p*s*
Leesportefeuilles
gaan samenwerken
Stand van Zaken
NIJMAN
Garnalenpeller is vol vertrouwen
het Ambacht
InterHolland Verspreiders
is nieuwe naam De Folderije
Vrouwen leren kantoorwerkzaamheden
WOENSDAG 2 DECEMBER 1992 9ii 20
Nieuwe combinatie heeft eenderde van markt in handen
De Alphense Tijdschriften Centrale (ATC) gaat nauw sa
menwerken met branchegenoten in Arkel en Koog aan
de Zaan. De drie bedrijven hebben samen een derde van
de Nederlandse markt voor leesportefeuilles in handen.
Per week distribueert de nieuwe holding Leesland'
110.000 leesmappen. Ruim 10.000 nieuwe mappen wor
den wekelijks in omloop gebracht.
Zakelijk
Onder deze titel verschijnt elke
week op deze pagina een over
zicht van kort zakelijk nieuws
uit de regio's Leiden, Alphen
en de Duin- en Bollenstreek-
Stuur uw berichten voor deze
rubriek naar het Leidsch Dag
blad, Postbus 54, 2300 AB Lei
den, t.a.v. 'Zakelijk'.
Bijeenkomst CNV
NOORDWIJKERHOUT Voor
zitter AA Westerlaken van het
CNV spreekt op dinsdag 8 de
cember in het Leeuwenhorst
Congrescentrum in Noordwij-
kerhout over 'Een sociaal ar
beidsvoorwaardenbeleid in de
onderneming'. De bijeenkomst
wordt georganiseerd door de re
gionale werkgeversorganisatie
NCW West (kring Rijnland).
Aanvang 17.00 uur. Informatie
en aanmelding bij het secretari
aat. 070-3500351.
Kondor Wessels
LEIDEN Bouwbedrijf Wessels
Rijssen b.v., onderdeel van de
Kondor Wessels Groep n.v.,
heeft opdracht ontvangen om
het districtskantoor van het Ge
meenschappelijk Administratie
kantoor in Apeldoorn uit te
breiden. De uitvoering van het
karwei moet eind december
volgend jaar worden opgele
verd. De aanneemsom bedraagt
4.869.349 gulden exclusief btw.
Compenic
LEIDEN Grafisch bedrijf
Compenic is verhuisd naar
Nieuwenhuizenweg 3 op het In
dustriepark Roomburg in Lei
den. Het bedrijf houdt op 14, 15
en 16 januari 1993 open huis.
Compenic toont dan verschil
lende milieu-vriendelijke appa
raten, zoals een fixeer- en wa-
terbespaarder.
I Voces-sturing en -regeling
zijn van die zaken die om
IVijman Elektrotechniek
vragen
V ruuf^iit- uilpl.rri.i.- I.i-.h hun- aun.
IVijman Kl.kln.lr.hni.-k. Oud.-».-;- I15.
l'itHthiiK'>570.200:1 |,N Huil riem.
Trlrf.M.n 02 t-:t KIOO. fux 021 llt'W
ELEKTROTECHNIEK
De enthousiaste experts
ALPHEN AAN DEN RUN
ERIC JAN WETERINGS
De samenwerking beperkt zich
voorlopig tot het gezamenlijk
klaarmaken en aanprijzen van
de leesportefeuille. Ook hebben
de drie bedrijven afgesproken
niet in eikaars verspreidingsge
bieden klanten te werven. De
ATC blijft actief in een groot
deel van Zuid-Holland en aan
grenzende gebieden. „We stre
ven naar een landelijke sprei
ding," zegt woordvoerder Wols-
wijk van de ATC. „We hopen
dat er nog bedrijven uit Lim
burg en Groningen zich aan
sluiten." Als voornaamste reden
voor de samenwerking noemt
Wolswijk de scherpe concurren
tie in leesmapland.
De Alphense Tijdschriften
Centrale bestaat bijna veertig
jaar. Het door P.T. Wolswijk op
gerichte familiebedrijf heeft 20
personeelsleden. Daarvan zijn
er 16 in dienst als bezorgers, die
ruim 11.000 leesmappen ver
spreiden. Elke week komen er
1360 nieuwe mappen in roula
tie.
„Tegenwoordig is er veel
vraag naar nieuwere mappen,
alles moet nieuw zijn," consta
teert Wolswijk senior. „Vroeger
was dat andersom, de mensen
waren armer. Toen ik in de ja
ren vijftig begon kostte een
nieuwe map 90 cent per week
en een kwartje voor de map die
het langst in omloop was. Ter
vergelijking: De Margriet kostte
toen dertig cent."
Imago
Voor de samenstelling van de
mappen zijn de oplagen van
tijdschriften allesbepalend.
Daarnaast wordt landelijk aan
vullend onderzoek gedaan naar
de voorkeur van mannen, vrou
wen en kinderen. „De leesmap
is er altijd geweest voor het hele
gezin," zegt Wolswijk. Essen
tieel zijn in alle 14 bladen grote
map de roddelbladen. „Ieder
een kankert er op, maar o wee
als er eentje niet inzit." Verder
bevat de map 'publieksbladen'
als Panorama en Revu, vrou
wenbladen als Libelle en Viva
en de onvermijdelijke Donald
Duck.
Het imago van de map is de
afgelopen jaren sterk veranderd
volgens A.W. Wolswijk. Al 25
jaar werkt Wolswijk junior bij
zijn vader in de zaak. „Vroeger
was de leesmap alleen voor gro
te gezinnen, voor mensen die
weinig verdienden. Tegenwoor
dig liggen ze overal, bij de dok
ter, bij hotels en bij restaurants.
Zo gek is dat natuurlijk niet
een Panoramaatje kost al drie
gulden."
Uitgeversmaatschappij VNU
heeft zich er lange tijd tegen
verzet dat haar bladen in leesm
appen werden opgenomen. Dat
was een forse strop voor de ex
ploitanten van de mappen,
want VNU controleert een groot
deel van de tijdschriftenmarkt.
Uiteindelijk verloor VNU een ja
renlange juridische strijd.
Wolswijk sr. zocht al vroeg
naar middelen om de VNU-
blokkade te omzeilen. „Wij
vroegen onze klanten een abon
nement te nemen op een blad
en dat betaalden wij dan terug.
Dan bracht je een map met ze
ven bladen en dan kreeg je er
een met tien terug. Natuurlijk
was dat illegaal, maar ja, je
moest toch wat."
„Ik ben papierrestaurator, maar ik doe ook andere
dingen. De collectie hier moet nog voor het grootste
deel opgezet worden en daar moet ik dozen voor
maken, kartonnen dozen bekleed met zuurvrij papier.
Nu liggen veel tekeningen en prenten nog los in allerlei
laden. Als ze in bruikleen worden gegeven maak ik
lijsten en passe-nartouts en maak ik de spullen
verzendklaar. Ik heb heel afwisselend werk, boeken en
tijdschriften inbinden en restaureren doe ik ook.
'Opzetten' van de collectie wil zeggen dat prenten op
een zogenaamd opzetvel van zuurvrij karton worden
geplakt. Dat doe je met een strookje Japans papier, dat
is heel dun zuurvrij materiaal dat het origineel niet
aantast. Prenten doen we alleen op een zogenaamd
ondervel, een stuk papier dat groter is dan de prent zelf.
Daarna kunnen ze gebruikt worden door studenten en
anderen zonder dat iemand met zijn vingers aan het
origineel hoeft te zitten.
Tekeningen worden in een passe-partout gezet met een
beschermvel van melinex, een soort transparant plastic.
Foto's zet ook in een passé-partout, maar zonder
melinex. Dat is niet nodig. Opzetten doe je normaal
gesproken maar één keer, het karton blijft heel lang
goed. Ik denk dat ik de afgelopen 16 jaar bijna 35.000
foto's, prenten en tekeningen heb opgeze,t. Dat heb ik
uit aardigheid al die jaren zo n beetje bijgehouden.
Ik ben hier begonnen als portier, pas later ben ik
restaurator geworden. Op het gemeentearchief in
Amsterdam neb ik een opleiding van drie maanden
gehad. Normaal moet je voor dit werk een HBO-
opleiding hebben, daar zit een hoop chemie bij en
kunstgeschiedenis en dat heb je nodig om tekeningen
te kunnen restaureren. Ik doe dan ook hoofdzakelijk
De klompenmaker doel zijn werk haast
alleen nog maar op braderieën en
demonstraties, terwijl de televisiereparateur
een onmisbare kracht op de arbeidsmarkt is.
Zo zijn in de loop der tijd veel ambachten
verdwenen, maar kwamen er ook veel nieuwe
beroepen bij. In Nederland zijn 109.000
kleine ambachtelijke bedrijven, die aan
577.000 mensen werk bieden. In deze serie
vertellen mensen met een ambachtelijk
beroep over hun werk. Vandaag Leidenaar
H.J. (Henk) Dreef (49), papierrestaurator bij
het prentenkabinet van de Rijksuniversiteit
Leiden. „Een vergeelde prent wassen, dat is
mooi werk."
prenten en foto's.
in Amsterdam heb ik geleerd papier te restaureren. Dat
kan zijn het wassen van prenten, gewoon in heet water,
maar ook het bleken van vergeeld of vlekkerig bruin
papier het zogenaamde ontzuren. Ook vul ik
ontbrekende delen aan met papierpap en ik herstel
scheuren.
Het belangrijkste wat ik doe is wassen en bleken. Een
zuurgraad van ph7 is neutraal, wordt 'ie lager dan
wordt het papier zuurder en daar moet wat aan gedaan
worden. Het papier gaat in een bad met magnesium-
oxyde die in het water wordt opgelost door
kooldioxyde. Magnesium-oxyde is basisch en door die
stof wordt de zuurgraad weer neutraal.
Deze behandeling is belangrijk, want als papier te zuur
wordt breken de vezels af en het papier wordt dan bros
i zacht. Vaak krijgt het ook een bruinige kleur of
spikkels als gevolg van de verzuring. Belangrijk is om
het papier na behandeling 'na te lijmen'. Bij het
ontzuren breekt ook de cellulose in het papier af en dat
is niet de bedoeling. Dat herstel je door met een kwast
eme (carboxymethylcellulose) aan te brengen.
De papierkwaliteit is over het algemeen niet best
tegenwoordig. Het verzuurt snel omdat er veel hout als
grondstof in is verwerkt. Lompenpapier is het beste. Er
zijn hier prenten van 500,600 jaar oud en die zien er
nog helemaal gaaf uit. Je kunt er ook meer mee doen,
bij het bleken en wassen gebeurt er niets mee. Modem
papier is soms na een keer wassen al papperig.
AJ het werk wat ik doe vind ik leuk, ik werk graag met
mijn handen. Zestien jaar heb ik als timmerman in het
bedrijfsleven gewerkt en dan weet je wat het betekent
om steeds opgejaagd te worden. Daarom waardeer ik
het fco dat ik hier zelfstandig kan werken zonder dat er
iemand op mijn vingers kijkt. De conservator geeft
natuurlijk wel aan wat ik moet doen, ik kan niet zomaar
i stapeltje prenten pakken en aan de gang gaan.
Het geeft wel een bepaalde voldoening als je de spullen
ziel opknappen, een vergeelde prent die is gewassen, of
i tekening die mooi in een passe-partout staat. Dat is
t mooie van zelfwerkzaamheid, wat je er zelf van
maakt, dat is het."
TEKST ERIC JAN WETERINGS
FOTO HIELCO KUIPERS
Het nieuwe Sikkens Center aan
de Fruitweg is vorige week ge
opend door burgemeester Goe-
koop. Het centrum was voor
heen gevestigd aan de Telders-
kade.
Het Sikkens Centre, waar er
achtenveertig van zijn in Neder
land, levert verfprodukten en
gereedschappen aan professio
nele verwerkers.
Garnalenpellen met de hand werd enkele jaren
geleden in Nederland verboden omdat het niet
hygiënisch zou zijn. De Haarlemse vader en
zoon Van Woensel ontwikkelden een garnalen-
pelmachine en machinefabriek Meyn in Oost-
zaan ging ze in serie produceren. Het was zo'n
uniek produkt dal staatssecretaris Hans Simons
van volksgezondheid de machines in februari
1990 in gebruik stelde om aan te tonen dat er
een prima alternatief bestond voor het thuispel-
len van garnalen.
Een halve eeuw geleden begon uitvinder Dirk
van Woensel met het vervaardigen van een gar-
nalenpelmachine, later geholpen door zijn zoon
en schoonzoon. Pas eind jaren tachtig lukte het
om een bruikbare installatie te maken die aan
alle eisen voldeed. Inmiddels draaien de machi
nes bij achttien bedrijven in Nederland, Duits
land en België.
In Den Oever staan er op één plek zelfs 24 te
draaien. Een ondernemer in Stellendam heeft
drie pelmachines op zijn schip geplaatst, waar
door de garnalen vers gepeld aan wal komen.
„Een-experiment, maar ik ben er van overtuigd
dat het navolging zal vinden. We krijgen trou
wens steeds meer bestellingen," zegt Van
Woensel.
Hij ziet de toekomst met vertrouwen tege
moet, want 'onze installaties functioneren
steeds beter en sneller'. Daarom vreest hij ook
de concurrentie niet van bedrijven die garnalen
in Rusland voor vijf gulden per kilo met de hand
laten pellen. „Onze machines pellen nu al tot
twintig kilo per uur."
Van Woensel hoopt in de toekomst zijn ma
chines naar meer landen te kunnen exporteren.
Hoe hoger de lonen, hoe interessanter zijn ma
chines worden. Liet nieuwste snufje aan de pel-
machine is een naleesinstallatie voor de laatste
controle van de gepelde garnalen. Tot nu toe
moest dat door mensen gebeuren.
Sikkens Center
verplaatst
De firma Jansen Hooijdonk bestaat niet, maar
is vanaf 1 december toch gevestigd in een kan
toorruimte bij de scholengemeenschap De Leidse
aan de Boerhaavelaan. Deze groothandel in stu
dieboeken is bedoeld als een 'simulatiebedrijf,
waarin verschillende kantoorwerkzaamheden le
vensecht worden nagebootst.
Het simulatieproject is bestemd voor herintre
dende, allochtone en gedeeltelijk arbeidsgeschik
te vrouwen. Zij kunnen een stage van gemiddeld
zes weken volgen, onder meer op het terrein van
inkoop, verkoop, boekhouding, facturering, voor
raad- en personeelsadministratie en receptie.
'Jansen Hooijdonk' is opgezet door het Cen
trum voor Beroepsoriëntatie en Beroepsoefening
en de Vrouwenvakschool Suze Baart. Het Cen
traal Bureau Arbeidsvoorziening gaf een subsidie
uit de pot voor vrouwenvakscholing.
HAARLEM/ALKMAAR COR BOOS
De naam van de verspreidings
organisatie De Folderije is ver
anderd in InterHolland Ver
spreiders. De Folderije was als
werkmaatschappij van de Vere
nigde Noordhollandse Dagbla
den vanaf 1979 actief boven het
Noordzeekanaal.
De naamswijziging is een ge
volg van de fusie met Damiate
in Haarlem, de maatschappij
die ook deze krant uitgeeft.
Door de fusie is het versprei
dingsgebied voor huis-aan-
huisbladen en (reclame)druk-
werk aanzienlijk vergroot. Het
gebied waar InterHolland Ver
spreiders nu actief is, loopt van
Texel tot Alphen aan den Rijn.
De 700.000 huishoudens die
daar wonen krijgen wekelijks
1,5 miljoen weekbladen van In
terHolland in de bus.
De toegenomen activiteiten
hebben in de loop van dit jaar al
geleid tot een uitbreiding van
het vaste personeelsbestand
van 48 tot 87 medewerkers. Bo
vendien nam het aantal bezor
gers toe van 2900 tot 5000. De
directie verwacht dat dit aantal
nog zal groeien tot 5500 of zelfs
6000 personen. De naam Folde
rije is veranderd omdat deze te
'nostalgisch' zou klinken.
Verspreidingsgebied met 700.000 huishoudens
subEPttUP
Wolwijk sr. (links) en junior: „ledereen kankert op de roddelbladen, maar o wee als er eentje niet inzit.
FOTO BEN DE BRUYN
