'Het lijkt me een heerlijke rol'
4
5,- KORTING
Rob van Reijn neemt afscheid van 'Scrooge'
3 SLOGd SUPS MH
ET
pr
Cultuur Kunst
Filmmuseum verwerft
bijzondere filmaffiches
Kinderprogramma in Rijksmuseum Volkenkunde
Annie M.G. Schmidt toont
zich van haar magere kant
DINSDAG 22 DECEMBER 1992
SASKIASTOELINGA
Kerstsamenzang Oude Raadhuis
warmond» De vereniging het Oude Raadhuis van Warmond
houdt donderdag 24 december de traditionele kerstsamenzang
op het dorpsplein. Onder begeleiding van de 'Brassband War
mond' kan iedereen de bekende kerstliedjes meezingen. Vooraf
gaand aan de samenzang wordt een voordracht gehouden. Aan
vang: 19.20 uur stipt.
Korte cursussen Streekmuziekschool
leipen De Streekmuziekschool Leiden e.o. geeft jaarlijks korte
cursussen van tien weken. Begin januari begint een aantal van
deze 'uitprobeer-cursussen' in onder meer close harmony-zin-
gen, muziekjargon, Afrikaans trommelen en ritme-sectie. Infor
matie is dagelijks van 09.00-22.00 uur in te winnen bij de Streek
muziekschool, Rapenburg 22, Leiden, telefoon 071-141041.
Oriëntatiecursus regie
alphen aan den run Het Zuidhollands Centrum voor Amateur
theater geeft in het Alphense Parktheater een oriëntatiecursus
regie. De cursus, die vijftien weken duurt, begint op 15 januari
(van 20.00 tot 22.30 uur). Opgave is telefonisch mogelijk bij het
Zuidhollands Centrum voor Amateurtoneel, 070-3624961
Toneeldocente Stella Adler overleden
los anceles De Amerikaanse actrice en toneeldocente Stella Ad-
Ier, die les gaf aan beroemdheden als Marion Brando en Robert
de Niro, is maandag op 91-jarige leeftijd in haar slaap overleden.
Ze was niet ziek en gaf nog altijd les aan de Stella Adler Toneel
school in Hollywood. Adler, die als telg uit een acteursfamilie op
4-jarige leeftijd voor het eerst op toneel stond, maakte in de ja
ren dertig deel uit van het Group Theater, een experimentele
theatergroep. Ze speelde in een paar films, waaronder Love on
Toast uit 1938 en Shadow of the Thin Man uit 1941.
Leidse Louise Schamper speelt Goeie Mie in film van Han Prins
Eind vorige eeuw werd Leiden opgeschrikt door de
moordpraktijken van Mie van der Linden, beter bekend
als Goeie Mie. Het eenvoudige arbeidersvrouwtje vergif
tigde tientallen familieleden en bekenden op wie ze be
grafenisverzekeringen had afgesloten. Ruim honderd jaar
na haar dood zal de Leidse gifmengster herleven op het
witte doek. In december 1993 gaat een speelfilm over het
leven van Goeie Mie in première.
LEIDEN- JAN RUSDAM
amsterdam anp
Het Nederlands Filmmuseum
(NFM) in Amsterdam heeft de
hand weten te leggen op veertig
filmaffiches van grafisch vorm
gever Frans Bosen (1891-1949).
De verzameling geldt als tame
lijk uniek. Van geen enkele an
dere Nederlandse reclame-ont
werper uit deze periode is zo'n
omvangrijke collectie bewaard
gebleven, zo meldt het Filmmu-
Bosen geldt als één van de
pioniers op het gebied van het
Nederlandse filmaffiche. Zijn
affiches, die hij vooral in de ja
ren twintig maakte, verkeren in
goede staat: alsof ze gisteren
zijn gedrukt. Tot nog toe had
den alleen het Stedelijk Muse
um in Amsterdam en het NFM
enkele affiches van Bosen in be
zit. Een selectie van de filmaffi
ches is vanaf 7 januari tot en
met 3 februari in het Filmmuse
um te zien.
Kort geding Skoop geschrapt
Amsterdam anpver praten over de positie van
de redactie en de plannen van
de uitgever. Van Brussel wil van
Skoop een gratis blad met grote
oplage maken waarin ook aan
dacht wordt geschonken aan
andere artistièke uitingen dan
film. De redactie van Skoop is
ook bereid kritisch naar de for
mule van Skoop te kijken, maar
meent dat het blad „met een
traditie van bijna dertig jaar een
onafhankelijk filmblad moet
blijven."
De Leidse Louise Schamper is
uitgekozen om de rol van Mie
van der Linden te spelen. Tot
afgelopen zaterdag was de film
actrice in spé nog onwetend
van het feit dat ze in 1993 het
absolute middelpunt is van het,
door filmregisseur Han Prins zo
genoemde 'Goeie Mie-jaar'.
Louise Schamper is, daags na
de bekendmaking, nog een
beetje beduusd van haar eerste
(hoofd)rol in een heuse speel
film. „Ik vind het fantastisch om
te doen. Helemaal te gek," ver
klaart de geboren en getogen
Leidse (41) in algemeen be
schaafd Nederlands. „Ja, na
tuurlijk wordt er straks van mij
verwacht dat ik vloeiend Leids
spreek. Maar, dat zal wel luk
ken. Die rollende r heb ik wel in
me zitten. Met een beetje oefe
nen zal ik er zeker in slagen het
Leids volledig te beheersen."
„Begin dit jaar werd ik voor
het eerst benaderd door Han
Prins met de vraag of ik een
grote rol in een film over Goeie
Mie wilde spelen. Hij zei er toen
niet bij dat hij de hoofdrol voor
mij in gedachte had. Twee
maanden geleden heb ik auditie
gedaan. Ik moest onder meer de
rol van een fabrieksvrouw spe
len. Zoiets ligt mij wel. Ik houd
er heel erg van om een karakter
rol te spelen."
„Na de auditie liet de regis
seur ook nog niets los. Ik had
wel het idee dat ik een kans
maakte op de hoofdrol. Maar
tot de laatste seconde voor de
uitslag dacht ik: het kan ook een
andere rol zijn, de moeder van
Goeie Mie of een buurvrouw.
Daar heb ik tot het laatst toe re
kening mee gehouden. Ik hoop
te natuurlijk wel dat ik de rol
van Goeie Mie zou krijgen. Het
lijkt me heerlijk om zo'n vrouw
te spelen."
„Het is mijn eerste rol in een
film", vertelt Louise Schamper.
„Ervaring met acteren heb ik tot
dusver alleen opgedaan bij het
Leids Musical Gezelschap
Pluimage. Ik speelde kleine rol
letjes in 'My Fair Lady', 'South
Pacific' en 'Foxtrot'. Daarnaast
heb ik ook nog weieens iets ge
daan, maar dat mag eigenlijk
geen naam hebben."
„Die musicals waren heerlijk
om te doen. De combinatie van
acteren, dansen en zingen
spreekt mij zeer aan. In 'My Fair
Lady' speelde ik een knorrige
oude vrouw. Ik zag er niet uit,
oud gemaakt, met rimpels en
grijs haar, versleten kleren aan,
vies en vaal. M'n tekst bestond
uit maar vijf zinnen. Maar ik leg
dan toch alles in zo'n rol om er
uit te halen wat er in zit."
„In South Pacific speelde ik
ook weer piepkleine rolletjes. Ik
denk dat het de typetjes zijn die
ik speelde, mijn mimiek, de wij
ze waarop ik mij volledig inleef
in een rol die de regisseur tot de
conclusie hebben gebracht dat
ik geschikt ben om de rol van
Goeie Mie te spelen."
Vanaf het moment dat duide
lijk werd dat haar een rol toebe-
Louise Schampen Ja, natuurlijk wordt er straks van mij verwacht dat Ik vloeiend Leids spreek. Maar, dat zal wel lukken. Die rollende r heb ik wel
in me zitten." foto hielco kuipers
deeld zou worden heeft Louise
Schamper veel gelezen over de
Leidse vergiftigingszaak. „Ik ben
ontzettend geboeid geraakt
door de figuur van Goeie Mie,
de omstandigheden waaronder
ze opgroeide en hoe ze uitein
delijk een koele moordenares
werd. Daardoor heb ik een aar
dig beeld gekregen van haar
achtergronden, de sociale wan
toestanden in die tijd, over hoe
ze precies te werk is gegaan,
haar gespleten persoonlijkheid.
Het is een hartverscheurende
geschiedenis. Ik vind het heel
moeilijk te zeggen of ze nou een
door en door slechte vrouw was.
Wat ze gedaan heeft was na
tuurlijk heel slecht. Maar ze
heeft denk ik ook wel een goede
kant in zich gehad."
Louise Schamper maakt zich
geen illusies over een filmcar
rière die mogelijk voor haar in
het verschiet ligt. „Eerst maar
eens kijken hoe het mij als
Goeie Mie vergaat. Ik wil ge
woon mijn best d<?en en er van
genieten. Ik heb niet meteen zo
iets dat ik nu per sé als filmac
trice verder door het leven wil
gaan."
Dat volgend jaar om deze tijd
affiches met haar naam in de vi
trines van bioscopen hangen
kan Louise Schamper zich nog
maar nauwelijks voorstellen.
„Het lijkt me heel gek om dat te
zien of om op straat door men
sen herkend te worden. Maar
dat zal denk ik niet zo'n vaart
lopen omdat ik er in de film na
tuurlijk heel anders kom uit te
zien. Als ik gewoon met mijn
haar in een paardestaart over
straat loop heeft niemand er na
tuurlijk erg in."
De uitgever van het filmblad
Skoop, H. van Brussel, is bereid
tot overleg met de redactie over
de toekomst van het maand
blad. Een kort geding dat tegen
Van Brussel was aangespannen,
en dat vandaag zou dienen voor
de president van de rechtbank
in Amsterdam, is daarom afge
blazen.
Interim-hoofdredacteur A.
Nientied gaat nu met de uitge-
Het Rijksmuseum voor Volkenkunde kent
tijdens de kerstvakantie een speciaal kin
derprogramma. De activiteiten op 23, 29
en 30 december staan in het teken van
vier tentoonstellingen die in het museum
te zien zijn: Prenten in een veranderd Ja
pan, Van Kust tot Kust, Chinese achter-
glasschilderingen en Onder Indianen.
Het programma ziet er als volgt uit: 23
dec. van 10.30 tot 12.00 uur glasschilderen
op z'n Chinees, 's middags van 13.30 tot
15.00 uur Indiaanse dansversierselen ma
ken; 29 dec. van 10.30 tot 12.30 uur In
diaanse grimeer workshop (vanaf 7 jaar)
onder leiding van Marjolein Donkersloot.
Van 13.30 tot 15.00 uur Indiaanse motie
ven op stof schilderen. Op 30 dec. van
10.30 tot 12.00 uur speurtocht en film, 's
middags 13.30 tot 15.30 uur Chinese vlie
gers maken.
Kinderen van 9 jaar en ouder kunnen
aan het programma meedoen. Vanwege
de grote belangstelling moet worden gere
serveerd. Tel: 071-211824.
amsterdam rob bpuber
De nestor van de Nederlandse
pantomime, Rob van Reijn,
speelt al sinds mensenheugenis
rond de kerstdagen 'A Christ
mas Carol' van Charles Dickens.
Het Engelse kerstverhaal, pre
cies 150 jaar geleden geschre
ven, staat algemeen bekend als
'Scrooge ana Marley', een mo
raliteit over een vrek die tot in
keer komt. Maar nu is het eind
in zicht van de lange reeks van
tournees. Van Reijn overweegt
serieus te stoppen.
'Scrooge and Marley' is echt
geschikt om in de kerstsfeer te
geraken. Het is een familievoor
stelling over een gezinnetje,
waar armoe, maar ook vrede
heerst. De vrek is niet aange
daan door kommer en kwel tot
hij wordt geconfronteerd met
de geest van zijn overleden
compagnon, die hem een spie
gel voorhoudt. Uiteindelijk
blijkt dat zelfs de eenzame gie
rigaard van de gezellige gezins
saamhorigheid deel kan uitma
ken.
Het telkens weer ontroerende
kerstverhaal eist een flinke be
zetting. Rob van Reijn reist dit
jaar met achttien spelers en
technici langs de theaters. Er is
altijd een wisselende crew ge
weest. Soms castte hij eerste
jaars studenten van zijn eigen
mime-opieiding, dan weer trok
hij spelers van buiten aan. Van
Reijn: „Scrooge was mijn eerste
groepsvoorstelling. Vóór die tijd
speelde ik altijd solo. Dit is de
15e of 16e tournee die we met
Scrooge maken. De allereerste
keer had ik maar een paar leer
lingen en heb ik de hulp moe
ten inroepen van de Haarlemse
groep Perspekt."
Formule
„Ik heb zelf de muziekband sa
mengesteld en de tekenaar Wim
Bijmoer, die voor ons het decor
ontwierp, heeft met zijn prach-
'Scrooge and Marley' is echt geschikt om in de kerstsfeer te geraken. Mimespeler Rob van Reijn speelde de voorstelling jaren achter elkaar. Maar
dit keer is het voor net laatst. foto emiel van lin
tige stem de tekst ingesproken.
Ik heb daar in de loop der jaren
niets aan gewijzigd. Die formule
is net als het verhaal van
Scrooge and Marley traditie ge
worden. Ik kon naar mijn gevoel
ook niets wijzigen, want het zit
haarscherp in elkaar. Elk jaar
dacht ik: 'Nou is het over, dit is
de laatste keer' maar dan werd
het toch weer een succes... En
dan gingen we het jaar daarop
maar weer een paar weken op
pad."
De toumee van dit jaar is om
verschillende redenen bijzon
der. De groep die Scrooge neer
zet, bestaat grotendeels uit spe
lers die het stuk in voorgaande
jaren al eens op de planken zet
ten. Van Reijn is gestopt met
zijn mime-opleiding en heeft
zelf dus geen leerlingen meer.
Van Reijn: „Eigenlijk kon ik de
kersttournee niet meer maken
vanwege de enorme kosten die
er aan vast zitten. Maar toen
wilde een kern van oudgedien
den het toch graag spelen. Het
is een heerlijke gewaarwording
om niet elk onderdeeltje haar
fijn te moeten uitleggen. Je voelt
dat dit mensen zijn die naast je
staan: zelfs mijn kleinzoon en
kleindochter spelen mee. Het is
een homogene groep die het
gevoel van de voorstelling kent.
Maar ook de pret eromheen:
het reizen met de bus, het uit
pakken en neerzetten van het
decor, het razendsnel omkleden
voor scènewisselingen."
.„Dit is definitief de laatste
Scrooge and Marley. Ik kan het
volgend jaar toch niet weer een
beroep doen op al die mensen?
Sommigen hebben een vaste
baan. Die hebben onbetaald
verlof genomen om mee te kun
nen spelen. Ik weet bovendien
niet waar ik het decor en de kle
ding moet stallen want ik moet
mijn theater uit."
De mime-pionier moet zijn
eigen theaterje aan de Amster
damse Haarlemmerdijk,
hij dit seizoen zo voortreffelijk
'Erasmus' gestalte gaf, opdoe
ken. Van Reijn legt uit dat de in
komsten drastisch zijn terugge
lopen door mismanagement
van zijn zakelijk leiders en dooi
domme pech bij de verbou
wing, waardoor er lange tijd
geen grote produkties konden
staan.
Vertakkingen
„Als je een plantje ziet groeien,
heb je het zelf in de hand. Mijn
vrouw Paula is een briljant or
ganisator. Daardoor konden we
grote produkties spelen: 'Oliver
Twist', 'Per Gynt', 'Die Zau-
berflöte'. En ik deed daarnaast
solovoorstellingen. Maar als het
een boom met vertakkingen
wordt, eist WVC zakelijke lei
ding en dat vereist kantoor
ruimte. Dan wordt er op een
verbouwing aangestuurd en
voor je het weet gaat er meer
geld en energie naar de interne
organisatie dan naar de produk
ties. Er werden veel te weinig
voorstellingen verkocht."
„Ik heb ook minder subsidie
gekregen en dat houdt in dat
het theater niet meer levensvat
baar is. Met de mime-school
was ik al gestopt en nu moet ik
ook de studio opdoeken met als
gevolg dat ik in '93 maar in de
vut ga. Misschien dat ik het jaar
daarop nog een afscheidstour-
nee maak..."
Het vooruitzicht stemt hem
somber. Wat Rob van Reijn no
dig heeft, is een flinke steun in
de rug. Is er deze kerst ergens
een tot inzicht gekomen
Scrooge, een weldoener die de
kunst van een rasartiest een
warm hart toedraagt?
'Scrooge and Marley' is de ko
mende tijd onder andere te
zien in: Rijswijk - Schouwburg:
22 dec.; Amstelveen - cultureel
centrum: 26 dec. en Amster
dam - Meervaart: 27 dec.
nen, de humor wekt een grijns
in plaats van een spontane lach.
Twee vrouwen en een man
hebben gedrieën een praktijk
op het platteland gevestigd. En
een paard gekocht. Dat zou de
grondslag voor een mooie idylle
kunnen vormen, ware het niet
dat Jessica (Trudy Labij) en
Thomas (Hugo Haenen) een
zinderende verhouding krijgen.
Maar Floortje (Annet Nieuwen-
huyzen) is toevallig wel ge
trouwd met de man. Haar aan
vankelijke verdriet gaat over in
woede. Vervolgens probeert ze
Jessica in haar hok terug te
dringen door zelf als een femme
fatale met de naburige dieren
arts te flirten. De vriendschap
en het compagnonschap van de
drie dreigen uiteen te vallen,
maar uiteindelijk brengt een ge
beurtenis met het door alledrie
zo geliefde paard hun tot in
keer.
In anderhalf uur wordt het
niemendalletje, want meer is
het niet, uitgesponnen tot een
verhaal waar een spannender
einde aan te bedenken was ge
weest. Dat is nog tot daar aan
toe, maar in de tussenliggende
tijd is er evenmin weinig lol of
spanning te beleven. De rol van
Trudy Labij benadert het meest
wat we van Schmidt gewend
zijn, Hugo Haenen legt met veel
volume valse accenten. Annet
Nieuwenhuijzen doet wat een
goed actrice moet doen: ze pro
beert er nog wat van te maken,
maar meevallen doet het niet.
Genio de Groot is in vier bijrol
letjes nog het aardigst en krijgt
dan ook een open doekje.
Soms gloort er iets van 'de
oude' Schmidt, bijvoorbeeld
wanneer zij Jessica laat zeggen
dat zij eruit ziet "alsof ik achter
stevoren door de heg getrokken
ben". Maar dat is echt te mager
voor de verwachtingen die
Schmidt door haar indrukwek
kende oeuvre wekt.
van Annie M.G. Schmidt. Met: Annet
Nieuwenhuyzen, Trudy Labij, Rick Hanc-
ké, Hugo Haenen en Genio de Groot. De
cor Patnck Theunisse. Regie: Christiaan
Annie M.G. Schmidt is de dame
op wie een groot deel van (to-
neel)schrijvend Nederland ja
loers kan zijn. Haar zinnen zijn
zo eenvoudig en simpel dat ze
als vanzelfsprekende gedachten
uit haar computer lijken te
vloeien, haar teksten geestig,
soms bijtend van humor. Maar
altijd flitsend.
Wie het óók probeert, weet
hoe moeilijk het is zó te schrij
ven als Annie M.G. Hoeveel
denkwerk en spitsvondigheid
liggen hieraan niet ten grond
slag, hoeveel sociale bewogen
heid ook.
De verwachtingen waren dan
ook hoog gespannen toen zij
met een nieuw blijspel kwam.
In 'We hebben samen een
paard' steekt zij de draak met
therapeuten, de chiropracten,
de vlierbesspecialisten, de Mc-
Murphy-praktizerenden. In de
ze laatste 'peut' zal de goede
verstaander al snel de verwij
zing naar de wet van behoud
van ellende onderkennen. Maar
hoe zit het met die vlierbesspe-
cialist? Hebben we dat al niet
eerder gezien bij Van Kooten en
De Bie in hun onvergetelijke
sketch over de zoetstoftherapie
('ik heb problemen met de
bips')?.
Origineel is Annie Schmidt,
waar het de keuze voor dit soort
praktijken betreft, dus zeker
niet. Maar dat valt haar nog te
vergeven. Jammer is dat er van
het haar zo eigene flitsende in
'We hebben samen een paard'
heel weinig teriig te vinden is.
Scènes zijn te lang uitgespon-
(gekit voor Basis en Luxe Sips enb^29oggiforMen). m
SJoggi Base bips zfi gemaakt van katoen en
5% Lycra', Luxe Sips 85 10% Ook na endetoos wassen
Mjven ze perfect in vorm ZH (J06(l blijft goed*
