Nieuwe premier is
verrassing Jeltsin
Viktor Tsjemomirdin, een grijze gehaktbal in het Kremlin
Na 12 jaar eindelijk vrede in EI Salvador
Buitenland
Lega Nord boekt winst
bij verkiezingen Italië
fsraëiêtóetToUedTgSme Andrei Kozyrev jaagt collega's stuipen op het lijf
Meer doden Flores
Straf Franse machinist en conducteur
DINSDAG 15 DECEMBER 1992
'Jezus niet welkom in Duitsland'
bonn Als asielzoeker zou Jezus na het asielcompromis van de
Duitse regeringscoalitie en de SPD geen schijn van kans hebben
in Duitsland. Dit zei de SPD-politicus Werner Schuster gisteren
in Bonn waar de sociaaldemocratische partij zich opnieuw over
het asielvraagstuk beraadt. Bij de vlucht voor koning Herodes
konden Jezus en zijn ouders 2000 jaar geleden nog op een ezel
naar Egypte vluchten. „Vandaag zou hij al met een engel Duits1
land moeten binnenvliegen om nog een kleine kans te hebben,"
aldus Schuster. Volgens het veel bekritiseerde compromis heb
ben asielzoekers die vanuit een „veilig land" (zoals Israël) naar
Duitsland zijn gekomen, geen recht op asiel. Dat een joodse fa
milie in deze tijd van vreemdelingenhaat en racisme niet naar
Duitsland zou willen uitwijken liet Schuster overigens onbespro
ken.
Japanse minister: Buitenlanders lui
Tokyo De nieuwe Japanse minister van arbeid, Masakuni Mur
akami, heeft gezegd dat alle buitenlanders, uitgezonderd Duit
sers, lui zijn en dat hun economiën er daarom zo slecht voor
staan. Dat heeft het Japanse persbureau Kyodo gemeld. „Buiten
landers werken niet. Daarom raken zij economisch zo ver achter
bij Japan en Duitsland", aldus Murakami.
Russen sneller terug uit ex-DDR
moskou Rusland trekt zijn troepen zes maanden eerder uit de
voormalige DDR terug dan eerder was afgesproken. Volgens
nieuwe afspraken die Moskou en Bonn hebben gemaakt zullen
alle troepen van de voormalige Sovjetunie uiterlijk 30 juni 1994
zijn vertrokken. In ruil daarvoor zullen de Russen 550 miljoen
extra steun van de Duitsers ontvangen.
Coupplegers Rusland vrijgelaten
moskou Vier deelnemers aan de mislukte coup tegen de toen
malige Sovjet-president Gorbatsjov zijn gisteren vrijgelaten na
dat zij hadden beloofd Moskou niet te zullen verlaten. De func
tionarissen onder wie Anatoli Loekjanov, voorzitter van de
Opperste Sovjet werden vrijgelaten om gezondheidsredenen,
maar ook omdat het onderzoek naar de staatsgreep is voltooid
en vastgesteld is dat zij geen officiële leden zijn geweest van het
uit acht mensen bestaande Staatscomité voor de Staat van Be
leg, dat in de zomer van 1991 tijdelijk de macht overnam.
Malawische dissident veroordeeld
harare* De Malawische dissident Chafukwa Chihana is gisteren
wegens opruiing tot twee jaar gevangenisstraf veroordeeld. De
62-jarige Chihana is een van de leiders van de pro-democrati
sche oppositie in Malawi. Hij werd veroordeeld wegens het in
voeren en in bezit hebben van een opruiend document. Chiha
na werd vrijgesproken op een derde beschuldiging dat hij de
openbare veiligheid in gevaar zou hebben gebracht. Chihana's
advocaten hebben beroep aangetekend.
Nog geen premier in Ierland
dublin* Het Ierse parlement is er gisteren niet in geslaagd een
premier te kiezen. De Déil verwierp de kandidatuur van de de
missionaire minister-president Albert Reynolds, wiens partij
Fianna Fail flink verlies had geleden bij de vervroegde verkiezin
gen op 25 november. De Déil verwierp eveneens de kandidatuur
van John Bruton van Fine Gael en Dick Spring van Labour. Geen
van de partijen kan op eigen kracht rekenen op een meerder
heid.
Duitse postminister stapt op
berlijn» De Duitse minister van post en telecommunicatie,
Christian Schwarz-Schilling, heeft na een knallende ruzie met
kanselier Helmut Kohl zijn ontslag genomen. Hij is boos over de
terughoudende Duitse houding in de burgeroorlog op de Bal
kan.
Opnieuw verlies 'oude'partijen
rome«gpd-a
Lega Nord kraait opnieuw vic
torie, dit keer samen met de fas
cistische MSI en La Rete, de
nieuwe partij van ex-burge
meester van Palermo, Leoluca
Orlando. Het protest wint, ter
wijl de aftakeling van de rege
ringspartijen in-een hoog tem
po, zelfs in Zuid-Italië, voort
snelt. Dat is de balans van de
tussentijdse verkiezingen, die
plaatshadden in 55 Italiaanse
steden.
De afgelopen twee dagen gin
gen nog geen miljoen Italianen
naar de stembus, maar de ver
kiezingen vormen een uiterst
belangrijke test voor de natio
nale politiek. Bij de parlements
verkiezingen van 5 april verlo
ren de oude partijen ai aanzien
lijk, maar dat was nog voor de
explosie van corruptie- en ma-
fiaschandalen.
De vraag was hoeveel Umber-
to Bossi in de 'Lega-steden' Va-
rese en Monza zou winnen ten
koste van de regeringspartijen
DC (christen-democraten) en
PSI (socialisten) en of deze par
tijen in Zuid-Italië, met name in
de stad Reggio Calabrië, hun
positie, die stoelt op samenwer-
idng met de maffia, zouden we
ten te consolideren.
Nadat vrijwel alle stemmen
waren geteld stond de Lega
Nord, omgerekend naar lande
lijk gemiddelde op 14,5 procent.
Dat is meer dan drie keer zoveel
dan de 4,3 procent die de Lega
bij de vorige lokale verkiezingen
behaalde.
In Noord-Italie reikte de partij
het hoogst. In Varese behaalde
de Lega 37 procent, in Monza
32 procent. In de zuidelijke stad
Reggio di Calabria won de neo-
fascistische MSI, de Italiaanse
Sociale beweging, spectaculair;
van 9,9 naar 15,9 procent. De
christen-democratische DC
zakte daar 15,6 procent tot 14,1
procent..
„Het is een grote overwin
ning, die politieke gevolgen zal
hebben, tot op landelijk niveau.
De traditionele partijen zijn be
trokken in corruptieschandalen
en verliezen hun legitimiteit.
Het roept
nieuwe algemene verkiezinin-
gen", zei de leider van de Lega
Nord Umberto Bossi.
moskou hans geleunse
Viktor wie? Velen van de duizend
Volksafgevaardigden in het Kremlin
hadden het er gisteren moeilijk mee.
Maar ja, Viktor Tsjemomirdin werd
door president Jeltsin als premier voor
gesteld. En voorzitter Chasboelatov zei
dat er moest worden gestemd en niet
gediscussieerd. Dus kreeg kameraad
Tsjemomirdin 721 stemmen en werd
regeringsleider.
Veel liever had de Congresmeerderheid
gestemd voor andere kandidaten die
Jeltsin waren voorgesteld. Vice-presi
dent Aleksandr Roetskoi bijvoorbeeld.
Of vice-premier Georgi Chizja. Man
nen die er geen geheim van maken dat
Gaidar met zijn 'schoktherapie' het
grote Rusland niet naar de markteco
nomie voert, maar in diepe ellende
stort.
Maar Jeltsin bakte het Congres een
poets. Met welwillende medewerking
van de man die hem gedurende twee
weken tragi-komisch Volkstoneel zo
dwars had gezeten: parlementsvoorzit
ter Chasboelatov. Jeltsin liet met veel
drama zijn oogappel Gaidar, 'die ge
woon erg slimme man', de garantie
voor radicale hervormingen, vallen. In
ruil presenteerde hij de afgevaardigden
niet het patriottische macho-type
waarop ze hadden gehoopt. Nee, het
werd een grijze gehaktbal.
Tsjemomirdin is grijsharig, kort van lijf
en een beetje rond. Hij behoort tot de
politici die geen emoties oproepen.
Een harde werker, slimme man. Ie
mand die het olievak in de praktijk
heeft geleerd: fitter, machinist, opera
tor, Tsernomirdin is het allemaal ge
weest.
Het lidmaatschap van de Communisti
sche Partij leverde hem meer op. Van
partij-instructeur, zo'n kameraad die
z'n collega's op het werk lastig viel met
gezeur over de verworvenheden van
het socialisme, tot partij-ambtenaar in
het 'ministerie' van het Centraal Comi
té. Met de partijpromoties klom Tsjer-
nomirdin ook op in het bedrijfsleven.
In 1973 werd hij al directeur van een
gasbedrijf in Orenburg. Zo haalde hij
onder Brezjnjev de subtop: ondermi
nister voor de gasindustrie. En van
1985 tot 1989 was hij onder Gor-
batsjovs premier Ryzjkov minister voor
de gasindustrie. In die laatste functie
leerde Tsjemomirdin de waarde van
privatisering kennen. Want Ryzjkov
veranderde het staatsgasbedrijf in een
'aandeelhoudersmaatschappij'. De
staat bleef uiteraard de baas, want ei
genaar van de meeste aandelen. En
Tsjemomirdin werd van dit bedrijf, Ga
zprom, directeur.
Zoals Tsjemomirdin zijn er velen. Ze
worden door de radicale politici ge
haat. Ze behoorden tot de communis
tische elite en hebben dankzij hun in
formele netwerk, de relaties in het
machtige militair-industriele complex,
hun topposities behouden.
De radicaal-democratische Volksafge
vaardigde Gleb Jakoenin schuimbekte
gisteren dan ook dat Tsjernomirdins
benoeming een 'catastrofe' was. In Ja-
koenins kamp weet men het nu zeker:
Jeltsin is door de knieën voor het mili
tair-industrieel complex, er moet nu
oppositie tegen de president worden
gevoerd.
Toch is de echte ramp voor Rusland
niet dat Jegor Gaidar nu door de
hoofduitgang van het kabinet is ver
dwenen (en ongetwijfeld weer door
een achterdeurtje binnenkomt als pre
sidentieel adviseur). Gaidar had, onder
druk van de oppositie maar meer nog
onder het gewicht van een maatschap
pij die het allemaal niet meer kon ver
werken, al heel wat water bij zijn
schoktherapie moeten doen.
Evenmin is het een ramp dat Tsjemo
mirdin de functie van Gaidar heeft
overgenomen. De nieuwe premier is er
de man niet naar om veel overhoop te
gaan halen. Hij zal aan de veilige kant
blijven, met een grotere rol voor de
staat in de economie dan Gaidar en
westerse schoktherapeuten voor wen
selijk houden.
De grote bedreiging voor Rusland is
dat de op het Congres ingezette
machtsstrijd onverminderd doorgaat,
tot in april het ontwerp voor een nieu
we Grondwet er is en per referendum
aan het volk kan worden voorgelegd.
President Boris Jeltsin had al veel steun
moeten toezeggen aan de baasjes in
Ruslands autonome republieken en re
gio. Hij staat nu ook dik in het krijt bij
de 'sterke arm' van de regering: defen
sie, staatsveiligheid, binnenlandse za
ken.
Jeltsin heeft op dit Volkscongres defini
tief een einde gemaakt aan het sprook
je van de onaantastbare, want door hei
gehele volk gekozen presideni
Nauwelijks verkozen tot premier van Rusland verrichtte Viktor Tsjemomirdin (links) gisteren zijn eerste offi
ciële daad: hij haalde de Duitse kanselier Kohl af op het vliegveld van Moskou. Kohl brengt een tweedaags
bezoek aan Rusland. Vandaag praat hij met president Jeltsin. foto dpa
De Russische regering zal ingrijpend worden gewijzigd,
nadat president Jeltsin en het parlement gisteren bij ver
rassing vice-premier Viktor Tsjemomirdin tot regerings
leider promoveerden. Waarnemend premier Gaidar heeft
verklaard dat hij geen deel wil uitmaken van het nieuwe
kabinet.
Kort daarvoor had Jeltsin het
Volkscongres verrast door Gai
dar te laten vallen en Tsjemo
mirdin te nomineren. Gaidar,
Tsjemomirdin en de secretaris
van de presidentiële Veilig
heidsraad Joeri Skokov kregen
bij een 'peiling' onder het Con
gres van vijf door Jeltsin voorge
stelde kandidaten de meeste
steun.
Jeltsin liet duidelijk blijken dat
Tsjemomirdin tweede keuze
was. „Ik blijf me verbonden
voelen met Gaidar." Volgens
moskou hans geleunse
correspondent
Volgens Tsjemomirdin, in de
regering Gaidar verantwoorde
lijk voor het energiebeleid, zal
de nieuwe regering de econo
mische hervormingen van het
kabinet-Gaidar in grote lijnen
voortzetten. „Maar ze moeten
worden verdiept. De bevolking
mag er niet door aan de bedel
staf raken", aldus de nieuwe re
geringsleider gisteren tegen het
Volkscongres.
zijn woordvoerder Kostikov
heeft Jeltsin door Tsjemomirdin
voor te dragen „erger voorko
men". Door de samenwerking
van centrum-afgevaardigden en
uiterst-rechts dreigde Jeltsin te
worden opgescheept met een
premier die de hervormingen
pas echt een halt zou toeroe
pen.
Tsjemomirdin had de steun van
de afgevaardigden die verwant
zijn aan de partijen uit de Bur
ger Unie. De ex-communisti
sche apparatsjik werd in juni
onder druk van de oppositie
met een aantal andere 'gema
tigden' aan het kabinet-Gaidar
toegevoegd. Als 'oliebaas' heeft
hij zich in de regering met suc
ces verzet tegen snelle vrijlating
van de olieprijzen of verhoging
daarvan tot wereldmarktniveau
STOCKHOLM-HAARLEM ANP
JERUZALEM. AD
correspondent Wat gebeurt er met Andrei Kozyrev?
De positie van de Russische minister
Een recente enquête die Iaat zien dat een groot van buitenlandse zaken staat op het
deel van de Israëlische bevolking racistische idee- spel, na de benoeming van de oud
en erop nahoudt, deugt niet. Dat heeft de parle- communist Tsjemomirdin tot nieu-
mentscommissie van onderwijs gisteren met we premier. Kozyrev staat wegens
meerderheid van stemmen besloten. zijn pro-westerse koers onder zware
De enquête was uitgevoerd op initiatief van kritiek van het Volkscongres,
commissievoorzitter Avraham Burg (Arbeid). In wat mogelijk zijn laatste optre-
Burg verklaarde vorige week naar aanleiding van den op wereldniveau is geweest,
de uitslag dat de situatie in Israël overeenkom-
sten vertoont met die in Duitsland. Die uitspraak
leidde tot grote consternatie, vooral bij de rechtse
oppositie.
De meerderheid van de commissie stelde giste
ren vast dat de situatie in Duitsland onder geen
omstandigheid mag worden vergeleken met die
in Israël. De commissieleden vinden het opinie
onderzoek niet voldoende representatief en niet
professioneel uitgevoerd.
Uit het omstreden onderzoek blijkt onder meer
dat ongeveer éénderde van de Israëli's geweldsge-
bruik tegen willekeurige Arabieren goedkeurt na
een terreuraanslag tegen joden. Ongeveer veertig
procent wil dat in Israël wonende Arabieren on
der druk worden gezet om het land te verlaten.
joeg Kozyrev gisteren zijn buiten
landse collega's de stuipen op het lijf
met een bizarre grap. Hij sprak de
bijeenkomst van de Conferentie
voor Veiligheid en Samenwerking in
Europa (CVSE) in Stockholm toe in
onvervalste Koude Oorlog-taal. Als
zijn beruchte voorganger Andrei
Gromyko in diens beste jaren trok
Kozyrev van leer tegen het verdor
ven Westen.
„De grenzen aan de toenadering
van Rusland tot het Westen zijn be
reikt, de sancties tegen romp-Joego-
slavië dienen te worden opgeheven,
de NAVO en de WEU moeten hun
invloed in de voormalige Sovjetunie
beperken en Servië kan rekenen op
de steun van Groot-Rusland", aldus
Kozyrev. Pas na drie kwartier zei hij
dat hij alleen maar had willen waar
schuwen voor wat er zou gebeuren
bij een wisseling van de wacht in
Moskou.
„Ik was verbijsterd", zo zei de
Duitse minister Klaus Kinkel, naar
aanleiding van Kozyrev's uitlatin
gen. Zijn Amerikaanse collega Law
rence Eagleburger stapte na het in
cident op de Russische minister af
met de mededeling dat een dergelijk
optreden zijn gezondheid Eagle
burger is astmapatient niet ten
goede komt.
JAKARTA AFP-DPA-Rtr
Het dodental van de aardbeving op het Indonesi
sche eiland Flores blijft oplopen. Volgens de
plaatselijke autoriteiten is het aantal doden geste
gen tot boven de tweeduizend. Dat gebeurde na
dat duidelijk was geworden dat op het eiland Babi
zeshonderd mensen zijn omgekomen. Op Flores
en andere eilanden waren gisteren nog naschok
ken te voelen.
Een vloedgolf overspoelde het kleine eiland,
waar nog 130 mensen worden vermist. Babi was
„korte tijd volledig ondergedompeld", aldus een
ooggetuige. De aardbeving die Flores en omlig
gende eilanden zaterdag trof, heeft ook tiendui-
discussie op over zenden mensen dakloos gemaakt. Het gaat om de
zwaarste aardschok van deze eeuw in het gebied.
De beving veroorzaakte een vloedgolf van 25 me
ter hoog.
Staking bij spoorwegen na veroordeling rechtbank
PARUS* AFP-DPA-Rtr
Het treinverkeer in Frankrijk is van
daag ernstig verstoord door een blik
semactie van Franse spoorwegwer
kers. Zij zijn woedend over het vonnis
dat een rechtbank gisteren uitsprak
tegen een conducteur en machinist
die betrokken waren bij een zwaar
treinongeluk in 1988. Ook de interna
tionale treinen uit Nederland strand
den in Brussel. De staking duurt tot
morgenochtend.
Spoorwegvakbonden en familiele
den van slachtoffers hebben geprotes
teerd tegen de vonnissen en zeggen
dat de leiding van de spoorwegen die
zij de werkelijke schuldigen van het
ongeluk achten, ongestraft blijven.
Het ongeluk op het Gare de Lyon,
waarbij 56 mensen om het leven kwa
men en 55 mensen gewond raakten,
was het gevolg van een reeks ongeluk
kige omstandigheden en fouten. De
keten van gebeurtenissen werd in
werking gezet toen een 25-jarige
vrouw aan de noodrem trok toen zij
vergeten was bijtijds op een station
uit te stappen. Wegens het ongerecht
vaardigde gebruik van de noodrem
veroordeelde de rechtbank haar tot
een boete van 1.000 franc.
De bestuurder van de forensentrein
Melun-Parijs vergat na de noodstop
de remmen van de trein opnieuw in
werking te stellen, toen hij weer ging
rijden. Dat feit is volgens de recht
bank „niet te verontschuldigen". De
trein raasde vervolgens met een snel
heid van 70 kilometer per uur het sta
tion binnen en botste daar op een
wachtende trein. Deze trein had reeds
enkele minuten eerder behoren te
vertrekken, maar wachtte op een con
ducteur die te laat was. Diens verza
ken kwam praktisch neer op dood
slag, aldus de rechtbank!
De machinist werd veroordeeld tot
vier jaar cel, waarvan een half jaar on
voorwaardelijk. De conducteur kreeg
twee jaar voorwaardelijke gevangenis
straf. De rechtbank kende hoge scha
devergoedingen toe aan mensen die
verwondingen opliepen.
SAN SALVADOR ANP
Kindsoldaatjes In het leger van het FMLN leverden gisteren hun wapens in, want de oorlog in El Salvador is
officieel voorbij. foto reuter
Salvadoranen die de waarheid willen weten over
de 'vuile oorlog' in hun land hebben hun hoop ge
vestigd op de zogenaamde commissie van waar
heid. Deze commissie van drie mensen, ingesteld
door de Verenigde Naties, zal op korte termijn een
rapport uitbrengen over de schendingen van men
senrechten in El Salvador in de afgelopen twaalf
jaar.
El Salvador viert vandaag officieel het begin van
de vrede. Vanmorgen liepjfiet staakt-het-vuren af.
dat de rechtse regering en het linkse bevrijdings
front Farabundo Marti Liberation National
(FMLN) begin dit jaar sloten. Na de opheffing van
de anti-terreurbrigade Atlacatl vorige week, vol
tooide het FMLN gisteren de debomilisatie van
het verzetsleger. Secretaris-generaal Boutros Ghali
van de Verenigde Naties arriveerde vanmorgen in
San Salvador voor de viering van het einde van
twaalf jaar burgeroorlog.
De commissie van waarheid bestaat uit de voor
malige Colombiaanse president Belisario Betan-
cur, de Venezolaanse oud-minister van buiten
landse zaken Reinaldo Fiqueredo en de vroegen?
voorzitter van het Amerikaanse Hof voor Mensen
rechten, Thomas Buergenthal. Zij onderzoeken
enkele spectaculaire zaken, waarbij militairen van
het Salvadoraanse leger en door militairen ge
steunde rechtse doodseskaders waren betrokken.
De meest in het oog vallende misdaden zijn de
moord op de rooms-katholieke aartsbisschop Os
car Romero (maart 1980), het bloedbad aan de oe
vers van de rivier Sumpul (mei 1980), de moord
op vier Amerikaanse nonnen (december 1980), de
slachting in het kanton El Junquillo (maart 1981),
de moord op vier IKON-journalistcn (maart 1982)
de massamoord in het dorpje El Mozote en de
moord op zes jezuïten, hun huishoudster en haar
dochter in 1989. Bij de rivier Sumpul werden vol
gens het FMLN 600 boeren door het leger gedood.
In El Junquillo vermoordden 70 militairen evenzo
veel boeren.
Het huiveringwekkendste voorbeeld van de
wreedheid van de burgeroorlog in El Salvador is
waarschijnlijk het bloedbad van El Mozote in het
departement Morazon geweest. Volgens organisa
ties voor de mensenrechten doodde het beruchte
elitebataljon Atlacatl, getraind door Amerikaanse
groene baretten, in dit dorpje zo'n duizend bur
gers. De militairen van het bataljon beschouwden
alle inwoners van het gehucht en enkele nabij ge
legen dorpen als sympathisanten van het linkse
verzet. Verkrachtend, martelend, moordend lieten
ze in een tijdsbestek van drie dagen een spoor van
dood en verderf achter. Slechts enkele inwoners
overleefden de slachting van het bataljon, dat
zichzelf de „engelen van de hel" noemde.
