Triomf van totale inhoudsloosheid Belegen romantiek bij Bleijenberg Hommage aan Lucebert Luther Allisson biedt meerwaarde Cultuur&Kunst ZATERDAG 5 DECEMBER 1992 ANNEMtEK RUYGROK (chef) JAN RIJSDAM saswa STOEHNGA Tekenaar Ruud Bruijn springlevend krommenie Tekenaar Ruud Bruijn kan er smakelijk om lachen. In de jeugdboekenrubriek van afgelopen donderdag werd bij de bespreking van de Ploegsma-uitgave 'Alle verhalen van Astrid Lindgren' vermeld dat een deel van de illustraties was ge maakt door 'de onlangs helaas overleden tekenaar Ruud Bruijn'. Er is echter sprake van een betreurenswaardige naamsverwisse ling. Eind oktober overleed de Amstelveense tekenaar Rolf de Bruin. Ruud Bruijn vierde gisteren in Krommenie gezond en wel zijn 35-ste verjaardag. Kunstraad positief over fonds den haag De Raad voor de Kunst is het in grote lijnen eens met de plannen voor het Mondriaanfonds van minister D'Anco- na (Cultuur). Het Mondriaanfonds moet in plaats van het mi nisterie subsidies gaan verlenen voor kortdurende activiteiten op de terreinen beeldende kunst en vormgeving. Het moet ook de rentesubsidieregeling voor galeries gaan verzorgen. Het fonds zal ook een aantal adviestaken van de Raad voor de Kunst over nemen. De Raad voor de Kunst meent dat het Mondriaanfonds doelmatiger kan werken dan het ministerie. Het zou bovendien een meer alerte rol kunnen spelen in de kunstwereld dan het ad viesorgaan zelf. Wijziging openingstijden schouwburg leiden In verband met de feestdagen is de kassa van de Leidse schouwburg gesloten op vrijdag 25 en zaterdag 26 december en op 1 januari. Van maandag 28 december tot en met donderdag 31 december zijn de openingstijden van 10.00 tot 12.00 uur. Dan is de schouwburg ook bereikbaar voor telefonische gen. Denker op reis parus Auguste Rodins vermaarde sculptuur 'De denker' (Le Pen- seur) gaat voor het eerst van zijn leven op reis. Volgend jaar zal het beeld het Rodin-museum in Parijs tijdelijk verruilen voor een bezoek aan China en Taiwan. Daar wordt een grote overzichtstentoonstel ling over Rodin gehouden. foto *ap Jejf Koons amuseert met lege banaliteit Het aandoenlijk varkentje met de groene strik dat met zijn snuit in de grond wroet, omringd door drie kinderen van wie twee met vleugels, ach, het hééft nog wel iets als je het beeld afzonderlijk ziet. Het staat nu wat verloren in één van de zalen tussen al het andere werk van Jeff Koons op de door Stedelijk-directeur Wim Beeren nu al „historisch" genoemde tentoonstelling. Wie daaraan twijfelt, moet nog maar een jaar of tien wachten want dan zal iedereen er van overtuigd zijn, zo zei hij tijdens de presentatie van de expositie. amsterdam henk meutgeert De redenering van Beeren lijkt verdacht veel op die van Peter Schjeldahl in de catalogus waar op het rose hoofd van Koons in close-up prijkt. Schjeldahl be kent het werk van Koons eerst niet zo goed gesnapt te hebben, net zoals nu 'de gemakzuchtige professionals uit de kunstwe reld' dat niet kunnen of willen. Want die professionals hebben de waan 'het patent te hebben op inzicht en begrip', zo schrijft hij. Nee, dan Schjeldahl, hij be grijpt Koons wel en werpt zich op als fan en beschermer, als Ie mand die het licht wèl heeft ge zien. Om de kunstenaar en zijn kunst te begrijpen moet je een ingewijde zijn, een houding die Schjeldahl gemeen heeft met de volgelingen van Baghwan of Lou de Palingboer. Hoe je het ook bekijkt, Koons gebruikte en gebruikt de moge lijkheden die de media hem ge ven gewiekst. Het is geen toeval dat een van zijn beelden Mi chael Jackson met zijn aap Bub bles voorstelt en dat een artikel in de catalogus Sympathy for the Devil', naar een nummer van de Rolling Stones, heet. Zo kan het ook bijna geen toeval zijn dat het succes van Koons midden jaren tachtig be gon ten tijde van de top van het Amerikaanse yuppiedom. De kunstenaar zelf handelde een tijdje in aandelen voordat hij zijn zorgvuldig uitgekiende kunsthandel begon. Basketballen in een aquari um, een rijtje stofzuigers in een vitrine, kort daarop een in roestvrij staal uitgevoerd op- blaaskonijn om hierna te belan den bij zijn door Europese houtsnijders uitgevoerde hou ten varkentjes en hondjes en zijn beroemde verbintenis met pornoster Ilona 'Cicciolina' Staller (in een informatiebulle tin van het Stedelijk ook 'politi ca' genoemd). Die relatie zorgde voor een reeks, soms nogal kuise, beel den en foto's van het paar ter wijl het de liefde bedrijft op idyllische plekjes bezaaid met bloemen, maar mondde uit in fotoseries die niet onderdoen voor die uit pornoboekjes. Om zo n zorgvuldig geplande carrière te doen slagen, daar zijn galeriehouders, critici en museumdirecteuren voor no dig. In het New York van de ja ren tachtig, waar de slogan 'anything goes' opgeld deed was die eerste soort snel gevon den, de rest volgde. Kama Sutra Het is duidelijk dat degenen die zich opwerpen als fan van Koons (een betere omschrijving is eigenlijk niet te vinden) tegen de platte porno uit zijn serie 'Made in Heaven' oplopen. Ook al doet Koons in een aantal fo to's van het echtpaar een be roep op de kunstgeschiedenis door ze 'Manet' te noemen, de sterk vergote beelden die nu aan de wand hangen in het Ste delijk, zijn vergelijkbaar met fo to's in goedkope pomolectuur. Koonsliefhebber Peter Het Is geen toeval dat een van Jeff Koons' beelden Michael Jackson met zijn aap Bubbles voorstelt. Schjeldahl doet ze in de catalo gus af als kunstwerken met 'te weinig présence' om daama de loftrompet te steken over de metershoge hond van bloemen, 'Puppy', die Koons dit jaar voor het slot in het Duitse Arolsen plaatste. Een plaats dichtbij Kassei waar op dat moment de Documenta werd gehouden en het plaatsen van de bloemen- hond was een provocatie. Een veelbejubeld project, overdon derend van onbenullig- en kit scherigheid. Slechts weinigen die het beest hebben gezien zullen weten dat er in het niet eens zo ver van Arolsen verwij derde Bad Harzburg al jaren een beest van bloemen op het stadsplein staat. Inmiddels heeft Koons een nieuwe serie van hondjes en poedels in hout laten uitwerken waarover een copyright-rechtszaak dreigt. Kitsch of kunst, echt of na maak. charlatan of kunstenaar; het zijn vragen die zich bij de rondgang in de zalen in het Ste delijk steeds weer opdringen. Hier staat een in roestvrij staal uitgevoerd borstbeeld van Bob Hope te glimmen, daar een ker- misbeeld van blonde vrouw die Pink Panther omhelst, of een vaas met felgekleurde bloemen en een glazen beeld van het co pulerende paar Koons/Staller in een van de houdingen uit de Kama Sutra. Vragen naar inhoud, zin of bedoeling in het werk van Koons zijn zinloos. Hij amu seert met totale inhoudsloos heid, hij verleidt het publiek met spiegels en kralen, vult de museumzalen met de leegte van de banaliteit die volgens hemzelf 'onze redding' kan be tekenen. Ieder volk krijgt de po litici die het verdient en elk tijd perk krijgt de kunst die het ver dient. Op dus naar het Stedelijk, leve Jeff Koons! Overzichtstentoonstelling van werk van JefT Koons tot 4 januari in het Stedelijk Muse um Amsterdam, openingstij den: dagelijks van 11.00-17.00 uur, Nieuwjaarsdag gesloten; catalogus in kleur. beeldende kunst Visser-Dunne, te zien t/m 31 december, van 9.00-18 00 uur, eerste zon de maand 12.00-17.1 113, Let Kan het romantische verlangen naar een wereld van mooie plaatjes het winnen van helder verstand en goede smaak? Met visionaire beelden van een ver verleden probeert Julia Visser van Dunne een fantasiewereld in stand te houden die schril contrasteert met de werkelijk heid. Pastelkleurige luchten, witte zwanen en prinsen zijn de obli gate ingrediënten van talloze sprookjesachtige taferelen vol belegen romantiek en senti mentaliteit. Deze vlucht uit de werkelijkheid met de diepgang van een kasteelroman verbaast zeer, maar bekoort allerminst. Een kritische keuze is voor een galerie een voorwaarde voor het vestigen of behouden van een reputatie, al bestaat bij een soe pel expositiebeleid natuurlijk de kans op grote verschillen in kwaliteit. De expositie van Julia Visser kwam tot stand op verzoek van klanten van Bleijenberg. Maar een hoog democratisch gehalte garandeert niet vanzelfsprekend de weerspiegeling van een diep artistiek of eigentijds bewust zijn. Toch betekende deze ten toonstelling al bij het begin een groot verkoopsucces. Het aantal rode stippen en lovende reac ties in het gastenboek ten spijt, is het enthousiasme moeilijk te delen. Afgezien van enkele onver bloemd realistische stillevens, overheersen onder de ruim twintig schilderijen en aquarel len de mythologische voorstel lingen en sprookjes. Julia Visser voert Griekse goden en helden ten tonele en schuwt niet in de fantasie ontstane sentimentali teit, ideale liefdesparen en blo zende, naakte kindertjes af te beelden. In weinig werken weet Visser een overtuigend beeld op te roepen. Sommige stukken lij den onder een overdaad aan fi guren met een onduidelijke functie in het verhaal. Zo oe- staat 'De fontein' uit allerlei epi soden die fragmentarisch bij eengebracht zijn in een gotisch bouwsel. De weinig suggestieve titel ontkent het gebruik van overbekende symboliek. In dit visioen herinneren de ringen, de roos en de sleutel het meest aan de valse romantiek die thuishoort ln flutromans. Met de korte titels preten deert Visser niet dat het verhaal eenduidig is. Helaas werkt de ruimte voor interpretatie zelden aanstekelijk of inspirerend. Wegdromen in fantasieën is soms moeilijker dan je denkt. De dichter Lucebert, aanvanke lijk bekend als de Keizer der Vijftigers, heeft niet te klagen over internationale erkenning. De schrijver en beeldend kun stenaar staat donderdag 10 de cember in de schijnwerpers van Kunstkring de Burcht. Dan houdt C.W. van de Wate ring, gepromoveerd op de poë zie van Lucebert, een inleiding. Daama toont een film van Jo- han van der Keuken Lucebert in zijn atelier, naar het schijnt meer geïnteresseerd in het pro ces van het schilderen dan in het resultaat. De dichter Ton van Deel ten slotte zal aan de hand van dia's ingaan op het verband tussen Luceberts beel dend werk en zijn poëzie. De 'Hommage aan Lucebert' is in Sociëteit de Burcht, Burg- steeg 14, Leiden, aanvang 20.15 uur. Kaarten zijn verkrijgbaar bij de boekhandels Kooyker, De Kier en Zandvliet. Naar Spanje Bel voor gratis huurtaxatic van uw woning Tel. 071-322211 ACHTERGROND AMSTERDAM ERIC VAN DER VELDEN 'Door risico's te nemen spannender toneel' Donderdag concert in Leiden Gerrit Korthals Altes, zakelijk leider van To neelgroep Amsterdam, proeft een nare on dertoon in de kamervragen die de CDA-er Van der Heijden over het toegenomen aan tal afgelastingen van toneelprodukties aan de cultuurminister heeft gesteld. „Een on dertoon in de trant van: 'Bij het Nederland se toneel doen ze maar wat. Daar leggen ze bij het minste of geringste het moede artis tieke hoofd in de schoot. Daar beginnen ze aan een produktie zonder dat ze zelf nog weten waar het naar toe moet'. Maar dat is de werkelijkheid niet." Als antwoord op de vragen van Van der Heijden liet minister d'Ancona (wvc) weten dat zij geen moeite heeft met het feit dat er dit theaterseizoen al 795.000 gulden is uit gegeven aan toneelvoorstellingen die het niet tot een première hebben gebracht. Werkelijk gerustgesteld toont Korthals Altes zich niet met dit ministeriële begrip voor de risico's van het artistieke ondernemer schap. „De vragen van Van der Heijden komen niet uit de lucht vallen. Ze hebben te maken met de gerezen opvattingen over publieks participatie waartoe d'Ancona zelf met het recente kunstenplan de belangrijkste aan zet heeft gegeven. De minister heeft de Ka mer kunnen overtuigen dat gezelschappen voor meer eigen inkomsten moeten zorgen. Logisch dus dat die zelfde Kamer nu met argusogen kijkt of die inkomsten inderdaad wel worden gehaald." Ook Helga van Bemmel, zakelijk leider van Theater van het Oosten» is bang dat de vra gen van Van der Heijden 'heel erg' te ma geneer van der Heijden zou eens moe ten meemaken hoe ingrijpend voor ons een beslissing is om een theaterproduk- tie af te gelasten. Hoe zwaar de klap aankomt als blijkt dat je Ideeën niet wer ken, dat al die krachtinspanningen tot niets hebben geleid". ken hebben met d'Ancona's eigen beleid. „Met de opdracht om voor meer eigen in komsten te zorgen, duwt de minister het gesubsidieerde toneel steeds meer in de richting van het commerciële repertoire. Ik blijf van mening dat je gesubsidieerd wordt om risico's te nemen, om dat repertoire te spelen dat anders ongespeeld blijft." Zowel Theater van het Oosten als Toneel groep Amsterdam hebben dit seizoen een produktie om artistieke redenen moeten af gelasten. Toren van Kaneel' had een eigen montagevoorstelling van Gerardjan Rijn- ders moeten worden. Leonard Frank liep bij Theater van het Oosten stuk op 'Joshua Kalb', een zelden gespeeld drama over het joodse chassidische milieu uit de jaren der tig. In hoeverre hebben beide gezelschap pen het ongeluk over zichzelf afgeroepen? Brengt de keuze voor vrijwel vergeten of nooit eerder gespeeld stukken niet heel wat meer risico's met zich mee dan het spelen van erkende klassiekers? Volgens Jaap Jong, directeur van de Vereni ging van Nederlandse Toneelgezelschappen (VNT), bestaat er inderdaad een relatie tus sen het toegenomen aantal afgelastingen en een trend in repertoirekeuze. „Meer dan vroeger geven de artistieke leidingen toe aan de uitdaging om onbekend of nieuw re pertoire te spelen. Brengt Toneelgroep Am sterdam een Ibsen uit, zoais onlangs, dan is het uitgerekend een van de weinige Ibsens die als moeilijk speelbaar te boek staat. Bij 'Vrouw van de Zee' pakte het goed uit. Maar het had ook een 'Slot Wetterstein' kunnen worden, de onbekende Wedekind waarmee hetzelfde gezelschap een paar sei zoenen terug de mist is ingegaan. Je kunt je afvragen of het gesubsidieerde toneel niet al te nadrukkelijk aan het experimenteren is geslagen. Denk daarbij bij voorbeeld ook aan al die projecten van de laatste tijd waarbij getracht wordt om verschillende media dans, muziek, film e.d. te doen samensmelten." Gerrit Korthals Altes: „Wij zoeken het risico inderdaad op. Niet omdat we aanhangers zijn van het risico om het risico, maar om dat wij menen dat een risicovolle manier van theatermaken per saldo spannender to neel oplevert. Het aantal successen dat we tot nu toe hebben gehad, laat zien dat het publiek dat gelukkig ook zo ervaart. Neem 'Liefhebber', allesbehalve behorend tot het ijzeren repertoire, maar dit seizoen wel aan zijn vijftigste voorstelling toe." „Toneelgroep Amsterdam mag dan voorop lopen met het aantal afgelastingen, echt dramatisch is dit cijfér nog steeds niet. In de vijf jaar dat we nu bestaan, hebben we vier produkties moeten terugtrekken. Daar tegenover staan 60 premières die wèl heb ben voldaan aan onze eigen artistieke crite- Luther Allisson: debuut nog steeds leiden hans keuzers Meer dan dertig jaar toert Lu ther Allisson al door Amerika en Europa met zijn bluesmuziek. Hij speelde met een hele serie grote bluesveteranen en maakte in die lange periode eigenlijk vrij weinig een tiental al bums. Luther Allisson moet het dan ook van zijn live-optredens hebben. Luther Allison wordt eind ja ren dertig geboren in Arkansas in het zuiden van Amerika waar hij ziin tijd verdeelt tussen school en hard werken op de katoenvelden. Hij begint na zijn verhuizing naar Chicago al op jonge leeftijd te zingen bij een familie-gospel groep: The Southern Travellers. In de jaren vijftig ontmoet Allisson, inmid dels verslaafd geraakt aan de blues, een hele serie bluesvete ranen, van Muddy Waters en Hound Dog Taylor tot Jimmy Dawkins. Met deze laatste werkt hij kort samen in de lokale kroe gen in Chicago. Zijn debuutalbum 'Love me Mama' uit '67 behoort nog altijd tot de blue&klassiekers. De ge lijknamige single wordt een be scheiden hit in Amerika. Luther Allisson mag dan zo'n beetje vastgeklonken zitten aan de blues, midden jaren tachtig maakt hij een interessant uit stapje. Op 'Life is a bitch' uit '84 op i nier rock en soul vermengd met zijn eigen bluessound. Luther Allison staat bekend als een geweldige performer. Niet voor niks bfttMl zijn plaatwerk voor bijna de helft uit live materiaal. Eind '89 ver schijnt zijn laatste live al bum een registratie van een concert in Hamburg, o.m. met als toegift het klassieke 'Sweet Home Chicago' van de legenda rische bluesvertolker Robert Johnson. De laatste tien jaar is Frank rijk de uitvalsbasis voor de bluesgitarist. Hij omringt zich al een tijdje met louter Pranae muzikanten. Tweede leadgita- rist 'Fast Frank' RabOSte beeft een moderne, sterk rock getinte stijl De Canadese 'Globe and Mail' spreekt zelfs over Van Ha- len-achtig die vreemd ge noeg toch naadloos aansluit bij de essentie van Luther's blues. Luther Allisson is na meer dan dertig jaar blues nog lang niet versleten en ziin emotione le 'Luther's Blues' samen met een aantal B B. King-nummers een persoonlijke vriend van Allisson zullen zeker niet ontbreken bij de concerten. Luther Allisson geeft op don derdag 10 december een con cert in het LVC in Leiden, aan vang: 22.30 uur. Op 13 decem- btr is hij in De Melkweg ln Amsterdam.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1992 | | pagina 17