische Partij liet
zondagavond al weten dat de
president met 62 procent van
de stemmen was herkozen.
Opmerkelijk in alle tellingen
was de onverwacht grote aan
hang van de Radikale Partij, de
organisatie van de extreem
rechtse nationalist Vojislav Se-
selj. Die partij eindigt waar
schijnlijk op zo'n twintig pro
cent van de stemmen en dat is
dubbel zoveel als verwacht.
Tel.:
j (I m cw.trr.lr brrorglng)
Na de eerste 2 weken
betaal ik mijn abonnement:
O Per maand, automatisch
j (f 27,80)*.
j Per kwartaal, via acceptgiro
(f80,10).
D Per kwartaal, automatisch
(f 80,10)*.
j *Nr. hank/giro:
Handtekening:
8 712141 400053
