'Een gitarist moet altijd de boer op'
'Je gaat toch niet een heel
jaar voor niets repeteren'
Cultuur&Kunst
Dynamisch
concert in
Dorpskerk
Luxor Theater 75 jaar
Theatersporters matig op dreef
ZATERDAG 28 NOVEMBER 1992
Archeologisch kenniscentrum open
Amersfoort» Oudheidkundige onderzoekers, studenten en me
dewerkers van overheidsdiensten, maar ook planologen en ste
debouwkundigen kunnen sinds gisteren informatie over archeo
logische resten in Nederland krijgen bij het Archeologisch Ex
pertisecentrum Archis. Het zogenoemde Archeologisch Basis
Register, een geautomatiseerd informatiesysteem, bevat allerlei
gegevens over voorwerpen en grondsporen uit de oudheid. In
Archis nemen behalve de Rijksdienst voor Oudheidkundig Bo
demonderzoek, het Biologisch Archeologisch Instituut in Gro
ningen (BAI), het Instituut voor Prehistorie in Leiden (IPL) en
het Instituut voor Pre- en Protohistorische Archeologie (IPP) in
Amsterdam deel.
Portret van Willem van Oranje waarvan het opschrift melding maakt
van de moord op de 'vader des vaderlands'. foto prinsenhof
Poppen in Voorchoten
voorschoten Een ouderwetse poppenkast met het sinter
klaasprogramma 'De oude kinderschoen' is morgen in het Voor-
schotense Ambachts- en Baljuwhuis te zien. De voorstelling,
verzorgd door het Leids Poppentheater, begint om 12.30 uur en
is gratis toegankelijk.
Kunst uit Joegoslavië
voorhout De uit het vootjnalige Joegoslavië gevluchte schil
dersfamilie Baijnovic, nu verblijvend in Voorhout, stelt dit en de
komende weekeinden eigen werk tentoon. Dat gebeurt in sport
school Barends aan de Herenstraat. De expositie is vandaag en
morgen, op 5 en 6 en 19 en 20 december, van 12.00 tot 17.00
uur, te bewonderen.
Nederlands Gitaarduo viert tienjarig bestaan
Als ze voor de fotograaf hun gitaren pakken, beginnen ze
meteen te spelen. Toonladdertjes, oefeningen om de vin
gers los te maken. Een waterval van nootjes, herrie eigen
lijk. Als ze na een paar minuten ophouden, zegt Juun
Voorhoeve (39): „Je pakt je gitaar en pielt er meteen wat
op los. Dat is een typisch gitaristentrekje."
Samen met de 37-jarige Erik Ot-
te vormt Voorhoeve sinds tien
jaar het Nederlands Gitaarduo.
De twee Leidenaren vieren
morgen hun tienjarig? bestaan
als duo met een concert in het
Groene Kerkje in Oegstgeest. Zij
brengen een programma met
werken van Sweelinck, Andrie-
sen, Albëniz en drie songs van
de Beatles. Ook presenteren zij
die avond hun tweede compact
disc.
Otte omschrijft zichzelf als
een gitarist die ook arrangeert
en componeert. Dat arrangeren
noemt hij pure noodzaak. „Tus
sen ongeveer 1830 en 1955 is er
vrijwel niets voor gitaar ge
schreven. Als je iets van Beetho
ven, Brahms of een ander stuk
uit de romantische periode wilt
uitvoeren, moet je het dus wel
voor de gitaar arrangeren. In het
andere geval ben je aangewezen
op muziek uit de barok of op
hedendaagse componisten.
Moderne muziek spelen Otte
en Voorhoeve ook wel, maar ze
zetten het niet graag op de
plaat. „Live spelen is leuk, want
er zit een element van spanning
in. Het publiek vraagt zich af:
zal het de gitaristen lukken om
het stuk tot een goed einde te
brengen? Op een CD komt dat
niet over: dan weet je gewoon
dat het er perfect op staat. Bo
vendien: wie zet er nou voor z'n
ontspanning een CD met mo
derne gitaarmuziek op? Daar
word je toch gek van", meent
Voorhoeve. Bovendien hebben
ze hun twijfels over de manier
waarop het publiek tegen veel
moderne muziek aankijkt.
Voorhoeve zegt: „In april had
den we een optreden voor de
televisie, in het VPRO-program-
ma Reiziger in Muziek. We stel
den toen voor dat we ons klas
siek georiënteerde programma
zouden spelen. Dat wilde de
VPRO niet, want het paste niet
in het profiel van de uitzending.
'Candlelight'-muziek noemden
ze het. Het ging dus bijna niet
door, maar toen kreeg Erik het
idee om zelf wat moderns te
componeren."
Erik vult aan: „Ik heb toen on
der het pseudoniem Johan B.
Vuurkamp in twee uur tijd een
stuk in elkaar geflanst onder de
titel Burengerucht op 67; we
hebben het daarna in tien mi
nuten ingestudeerd. De naam
Vuurkamp heb ik gekozen om
dat de directeur van het Con
servatorium van Rotterdam,
waar wij allebei zijn opgeleid,
de gitaar altijd een kampvuurin
strument noemde. Dat zat ons
nog steeds hoog. Nou, het is al
lemaal keurig opgenomen en
uitgezonden en bij de VPRO
waren ze dolenthousiast. Na af
loop hadden wij wel een gede
primeerd gevoel: doe je je hele
ieven je best om de muziek zo
integer mogelijk te spelen, blijkt
dat iedereen het prachtig vindt
als je 'ns een keer heel vals je
trucendoos opentrekt.
De naam Nederlands
Gitaarduo klinkt nogal preten
tieus. Otte haast zich echter te
zeggen dat zij niet hét Neder
lands Gitaarduo zijn. De naam
is destijds gekozen uit commer
Juun Voorhoeve en Erik Otte: „Live spelen is leuk, want er zit een element van spanning In."
ciële overwegingen. „Fluitisten,
violisten en pianisten zijn ook
solisten, maar die kunnen nog
bij een orkest terecht. Dan heb
je een vast inkomen. Gitaristen
moeten echter altijd de boer op.
Toen wij tien jaar geleden be
gonnen, wisten we alles van
muziek en van de gitaar. Maar
hoe we onszelf moesten verko
pen, dat wisten we niet. We
hebben die naam toen gekozen
in de hoop in het buitenland
meer voet aan de grond te krij
gen." Tegenwoordig geven
Voorhoeve en Otte gemiddeld
dertig concerten per jaar in Ne
derland, België, Duitsland en
Frankrijk. Na tien jaar samen
spel is het duo goed op elkaar
ingespeeld. Otte zegt dat als zij
allebei apart hetzelfde muziek
stuk zouden instuderen, ook het
resultaat precies hetzelfde zou
klinken. Toch dreigt de klank
van het ensemble in de toe
komst te veranderen. Om per
soonlijke redenen overweegt
Voorhoeve namelijk op te hou
den met het samenspel: Otte
moet dan een andere partner
zoeken. Voorhoeve zegt echter
gedecideerd: „Het Nederlands
Gitaarduo blijft, ook in een an
dere samenstelling, gewoon be
staan."
Marésienne Norbert Bartelsman (clavt
cimbel), Maaike Boekholt (viola da gam
ba) en Maurice van Lieshout (blokfluit)
met werken van Bach, Abel, Nardini,
Sporck en Haydn. Gehoord op 27 novem
ber in de Dorpskerk in Katwijk.
De muziek die La gamme Maré
sienne gisteravond ten gehore
bracht zweefde, op één compo
sitie na, tussen de Barok en de
Klassieken. Dit repertoire is spe
ciaal geschikt voor de viola da
gamba, de clavecimbel en de
blokfluit. De componisten blon
ken vaak zelf uit op deze instru
menten, zoals Karl Friedrich
Abel (1723--1783) op de viola da
gamba. Pietro Nardini (1722-
1793) behoorde in Italië tot de
vijfde generatie viool-compo
nisten, maar ook hij speelde
vaardig de gamba. Carl Philip
Emanuel Bach was een uitste
kend clavecinist en een regel
rechte voorloper van Haydn,
zodat ook Haydn (die in eerste
instantie slechts een heldere
knapensopraan bezat) in dit rij
tje thuishoort.
Speciaal voor dit ensemble
heeft de Tilburgse componist Jo
Sporck dit jaar een werk 'Ca-
nelones' geschreven waarvan
het snelle gedeelte bestaat uit
onregelmatige maatsoorten,
gekke ritmes en dissonante ak
koorden. Een stuk dat het nach
telijk oerwoud oproept, een
zeurderig nagalmen van kleine
onbetekenende atonale melo
dietjes, vaak solistisch bena
derd. Een uitdaging voor deze
instrumenten, vooral voor de
viola da gamba: zulke hoge to
nen als in dit stuk speel je maar
zelden!
In het algemeen viel bij dit
trio op: betrokkenheid en ex
pressie. De mooie soms nasale,
soms warme ronde toon van de
gamba was vooral te horen in
de solosonate in D groot van
Abel en het heel persoonlijke,
markante clavecimbelspel in de
solosonate van Carl Phil. Em.
Bach. Carl Philip Emanuel
wordt wel de eerste romanticus
genoemd. Dit aspect liet La
gamme Merésienne heel bete
kenisvol horen. Dynamiek en
expressie die in de oude mu-
ziekpraktijk nog wel eens te
wensen over laat, krijgen bij dit
ensemble grote aandacht, en
dat maakte deze avond zeer de
moeite van het luisteren waard.
Rotterdam Wie aan de Kuip komt, komt aan Rot
terdam. Vreemd genoeg heeft het Luxor Theater
aan de Kruiskade die status van onaantastbaar mo
nument nooit verkregen. Al viert Luxor op 22 de
cember zijn 75-jarig bestaan, tussen de schepping
van architect P. Vermaas en de Maasstad is altijd
sprake geweest van een soort haat-liefde verhou
ding. Publicist Steef Vooren, die in opdracht van
Luxor een historisch overzicht van het bioscoop
theater heeft geschreven: „Luxor is het 75 jaar nèt
niet geweest. Verbouwen en nog eens verbouwen,
dat is het verhaal van Luxor. Altijd maar in de stei
gers. Het is altijd een bioscoop-theater gebleven.
Luxor mocht nooit veel geld kosten en om die re
den is het nooit een groot volkstheater geworden."
foto anf
theater
recensie dick van teyungen
Theatersportwedstrijd tussen Lawine uit
Rotterdam en Moeders Mooiste uit Lei
den. Gezien op 27 november in De X,
Haarlemmerstraat, Leiden. De volgende
wedstrijd is op 20 december.
Misschien kent u de regels niet,
dus die zal ik uitleggen. Bij the
atersport nemen twee teams
van vier acteurs het tegen elkaar
op in het improviseren van kor
te scenes. Die worden beoor
deeld door een jury: misselijke
etters in het zwart die de pun
ten zo provocerend mogelijk
toekennen.
Een grote rol speelt het pu
bliek. Dat bepaalt de ingrediën
ten van een scène door als de
acteurs dat vragen een locatie,
emotie, huishoudelijk voor
werp, relatie of afwijking te roe
pen. De toeschouwers zijn ge
wapend met rozen en sponzen
die ze bij geestdrift of afkeuring
op het toneel gooien. De spon
zen zijn meestal voor de jury.
Verder zorgen een presentator
en een elektrische-pianospeler
voor voortgang en ondersteu
nend achtergrondgeluid.
Leiden is een sterk theater
sportteam rijk, Moeders Mooi
ste. dat gasteren speelde tegen
Lawine uit Rotterdam. Dat ge
beurde in De X, voorheen Rex.
Overal veranderen in onze ver
loederende samenleving cul-
Koren ontstemd over schrappen subsidie
saskia stoelinga
De Leidse koren zijn zeer kwaad
over het schrappen van provin
ciale subsidies. Vlammende
protestbrieven zijn al onderweg.
J. Wintermans van de Christelij
ke Oratoriumvereniging Ex Ani
mo vreest dat een uitvoering
voor de gewone man straks on
betaalbaar wordt. „En wij zijn er
juist voor de gewone Leide-
naars. Ik hoop dat alle koren
krachtig van zich laten horen.
Misschien wordt het dan terug-
Ook bij het Toonkunstkoor
heerst een droevige stemming.
Woorvoerster Kluiters-Blom laat
weten dat dit 'een spoed-punt'
is op de agenda van de komen
de bestuursvergadering. „En die
is een dezer dagen". Ze weet nu
al te vertellen dat het koor zeker
tot actie zal overgaan. Hetzelfde
geldt voor het Petra Gospelkoor.
Marian van der Marei is evenals
de andere bestuursleden ge
schokt. „Voor ons is die subsi
die heel belangrijk. De kerken
waar wij voor optreden, kam
pen ook al met financiële pro
blemen. En dan hebben wij nog
het probleem dat we een nieu
we opvangruimte moeten hu
ren. Het wordt allemaal onbe
taalbaar".
Alle woordvoerders hebben
hun hoop gevestigd op de
Werkgroep Amateuristische
Kunstbeoefening van de Stich
ting Welzijn. Coördinator Maria
Vos is ook ontstemd over het
plan van de provinciebestuur
om de subsidies op een andere
manier te verdelen. „Dit is de
sastreus voor de amateurkoren
in deze regio. In de plannen van
de provincie staat bijvoorbeeld
dat het Randstedelijk Begelei-
dings Orkest zijn speelbeurten
moet spreiden. Dat betekent
voor Leiden en omgeving nog
maar één of twee keer, in plaats
van totaal 24 keer per jaar. Voor
de drie grote koren, Toonkunst,
Con Amore en Ex Animo, is dat
een ramp. Die kunnen niet zon
der orkest. Ik denk dat er in
drie, vier jaar heleboel kapot zal
zijn gemaakt. Als amateurvere
nigingen, en datzelfde geldt
voor de harmoniekorpsen, geen
uitvoeringen meer kunnen ge
ven, gaat de animo er af. Je gaat
niet een heel jaar repeteren
voorniets".
Vos laat verder weten dat de
werkgroep spoedig zal bekijken
of de gemeentesubsidie, ruim
twee ton. op een andere manier
kan worden verdeeld onder de
amateurverenigingen. Mis
schien moet er meer in de pot
worden gestopt om het beleid
van de provincie te compense-
tuurpaleizen in sexgelegenhe-
den, in Leiden gaat het anders
om. Een nadeel is wel dat de
zaal gemaakt is voor vochtige
blikken omhoog, zodat het bij
theatersport veel voorkomende
grondwerk ('lust' was gisteren
een vaak geroepen emotie) van
achter de eerste rijen moeilijk te
volgen is. Maar verder is de X
een aanwinst voor de plaatselij
ke podia.
In de X wordt zo eens in de
maand getheatersport. De vori
ge aflevering leverde een dolle
avond op, gisteren was het alle
maal wat tam, ondanks mooie
momenten en duidelijk aanwe
zige kwaliteiten. Jury, presen
tatrice, acteurs en publiek zorg
den maar zelden voor het vuur
werk van de novemberafleve
ring. De Rotterdammers won
nen uiteindelijk, en dat was on
danks alle onbetrouwbare be
oordelingen terecht, maar ook
volkomen onbelangrijk. Thea
tersport is er om de kijker te
vermaken en verrassen met
vondsten, snelle reacties en ab
surde wendingen. Op 20 de
cember kan dat in De X op
nieuw gebeuren.
Timdelerclub
kiest voor
veilige klucht
theater
recensie wunand zeilstra
'Een trouwring mag niet knellen' van
Claude Magmer in de bewerking van Jen-
neke v d Heiden en John Lanting door De
Timdelerclub Regie Riet Knsptjn-de Wolf
ri Nico v
p 27 n
0* Agpo Select Installateurs bij u in de buurt rijn:
Bodegraven: Walraven b Zn Instbedr. Emmakade 5. 01726-11626, Hazerswoude-Oorp: toodgBedr Ruiftenbeek Turn-nn* 2a.
01 728-9098,Leiden: WTB J Buiteman.Roosevehstraat 14b,071 -760600,Mampaey-Spnnger, langegracbt 14-18.071-225822 Valken
burg: Heemskerk bv, Bloemenlaan 9,01718-16665
In een goede klucht kom je op
een punt, waarop je nauwelijks
meer kunt vertellen wat er nu
eigenlijk aan de hand is. Aan
dat criterium voldoet de klucht
'Een trouwring mag niet knel
len' zonder meer. De hoofdper
soon heeft zich danig in de nes
ten gewerkt. Tegenover de stief
moeder van zijn ex-aanstaande
kan hij niet verklaren, wat haar
broer en vijf andere dames in
zijn tijdelijk gehuurde flatje te
zoeken hebben.
Na de twee wat minder ge
slaagde produkties van het vorig
seizoen heeft de Timdelerclub
de vaste toeschouwers op een
degelijke klucht willen trak
teren. Even weer eens een keer
een 'veilige' repertoirekeuze.
Dat wordt door het publiek
goed merkbaar gewaardeerd.
De spelers hebben zich dus in
dit nieuwe seizoen prima gere
vancheerd. Aan het uiteindelij
ke resultaat van da voorstalling
valt zeker af te zien dat ze er
met veel plezier aan hebben ge
werkt.
Voordeel van 'Een trouwring
mag niet knellen' is ook dat een
flink aantal acteurs een rol krijgt
waar iets van te maken valt. Dat
geldt natuurlijk in eerste instan
tie voor de hoofdrollen. Robert
Emmen als de in geldnood ver
kerende kunstschilder en Auke
Krispijn als zijn steeds slimmer
wordende dienstbode kunnen
zich naar hartelust uitleven.
Maar ook Jeanne den Hoed-
-Buijs, Tjeerd van Wijk en Mag-
da de Frel kunnen zich in hun
rol profileren en maken van die
gelegenheid goed gebruik.
Zetfii dr wat uebiere roBeri
van Renate Zwanenburg, Jolan-
da van Gorcum en de zeer ge
loofwaardig Spaanssprekende
Debby Hensing zijn zorgvuldig
en op een juiste manier inge
vuld.
Er is terecht veel aandacht
Desteed aan de verzorging van
het decor, aan de nodige vaart
in het spel en aan de verstaan
baarheid van de spelers. Zo
doende waren alle ingrediënten
voor een geslaagde avond aan
wezig.
