SPD: Kohl schendt Grondwet
Taiwan: met of zonder China verder ivoorsmokkei bloeit ais nooit tevoren
Unicef vraagt extra geld tegen kindersterfte
Buitenland
Denen zetten
vaart achter
leiding EG
Craxi weigert af te treden
VRIJDAG 18 DECEMBER 1992
Japanner wint schreeuwwedstrijd
Tokyo» De 116,1 decibel aart lawaai die een Japanner gisteren
uit zijn keel wist te persen bleek goed voor de eerste prijs tijdens
de jaarlijkse schreeuwwedstrijd in Tokyo. „Weg met Takeshita
en Kanemaru", schreeuwde de winnaar. Hij had zich het afgelo
pen jaar blijkbaar flink kwaad gemaakt op deze twee in corrup
tieschandalen verwikkelde politici. Bij de vrouwen won een aan
joggen verslaafde studente. „Blijf van mijn borsten af, idioot",
schreeuwde ze met een geluidssterkte van 114,8 decibel.
Vrouw eist geld voor kind prins Albert
indio» Een Californische vrouw is een rechtszaak begonnen te
gen prins Albert van Monaco. Zij wil dat hij haar dochter als de
zijne erkent en financieel bijspringt bij de opvoeding van het
kind. Volgens de moeder, de 31-jarige Tamara Jean Rotolo, had
Albert beloofd zijn financiële verplichtingen jegens het acht
maanden oude kind te zullen vervullen als een bloedtest uitwees
dat hij de vader was. Albert ontkent echter dat hij iets heeft be
loofd en weigert een bloedtest te ondergaan.
Niet in parlement bij te grote familie
new delhi Indiase politici krijgen binnenkort te maken met een
bijzondere wet: indien ze meer dan twee kinderen hebben mo
gen ze niet in het parlement. Het ministerie van gezondheid en
familiewelzijn heeft een wet ontworpen waarin politici die meer
dan twee kinderen hebben uitgesloten worden van een zetel in
parlement. Dit om de snel groeiende bevolking elk jaar ko
men er 17 miljoen mensen bij een voorbeeld te geven.
Independent IPS inter Press Serv»ce
Australië schrapt koningin uit eed
Canberra» De Australische regering wil alle referenties aan de
Britse koningin Elizabeth II uit de nationale eed van trouw
schrappen. Premier Keating zei gisteren dat de Citizenship Act
en de Oath of Allegiance worden veranderd. Volgens het voorstel
hoeven degenen die Australisch staatsburger worden niet meer
trouw te zweren aan de koningin.
Noorse wet staat homo-huwelijk toe
oslo» De Noorse homoseksuelen krijgen, als het aan de rege
ring ligt, de mogelijkheid hun relatie in een soort huwelijkscon
tract vast te leggen. Voor gehuwde homo's zouden alle rechten
van het hetero-huwelijk gelden, met uitzondering van het recht
op adoptie en kerkelijk huwelijk.
Duitse troepen naar Somalia
Liberale abortuswet in Hongarije
Budapest» Het Hongaarse parlement heeft gisteren een abortus
wet aangenomen die het in vrijwel alle gevallen mogelijk maakt
een zwangerschap gedurende de eerste drie maanden te beëin
digen. De wet laat abortus de eerste twaalf weken ongestraft als
een vrouw verklaart door haar zwangerschap in een „crisis" te
zijn geraakt.
Abortusdebat Polen uitgesteld
Warschau In Polen, waar een door de katholieke kerk geïnspi
reerd totaal verbod op abortus ter discussie staat, zijn de liberale
partners van de Nationale Christelijke Unie er gisteren inge-
slaagd een stemming over de wet van de agenda af te voeren. De
wet zou abortus geheel verbieden en stelt artsen die het verbod
overtreden gevangenisstraf in het vooruitzicht.
Schip met 3100 kilo heroine zinkt
Istanbul Voor de Turkse kust is een Turkse boot met 3.100 kilo
heroïne aan boord tot zinken gebracht. De bemanning bracht
het schip tot zinken toen de Turkse marine de boot naar een ha
ven probeerde te dwingen. Volgens de krant Hiirriyetwas de he
roïne voor Nederland bestemd.
BA krijgt belang in Qantas
Sydney British Airways heeft gisteren een belang van 25 pro
cent verworven in de Australische luchtvaartmaatschappij Qan
tas. De Britteq betaalden 291 miljoen pond (785 miljoen gulden)
voor het aandelenpakket. De Britten waren Singapore Airlines
een slag voor.
rome eelco van der linden
correspondent
De secretaris van de Italiaanse
socialistische partij, Bettino
Craxi, die wordt beschuldigd
van corruptie en heling, treedt
niet af. Hij is bereid zijn man
daat terug te geven, op voor
waarde dat eind januari tijdens
een speciaal partijcongres een
algemene oplossing wordt ge
zocht voor de crisis waarin de
partij zich bevindt.
De ex-premier verbaasde met
zijn verklaring vriend en vijand.
Naar schatting honderd journa
listen waren naar het Romeinse
hoofdkwartier van de PSI ge
trokken om het 'nieuws van de
eeuw' - ofwel het ontslag van
Craxi - aan te horen. Hetzelfde
gold voor de grote menigte die
zich bij de ingang van het ge
bouw had verzameld en de par
tijleider uitfloot en uitjouwde.
Maar Craxi zei tijdens de ver
gadering van de partijleiding:
„Ik buig niet. Mijn eerste reactie
was om af te treden, maar dat
zou worden uitgelegd als een
zwaktebod en een schuldbeken
tenis. Ik ben niet corrupt en heb
nooit iemand gecorrumpeerd".
Craxi herhaalde de woorden
die hij uitsprak nadat de Mila
nese rechters hem eergisteren
in staat van beschuldiging had
den gesteld. Premier Amato,
partijgenoot van Craxi, noemde
diens besluit 'moedig' noemde,
zei dat de aanklacht tegen Craxi
moet worden gebruikt om na te
denken en. niet om 'ons demo
cratisch systeem met benzine te
overgieten'.
den haac wouter de jong
Eén China of twee China's. Dat is het centrale thema
van de verkiezingen die morgen in Taiwan worden ge
houden. Het is voor het eerst sinds de Nationalisten na
hun nederlaag tegen de communisten in 1949 van het
Chinese vasteland naar Taiwan vluchtten, dat er verkie
zingen voor alle zetels in de hoogste wetgevende verga
dering, de 'Wetgevende Yuan', worden gehouden. In
1948 was dat voor het laatst gebeurd.
De verkiezingen gelden als een hoogtepunt in het stre
ven naar democratische hervormingen in Taiwan die in
1987 werden ingeluid door de opheffing van de staat-
van-beleg. President Lee Teng-hui noemde de stem
busstrijd eerder het begin van een nieuw tijdperk in de
politieke geschiedenis van het land.
Aan de verkiezingen doet een recordaantal van 348
kandidaten mee. De omstandigheid dat het nu om alle
zetels van de Wetgevende Yuan gaat, speelt daarbij ze
ker een rol. De Wetgevende Yuan telt 161 zetels, waar
van er 125 direct worden gekozen en de overige naar
rato van de uitslag over de partijen worden verdeeld.
De regerende KMT heeft 124 mensen kandidaat gesteld
en de belangrijkste oppositiepartij, de Democratische
Progressieve Partij (DPP) 59, onder wie een aantal voor
malige politieke gevangenen. De Chinese Sociaal-De
mocratische Partij komt met 22 kandidaten: 123 men
sen doen als onafhankelijk kandidaat mee. Sommigen
nemen het daarbij op tegen de officiële kandidaten van
hun eigen partij.
Een belangrijk punt in de verkiezingsstrijd is de relatie
tussen China en Taiwan. De DPP strijdt voor een 'twee-
staten-oplossing', voor het bestaan van een onafhanke
lijk Taiwan naast de Volksrepubliek China. De KMT is
voor één China en streeft naar hereniging met het vas
teland. Door veranderingen in de wetgeving is het mo
gelijk gemaakt dat kandidaten nu ook openlijk kunnen
pleiten voor onafhankelijkheid. Eerder was het verbo
den het officiële beleid van hereniging van het Chinese
vasteland en Taiwan ter discussie te stellen.
De discussie over de relatie tussen Peking en Taipei zou
ook gevolgen kunnen hebben voor de regerende Kilo
min tahg Want hoewel een overwinning van de Natio
nalisten zeker is, zou de uitslag wel eens minder gun
stig kunnen uitpakken voor de conservatieve vleugel
binnen de KMT die de politiek van 'één China' voor
staat. Binnen de KMT is er sprake van een vleugel die
ook voor een twee-China's-oplossing voelt.
Peking is falikant tegen een scheiding tussen beide lan
den. De Chinese partij-secretaris Jiang Zemin waar
schuwde deze week nog eens dat China „krachtige
maatregelen" zal nemen als Taipei besluit op eigen
houtje door te gaan. Peking beschouwt Taiwan als een
opstandige provincie, die nog steeds tot China behoort.
Jiang riep de leiders van KMT op hun officiële beleid
van één China niet te verlaten.
Toch bestaat de kans dat geld het alles overheersende
onderwerp bij de verkiezingen wordt. De DPP heeft
haar pijlen gericht op de praktijk om met geld politieke
invloed te kopen, op corruptie en stembus-fraude. De
partij beschuldigt de „gouden ossen" rijke zakenlie
den die kandidaat zijn voor de KMT, ervan op grote
schaal stemmen te hebben gekocht. „Voor de Nationa
listen leidt geld tot macht en macht tot geld", aldus
DPP-woord voerder Chen Chung-hsin.
De Nationalisten eisen dat de DPP met bewijzen voor
haar aantijgingen komt. De regering heeft een beloning
uitgeloofd van 10 miljoen Taiwan-dollar (800.000 gul
den) voor informatie die leidt tot de aanhouding van
een kandidaat van wie blijkt dat hij steun wilde kopen.
De autoriteiten hebben berichten ontvangen over 184
gevallen van het kopen van stemmen.
Er zijn dan ook tekenen dat de DPP-strategie tegen het
kopen van de kiezersgunst effect zal hebben. Veel waar
nemers denken dat de Kuomintang, die zelf rekent op
70 procent van de stemmen, steun zal verliezen.
brussel ips
Ivoor is vanouds een belangrijk
exportprodukt voor veel Afri
kaanse landen. Ondanks het
wereldwijde verbod op de im-
en export van Afrikaans ivoor,
dat sinds 1990 geldt, is de inter
nationale ivoorhandel niet ver
dwenen. De branche is nog
steeds even lucratief, zij het in
middels illegaal.
Al voordat het internationale
verbod werd afgekondigd, had
den de milieuministers van de
Europese Gemeenschap hun ei
gen strenge regelgeving. Als er
geen einde zou komen aan de
ivoorhandel, werd gevreesd dat
de olifanten rond het jaar 2000
geheel zouden zijn uitgestor
ven. Vandaar dat invoer van
ivoor uit Afrika in de EG al sinds
juni 1989 streng verboden is.
Desondanks bloeit ook in Eu
ropa deze handel als nooit tevo
ren. Volgens de Belgische afde
ling van het Wereld Natuur-
fonds (WNF) komt het onbe
werkte materiaal uit Afrika eerst
naar Europa, vaak naar België,
maar ook naar Frankrijk, Span
je, Italië'en Engeland.
Vooral België heeft wat dit be
treft een naam hoog te houden.
Het land was al ruim honderd
jaar geleden een vermaard
ivoorcentrum. De voormalige
Belgische kolonieën waren leve
ranciers, Antwerpen was de be
langrijkste doorvoerhaven. On
danks het verbod is er in die si
tuatie niet veel veranderd, aldus
het WNF.
Vanuit Europa wordt het
ivoor doorgesluisd naar Azië,
waar het wordt verwerkt tot
siervoorwerpen. Als eindsta
tions fungeren veelal Zuid-Ko
rea en Taiwan, landen die het
verbod van 1990 niet hebben
ondertekend.
Overigens zijn diverse landen
van zuidelijk Afrika voorstander
van opheffing van het verbod
op ivoorhandel. Niet alleen om
economische redenen, maar
ook omdat volgens hen de oli
fant allang geen bedreigde dier
soort meer is.
Het enorme dier bedreigt de
oogst van veel boeren, die dan
ook dolgraag permissie willen
hebben om de dikhuiden af te
schieten. En als dat is toege
staan, is het uiteraard ook inte
ressant om het kostbare ivoor te
verkopen aan rijke Europese of
Aziatische afnemers.
Volgens het WNF- is het echter
nog te vroeg om te beoordelen
of in landen als Zuid-Afrika en
Zimbabwe de olifantenstand in
derdaad weer op peil is, zodat
daar wellicht op termijn weer
ivoorhandel zou
den toegamn,
Elke week gaan in de Derde Wereld
250.000 kinderen dood door ondervoe
ding en ziekte, vooral als gevolg van ar
moede. Het Kinderfonds van de Verenig
de Naties, Unicef, publiceerde gisteren
Genève een rapport dat een klem
mend beroep doet op de wereld actie te
ondernemen tegen deze massale kinder
sterfte.
Voor het actieplan van Unicef is 25
miljard dollar (momenteel ongeveer 40
niljard gulden) per iaar extra nodig. Dat
lijkt misschien veel, maar het Kinder
fonds wijst erop dat dat minder is dan
t in de Verenigde Staten elk half jaar
sigaretten wordt uitgegeven, of min
der dan wat West-Europa elke drie
maanden aan alcohol spendeert. Een an
dere vergelijking zet de ontwikkelings
landen zelf te kijk: het benodigde bedrag
is de helft van de uitgaven voor de soldij
van hun soldaten. Directeur James Grant
van Unicef noemt deze situatie schanda-
lig-
Het actieplan van Unicef is omvang
rijk: het mikt op het halveren van de on
dervoeding, het beheersen van de be
langrijkste kinderziekten en het terug
dringen van de kindersterfte met vier
miljoen per jaar (een derde deel). Verder
moet overal worden gezorgd voor
schoon drinkwater en sanitair, basison
derwijs voor alle kinderen en algemene
beschikbaarheid van voorbehoedmidde
len. Recente doorbraken in gezond
heidszorg, voeding en onderwijs maken
dit actieplan volgens Unicef haalbaar.
Unicef klopt voor het benodigde geld
niet bij voorbaat aan bij de rijke landen.
Het rapport wijst er fijntjes op dat de
ontwikkelingslanden nog geen 10 pro
cent van hun begrotingen besteden aan
de basisbehoeften van hun bevolking.
Als ze dat zouden verhogen tot 20 pro
cent, zou al een veelvoud van het beno
digde bedrag van 25 miljard dollar per
jaar vrijkomen. Maar er wordt in de Der
de Wereld nog altijd meer uitgegeven
aan defensie en het aflossen van schul
den dan aan gezondheidszorg en onder
wijs, schrijft Unicef.
Toch krijgen ook de rijke landen in het
Unicef-rapport een veeg uit de pan.
Slecht 10 procent van de ontwikkelings
hulp is bestemd voor de basisbehoeften.
Dat komt neer op vier miljard dollar per
jaar nog niet de helft van wat in de geïn
dustrialiseerde wereld wordt uitgegeven
aan sportschoenen.
Het rapport is niet alleen een klaag
zang, maar noemt ook een aantal be
haalde successen. Dankzij de nu tien
jaar oude inentingscampagne in samen
werking met de Wereldgezondheidsor
ganisatie (WHO) worden sinds 1990 de
levens van drie miljoen kinderen per jaar
gered, en blijven miljoenen gevrijwaard
van ziekte, ondervoeding, blindheid,
doofheid en polio. Ook in de strijd tegen
diarree is succes geboekt. Door eenderde
van de bevolking in ontwikkelingslanden
te voorzien van middelen tegen uitdro
ging is de kindersterfte met een miljoen
per jaar afgenomen.
Maar er sterven dagelijks nog altijd
35.000 kinderen onder de vijf jaar, waar*
van 60 procent tengevolge van drie ziek
ten: longontsteking, diarree en mazelen.
Die kunnen nu allemaal vrij eenvoudig
worden voorkomen of genezen. Het rap
port van Unicef benadrukt dat de kosten
van de moderne geneesmiddelen zo laag
zijn, dat bijna elk land ze zou kunnen
betalen, als de politieke wil er maar is.
Slowaken boos
over nieuwe vlag
Het federale parlement van
Tsjecho-Slowakije is gisteren
waarschijnlijk voor het laatst
bijeen gekomen. Er werd een
korte plechtigheid gehouden ter
gelegenheid van de scheiding,
op 1 januari, in een Tsjechische
en een Slowaakse staat.
„We staan niet alleen aan het
einde van Tsjecho-Slowakije,
maar ook aan het begin van een
nieuw tijdperk van coëxistentie
tussen de Tsjechen en Slowa
ken", zei parlementsvoorzitter
Michal Kovac aan het eind van
de plechtigheid.
Het Tsjechische parlement
had eerder unaniem besloten
zeer tegen de zin van de Slowa
ken de traditionele Tsjecho-Slo-
waakse rood-wit-blauwe vlag te
behouden.
De Duitse oppositionele SPD heeft gisteren woedend ge
reageerd op het besluit van de regering-Kohl om gewa
pende troepen naar Somalia te sturen. Een 'duidelijke
provocatie van het parlement dat net drie dagen met va
kantie is', vond SPD-voorzitter Engholm. Kohl stuurt vol
gens hem aan op een schending van de Grondwet die de
inzet van Duitse troepen anders dan voor de verdediging
de eigen grenzen of het NAVO-gebied verbiedt.
BERLUN HANS HOOGENDUK
CORRESPONDENT
Kohl wil 1.500 militairen be
schikbaar stellen, voornamelijk
technici en verbindingstroepen,
maar ook een gewapende een
heid 'voor de zelfverdediging'.
Mocht de regering het plan uit
voeren, dan willen de sociaal
democraten klagen bij het Bun-
desverfassungsgericht, het hoog
ste rechtscollege dat toeziet op
de naleving van de Grondwet.
Engholm noemde het onaan
vaardbaar dat gewapende Duit
se soldaten voor het eerst sinds
de Tweede Wereldoorlog zon
der een duidelijke wettelijke le
gitimatie buiten de eigen gren
zen in levensgevaarlijke situa
ties komen te verkeren. De soci
aal-democraat onderstreepte
dat zijn partij voorstander van
dergelijke missies in VN-ver-
band is, maar niet zonder dat
de daarvoor noodzakelijke
grondwetswijziging is doorge
voerd.
Kohl verklaarde daarentegen
dat veruit de meeste staats
rechtsgeleerden van mening
zijn dat de voorgenomen actie
niet in strijd is met de Grond
wet, omdat het om een huma
nitaire operatie gaat. Kohl: „De
schokkende beelden uit Soma
lia van hongerende kinderen,
rovende bendes, verwoeste ste
den en dorpen hebben het ge
weten van de wereld wakker ge
schud. Duitsland kan en wil niet
aan de zijlijn staan. Besluiten
zijn nodig en geen eindeloze ju
ridische discussies."
Tot zover onze corresopon
dent in Berlijn. Onze man in
Afrika meldt dat Franse en
Amerikaanse militairen in So
malia gisteren de eerste voed
selkonvooien hebben begeleid
naar vier dorpen in het gebied
rondom het zuidwestelijke
Baidoa, waar de hongersnood
het meest acuut is. In één dorp
werd het voedsel direct ingepikt
door gewapende bandieten, zo
dra de Amerikanen en Fransen
waren vertrokken. In het verder
zuidelijk gelegen Bardera bra
ken opnieuw gewelddadighe
den uit en werd een belangrijke
religieuze leider doodgescho
ten.
De voedselkonvooien vanuit
Baidoa, bestaande uit tien
vrachtwagens met graan, wer
den begeleid door militaire
jeeps en helikopters. De inwo
ners van de dorpen die werden
aangedaan, waren in de meeste
gevallen zo door honger en
ziekte verzwakt dat ze nauwe
lijks op hun benen konden
staan of lopen.
De Amerikaanse president
Bush overweegt met Kerstmis
de Amerikaanse troepen in So
malia te bezoeken.
,Een Somalisch jongetje eet een kommetje pap, na de aankomst van door Amerikaanse en Franse militairen beschermde voedselhulp in Baidoa.
De Deense premier Poul Schlü-
ter twijfelt er geen moment aan
dat Denemarken en Groot-Brit-
tannië in het komende jaar het
Verdrag van Maastricht zullen
ratificeren. Mocht een van de
landen of allebei echter alsnog
besluiten de Europese Gemeen
schap te verlaten, dan zou dat
een 'historische vergissing' zijn.
Dan zou er 'een hele nieuwe
kaart van Europa moeten wor
den getekend'. Schlüter: „Met
zo'n stomme daad zouden we
onszelf en onze kinderen heel
hard straffen".
De Deense premier heeft zoveel
vertrouwen in de uitkomst van
het tweede referendum in zijn
land over de goedkeuring van
'Maastricht', dat hij woensdag
in Kopenhagen een uiterst am
bitieus programma presenteer
de, dat hij in het komende half
jaar als voorzitter van de EG wil
waarmaken. Hij heeft zelfs zo
veel haast dat hij al voor de
jaarwisseling de eerste informe
le afspraken heeft gemaakt.
Nu eenmaal in Edinburgh de
uitzonderingen voor Denemar
ken op papier zijn gezet, staat
Schlüter te popelen om het EG-
voorzitterschap van de Britten
over te nemen. Kleine tegenval
lers kunnen hem niet meer van
zijn stuk brengen. Zoals de re
cente ontdekking dat er op het
logo dat Denemarken als voor
zitter wil voeren een gesty-
leerd Vikingschip slechts elf
roeiers zichtbaar waren. Met
veel haastige behendigheid is er
op het laatste moment een
twaalfde aan toegevoegd.
De lijst thema's die Schlüter wil
afwerken is gewaagd lang: de
uitbreiding van de EG met Zwe
den, Finland, Noorwegen en
Oostenrijk; intensievere contac
ten met Midden- en Oost-Euro
pa: bestrijding van de werkloos
heid: een betere milieupolitiek
in de EG; een snelle afsluiting
van de GATT-onderhandelin
gen in Genève over de vrijma
king van de wereldhandel en
'wat het meeste zal vergen' ex-
Joegoslavië.
Volgéns de laatste opiniepeilin-
het aantal Denen dat
zeggen, gestaag. Van 54, naar
60, naar al bijna 70 procent. Ie
dere Euro-aanhanger in Kopen
hagen weet een nog hoger cijfer
te noemen. En in het parlement
kan de minderheidsregering
van Schlüter bijna zeker op de
steun van zeven van de acht po
litieke partijen rekenen.
*/-;« «iïf»
