'Ik moést wel terugkomen'
Leven in de gebroken cirkel
'Ik zet niet zo maar een statief in de sneeuw'
P
Rtv show
t"1
VRYDAG 4 DECEMBER 1992
Mies Bouwman popelt om In de Hoofdrol te hervatten
HILVERSUM» SUSANNEV
r heerst doodse stilte
I in de zaal. Zelfs de le-
JL-^ den van het West-
lands Mannenkoor zijn muisstil.
Alle ogen zijn gericht op de
twee klapdeuren achterin de
grote zaal van theater 't Spant
in Bussum. Daar moeten ze
binnen enkele seconden door
heen komen: Mies Bouwman
en dehoofdrolgast.
Een oorverdovend lawaai
breekt los zodra er achterin de
zaal wat beweegt. De hoofdrol -
gast staat plotseling volop in de
schijnwerpers en Mies Bouw
man komt er bescheiden ach
teraan. Toch is het juist Mies
die de meeste aandacht trekt.
„Oh, wat ziet ze er goed uit.
F antastisch toch hè, dat ze weer
terug is.", klinkt het waarderend
vanuit de zaal. „Mieeeeees, zet
'm op." Mies geniet. Met een
stralende lach daalt ze de trap
af.
Aanstaande zondag start de
AVRO een nieuwe reeks afleve
ringen van In de Hoofdrol. De
eerste vijf programma's zijn in
middels in theater 't Spant in
Bussum opgenomen.
Het succesvolle programma
moest in november 1988 tijdens
het vierde seizoen plotseling
worden gestopt door ziekte van
Mies Bouwman. Een ontsteking
van een ader aan de zijkant van
het hoofd dwong
baar rust te nemen.
Ze kampte al lange
re tijd met zware
hoofdpijnen.
Zo normaal
Nu, vier jaar later, is
ze weer helemaal te
rug. Ze is genezen
en bruist weer van
energie. „Het is alsof
ik helemaal niet
weggeweest ben",
vertelt Mies Bouw
man (62) na afloop
van de opnames.
„Geen moment heb
ik getwijfeld of ik te
rug zou komen. Ik
vind televisie maken
gewoon heerlijk. Ik
moest wel terugko
men. Op een gege
ven moment was ik
helemaal beter en
draaiboek zag. Het kwam me al
lemaal zo eng bekend voor. Op
het moment dat ik boven aan
de trap achter de deur stond te
wachten, had ik het gevoel dat
ik er een week geleden nog ge
staan had, in plaats van vier jaar
geleden. Het leek zo normaal
om die trap af te gaan. Ik hen
gewoon verder gegaan waar ik
vier jaar geleden ben gestopt."
De presentatrice zegt niet ver
anderd te zijn door haar lang
durige ziekte. „Ik zie de ziekte
niet als een grote kloof in mijn
leven of als een periode waarin
je je ware vrienden leert ken
nen. Ik had vóór mijn ziekte
mijn familie, mijn vrienden en
mijn kijkers en die heb ik nu
nog allemaal. De kijkers zijn
fantastisch voor me geweest. Ik
kreeg iedere dag een hoop lieve
brieven en bloemetjes. In het
begin was ik heel erg bang om
de straat op te gaan. Voor mijn
ziekte moest ik medicijnen slik
ken waar ik een heel dik hoofd
van kreeg. Toen ik eenmaal
toch het dorp in ging, waren de
mensen heel aardig, heel lief
Geloof
Ze voelde zich ook wel eens een
beetje schuldig over alle aan
dacht. „Er zijn zo ontzettend
veel mensen die veel erger ziek
zijn dan ik was, maar toevallig
niet bekend zijn en niet met
hun ellende in de krant komen.
Natuurlijk was mijn ziekte geen
kleinigheidje. Door de ontste
king van de ader in mijn slaap
had ik blind kunnen worden.
Dat is gelukkig niet gebeurd.
Tot mijn grote schrik kreeg ik
ook aan de andere kant van
mijn hoofd een ontstoken ader.
Maar ik heb altijd geloof gehad
in morgen, altijd geweten dat ik
beter zou worden. Nu ik gene
zen ben, wil ik ook niet meer
bezig zijn met gisteren. Ik wil de
ziekte niet koesteren, maar wel
de periode. Het was een periode
waarin mijn gezin helemaal
centraal voor me stond. Ze heb
ben me fantastisch opgevan
gen."
Mies Bouwman is ervan over
tuigd dat de terugkeer van In de
Hoofdrol een succes zal zijn.
„Het kan niet zo zijn dat het
programma na die vier jaar in
eens niet meer aanslaat. Het is
en blijft een portret van een be
kende Nederlander en daar kij
ken mensen graag naar."
De maand tijd tussen opna
me en uitzending van In de
Hoofdrol is Mies Bouwman een
doorn in het oog. Het program
ma wordt nu gemonteerd. Dat
is vooral voor Mies een zware
opgave. „Ik wil daar absoluut
niet direct bij betrokken zijn. Ik
kan dat niet. Als ik de beelden
zie, kan ik geen keuzes maken.
Ik vind dat alles belangrijk is en
in de uitzending moet blijven."
Behalve haar eigen tranen.
Daar wil ze de kijkers niet mee
lastig vallen. Vanmiddag kreeg
had
stond
Voor Mies
vast dat ze weer te
rug zou komen met
In de Hoofdrol. „Ik
wil het programma
afmaken. Vier jaar
geleden ben ik
abrupt gestopt, ter
wijl ik nog een lange
lijst met namen had
van mensen die ik
graag wilde heb
ben."
Tijdens de opna
mes werd Mies
slechts éón keer ner
veus. „Dat was toen
ik vlak voor de eer
ste opname het
ze het even te kwaad bij het
zien van oude televisiebeelden.
De hoofdrolgast schoot vol en
ook Mies pinkte een traantje
weg. Ook al is ln de Hoofdrol
een programma waarin emoties
getoond mogen worden, Mies
wil onder geen voorwaarde
meehuilen in beeld. „Mijn gast
staat centraal. Alles draait om
hem of haar. Voor hen is het
feest en zij mogen huilen. Ik
niet. Ik moet in de schaduw blij-
Mies wil bij de realiteit van al
ledag blijven, maar toch denkt
ze met weemoed terug aan de
tijd van Eén van de Acht, toen
live-televisie voor haar nog wel
mogelijk was. „Prachtig was dat.
Het hele programma was per
fect. Je leerde als kijker lang
zaam de acht kandidaten ken
nen en kreeg al snel een voor
keur voor één van hen. Het
grappige is dat de meest sym
pathieke persoon ook vaak
Haar ogen stralen als ze over
de pioniersdagen van de Neder
landse televisie praat. „Ik ben
natuurlijk van een heel andere
generatie dan de huidige tv-ma-
kers. Ik ben nog uit de tijd van
Ko van Dijk, de tijd van de men
sen met de luide stemmen en
de warme omhelzingen. Je had
toen een rijtje van die echte
groterikken. Ze zochten elkaar
allemaal op. Ik ben blij dat ik
die oude tijd meegemaakt heb.
Dat ik opgegroeid ben met die
mooie ongelooflijk
veelzijdige mensen
die voor de duvel
niet bang waren."
Volgens Mies is de
warmte bij de tele
visie „absoluut"
niet verdwenen.
„De tv-mensen
worden nu alleen
wat meer door an
deren gemaakt. Ze
hebben allerlei be
geleiders en mana
gers die de carrière
uitstippelen en
zeggen wat goed
voor ze is. Vroeger
moest je het wat
meer zelf uitzoe
ken. Acteurs be
gonnen tussen de
coulissen. Tegen
woordig sta je
meteen in Goede
Tijden Slechte Tij
den."
Hoe lang Mies nog
verder gaat met de
Hoofdrol, weet ze
niet. „Ik zie wel. Ik
maak me geen zor
gen over de toe
komst. Er komt wel
weer wat. Ik leef
niet zo ver voor-
(In de Hoofdrol,
zondag op Neder
land 1 om 20.44
uur)
Mies Bouwman: genezen e
r bruisend van energie.
Bedrijfsmanager Rien Morren wordt gefilmd tijdens de fietste:
Cardioloog drJ. Herre Kingma: „Het aantal hartinfarcten loopt te
rug, maar we zijn bezig een nieuw probleem te creëren." foto p
Tv-documentaire over behandeling hart- en vaatziekten
HILVERSUM» GERARD V
Hart- en vaatziekten bedreigen in dit land
de volksgezondheid meer dan welke kwaal
ook. Statistisch is hard te maken dat hier
elk uur zeven mensen worden getroffen
door een hartinfarct. De hart- en vaatziek
ten bevestigden zich vorig jaar nog na
drukkelijk als volksvijand nummer een;
meer dan 52.000 personen lieten het leven
als gevolg van enige aandoening aan hart-
of vaten.
In opdracht van de TROS en in samen
werking met de Hartstichting maakte ci
neast Willy Lindwer de documentaire 'De
Gebroken Cirkel', waarin het proces van
atherosclerose (aderverkalking) wordt ge
volgd. De film, die de omroep op zondag
avond 6 december rond de klok van half
tien uitzendt, kwam tot stand met mede
werking van dr. J. Herre Kingma, als car
dioloog verbonden aan het St. Antonius
Ziekenhuis in Nieuwegein.
Lindwer: „Het kostte enige tijd om ie
ders vertrouwen te winnen, maar uitein
delijk hebben we van zowel het ziekenhuis
als van de betrokken patiënten geweldige
medewerkingondervonden."
Kingma: „Toch waren we in eerste in
stantie niet zéér enthousiast. De laatste
twee jaar zijn we veelvuldig benaderd voor
reportages. Pas na een gesprek zijn we
overstag gegaan. Wat mij aansprak is de
vrijheid die we kregen om mede het con
cept voor de documentaire te ontwikke
len."
Optimisme
Geneeskunde in het algemeen en gezond
heidszorg in het bijzonder doen het goed
op tv. Het verhaal dat 'De Gebroken Cir
kel' vertelt, getuigt van optimisme als het
gaat om de levenskansen van hartpatiën
ten. Essentieel daarbij is dat tachtig pro
cent van de hartaandoeningen wordt be
handeld met geneesmiddelen. Tot bypass-
operaties, vervanging van hartkleppen of
harttransplantaties wordt in het uiterste
geval overgegaan. Kingma: „We zien hier
in de polikliniek jaarlijks 25.000 patiënten.
Medicijnen vormen de basis van onze be
handeling."
De Gebroken Cirkel beschrijft een baan
langs vier patiënten, die ieder afzonderlijk
model staan voor de verschillende stadia
van de kwaal. Allereerst is daar de bedrijfs
manager. Een te veel rokende en te corpu
lente veertiger, die last heeft van hoge
bloeddruk en bij wie een te hoog cho
lesterolgehalte is vastgesteld.
Een uitermate sober levende veehande
laar is degene die in 'De Gebroken Cirkel'
aan het woord komt over angina pectoris.
Het betreft een klinisch syndroom, dat
veelal gepaard gaat met pijn of met een
beklemmend gevoel op de borst en in de
hals met soms uitstralingen naar armen,
bovenbuik en kaken. Een en ander heeft
alles te maken met een vernauwing van
een kransslagader, waardoor tijdelijk een
tekort aan zuurstof in een deel van de
hartspier ontstaat.
Gezond leven en het desondanks toch
aan je hart krijgen, volgens huisarts Kievit
uit Nieuwegein gaat het om een kans van
1 op 100 en uitgerekend veehandelaar
Cees van Schaik wordt door het noodlot
getroffen. De broer van Van Schaik liet een
maand of wat geleden al het leven na een
acute hartstilstand, het zit dus wel in de
familie. Al geruime tijd klaagde de vee
handelaar over pijn op de borst. Met het
rikketikkie zat het niet jofel, dat voelde
Van Schaik zelf wel. De fietstest gaf geen
uitsluitsel, maar het elektrocardiogram le
verde de diagnose van een vernauwing in
een van de kransslagaders op.
Patiënten als de bedrijfsmanager en de
veehouder hebben overigens een goede
kans om te ontkomen aan een hartinfarct.
De bedrijfsmanager die vanwege zijn le
venswandel een verhoogd risico loopt, kan
door een gezondere invulling van zijn be
staan („U rookt nog steeds en een kilootje
afvallen in een half jaar stelt ook niet al te
veel voor'), door medicijngebruik een
hartinfarct ontlopen. Hoge bloeddruk is te
behandelen met betablockers of vaatver-
wijders, waaronder de ACE-remmers. Een
te hoog cholestorol kan onder meer met
cholestorol synthese-remmers worden be
streden. Vraag van bedrijfsmanager Rien
Morren: „Moet ik die m'n hele verdere le
ven blijven slikken?" Het antwoord van de
huisarts luidt bevestigend.
Dotteren
De angina pectoris die de veehandelaar
plaagde was van dermate ernstige aard
dat alleen het toedienen van betablockers
stoffen die het hart afschermen van het
stresshormoon adreanaline niet vol
stond. Dotteren, populair gezegd met be
hulp van een ballon de vernauwde krans
slagader verwijden, moest in zijn geval
uitkomst brengen. De veehandelaar voelt
zich thans weer kerngezond. „Ik heb voor
mezelf het gevoel dat ik weer voor hon
derd procent kan functioneren."
De omstandigheden in aanmerking ge
nomen levert het verstrekken van zogehe
ten ACE-remmers aan patiënten die ver
derop in de Gebroken Cirkel staan, bevre
digende resultaten op. „De rol van cho
lestorol is pas de laatste tien jaar duidelijk
geworden", zegt dr. Wiek H. van Gilst. Hij
is verbonden aan het Instituut voor Klini
sche Farmacologie van de Rijksuniversiteit
in Groningen, waar sinds jaar en dag de
mogelijkheden worden onderzocht om de
schade van hartinfarcten te beperken. Van
Gilst werkt in het kader van het genees
middelenonderzoek nauw samen met dr.
Kingma en zijn stafleden. Van Gilst: „In
vergelijking met een jaar of tien geleden
zijn de overlevingskansen van hartpatiën
ten mede dank zij de ACE-remmers sterk
toegenomen." Kingma: „Het aantal hart
infarcten loopt terug, maar we zijn wel be
zig een nieuw probleem te creëren, het
aantal chronische patiënten neemt toe."
Jaap van de Linde en Ton Uphoff kun
nen uitstekend leven met dat gegeven.
Van de Linde werd op z'n werk getroffen
door een hartinfarct, nadat hij zich al ge
ruime tijd moe had gevoeld. Binnen een
half uur meldde hij zich in het ziekenhuis
en niet veel later lag Van de Linde op hart-
bewaking. Na behandeling en therapie
zegt Van de Linde nu: „Ik besef dat ik me
op m'n werk niet meer kan blootstellen
aan. spanningen, aan stress. Maar ik voel
me absoluut geen invalide.".
Ton Uphoff, de laatste in de Gebroken
Cirkel, is dat wel en ze weet dat ook. Ze
moet zich voortdurend in acht nemen,
zich niet al te veel inspanningen getroos
ten. Uphoff werd in 1983 getroffen door
een hartinfarct, daarna volgden er nog een
paar. Met ACE-remmers wordt haar licha
melijke toestand stabiel gehouden. „Ik
kan nu genieten van kleine dingen. Ik heb
voor mezelf een contract getekend met
een looptijd van tien jaar. Daarna zal ik
bekijken in hoeverre er voor mij nog een
verlenging inzit."
(Zondag 6 december op Nederland 2,
21.36 uur)
Cameraman Daan Laroo trotseert de natuur voor de kijker thuis
HILVERSUM» ANNEMIEK
ameraman Daan Laroo heeft de licht
gebronsde tint van iemand die veel
buiten is. Ook zijn wilde haar is zonnig
verschoten van kleur. Als excellent skiër en snow-
hoarder vertoeft hij een groot deel van het jaar op
de besneeuwde hellingen van het Europese en
Canadese hooggebergte.
Voor televisieprogramma's over winter- en
bergsport bedient hij skiënd de camera of inter
viewt hij een deltavlieger tijdens een vluchtje met
een hangglider. Zijn sigaretten zijn van een ander
merk, maar verder past Daan Laroo uitstekend in
de wereld van Peter Stuyvesant.
„Op een hoogte van vijfentwintighonderd tot
drieduizend meter kun je wel eens een ander
weertype verwachten, maar dit keer hadden we
wel erg veel pech." Laroo is net terug uit Oosten
rijk, waar hij met zijn team op een gletsjer in de
buurt van het plaatsje Ried in Tirol een modespe
cial voor Veronica's Wintersport heeft gedraaid.
Door de barre weersomstandigheden is dat
maar ten dele gelukt. Met als gevolg dat de ploeg
terug moet voor het ontbrekende beeldmateriaal.
„Je moet bij mode een bepaald soort weer heb
ben om de ldeding en accessoires beeldtechnisch
goed te kunnen weergeven. Niet compleet zon
nig, maar een beetje diffuus licht, dat is het mooi
ste. Dan verdwijnen ook de schaduwplekken."
Kou
Daan I.aroo en zijn compagnon Charles Buziau
produceren televisieprogramma's over alle facet
ten van winter- en bergsport. Snow Magazine van
RTL 4, dat Laroo ook presenteert en waaraan te
vens de ANWB meewerkt, is wat informatiever
dan Veronica's Wintersport, dat vooral de leuke
dorpjes en de fun van zon, sneeuw en actie be
licht.
Naast de grillige weersfactor is kou een handi
cap bij het werk. Onder een bepaalde tempera
tuur houden de recorders ermee op, en bij tem
peraturen onder nul hebben de accu's maar der
tig tot veertig procent rendement. Om die op
temperatuur te houden draagt Laroo ze in een
belt op zijn lichaam. Ook gaan er altijd extra ac
cu's mee. Het meezeulen van tien tot veertien ki
lo aan apparatuur op zijn tochten maakt Laroo's
werk fysiek zeer inspannend. Voor elke draaipe-
riode brengt hij zijn conditie op peil met gewicht
heffen en hardlopen.
Laroo trad in het voetspoor van zijn ouders, die
fervente bergsporters zijn, en stond al jong op de
ski's. Na zijn schooltijd wilde hij in zijn vakantie
twee weken naar Oostenrijk om er skiles te gaan
geven. Inmiddels woont hij er al twintig jaar. Hij
haalde indertijd alle examens voor skileraar en
hleef lesgeven in de Alpen, 's Zomers werkte hij in
Karinthië, waar hij begon met het fotograferen
van toeristen die aan de Wörthersee verbleven. In
1981 kwam hij in contact met Buziau en maakte
hij zijn eerste wintersportprogramma voor de
TROS.
Gevloek
De combinatie cameraman en ervaren skiër is
zeldzaam. Laroo kent in Europa slechts één colle
ga. „Het voordeel is dat je op plaatsen kunt ko
men die onbereikbaar blijven voor de gemiddelde
cameraman. Voor Veronica hebben we opgeno
men in Trois Vallées in Frankrijk. De hellingen
daar zijn zo steil dat je er alleen als heel goede
skier op mag. Dat stelt me in staat om onderwer
pen op een andere manier in beeld te brengen."
„Iedereen kan wel een statiefje neerzetten en
de sneeuw is overal wit. Maar als ik de lekkerste
afdalingen in beeld wil brengen, ga ik er zelf met
a achteraan en als iemand slalom traint,
wil ik dat niet vanaf beneden opnemen. Ik slalom
mee, om zo de kijker een betere indruk te geven
van wat er gebeurt. De skiër krijgt een microfoon
tje, waardoor je thuis ook zijn ademstoten en zijn
gevloek hoort. Dat moet erop, vind ik. De kijker
thuis moet als het ware meeskiën."
Het werk van Laroo en Buziau is niet onopge
merkt gebleven. Sinds de laatste MIP-TV, de grote
internationale televisiebeurs in Cannes, waar hun
produktiemaatschappij CBO ook een stand had,
stromen de aanvragen uit Japan, Amerika en Eu
ropese landen voor een demo het kantoor aan het
Haarlemse Kenaupark binnen.
Laroo probeert als programmamaker met één
camera zodanig opnamen maken dat het lijkt als
of hij een driecameraregistratie heeft gemaakt.
Van een aktie maakt hij verschillende shots uit
meerdere gezichtspunten. „Dat levert ongebrui
kelijke en spannende beelden op. Ik houd de ca
mera laag, monteer hem op een snowboard of
laat hem tijdens het snowboarden in een tilt (een
verticale camerabeweging, red.) naar beneden
gaan."
„Die spectaculaire opnamen vormen slechts
een klein onderdeel, maar ze zijn wel belangrijk
voor de snelheid van het programma. Voor een
bezienswaardige aflevering draai je uiteindelijk
zeventig tot tachtig procent van statief, maak je
overzichtsopnamen van wintersportgebieden en
toon je gesprekken en grafiekjes."
Ijspegels
Vorig jaar volgde Laroo voor Snow Magazine twee
Oostenrijkers die een bevroren waterval van hon
derdtachtig meter hoogte in het Oberinntal gin
gen beklimmen. „We wilden de kijker van dicht
bij tonen hoe ze te werk gingen en welk materiaal
aan pikkels, touwen, stijgijzers, enzovoorts, ze ge
bruikten."
„Eerst moesten we een halve dag lopen voor
ter plekke waren. Daar aangekomen hebben
onder een vooruitstekende bergpunt t
in tuigjes bevestigd. Zelf heb ik me met een kabel
van boven naar beneden laten zakken langs de
bevroren ijsmassa. Omdat het ijs overhelde,
dreigde ik vrij te komen hangen. De opnamen
heb ik gemaakt met de camera in de ene hand,
terwijl ik me aan het ijs vastklem met een pikhou
weel in de andere hand. Tussendoor verstopte ik
me tussen de ijspegels, zodat ik niet in beeld was
op de momenten dat er met de andere camera
werd geschoten."
Voor de eigenlijke opnamen had de ploeg niet
langer dan drie uur de tijd, want daama zou door
de dalende temperatuur een levensgevaarlijke si
tuatie ontstaan. „De beklimming kon alleen maar
plaatsvinden aan het eind van het seizoen, begin
april. In januari is ook overdag het ijs te koud en
daardoor zeer breekbaar. Zolang de temperatuur
rond de nul graden schommelt, is het ijs taai en
kun je erin klimmen. We waren net klaar voor het
te laat en te koud werd. Toch brak er nog een
groot stuk af tijdens de opnamen, maar dat liep
gelukkig goed af."
Snow Magazine gaat het vierde seizoen in,
maar Laroo vindt altijd weer nieuwe invalshoeken
voor onderwerpen. Wat hij heel graag nog eens
zou doen is een programma dat alle vliegsporten
in de bergen omvat. „Een soort wedstrijd, waarin
je met de mountainbike naar boven gaat. Dan
daal je met een vlieger af naar het dal. Vervolgens
stap je in een heteluchtballon, waaruit je vervol
gens een parachutesprong maakt, voorafgegaan
door een vrije val. Je landt op een gletsjer en gaat
dan met een hangglider naar beneden. Ik weet nu
al hoe dat programma eruit gaat zien. Alleen
moet ik het nog even organiseren, maar daar heb
ik wel honderd man voor nodig." Hij lacht met
een zekere ironie, maar zijn ogen glinsteren.
Cameraman Daan Laroo in actie. Naastde grillige weersfactor i;
een handicap bij het werk.
