Israëli's roepen om wraak
als schoolmeester in economie
Clinton
Liechtenstein in slag met Zwitsers
Buitenland
Amerikanen bezetten
Somalische stad Baidoa
Honecker snel vrij
Twist over vlag 'Tsjechië'
Abortuswet dreigt Poolse regering te splitsen
Gerechtelijk onderzoek naar Craxi
Staking bij Belgische spoorwegen
utrecht» Vanaf vanavond tien uur tot morgenavond tien uur
staken de Belgische spoorwegen. Als gevolg hiervan zal er geen
treinverkeer mogelijk zijn op het Belgische spoorwegnet. NS
konden vanmorgen niet zeggen of doorgaande treinen naar
Frankrijk, waar gisteren werd gestaakt, wel zouden rijden.
Dokter helpt 2 mensen bij zelfmoord
auburn hills» De omstreden Amerikaanse 'zelfmoorddokter'
Jack Kevorkian heeft gisteren opnieuw twee vrouwen geholpen
een eind aan hun leven te maken. De twee stierven door kool-
monoxydevergiftiging. Beide vrouwen hadden eerder deze
maand gepleit voor het recht van Kevorkian om hen bij hun zelf
moord te helpen. Sinds 1990 heeft Kevorkian acht vrouwen ge
holpen zelfmoord te plegen.
Dodental aardbeving boven de 3.000
jakarta Het aantal doden naar aanleiding van de zware aard
beving van afgelopen zaterdag op het eiland Flores in het ooste
lijk ded van Indonesië is volgens de autoriteiten gestegen tot bo
ven de 3.000. Meer dan honderd mensen worden nog vermist.
Circa 40.000 mensen raakten dakloos. De schade bedraagt vol
gens eerste schattingen circa 140 miljoen gulden.
Kovac genoemd als president Slowakije
Praag Michel Kovac, voorzitter van het federale Tsjecho-Slo-
waakse parlement, is voorgedragen als president van Slowakije.
De 62-jarige Kovac. een voormalig bankier, zei tegen de krant
Rude Pravo dat de Beweging voor een Democratisch Slowakije
van premier Vladimir Meciar hem het Slowaakse presidentschap
heeft aangeboden.
Regeringen Indiase deelstaten ontbonden
new delhi De Indiase premier Rao heeft gisteravond de regerin
gen van de deelstaten Madhya Pradesh, Rajastan en Himachal
Pradesh ontbonden en de staten onder rechtstreeks bestuur van
New Delhi geplaatst. De deelstaatregeringen waren in handen
van de hindoe-partij Bharatiya Janata Partij (BJP). De maatregel
is een gevolg van de grootscheepse rellen die uitbraken na de
vernieling op 6 december van een 450 jaar oude moskee in de
stad Ayodhya door militante hindoes.
Transfusiepatiënten krijgen AIDS-test
parus Frankrijk heeft alle Fransen die tussen 1980 en 1985 een
bloedtransfusie hebben ondergaan aangeraden zich op AIDS te
laten testen. Tegelijkertijd heeft het parlement besloten ex-pre
mier Laurent Fabius vrij te stellen van vervolging voor zijn rol in
de besmetting van 1.200 hemofiliepatiënten die in 1985 bloed
toegediend kregen waarvan bekend was dat het met AIDS be
smet was. Van de getroffen hemofiliepatiënten, die het bloed bij
een nationale bloedbank kregen toegediend, zijn er inmiddels
meer dan 300 aan AIDS overleden.
Strenge anti-racismewet Italië
rome» De Italiaanse ministers van binnenlandse zaken en justi
tie hebben vannacht een strenge anti-racismewet opgesteld. Als
het parlement zijn fiat geeft, zullen skin heads en andere perso
nen die discrimineren of aanzetten tot discriminatie eenzelfde
behandeling krijgen als terroristen en mafiosi. Wie 'geweld ver
heerlijkt of gebruikt om etnische, nationale, raciale of religieuze
haat te creëren', kan tot zes jaar cel worden veroordeeld. Ook
kunnen racisten worden verbannen uit hun stad of onder huis
arrest worden gesteld.
WOENSDAG 16 DECEMBER 1992
correspondent
Ongeveer 700 Amerikaanse en Franse troepen zijn vanmorgen
vroeg met helikopters en militaire voertuigen de Somalische stad
Baidoa in het zuidwesten binnengetrokken. Ze hebben het vlieg
veld en andere strategische punten bezet. De intocht verliep zon
der incidenten. De meeste gewapende bendes die zich de afgelo
pen week te buiten zijn gegaan aan gewapende overvallen en plun
deringen in Baidoa, hadden de stad gisteravond reeds verlaten.
Het is voor het eerst sinds de invasie van vorige week dat buiten
landse soldaten tot het binnenland van Somalia zijn doorgedron
gen om de veiligheidssituatie te verbeteren en voedseltransporten
te beschermen. Hulpverleners in Baidoa, die vanwege de toegeno
men onveiligheid in de stad hun werk niet meer konden doen, heb
ben de VS fel bekritiseerd voor het lange uitblijven van de opmars.
Baidoa geldt al lange tijd als 'de stad des doods' omdat de hon
gersnood in dit gebied het ernstigst is. Dagelijks sterven hier tussen
de vijftig en honderd mensen door gebrek aan voedsel. De situatie
is de laatste weken aanmerkelijk verslechterd. Het konvooi had
geen humanitaire hulp bij zich voor de noodlijdende bevolking. De
eerste taak van de militairen is een kamp op te zetten n
voedsel kan worden gedistribueerd.
berlun hanshoogendukter geworden. Dat blijkt uit een
nieuw medisch rapport dat de
Er bestaat een goede kans dat specialist prof. Schneider op
de vroegere Oostduitse staats- verzoek van de Berlijnse recht
en partijleider Erich Honecker bank heeft opgesteld. Eerder
uit voorarrest wordt ontslagen dacht Schneider dat Honecker
en het proces wegens zijn aan- nog langer te leven had.
deel in de dodelijke schoten aan Honeckers verdedigers zijn er
de Muur wordt gestopt. Moge- van overtuigd dat hij uit de ge
lijk neemt de rechtbank morgen vangenis wordt ontslagen en de
al een dergelijk besluit. kerstdagen kan doorbrengen bij
De 80-jarige, die leverkanker zijn dochter in Berlijn of bij zijn
heeft, zou nog slechts tussen de vrouw die naar Chili is uitgewe-
drie en zes maanden te leven ken. De officiële aanklager ver
hebben. Het kwaadaardig ge- zet zich overigens tegen een
zwel dat Honecker heeft is gro- snelle vrijlating.
haarlem week echter gezegd dat zijn
land na de deling op 1 januari
Slowakije vindt dat de Tsjechi- niet de huidige Tsjechische vlag
sche landen een andere vlag (wit-rood, zoals Polen) zal ge-
kiezen dan de driekleur bruiken. maar een dundoek met
die tot nu toe voor de Tsjecho- een rode en een witte baan en
Slowaakse federatie wordt ge- een blauwe driehoek. Alleen de
bruikt. Het zou er anders op lij- vorm van de driehoek (die Mo-
ken dat de Tsjechische landen, ravië vertegenwoordigt) en de
die nog geen naam hebben be- kleurtint van het blauw wijken
dacht voor hun nieuwe staat, de af van de huidige Tsjecho-Slo-
enige opvolgerstaat zijn van waakse vlag. Daarin werd Slo-
Tsjecho-Slowakije. De Tsjechi- wakije vertegenwoordigd door
sche premier Klaus heeft deze een blauwe driehoek.
Harnas doodt zondag ontvoerde Israëlische militair
JERUZALEM AD BLOEMENDAAL
CORRESPONDENT
De dood van de ontvoerde ser
geant-majoor Nissim Toledano
heeft hevige emoties opgeroe
pen in Israël. „Wraak, wraak.
Dood aan de Arabieren en Weg
met Rabin!" klonk het gister
avond in Lod, zijn woonplaats.
De Israëlische regering heeft
zeer harde acties aangekondigd
tegen de aanhang van Harnas,
de islamitische verzetsbeweging
in de bezette gebieden, die de
ontvoeringsactie heeft uitge
voerd. Een Hamas-woordvoer-
der stelde Israël verantwoorde
lijk voor de moord. De ontvoer
ders zouden in het nauw zijn
gedreven door de massale
zoekacties van legeren politie.
Het lichaam van de Israëli
sche onderofficier, in uniform
en aan handen en voeten ge
boeid, werd gistermorgen aan
getroffen langs de weg tussen
Jeruzalem en Jericho, op de
Westelijke Jordaanoever. Een
eerste lijkschouwing heeft uit
gewezen dat hij maandagavond
door wurging om het leven is
gebracht. Daarna is zijn lichaam
met een mes doorstoken.
In een toespraak tot het par
lement zei premier Rabin dat
Israël zich bereid had verklaard
te praten met de ontvoerders.
Maar de moord zou hebben be
wezen dat ze nooit van plan wa
ren te onderhandelen. Rabin zei
leger en politie opdracht te heb
ben gegeven zeer hard terug te
slaan. „We zullen daarvoor een
prijs betalen", waarschuwde hij
bij voorbaat. „Maar we zullen
doorzetten en uiteindelijk over
winnen. Tegen ons heeft terreur
geen schijn van kans."
De premier bevestigde dat de
laatste dagen meer dan 1200
Palestijnen die worden verdacht
van banden met Harnas zijn op
gepakt, 'daaronder het leider
schap van de organisatie in Ju-
dea, Samaria en Gaza'. Hij doel
de daarmee op dr. Machmoud
al-Zahar en Abdelaziz al-Rantisi
in de Gazastrook en sheich
Hannad Beitawi op de Westelij
ke Jordaanoever.
Binnen de rechtse oppositie is
aangedrongen op de deportatie
van alle 1200 aangehouden Ha-
mas-sympathisanten. Maar ook
de linksliberale regeringspartij
Meretz heeft scherp gereageerd.
In een verklaring roept de frac
tie op tot een 'ijzerenvuistpoli-
tiek' tegen Harnas.
Zodra het nieuws van de moord bekend werd verzamelde zich een opgewonden menigte (foto) bij Toledano's huis in Lod, waar zijn vrouw, zijn
twee kinderen en zijn dertien broers en zusters zich in rouw hadden teruggetrokken. De politie rukte in grote aantallen uit om te voorkomen dat be
togers zouden optrekken naar Rakevet, de Arabische wijk van de stad. foto afp
BUDAPEST RUNA HELLINGA
CORRESPONDENT OOST-EUROPA
Als de conservatieve katholieken in Polen
hun zin krijgen, wordt abortus verboden,
tenzij het leven van de vrouw direct in ge
vaar is. Overtreders kunnen rekenen op een
gevangenisstraf van maximaal twee jaar.
Morgen debatteert de Sejm, het Poolse par
lement, over de anti-abortuswet.
Een meerderheid van de bevolking voelt
niets voor zo'n rigide wetgeving. Binnen de
regering zelf heerst grote verdeeldheid. De
twee belangrijkste regeringspartijen, de De
mocratische Unie (UD) en de Christelijke
Nationale Unie (ZChN) verschillen ernstig
van mening. De uitkomst van het parle-
mentsdebat zou dan ook wel eens bepalend
kunnen zijn voor het voortbestaan van het
kabinet.
De ZChN eist een zeer strikte wet. Daarbij
vindt ze een groot deel van de UD-politici
tegenover zich, maar zeker niet allemaal.
Premier Hanna Suchocka bij voorbeeld is
weliswaar afkomstig uit de gematigde libe
rale vleugel van de UD, maar als het om de
abortuskwestie gaat, deelt ze het strikte
standpunt van de Poolse katholieke kerk.
Abortus is nog steeds het belangrijkste
'voorbehoedsmiddel' voor Poolse vrouwen.
Hoewel het gebruik van echte voorbehoed
smiddelen sinds de val van het communis
me iets is gestegen, vertrouwt 60 procent
van de vrouwen er nog steeds op dat hun
mannen zich op tijd terugtrekken.
Verder is periodieke onthouding een popu
laire methode. Slechts 3 procent van de
vrouwen gebruikt de pil. Voorlichting wordt
nauwelijks gegeven. Vragen om de pil of an
dere voorbehoedsmiddelen in de apotheek,
geldt als een uiterst gênante bezigheid.
Jaarlijks laten naar schatting zo'n half tot
anderhalf miljoen vrouwen een ongewenste
zwangerschap afbreken. In de meeste ge
vallen gaat het om moeders die al enkele
kinderen hebben. Precieze cijfers zijn er
niet, want een groot deel van de operaties
gebeurt ongeregistreerd in privéklinieken.
Volkomen vrije abortus kan onder de Polen
op weinig aanhang rekenen. Maar uit re
cente enquêtes blijkt dat 70 procent van de
Polen er tegen is om vrouwen en artsen die
illegaal abortus plegen, gevangenisstraf op
te leggen. Bovendien wil een meerderheid
van de bevolking de ingreep toestaan als de
levensomstandigheden van de vrouw pro
blematisch zijn en stemt 74 procent met
abortus in als de zwangerschap het gevolg
is van incest of verkrachting.
Voorstanders van een liberalere wetgeving
pleiten voor een referendum over de kwes
tie. Maar dat idee wordt door de katholieke
kerk en de christelijke politici afgewezen.
De bisschoppen voeren als argument aan
dat je een beslissing over leven of dood niet
aan het volk kunt overlaten. En dat geldt ze
ker nu uit de enquêtes zo duidelijk blijkt dat
de kerk de zaak zou verliezen.
Er zijn inmiddels bijna één miljoen handte
keningen vooreen referendum opgehaald.
Al 120 parlementariërs onder leiding van
UD-afgevaardigde Barbara Labuda steunen
dat voorstel. Maar volgens de Poolse wet
moet een volksraadpleging worden uitge
schreven door de Sejm (het parlement) of
de president. Walesa is in principe voor
stander van referenda op verzoek van de
bevolking. Maar als verklaard tegenstander
van abortus voelt hij in dit geval niets voor
een referendum.
Een onderonsje tussen Al Gore en Bill Clinton, de toekomstige v
Staten, tijdens de economische conferentie in Little Rock.
HAARLEM HANS JACOBS
Liechtenstein heeft deze week
een moedige keuze gemaakt
waarvan de consequenties nog
nauwelijks zijn te overzien. Het
tussen Zwitserland en Oosten
rijk ingeklemde mini-staatje
aan de Rijn gaat met goedkeu
ring van de bevolking deel uit
maken van de Europese bin
nenmarkt. Die moet vrij verkeer
van personen, goederen, kapi
taal en diensten tussen de leden
van de EG en de Europese Vrij
handels Associatie (EVA)
makkelijker maken.
Het besluit is moedig omdat
een week eerder de Zwitsers het
lidmaatschap van die gedachte
markt van negentien landen,
bekend als de Europese Econo
mische Ruimte, in een referen
dum afwezen. Liechtenstein is
sinds 1923 economisch en poli
tiek bijna onlosmakelijk ver
bonden met het grote buurland.
Het heeft daarmee een munt
en douane-unie.
Zo gebruikt Liechtenstein de
Zwitserse post al geeft het
vorstendom zijn eigen postze
gels uit, een belangrijke bron
Bettino Craxi. foto reuter
van inkomsten en de Zwit
serse franc. Zwitserland zorgt
voor de grensbewaking en de
vertegenwoordiging in het bui
tenland. Ook op sociaal gebied
en in het onderwijs kan Liech
tenstein niet zonder Bern.
Het verdrag dat beide landen
zeventig jaar geleden sloten zou
model kunnen staan voor de
betrekkingen tussen de EER-
staten, tenslotte zorgde het al
lang voor er van Europese inte
gratie sprake was voor een 'bin
nenmarkt'. Maar de overeen
komst staat Liechtenstein niet
toe om buiten Zwitserland om
economische verdragen te slui
ten. Vaduz kan dus niet zonder
een herziening van het verdrag
met Bern deelnemen aan de
EER. Ratificatie volgt dan ook
pas na een akkoord met de
Zwitsers.
Volgens vorst Hans Adam II en
regeringsleider Hans Brunhart
zijn er slechts geringe aanpas
singen nodig. De Zwitserse re
gering heeft beloofd loyale me
dewerking te verlenen, tenslotte
zou het kabinet in Bern niets
liever willen dan zelf ook lid
worden van de EER. Het was de
rome eelco van der linden
correspondent
'De teerling is geworpen'. Dat is
de enige zin die van toepassing
is op de Italiaanse socialistische
partij. Na de PSI in Milaan te
hebben ontmaskerd als een
smeergeld-centrale en haar le
den als zakkenvullers, heeft
rechter Di Pietro partijsecretaris
Craxi, padre-padrone van Mi
laan, gisteren beschuldigd van
corruptie en heling.
Craxi zal, als zijn parlemen
taire onschendbaarheid wordt
opgeheven, aan de rechters van
de 'Operatie Schone Handen'
moeten vertellen wat hij weet
van illegale financiering van zijn
partij. Grote Milanese bouwon
dernemers als Lodigiani en Li-
gresti, wier bekentenissen al
hebben geleid tot de arrestatie
van socialisten en christen-de
mocraten, zouden de naam van
Craxi hebben genoemd.
geruststelling van de vorst dat
het losweken van Zwitserland
pijnloos zou zijn die veel aarze
lende kiezers op het laatste mo
ment over de drempel van 'Eu
ropa' trok. Maar het is onduide
lijk hoe dit alles in de praktijk
moet worden gebracht.
De uitwerking van de boedel
scheiding zal dan ook in Vaduz
en Bern heel wat hoofdbrekens
kosten, veel meer dan in Liech
tenstein vorst en regering willen
toegeven. En het is ironisch dat
Liechtenstein nu een soort bar
rière moet instellen met Zwit
serland teneinde de grenzen
met de rest van West-Europa te
slechten.
Hans Adam is tevreden met de
uitkomst van de volksraadple
ging. Hij ziet de EER als het bes
te alternatief voor zijn land. In
tegenstelling tot andere lidsta
ten van de EVA (dat zijn behalve
Zwitserland en Liechtenstein,
IJsland,- Finland, Noorwegen en
Zweden) ziet hij de EER voor
alsnog niet als opstapje naar het
EG-lidmaatschap. Dan zou de
status van belastingparadijs en
ideale locatie van 'postbussen'
in het gedrag komen. Liechten-
llet nieuws is in Italië ingesla
gen als een bom en heeft de
shock-toestand waarin de rege
ringspartijen PSI en DC (chris
ten-democraten) zich na de ge
meenteraadsverkiezingen be
vinden, totaal gemaakt. Bettino
Craxi reageerde op zijn bekende
manier, redenerend dat de aan
val de beste verdediging is. Hij
zegt dat de beschuldigingen on
gefundeerd zijn en dat hij nooit
betrokken is geweest bij de fi
nanciële handel en wandel van
zijn partij.
Craxi heeft overigens altijd
volgehouden dat de corruptie
inherent is aan het Italiaanse
systeem en alle politieke partij
en schuldig zijn. Hij weigert als
kop. van jut te dienen en ziet el
ke aanval op zijn persoon als
onderdeel van een politiek
complot. Gisteren herhaalde hij
dit en zei dat de rechters geen
enkele echte bewijslast hebben.
stein telt niettegenstaande zijn
amper 30.000 inwoners wel
70.000 postbussen.
Het was de bedoeling dat op 1
januari de grenzen tussen EG
en EVA 'open' zouden gaan. De
Zwitserse afwijzing van het ver
drag heeft de inwerkingtreding
enkele maanden vertraagd. Het
verdrag moet op een aantal
punten worden herschreven om
de verwijzingen naar Zwitser
land te schrappen. Bovendien
moet er een alternatief worden
gevonden voor de financiële bij
drage die de rijke Zwitsers zou
den storten in het cohesiefonds,
waaruit minder draagkrachtige
landen als Ierland en Portugal
konden putten. De verwachting
is dat de EER daarom pas vanaf
1 juli volgend jaar van kracht
wordt.
washington hans de bruun
correspondent
Ross Perot scoorde tijdens de
verkiezingscampagne de beste
kijkcijfers met tv-spotjes waarin
hij als een schoolmeester, met
aanwijsstok, de Amerikaanse
economische problemen aan de
kiezer uitlegde. Die bleek droge
cijfers en realistische informatie
meer te waarderen dan de
schreeuwerige reclamespots
waarin politici zich gewoonlijk
aanprijzen.
Als dat een nieuwe trend is, dan
heeft Bill Clinton maandagen
dinsdag met zijn 'Economische
Topconferentie' in Little Rock
ook midden in de roos gescho
ten. Twee dagen lang luisterden
Clinton en zijn medewerkers
naar 329 grootindustriëlen,
middenstanders, bankiers, vak
bondsleiders, hoogleraren eco
nomie en sociaal werkers, die
vertelden wat verkeerd is en hoe
dat veranderd zou moeten wor
den. Tv-zenders zonden de top
integraal uit, waardoor het een
soort open-universiteitachtig
college in detmacro-economie
werd.
Weinigen zullen de top hele
maal gevolgd hebben. „Maar al
zien ze er maar een half uur van
en zeggen: 'hé. hij werkt echt
doel bereikt", zei een Clinton-
medewerker. Hij is gekozen
omdat hij beloofde zich vóór al
les met het economisch herstel
bezig te houden. De top moest
duidelijk maken dat Clinton, in
afwachting van zijn beëdiging,
niet stil zit.
Die boodschap is overgekomen.
Clinton leidde de conferentie in
I ittle Rock op indrukwekkende
wijze, vragenstellend, discussië
rend, het debat sturend. Nieuws
of nieuwe gezichtspunten lever
de de bijeenkomst niet op. Mis
schien wel omdat dissidente ge
luiden ontbraken. De genodig
den waren of bekend als Clin
ton-aanhangers, of bleken in elk
geval zijn ideeën te steunen.
Onder hen enkele industriëlen
de bazen van firma's als Co
ca Cola, AT&T, Apple Compu
ters, Hewlett Packard die
zich voor de verkiezingen al
voor Clinton hadden uitgespro
ken. Of de grote baas van Ford,
Harold Poling, die Clinton drin
gend vroeg haast te maken met
een hervorming van de ziekte
kosten, omdat die zijn bedrijf
nu twintig procent van de om
zet kost.
Een opgewonden, met de vuist
op tafel hamerende, Clinton be
toogde dat zonder hervorming
van de gezondheidzorg er geen
sprake kan zijn van betere
openbare financiën. Het huidi
ge ziektekostenstelsel zal het
land bankroet maken, zei hij en
vrm-s de aanwi-zigi-n om sur
gesties. Anderen drongen aan
op maatregelen om het over
heidstekort drastisch terug te
dringen.
Clinton gebruikte de gelegen
heid om de Amerikanen nog
eens in te pepereren dat zij
geen wonderen moeten ver
wachten. „We zijn niet in één
nacht in deze problemen ge
raakt en we zullen er ook niet in
één nacht uitkomen." Maar het
volk ziet dat de komende prrsi
dent er tenminste mee bezig is.
Leider Italiaanse socialisten beschuldigd van corruptie
