Kerkbezoek
katholieken
blijft dalen
Milder oordeel over zware gereformeerden
Kerk Samenleving
VRIJDAG 18 DECEMBER 1992
KORTWEG
Koorzang
De drie koren van het Kat-
wijkse Eben-Haezer geven
vanavond een uitvoering in
de Oude Kerk aan de Boule
vard van de kustplaats. De
muzikale begeleiding wordt
verzorgd door een groep van
acht dwarsfluitspelers uit Ge-
nemuiden, de organisten
Jaap van Rijn en Rein van
Duijn en de pianist Arie de
Korte. De koren staan onder
leiding van dirigent Marden
de Knijff. De uitvoering be
gint om 19.30 uur en de toe
gang is gratis. Er is ook volop
gelegenheid voor samen
zang.
Roemenië
Een delegatie van de her
vormde Marewijk in Leiden
heeft een bezoek gebracht
aan Roemenië, waar de her
opening van de hervormde
kerk van Uileacu de Cris
werd bijgewoond. Het ge
bouw is met steun van de
Marewijkgemeente volledig
gerenoveerd. In Nederland
zou een dergelijk project on
geveer een half miljoen gul
den hebben gekost. De her-
openingsdienst werd geleid
door bisschop Tökes Lószlo.
Aan de plechtigheid namen
verder deel de plaatselijke
predikant en de Leidse domi
nee G.F. Smaling van de Ma-
rekerk. Hij was in gezelschap
van zijn vrouw en vijf ouder
lingen naar Roemenië ge
reisd.
Kerstsamenkomst
De gezamenlijke evangelisa
tiecommissie van de her
vormde gemeente en de Ge
reformeerde Kerk van Kat
wijk houdt op kerstavond (24
december) de traditionele
zangdienst in de Nieuwe
Kerk aan de Voorstraat. De
bijeenkomst begint om 20.00
uur en vanaf 19.50 uur is er
samenzang. Dominee W.J.
Gorissen verzorgt de liturgie
en dominee Gij. Mink houdt
een meditatie. Ook wordt
medewerking verleend door
de zanggroep Kandelaar. Or
ganist is Jaap van Rijn. Het
thema van de bijeenkomst is
'God Iaat zich kennen'.
Kinderhulp
De werkgroep Polen van Pax
Christi Kinderhulp biedt
Poolse kinderen volgend jaar
een drieweekse vakantie in
Leiden aan. Om de kosten te
dekken verkoopt de werk
groep kerstkaarsen op de
vlooienmarkt van 19 decem
ber in de Groenoordhallen
en op de kerstmarkt van 23
december op. het Stadhuis
plein. De 'Poolse aktie' wordt
verder gesteund door de ba
sisscholen De Springplank en
De Valkenier.
Kerstnachtdienst
De Rijnsburgse bloemenvei
ling Flora vormt op donder
dag 24 december het decor
voor een massale kerstnacht
viering. De dienst, die begint
om 22.30 uur, wordt geleid
door dominee D. Verschoor.
Het motto is 'In de kerstge
dachte zit meer dan je
denkt'. Aan de dienst wordt
onder meer meegewerkt
door het koor Pro Geza uit
Vlaardingen en de solist
Henk Post uit Rijnsburg.
K VAN DER PLAS *071-1
Doopsel populairder in RK-kerk
De daling van het kerkbe
zoek onder rooms-katho-
lieken zet door. Werden in
maart 1991 nog gemiddeld
728.000 kerkgangers geteld,
een jaar later was dat te
ruggebracht tot 688.000.
Dat betekent dat ongeveer
13,1 procent van de rooms-
katholieken wekelijks de
mis bijwoont.
UTRECHT «ANP
Daarentegen is het doopsel po
pulairder geworden. Werden in
1990 51.062 kinderen door het
doopsel in de Rooms-Katholie-
ke Kerk opgenomen, in 1991
was dat aantal gestegen tot
51.541: 25,9 procent van de kin
deren die dat jaar in Nederland
werden geboren.
Dit blijkt uit het jaarlijkse on
derzoek van het kerkelijk onder
zoeksinstituut KASKI naar de si
tuatie van de Rooms-Katholieke
Kerk in Nederland. De cijfers
worden gepubliceerd in 'Een-
twee-een', het officiële orgaan
van het RK Kerkgenootschap.
Het aandeel van de rooms-
katholieken op de totale bevol
king blijft afnemen, zo heeft het
KASKI geconstateerd. Stond in
1990 nog 37,0 procent van de
bevolking bij een parochie gere
gistreerd, begin dit jaar was dat
percentage tot 36,7 gedaald.
Volgens de officiële cijfers mag
paus Johannes Paulus II
5.548.617 Nederlanders tot zijn
medegelovigen rekenen. De
kerk vergrijst: het aandeel van
de 65-plussers groeit, terwijl in
alle overige leeftijdscategorieën
een daling te constateren valt.
In 1991 werden 21 mannen
priester gewijd, vijf procent
meer dan in 1990. Er werden 22
permanente diakens gewijd. De
nieuwe priesters konden het
aantal priesters die overleden of
het ambt neerlegden, niet com
penseren. Per saldo daalde het
aantal priesters met 48 tot 2025.
Van hen zijn er 1155 in actieve
dienst.
De bisschoppen blijven in
toenemende mate een beroep
doen op pastoraal werk(st)ers.
Per 1 januari dit jaar waren er
573 in de bisdommen werk
zaam, 30 meer dan een jaar eer
der. In elf jaar is het aantal pas
toraal werk(st)ers in de Neder
landse RK Kerk bijna verdub
beld.
'Publieke opinie genuanceerder over achtergronden polio-epidemie'
OOSTKAPELLE ANP
De Nederlandse bevolking reageert op
dit moment heel wat terughoudender op
de polio-epidemie dan in de jaren zestig
en zeventig het geval was. Toen was er
sprake van een ware hetze tegen mensen
die om religieuze redenen niet zijn in
geënt; nu is de publieke opinie genuan
ceerder, vriendelijker, inlevend bijna.
Die indruk heeft de historicus Jan
Zwemer uit het Zeeuwse Oostkapelle,
die vandaag aan de Vrije Universiteit van
Amsterdam hoopt te promoveren op een
onderzoek naar de situatie van de 'zware
gereformeerden' in het midden van de
twintigste eeuw. 'In conflict met de cul
tuur' heet het proefschrift en de auteur
(32) is afkomstig uit de Gereformeerde
Gemeenten, één van de 'zwaarste' ker
ken in Nederland.
Polio is voor veel mensen vooral het
probleem van de niet-ingeënten: ze zoe
ken het maar uit. Bovendien zijn steeds
meer zware gereformeerden ingeënt te
gen polio. Wat dat betreft is er een paral
lel te trekken met verzekeringen, waar
ook de voorzienigheid Gods in het ge
ding is. In de jaren twintig was het een
taboe, zeventig jaar later is de overgrote
meerderheid van de zwaren verzekerd
tegen van alles en nog wat.
Overigens is het moeilijk om in alge
mene termen te spreken over de groep
christenen die dikwijls smalend als zwar-
te-kousenkerk wordt aangeduid. Als
Zwemers proefschrift één ding duidelijk
maakt, is het dat de bevindelijk gerefor
meerde wereld een enorme diversiteit
vertoont: ook de zwaren kunnen licht
zijn of, zoals ze in Zeeland zeggen, lucht.
De groep bestaat uit ongeveer 270.000
mensen, twee procent van de Neder
landse bevolking. Zij zijn te vinden in
een deel van de Christelijke Gerefor
meerde Kerken en de Gereformeerde
Bond en in de Gereformeerde Gemeen
ten (90.000 leden), de Gereformeerde
Gemeenten in Nederland (19.000), de
Oud-Gereformeerde Gemeenten (17.000
leden) en vele afgesplitste, vrije gemeen
ten. De SGP is hun partij, het Reformato
risch Dagblad (RD) hun krant.
De onderlinge verschillen zijn voor
een belangrijk deel terug te voeren tot
deeltradities in verschillende delen van
het land. Zo staat in de Gereformeerde
Gemeenten de Veluwe als zwaar en Zee
land, op Tholen na, als licht te boek. Hoe
sterker benadrukt wordt dat de genade
van God exclusief voor de uitverkorenen
is, en hoe groter dus de kloof met de
niet-gelovigen, hoe zwaarder de ge
meente.
De verschillen zorgden en zorgen nog
steeds voor spanningen in het kerkge
nootschap, dat in 1953 de zwaarste broe
ders en zusters zag vertrekken naar een
nieuwe kerk, de Gereformeerde Ge
meenten in Nederland. Na deze scheu
ring was er sprake van een relatieve
openheid naar andere kerken en de sa
menleving. Sinds begin jaren zeventig,
toen met de oprichting van het Reforma
torisch Dagblad en eigen scholen de re
formatorische 'minizuil' gestalte kreeg, is
er echter weer sprake van 'een ruk naar
rechts'.
Dat blijkt onder meer uit een steeds
zwaardere prediking en grotere nadruk
op uiterlijke kenmerken van de groep.
De kledingvoorschriften werden stren
ger. Zo werden in de jaren tachtig meis
jes verplicht ook tijdens de catechisatie
een hoed te dragen en moesten jongens,
net als in de kerkdienst, gaan staan tij
dens het gebed. „Waanzin", zegt Zwem-
De ruk naar rechts was voor hem in
1983 reden om met de Gereformeerde
Gemeenten te breken en, als zovele on
tevredenen, lid te worden van een gewo
ne hervormde gemeente. Zwemer hoopt
dat zijn proefschrift de leiding van zijn
vroegere kerk duidelijk maakt dat ook de
lichtere tradities recht van bestaan heb
ben. Omdat hij weet hoe gevoelig deze
zaken liggen, heeft hij zich in zijn 508-
pagina's tellende boek overal voorzichtig
uitgedrukt.
NEDERLANDSE HERVORMDE KERK
Benoemd: tot bijstand in het pasto
raat te Boskoop: L. van Nieuw-
poort, emeritus predikant te Rot
terdam, die deze benoeming heeft
aangenomen.
Beroepen: te Ermelo-Noord: A.
Baas te Wapenveld.
GEREFORMEERDE KERKEN
Beroepen: te Dordrecht: J.H. van
derSterrete Otteland.
GEREF. KERKEN VRIJGEMAAKT
Beroepen: te Ruinerwold-Koekange
i.c.m.Zuidwolde (Dr.): J.H. Dunne-
wind, kandidaat te IJsselmuiden.
BEROEPINGSWERK
Frieschepalen: Jac. I
te Kampen die bedankte voor De
venter, voor Diever i.c.m. Smilde,
voor Gees, voor Loenen-Abcoude
i.c.m. Weesp-Nigtevegt, voorTwij-.,
zel-Kollumerzwaag en vooj^Zeven-
berj
I jt i?pn
Bedank
Harlingen: R.J. Blok
te's-Gravenhage-Zuid/Loosduinen,
Beroepbaarstelling: A. de Braak,
Dorsvloer 98„9205 BL Drachten,
tel. 05120-30386.
GEREFORMEERDEGEMEENTEN
Beroepen: te Utrecht: B. van der
Heiden te Hardinxveld-Giessen-
dam; te Rotterdam-IJsselmonde:
A. Moerkerken te Gouda.
Bedankt: voor Randburg (Zuid-Afri-
Gunst te Tholen.
REMONSTRANTSE BROEDER
SCHAP
Benoemd: tot past. medewerker te
Oosterbeek: mevr. M. van Zoest, II.
past. medewerker te Eindhoven,
die deze benoeming heeft aange-
Pax Christi wil internationale
aandacht voor crisis in Sudan
UTRECHT»
De rooms-katholieke vredesbe
weging Pax Christi heeft de Ne
derlandse regering gevraagd
zich in te spannen voor een
staakt-het-vuren in Sudan. Ook
moet er een internationale wa
penboycot komen en moeten
VN-waarnemers toegang krij
gen tot het land. De regering
dient tevens druk uit te oefenen
op de strijdende partijen om
mee te werken aan veilige corri
dors die de aanvoer van hulp
goederen moeten garanderen,
schrijft Pax Christi aan minister
Van den Broek van Buitenland
se Zaken. „De situatie in Sudan
is wat betreft ernst en omvang
van dé crisis zonder meer ver
gelijkbaar met het voormalige
Joegoslavië en Somalië", aldus
de vredesbeweging.
COLOFON
UITGEVERSMAATSCHAPPIJ
Leidsch Dagblad, uitgave
van Dagbladuitgeverij Damiate bv.
DIRECTIE: J. de Vries.
G.P. Arnold (ad/);
HOOFDREDACTIE: Jan-Geert Majoor.
Henk van der Post (adj).
telefoon 071-161400
REGIOKANTOREN
Wilhelmmalaan 18,2505 ED
Alphen a/d Rijn,
POSTADRESSEN
Postbus 54,2300 AB Leiden.
Postbus 83,2400 AB Alphen a/d Rijn.
TELEFAX
Leiden advertenties 071 -143480.
Leiden fam. berichten 071-161385.
Leiden redactie 071-161488.
Alphen 01720-73933.
Telefoon 071-161400.
RUBRIEKSADVERTENTIES
ma.-vnj. van 8.30-17.00 uur:
(Sleuteltjes): Telefoon 071-143545.
ABONNEMENTEN
Tel. 071-128030
bij vooruitbetaling (ind BTW)
per kwartaal80.10
per kwartaal (post).113.85
perjaarf 310,85
per maand27.80
KABELKRANT:
Redactie 023-150147
Advertenties071-161367/161363
AGENDA
VRIJDAG 18 DECEMBER
Leiden
Ruilbeurs van Ruilvereniging Ko-
nmgskerk, in buurthuis "t Spoortje,
van 19.00 tot 22.00 uur.
Klaverjassen in Dienstencentrum De
Linde. Herenstraat 64,20.00 uur.
Klaverjassen, jokeren en sjoelen bij
Speeltuinvereniging Stevenshof. C.
van Bruggepad 2. aanv. 20.15 uur.
ZATERDAG 19 DECEMBER
Leiden
Kerststadswandeltocht over 5-10-15
km, start vanaf restaurant IJshal,
Vondellaan 41, tussen 9.00 en
15.00 uur.
Wandteltocht in de Internationale
■25 en 40 km, start
met het HlV-virus. HlV.-café. Heren
gracht 50, aanvang 14.00 uur.
Noordwijkerhout
Kerstveiling van VVSB in De Schelft,
aanvang 20.00 uur.
ZONDAG 20 DECEMBER
Leiden
Maandelijkse koopjesmarkt in buurt
huis 't Spoortje, vanaf 8.30 uur.
Kerststadswandeltocht over 5-10-15
km, start vanaf restaurant IJshal,
Vondel laan 41, tussen 9.00 en
15.00 uur.
110.00 tot 14.00 uur.
Snuffelmarkt in de Groenoordhallen
van 10.00 tot 17.00 uur.
Kerstkoopzondag in de binnenstad,
winkels geopend van 11.00 tot
17.00 uur.
Finale van het Leids Mini Playback
Festival in partycentrum De Zijl, Pa-
ramaribostraat 66, aanvang 14.00
Rondleiding in de Pieterskerk, aan
vang 15.00 uur.
Noordwijkerhout
Kerstsamenzangdoor Muziekvereni
ging Dë Harpe Davids en Zangkoor
Rokazano in de St. Jozefkerk, aan
vang 19.00 uur.
HET WEER
ROB GROENLAND
Verandering op til
De blik van de meteoroloog was
gisteren niet zozeer gericht op ons
kikkerlandje, waar het weerbeeld
nauwelijks voor opwinding zorgde,
maar op het westelijk deel van de
Britse Eilanden. Ten zuidwesten
van Ierland arriveerde een agres
sieve jongen, die door de Engelse
weerdienst zelfs een beest werd
genoemd. Dit systeem deed zijn
naam eer aan toen het de kusten
van Ierland naderde. De zuiden
wind zwol snel aan tot volle storm-
sterkte met uitschieters boven de
100 km/uur.
Het uiterste noorden van Schot
land werd na uitvoerige sneeuwval
(bijna een halve meter) ook gecon
fronteerd met hoge windsnelhe
den. Ditzelfde "beest" heeft in het
afgelopen weekeinde ook voor
noodweer gezorgd boven de oost
kust van Amerika, en heeft dus ei
genlijk tijdens zijn reis naar het
oosten weinig in activiteit inge
boet.
Vandaag trekt het zwaarste wind
veld naar het noorden van de
Noordzee, waarbij de fronten een
langgerekte structuur krijgen. Deze
middag en de komende avond ligt
het koufront nog boven Engeland
en het Kanaal waarbij wij het nog
droog houden. Wel is het zo dat de
zuidelijke wind verder aangroeit
naar een 6-7 bft in de avonduren.
Hiermee wordt nog een keer zeer
zachte lucht aangevoerd waarin het
nauwelijks kan afkoelen.
Morgenochtend bereikt het Engel
se koufront traag maar zeker de
Nederlandse kust. Voor de evolutie
van het weer in de komende dagen,
zijn de actuele ontwikkelingen bo
ven de Atlantische Oceaan van
groot belang. De huidige compu
terberekeningen geven duidelijk
aanwijzingen, dat er verandering
optil is.
Nu is het wel zo dat de huidige re
kenmodellen de meeste fouten
maken, als er een belangrijk om
slagpunt in de circulatie wordt
voorspeld. Met andere woorden:
een overgang van zacht naar koud
weer in de winter blijkt nog steeds
Azoren naar IJsland wordt
opgebouwd, die begin volgende
week een eigen leven boven noord-
Scandinavië moet gaan leiden. Te
gelijkertijd raakt de stroming in de
bovenlucht gedeeltel ijk geblok
keerd, en dat kan een fundament
vormen voor een stevige winterse
periode!!.
HET WEER IN EUROPA
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig tot en met
zaterdag.
Zuid-Noorwegen en Zuid-
Zweden:
Wisselvallig. In het alge
meen bewolkt en nu en
dan vrij veel regen. Van
daag zeker langs de kust
en nog veel wind. Zacht
weer met een middagtem-
peratuur van zo'n 7 gra
den langs de Noorse west
en zuidkust, tot 3 graden
m het Zweedse binnen
land.
Denemarken:
Wolkenvelden en vooral
morgen nu en dan regen.
Middagtemperatuur onge
veer 6 graden.
Britse Eilanden:
Wisselvallig met regen en
eerst ook veel wind. In
zuidoost-Engeland tot
vanavond op de meeste
plaatsen droog. In Ierland
en Wales morgenmiddag
weer wat zon. Maxima oplopend tot 10
12 graden.
België en Luxemburg:
Wolkenvelden, maar vandaag ook hier
en daar zon. Morgen bewolkt en later op
de dag wat regen. Maxima ongeveer 8
graden.
Duitsland:
Èerst plaatselijk mist. Verder wolkenvel
den. maar vooral vandaag ook af en toe
zon. Overwegend droog. Maxima 5 tot 9
graden.
Madeira:
Wolkenvelden, maar ook een enkele bui.
Maxima circa 21 graden.
Canarische Eilanden:
Geleidelijk meer bewolking en vooral
langs de noordzijde van de eilanden een
toenemende kans op
circa.'23 graden.
Marokkaanse westkust:
Vandaag nog flink de
bewolking en vooral i
Cassablanca kans op
20 graden.
Neerslagkans
Minimumtemp.
Middagtemp.
Wind
i bui. Maxima
i. Morgen meer
iet noorden bijl
n bui. Maxima
ZATERDAG 19 DECEMBER 1992
Zon- en maanstanden
Zon op 8.45 zon onder 16.28
Maan op 03.41 maan onder 13.14
Waterstanden Katwijk
Weerrapporten 18 dec 7 u
Tunesiche kust:
Vandaag vrij veel bewolking en enkele
regen- en onweersbuien. Morgen weer
meer zon en afnemend buiig. Maxima
circa. 17 graden.
Frankrijk:
Vandaag vanuit het westen toenemende
bewolking. Morgen vooral in het noor
den, westen en midden wat regen.' In
het zuiden en zuidoosten overwegend
droog en misschien zelfs op morgen nog
nu en dan de zon. Maxima tussen 10 en
12 graden. Langs de Middellandse Zee
en vandaag ook nog aan de voet van de
"Pyreneëen door föhn 18 graden.
Corsica en Sardinië:
Bewolking, maar ook af en toe de zon.
Vooral op Sardinië kans op een enkele
bui. Maxima circa 6 graden.
Spanje:
Vanuit het westen geleidelijk meer be
wolking en een fors toenemende kans op
enkele regen- en onweersbuien. Langs
de Costa del Sol en de Costa Blanca
waarschijnlijk ook morgen helemaal
droog met nu en dan de zon. Maxima
langs de Middellandse Zee tussen 14 en
18gra-den.
Portugal:
In het algemeen bewolkt. Enkele regen
buien, vandaag ook kans op onweer.
Maxima 14 tot 16 graden.
Zwitserland en Oostenrijk:
Vooral in het laagland mist of laaghan
gende bewolking en maxima rond het
vriespunt. In de bergen overwegend zon
nig, maar wel vrij zacht. Voorlopig geen
Eindhoven
Den Helder
Rotterdam
Athene regen ono4 11 3
Barcelona zwaar bew n2 12 8
Berlijn halfbew. ozo3 2 -1
Budapest mist o2 4-2
Bordeaux zwaar bew. .zzo5 11 8
Brussel onbew. z7 9 5
Cyprus lichtbew.' nl 13 5
Hongarije, Tsjechoslowakije en Polen:
Wolkenvelden, ook wat zon en plaatse
lijk mist. Maxima tussen 0 en 5 graden.
Italië:
Weinig verandering. Nu en dan zon,
maar vooral in het noorden ook wolken
velden. In de Povlakte soms hardnekki
ge mist en maxima tot 4 graden. In de
Italiaanse Alpen en Dolomieten veel
zon. In het zuiden en op Sicilië kans op
een onweersbui. Middagtemperatuur
rond 13 graden, in het zuiden iets war
mer en langs de Adriatlsche kust iets
Luxemburg
Malaga
Stockholm zwaar bew.
Casablanca onbew.
Johannesburg nietontv.
Los Angeles regenbui
New Orleans halfbew.
New York lichtbew.
Tel Avlv regen
'11 3
15 5
17 3
BOLLEBOOM
BOES
Nog slechts 13 procent van de rooms-katholieken woont regelmatig de mis bij. archieffoto •loekzuiderduijn
S KUSSEN?.' N
vrapeas? op school
KÖN, JE TENMINSTE
GOLie
6ÓJM-'