UIT
De stoktechniek van een golfend geleerde uit Heerde
Rtv show
?TT
gesprokef
Kinderen als huwelijksmakelaar
Vanessa's kerstsingle 'Happy
X-mas' lijkt schot in de roos
WOENSDAG 16 DECEMBER 1992
De frivole escapade van Cees van Drongelen
SOEST GERARD VAN PUTTEN
Wie had dat nu
achter hem ge
zocht! Dat het
nog eens zo ver zou komen dat
Cees van Drongelen over de
tong zou gaan als schrijver van
erotische rijmpjes. De inkeurige
AVRO-medewerker zou volgens
een veel bij kappers en tandart
sen gelezen blad zelfs zijn uitge
ver rode oortjes hebben be
zorgd. Nee, volgens de redactie
van het desbetreffende roddel
blad is er maar één conclusie
mogelijk: de bundel 'Een golfen
de Goeroe uit Bombay...' levert
ten minste de aanwijzing op dat
er blijkbaar andere dingen in
Van Drongelens hoofd omgaan
dan kunst alleen. Da's een ont
hulling waar je als gossip-repor
ter mee thuis kunt komen.
„Mijn reactie is de volgende:
zet bij mij op de stoep een li
chamelijk volwassene die nog
nooit aan seks en erotiek heeft
gedacht, dan verstrek ik die per
soon een zes gangen-diner met
champagne. Inderdaad ben ik
een nette, keurig opgevoede
man. In de jaren vijftig werd
uitdrukkelijk gelet op je voorko
men. Dat speelt mee in je per
soonlijke ontwikkeling. Maar je
kunt het een niet losmaken van
het ander. Erotiek hoort bij mij,
is een onderdeel van mijn zijn.
Erotiek hoort bij de mens, an
ders zouden we hier niet eens
zitten. Ontkennen wat er in ons
hoofd speelt is hypocriet."
Is Van Drongelen werkelijk
een schuinsmarcheerder, een
kat in het donker knijper? Niet
meer en niet minder in elk geval
dan vermaarde auteurs en
tekstschrijvers als onder ande
ren John O'Mill, Mark Twain,
drs. P., Gerril den Braber, Ivo de
Wijs en Kees Stip. En Cees van
Drongelen is ook niet zo gepo
lijst, niet zo grijs, niet zo n bes
te, brave man als zijn reputatie
doet geloven. I lij is tamelijk on
dernemend, dat wel. Ga maar
na: zijn maatschappelijke loop
baan nam een vlucht als ste
ward bij de KLM. Daarna ver
legde hij in 1963 zijn koers rich
ting omroep. Eerst was hij om
roeper/programmamaker bij de
Wereldomroep, daarna trad Van
Drongelen in dienst bij de
AVRO.
HILVERSUM i
In een poging om het ge
zellig te houden heeft
Rianne extra haar best ge
daan op het avondeten. Plakjes
hardgekookt ei omlijsten als
bloemblaadjes de grote huza
rensalade. De cijfers van toma
tenketchup erop geven aan dat
haar vader en moeder vandaag
precies negentien jaar, vier
maanden en vijf dagen ge
trouwd zijn. Het gerecht ziet er
feestelijk uit, maar de stemming
in huize Hulshof is dat aller
minst. De maaltijd loopt uit op
de zoveelste ruzie en de kinde
ren gaan maar vast van tafel.
Even later horen ze hun vader
woedend de huisdeur achter
zich dichtslaan.
Dit is een van de taferelen uit
'Naar de sterren, naar de maan',
de nieuwe dramaserie van de
IKON over het uit elkaar gaan
van ouders. In drie delen volgt
de kijker de huwelijksproble
men van Man en Els Hulshof
vanuit het perspectief van de
dertienjarige tweeling Rinus en
Rianne, twee mooie rollen van
debutanten Aryaty Krancher en
Sophie Jean Marius.
Programmamaakster Mary
Michon en scriptschrijfster
Marjan Jelsma hebben daarvoor
bewust gekozen. Oorspronkelijk
bestond hun opdracht uit het
maken van een voorlichtingsvi
deo voor de RIAGG in Gronin
gen. Materiaal voor volwasse
nen over echtscheidingsproble-
matiek was er genoeg, vond
men daar. De bedoeling was om
nu eens te laten zien hoe kinde
ren zo'n ingrijpende gebeurte
nis beleven. Scènes uit een hu
welijk dus, maar dan voor jon
geren.
Vervreemden
„Van tie RIAGG kregen we een
aantal A-viertjes waarop stond
wat er in het programma aan de
orde moest komen", vertelt
Marjan Jelsma. „Dat varieerde
van gebeurtenissen voor en na
de scheiding, hoe ouders de
zorg voor de kinderen verdelen
Bij die omroep fungeerde hij
als redacteur/verslaggever bij
AVRO's Radiojournaal. Eind ja
ren zestig stapte hij over naar
de televisie, meer bepaald naar
AVRO's Televizier Magazine. Bij
toeval, louter en alleen omdat
presentator Willem Duys iets
anders te doen had, trad hij toe
tot de wereld van de kunst. Ge
durende tal van jaren inviteerde
Van Drongelen jonge mensen
op het concertpodium en nu
beweegt hij zich alweer 70 uit
zendingen tussen 'Kunst en
Kitsch'. Daarnaast kruipt hij
eens per week een uur achter de
radiomicrofoon om het pro
gramma 'Met mij valt te praten'
te presenteren.
„Op grond van wat je op tv
doet, word je gerubriceerd en
gecatalogiseerd. Je doen en la
ten voor de camera wekt een
bepaald verwachtingspatroon.
Voor een belangrijk deel zijn de
opvattingen over mij toegesne
den op de programma's die ik
heb gemaakt. Maar als mij ooit
iets frivools was aangeboden,
had ik daar in principe geen nee
tegen gezegd. Niet veel mensen
weten nog dat ik vijf jaar lang
aan 'Superstars' heb meege
daan."
Niets menselijks is dus ook
Cees van Drongelen vreemd.
Nee, de AVRO-leiding heeft
hem niet op de vingers getikt
naar aanleiding van zijn frivole
escapade. „Ik ben er door deze
en gene wel uitdrukkelijk op
aangesproken. In die zin dat er
geen enkele negatieve reactie is
gekomen, maar wel iets van: hij
doet het toch maar."
Golf
Afgaande op omslag en inhoud
van zijn bij de Weerter uitge
verij M P uitgegeven werk
je slaat de limerick nogal eens
op golf. Maar dat kan natuurlijk
ook te maken hebben met Van
Drongelens persoonlijke inte
ressegebied. Een jaar of vijf nu
speelt Van Drongelen het spel.
Zijn handicap is niet om over
naar huis te schrijven. Belang
rijker voor de buitenwereld is
dat hij in het verenigingsleven
van de Zeister golf- en hockey
club zijn passie voor het ver
vaardigen van limericks ontdek
te. In het tamelijk studentikoze
milieu van een gecombineerde
golf- en hockeyclub mogen de
heren clubleden elkaar op zoge
en het probleem van de loyali
teit waar kinderen zo vaak mee
zitten: moeten ze voor iemand
kiezen? Al die zaken hadden we
er netjes in verwerkt. Het geheel
werd daardoor wel wat pedago
gisch, maar voor een voorlich
tingsvideo was dat geen pro
bleem."
Daarna liep alles anders.
IKON-eindredacteur Lejo
Schenk kreeg het script onder
ogen en zag er onmiddellijk een
televisieserie in. Het verhaal
werd ruimer opgezet en uitge
breid tot drie episodes. Regis
seur Gcrmaine Groenier toont
daarin met gevoel voor detail
hoe Rinus en Rianne hun ou
ders van elkaar zien vervreem
den en hoe de tweeling pogin
gen doet om hun ouders bij el
kaar te houden.
Maar tijdens een verregende
kampeervakantie op de Wad
den scherpen de tegenstellin
gen zich aan en een lang ge
koesterde gezamenlijke droom,
het kopen van het prachtige ou
de huis De Varenhof, wordt niet
verwezenlijkt. Tederheid
spreekt alleen nog uit brieven
die Man lang geleden schreef
aan zijn toen nog zwangere 'El-
se-mus': „Pas je goed op met
die twee voetballers in je buik?"
leest Rianne.
Tussendoor geeft de serie ook
naamde 'herenavonden' graag
overtreffen in het maken van li
mericks. Bij het knappend
haardvuur, de borrel en het bit
een vaak geestig en ontroerend
beeld van het leven van dertien
jarigen. Rinus beleeft zijn eerste
echte verliefdheid, iets dat zijn
zusje veel eerder door heeft dan
hijzelf. Rianne doet het niet zo
erg goed op school en besteedt
liever haar tijd aan haar hobby
fotograferen.
Huwelijksmakelaar
De research voor 'Naar de ster
ren, naar de maan' liep gelijk op
met het verzamelen van materi
aal voor 'Barst', een andere jon-
gerenproduktie van de IKON.
Voor dat laatste programma
voerde Marjan Jelsma vele ge
sprekken met jongens en meis
jes tussen de tien en negentien
jaar. „Als we spraken over weg
lopen van huis of drankmis
bruik begonnen jongeren bijna
altijd over de echtscheiding van
hun ouders. Ook heb ik gepraat
met tweelingen, waarbij bleek
dat die zich niet zelden opsplit
sen in een advocaat voor de va
der en een advocaat voor de'
moeder. Ze kregen dan bijna
dezelfde ruzies als die zich tus
sen de ouders afspeelden."
De reden waarom Han en Els
uit elkaar gaan, is bewust vaag
gehouden, iets waarvoor de
schrijfster nog even heeft moe
ten knokken. „Sommige men
sen wilden weten waarom ze
tergamituur binnen handbereik
willen de sterke verhalen op
rijm makkelijk loskomen.
Van het een kwam het ander
gingen scheiden. Maar dan krijg
je al gauw de situatie van de
man die bijvoorbeeld alcoholist
is, waarna iedereen kan zeggen
dat het logisch is dat die vrouw
van hem af wil. Of iets vergelijk
baars, maar dan omgekeerd.
Volwassenen wilden een ac
ceptabele reden voorgeschoteld
krijgen, zodat kijkers begrip
konden hebben voor scheiding.
Daar wilde ik niet aan, want
daar gaat het hier niet over. Uit
onze gesprekken met jongeren
kwamen vooral hun angsten en
onzekerheden over de toekomst
naar voren. Veel kinderen ge
droegen zich als huwelijksma
kelaar en probeerden van alles
om hun vader en moeder bij el
kaar te houden. Maar ook al
hadden ze haarscherp in de ga
ten wat er zich tussen hun ou
ders afspeelde, ze konden niet
vertellen waarom hun vader en
moeder uit elkaar gingen. Het
echte probleem kunnen ze niet
bevatten. Dat kunnen ouders in
die fase zelf niet eens. Het ge
beurt gewoon en ik heb willen
laten zien wat kinderen dan
meemaken."
(Naar de sterren, naar de
maan, vanavond, 19.00-19.35
uur, Nederland 1)
in de Zeister bossen. Waarom
geen limerick-wedstrijd uitge
schreven als het clubhuis door
gaans een verzamelplaats is
WASSENAAR GPD
I1 appy X-mas',
de kerstsingle
JL. JL van Vanessa
lijkt een klapper. De exempla
ren vliegen de winkel uit. Het
idee werd geboren in augustus.
Vanessa: „Het was dertig gra
den, we lagen met z'n allen bij
het zwembad. Ik had al eens
voorgesteld om met kerst een
plaat te maken. We hebben im
mers die Stichting 'Elk kind op
schoolreis' opgericht, al zes jaar
geleden. Het leek mij een leuk
idee een plaat te maken, waar
van de opbrengst naar de stich
ting zou gaan."
„Opeens hoorde ik op de ra
dio John Lennon's 'Happy X-
Mas'. Ik kreeg een idee en zette
de radio harder. Nu is Hans een
ontzettende John Lennon-fan.
Voordat ik iets had gezegd, riep
hij: 'Je gaat toch niet John Len-
non coveren, hè? Dat is nog
nooit gedaan. Je moet daar van
af blijven.' Ik zei: 'Zal ik je nog
eens wat vertellen: ik ga het
doen met onze kinderen."
Vanessa is nu samen met
Constanza (17), Jordy (10),
Shanna (7) en Marvin (4) op de
cd te horen. Ze zijn ook te zien
in de clip, maar verder zullen zij
niet middels televisieoptredens
aan den volke worden getoond.
Vanessa: „Nee hoor, dan ben ik
net Adamo."
Weelderig
Vanessa zingt dus tóch weer.
Terwijl ze zich eerder had voor
genomen om min of meer een
punt achter haar zangcarrière te
zetten. „Ik was ook al een eigen
onderneming begonnen: 'Va
nessa Sound Productions.' Als
oudedagsvoorziening. We im
porteerden geluidsboxen uit
Schotland. En we deden het
goed met 34 man in dienst. De
zaak heb ik overgedaan aan het
personeel en hij loopt nog
steeds hartstikke coed."
voor zoveel creativiteit, bedacht
de clubbladredactie. Dat liet
Van Drongelen niet op zich zit
ten. „Toen ben ik echt aan de
gang gegaan", vertelt hij. „Ik
ben er 's avonds eens goed voor
gaan zitten en maakte er
prompt twaalf."
Al jaren had koesterde de nu
56-jarige Cees van Drongelen
latente interesse voor de light
verse, het pikante plezierge-
dicht. Vroeger in Delft, in de ja
ren vijftig op het Grotius-gym-
nasium placht Van Drongelen al
rijkelijk romantisch getinte stro
fen uit de dichtaderen te laten
vloeien. „Later kwam ik in de
boekhandel de fantastische li-
merii k-bijbel tegen. Daarin
stonden 2750 limericks. Steady-
aan ben ik me erin gaan verdie
pen en ontdekte de moeilijk
heidsgraad van het maken van
een limerick."
Rijmschema
Niet dat Cees van Drongelen
geneigd is zich jnet andermans
werk te bemoeien, daar is hij
een te beminnelijk mens voor.
Maar graag verwijst hij naar het
voorwoord van 'Een Golfende
Goeroe in Bombay...Daarin legt
hij omstandig uit waaraan de al
eeuwenoude, voor het eerst in
1820 in druk verschenen lime
rick zoal moet voldoen: „Zo is er
eerst het rijmschema. Dat gaat
van a a b b a. Dus de eerste, de
tweede en de vijfde regel moe
ten op elkaar rijmen en evenzo
de derde en vierde regel. Het
metrum de regelmaat waar
mee de klemtonen van woor
den en lettergrepen elkaar op
volgen is een zogenoemde
'dactylus', dus lang-kort-kort. In
de eerste regel moet bij voor
keur een plaatsnaam voorko
men, maar een eigennaam mag
ook. Omdat er sprake is van een
mop op rijm, moet er in de
laatste regel een 'pointe' aanwe
zig zijn, een wending die het
verhaaltje komisch maakt. Alli
teratie en/of binnenrijm zal de
limerick extra kwaliteit ver-
schaffen."(..)
Limericks te over heeft hij
verzameld in de loop der tijd.
's Nachts, in bed, begint het bij
hem bovenin te borrelen. Dan
krijgt hij de mooiste invallen.
Vandaar dat naast hem, op het
nachtkastje een blocnote gereed
ligt. Het slaapkamerlampje
knipt hij er niet eens voor aan.
Voor de zakenrelaties heeft
ze, vorig jaar, op het feest ter ere
van haar veertigste jaar, toch
nog maar eens gezongen. „Ook
om te bewijzen dat ik live zin
gen helemaal niet schuw. Al die
praatjes. Ik heb wel eens bezwa
ren gemaakt tegen live zingen.
Weet je waarom? Omdat er zo
iets bestond als het studiopro-
dukt Vanessa. Bij de opnamen
werd m'n stem opgeschroefd.
Zonder de middelen van de stu
dio was ik toch verplicht het
zelfde resultaat te behalen. Dat
was moeilijk. Ach, en eigenlijk
vind ik mijn stem, nu zeker,
meer geschikt voor ballads."
De kerstsingle lijkt een schot
in de roos. „Natuurlijk vinden
de kinderen het prachtig." Zoals
de kinderen, allemaal geadop
teerd en afkomstig uit kansarme
landen, alles fantastisch vinden
in hun nieuwe leven. Beseffen
ze in wat voor weelderige om
geving ze opgroeien? Vanessa:
„Nauwelijks, denk ik. Want hun
vriendjes en vriendinnetjes hier
in de buurt wonen bijna alle
maal zoals wij. Laatst logeerde
een van hen bij mijn schoon
moeder in Rotterdam. Die heeft
een mooi huis, maar dat kind
stond aan het begin van de
straat aan te bellen. Omdat hij
Van Drongelen noteert op de
tast, de hanepoten ontcijferen is
het probleem van de volgende
morgen.
Maar meer dan eens over
komt het Van Drongelen, dat hij
de slaap niet kan vatten. Hele
nachten doorleeft hij achter zijn
tekstverwerker, de ene na de
andere limerick floept dan op
zijn scherm en dikwijls tot wan
hoop van mevrouw Van Dron
gelen doet 'haar' Cees pas tegen
het ochtendgloren het licht uit.
Enig raffinement kan Van
Drongelen trouwens niet ont
zegd worden. Hoe maak je
mensen nieuwsgierig? Bijvoor
beeld door twee van de vijf
hoofdstukken met een speciale
omslag af te schermen voor le
zers van beneden de achttien
en voor de geestelijken en da
mes. die erotische versjes niet
comme il faat vinden. Wie wel
van de laatste hoofdstukken
kennis wil nemen, wordt door
Van Drongelen van harte uitge
nodigd de schaar ter hand te
De moeite loont, lees maar
Een golfend geleerde uit Heer-
de
Zocht een 'hole', maar hij vond
een verkeerde
Hij kwam bij een meid
Met veel capaciteit,
Die zijn stoktechniek hevig
waardeerde
Tussen kunst en kitsch moet
Een golfende Goeroe uit Bombay
liggen. Van Drongelen laat
die suggestie even op zich in
werken en zegt dan: „Een lime
rick maken is geen kunst, een li
merick maken is ook geen
kitsch, een limerick maken is
het bedrijven van kunstnijver
heid.".
Van Drongelen kondigt alvast
aan dat ergehs in april een
nieuwe bundel van zijn kunst
nijverheid op de markt ver
schijnt. „Een week of vier gele
den heb ik hier in Soest op
koopavond op verzoek van de
plaatselijke boekhandelaar een
nandtekeningsessie gehouden.
In een huis-aan-huisblad was
van tevoren een oproep ge
plaatst, waarin mensen werden
uitgenodigd een limerick te
schrijven. Eventueel zouden die
dan in mijn nieuwe boekje wor
den opgenomen. Meer dan de
helft ging over seks en erotiek.
Ik bedoel maar."
dacht dat de hele straat van
Vanessa probeert wel tegen
gas te geven. „Ik heb ze niet
aangenomen om ze in weelde
op te voeden. Ik probeer ze
vooral op te voeden tot sociaal
voelende mensen. Tot mensen
die iets over hebben voor een
ander. Want dan ben je in staat
om vriendschappen op te bou
wen. Dan pas heb je een echt
rijk leven."
„Dat geldt voor mezelf ook,
hoor. Ik geniet van het leven dat
we nu leiden. Ik ben blij dat ik
de kinderen veel kan bieden.
Maar als hier de zaak onver
hoopt in elkaar zou klappen, sta
ik morgen weer achter de toon
bank. Met een glimlach. Zo ben
ik immers zelf opgevoed. Mijn
ouders hadden zes horecazaken
in Kijkduin. Van 's morgens vijf
tot 's nachts één werken. We
hebben allemaal thuis mee
moeten werken. Maar het was
een warm huis. Dat wil ik die
kinderen ook weer bieden."
„Kinderen voelen dat op de
een of andere manier aan. Maar
je moet ze ook beschermen.
Vandaar dat ik het met de kerst
single wat betreft de kinderen
bij de clip houd."
Harry Mulisch in Vi
f Nederland:
„Stel dat een dem
tegen je zegt, je m
kiezen. Of we doei
alles weg, wat je ai
romans en verhalen hebt gesch
ven en we houden 'De ondekkit
van de hemel' over. Of 'De ont
dekking van de hemel' wordt v^
de aardbodem weggevaagd en
het andere mag blijven. Een
moeilijke keuze, maar ik denk d
ik voor 'De ontdekking van de h
mei' zou kiezen. Maar dan gaat
ook 'De aanslag weg' en het
'Zwarte Licht'. Het iseen immo
rele vraag van die demon."
Ryan van den Akker in VARA TV-
Magazine:
„Voorlopig heb ik bij het speler
'Cyrano' nog elke avond de kout
rillingen als om kwart over acht
het orkest begint en niet meer o
houdt voor kwart over elf. Het is
heerlijk om te zingen; als ik op
het toneel sta, stijg ik op en dai
heb ik Danny tegenover me, die
me met zijn aardse instelling w|
met beide benen op de grond
trekt. Maar af en toe sta ik dood
angsten uit of 't allemaal weer 2
lukken. Je kunt nooit zeggen:
vanavond doe ik het wat rustigej
aan, 't is gewoon topsport."
Christina Appelgate, alias Kelly li
'Married with Children' in Veronii
Ik ben een kind van detelevisj
Toen ik drie maanden was, kwa1
ik al op de buis, op mijn zevend
verdiende ik genoeg om een hu
te kunnen kopen en op mijn zes
tiende ben ik van school afgega
om me full-time op mijn carrièn
te kunnen storten. Ik ben het al
leen zat dat je steeds met een
kind-ster wordt vergeleken. Je
moet keihard werken om aan ro'
len te komen. Als je dat niet doi
lig je eruit zodra de eerste rimpt
op je gezicht verschijnen."
Jay Mclnerney, schrijver van het
boek 'Bright lights, big city' in Hu
mo:
„Een overdosis...Aids...het had
gekund. Maar ik heb besloten vj
mijn leven geen eenakter te ma
ken."
Mary-Lou van Steenis: „Ik weet
van mezelf dat ik heel afstandeli
kan zijn." foto»ai
Mary-Lou van Steenis in Revu:
•„Ik weet van mezelf dat ik heel 1
afstandelijk kan zijn. En heel erj
op mezelf, waardoor mensen de' j
ken dat ik arrogant ben. En dan
ga ik niet iedereen uitleggen dat
dit niet zo is." j
Robert ten Brink in Revu:
„Waar het programma toe leidt?
Je bedoelt op tv bij 'All you need
is love' een afspraakje maken,
trouwen, scheiden en bij 'Vinger
aan de pols' een kind krijgen?
Weet je wat ik denk? Het leidt hj
lemaal nergens toe."
Bennie Jolink in Panorama:
„We zien onszelf als een leger
met manschappen en materiaal.
Het zal wel zo zijn dat een en an
der agressief overkomt, maar da!
is het beslist niet. Vechtpartijen
komen tijdens de voorstelling bij
na niet voor. Je ziet wel 'ns gaste
die tot onder hun nagels getatoe
eerd zijn en dan kun je denken.-
Poeh, dat kan wel 'ns moeihjkhe
den geven, maar juist die gaan b
nummers als 'Hen
drik Haverkamp' en
'Mam, woar is mien
pils' héél leuk voorop
in de polonaise."
Zangeres Neneh Cher-
ry in Revu: ~W
„Ik wilde sexy en
sensueel overkomen
zonder meteen een
'mevrouwtje wijd
beens' te lijken."
IKON-dramaserie over uit elkaar gaan van ouders
IEMIEK HUYERMAN
Els en Han Hulshof tijdens een van hun vele n
Opbrengst plaat gaat naar Stichting yElk kind op schoolreis9
Vanessa met echtgenoot en hun vier geadopteerde kinderen.
Cees van Drongelen: „Ontkennen wat er in ons hoofd speelt is hypocriet'
archieffoto rob c. croes
