Jeltsin zet naaste
medewerkers opzij
Buitenland
Mandela en Buthelezi
gaan weer snel praten
Bhutto begint aan 'lange mars'
Deling Tsjecho-SIowakije
gaat definitief door
Italië: verbod op racistische groepen
Veel Ieren naar stemhokje
Clinton bij duivel te biecht
Voedselhulp Bosnië
volledig vastgelopen
DONDERDAG 26 NOVEMBER 1992
Bonn geeft 2,7 miljoen voor Auschwitz
Warschau De Duitse regering heeft ruim 2,7 miljoen gulden
uitgetrokken voor herstelwerkzaamheden in het museum van
het vroegere nazi-vernietigingskamp Auschwitz. Bonn zal drie
jaar lang subsidie geven voor in totaal ruim elf miljoen gulden.
Eerder deze week werd duidelijk de Poolse regering geen geld
had vooi
Prins op stage bij Artsen zonder Grenzen
brussel Prins Philippe (32) neef en troonopvolger van de Belgi
sche koning Boudewijn, heeft in augustus drie weken als ma
nusje van alles voor Artsen Zonder Grenzen gewerkt in Etiopië,
zo is bekendgemaakt door de internationale hulporganisatie. Hij
ging mee met een delegatie naar Gode, in het zuiden van Etio
pië, waar zo'n 60.000 vluchtelingen uit Somalia worden opge
vangen. Als logistiek medewerker hield hij toezicht op de voed
selvoorziening en hielp hij met het bouwen van gevlochten hut
ten voor zwaar ondervoede kinderen.
Lid Vlaams Blok bedreigt minister
brussel De politie van Leuven heeft begin deze maand een lid
van het extreem-rechtse Vlaams Blok opgepakt omdat hij de mi
nister van binnenlandse zaken Tobback met de dood had be
dreigd. De socialistische minister kreeg een dreigbrief en een ko
gel met zwarte punt per post toegestuurd. De arrestant wordt
ook verdacht van brandstichting in een moskee in Hasselt en het
verspreiden van een pamflet waarin migranten met de dood
worden bedreigd.
China laat dissident Bao Zunxin vrij
peking China heeft gisteren de vooraanstaande dissident Bao
Zunxin (55) vrijgelaten. De historicus was tot vijfjaar cel veroor
deeld, wegens zijn rol in de protesten op het Plein van de He
melse Vrede in Peking in het voorjaar van 1989. Volgens het offi
ciële persbureau Xinhua heeft Bao herhaaldelijk spijt betuigd.
Bronnen in Hong Kong melden echter dat hij vanwege zijn
slechte gezondheidstoestand is vrijgelaten. Mensenrechtengroe
pen maakten eerder bekend dat Bao nog maar 32 kilo weegt en
kampt met hartklachten en een te hoge bloeddruk.
Brandenburger Tor open voor auto's
berlun De Brandenburger Tor wordt opengesteld voor particu
lier autoverkeer. Dit heeft de wethouder voor stedelijke plan
ning, Volker Hassemer, gisteren verklaard, maar hij zei niet wan
neer dat gebeurt. Maandenlang is verhit gedebatteerd over de
toekomst van het 200 jaar oude symbool van de Duitse hoofd
stad Berlijn. In mei werd de poort al opengesteld voor bussen,
taxi's en fietsers.
Spanje ratificeert 'Maastricht'
i de s
het
Madrid Spanje is gisteren, na een stemming i
zevende EG-land geworden dat het Verdrag van Maastricht over
de Europese eenwording heeft geratificeerd. Het lagerhuis had
op 29 oktober al zijn steun aan 'Maastricht' gegeven. Behalve
Spanje hebben ook België, Frankrijk, Griekenland, Ierland, Italië
en Luxemburg het verdrag geratificeerd. Denemarken heeft het
afgewezen en Groot-Brittannië maakte een voorbehoud.
Pro-Vietnamese communist leider Laos
bangkok De pro-Vietnamese communist Nouhak Phoumsavan
is benoemd tot president van Laos. Nouhak, die parlements
voorzitter was, volgt de zaterdag overleden president Khaysone
Phomvihane op. Het leiderschap van de Revolutionaire Volks
partij, dat Khaysone ook bekleedde, komt in handen van gene
raal Khamtay Siphandon. Khaysone, Kahmtay en Nouhak had
den al lang een machtsmonopolie in Laos en staan bekend als
'de ijzeren driehoek'.
Ex-communist staatshoofd Litouwen
vilnius» Algirdas Brazauskas,
de vroegere communistische
partijleider van Litouwen, is
gisteren gekozen tot voorzitter
van het Litouwse parlement.
Hij is daarmee tevens staats
hoofd geworden van de Balti-
sche republiek. Brazauskas
vervangt Vytautas Landsber-
gis, wiens nationalistische be
weging Sajudis de drijvende
kracht was achter de campag
ne die vorig jaar leidde tot on
afhankelijkheid van de Sov
jetunie. De Democratische Ar
beiderspartij van Brazauskas
behaalde vorige maand 73 van
de 141 parlementszetels, tij
dens de eerste verkiezingen
sinds de onafhankelijkheid.
Sajudis betaalde de prijs voor
de diepe economische crisis
en de harde bezuinigings
maatregelen en kreeg slechts
28 zetels. Algirdas Brazauskas. foto epa
Acht jaar voor tonen blote borsten
manila Een rechter in een voorstad van de Filipijnse hoofdstad
Manila heeft een nachtclubdanseres veroordeeld tot acht jaar
gevangenisstraf voor het tonen van haar borsten op het podium.
Haar werkgever, de eigenaar van een gogo-tent in Quezon City,
kreeg dezelfde straf. De danseres werd vorig jaar aangehouden,
nadat zij haar bh had afgedaan op verzoek van politiemannen
die zich als klanten hadden verkleed.
De Klerk: Geen geheime operaties meer
johannesburg p.van nuusenburg
correspondent
ANC-voorzitter Mandela en de
leider van de Zulu-beweging
Inkatha, Buthelezi, gaan pra
ten over de crisis tussen hun
organisaties en het daarmee
gepaard gaande geweld. Het
gesprek zal zo snel mogelijk
plaatsvinden, aldus het ANC,
de belangrijkste anti-apart
heidsorganisatie.
Buthelezi dringt al weken
aan op een gesprek met Man
dela om vooral de situatie in
Natal te bespreken. In deze
provincie dreigt een burger
oorlog tussen ANC- en Inka
tha-aanhangers.
Het ANC en de regering De
Klerk komen begin volgende
maand bijeen in een poging de
onderhandelingen over een
nieuw politiek bestel, het zoge
naamde Codesa-overleg, weer
op gang te krijgen.
De Klerk heeft dinsdagavond
verzekerd dat er in Zuid-Afrika
geen geheime operaties meer
worden ondernomen tegen an
ti-apartheidsactivisten. De
president raakte vorige week
ernstig in problemen, toen on
derzoeksrechter Goldstone
onthulde dat de militaire ge
heime dienst vuil spel speelde
om prominente ANC'ers in een
kwaad daglicht te stellen.
lahore» De Pakistaanse oppositieleidster Benazir
Bhutto leidde gisteren een processie in Lahore. Het
was een stoppunt in de 'lange mars' per trein door
het land waaraan de voormalige premier van Pakis
tan gisteren begon. Bhutto zoekt steun van de be
volking voor haar strijd tegen de regering.
foto reuter muzammil pasha
Ook minister van buitenlandse zaken op de wip
De Russische president Jeltsin is bezig schoon schip te
maken in zijn kabinet. Vanmorgen liet Jeltsin weten de
functie van persoonlijk sercretaris op te heffen, waarmee
Gennadi Boerboelis op straat komt te staan. Gisteren al
nam vice-premier en minister voor de pers Viktor Polto-
ranin zelf ontslag. Een radiostation in Moskou meldde
vanmorgen dat minister van buitenlandse zaken Andrej
Kozyrev op het punt staat af te treden. Jeltsin zou hem
hier zelf om hebben gevraagd.
parlement moet besluiten of
Jeltsins speciale volmachten
Premier Gaidar presenteerde worden verlengd. De oppositie,
vanmorgen zijn economische die zegt een meerderheid in dit
programma in het parlement.
Hij zei dat hij geen wijzigingen
in zijn programma zal dulden.
De oppositie dringt al maan
denlang aan op wijzigingen
de politieke top en bijstelling benoemd
parlement te hebben, is daartoe
alleen bereid als Jeltsin het her
vormingsbeleid aanpast en zijn
kabinet wijzigt.
Boerboelis is nu door Jeltsin
i de markthervormingen.
Volgende week vergadert in
Moskou het Volkscongres, het
hoogste wetgevende orgaan. Dit
adviseur. Hij
moest tijdens de voorjaarszit
ting van het Volkscongres al te
rugtreden als eerste vice-pre
mier. Hij kreeg toen de functie
Staatsraad, waarmee hij offi
cieel niet tot het kabinet be
hoorde, maar wel alle zittingen
bijwoonde. Tegen deze figuur
was veel verzet vanuit het parle
ment. Jeltsin zou tijdens het ko
mende Congres vrijwel zeker
worden gedwongen tot afschaf
fing van de functie. Met de be
noeming van Boerboelis als be
langrijkste adviseur maakt Jelt
sin zijn oude strijdmakker qua
functie in elk geval onkwetsbaar
voor de oppositie.
Poltoranin liet gisteren weten
dat zijn ontslagaanvraag was in
gegeven door de wens om „de
president te beschermen tegen
de wraakzuchtige oppositie".
Poltoranin, die op voet van oor
log leefde met parlementsvoor
zitter Chasboelatov, prijkte bo
venaan de de oppositionele lijst
met te vervangen ministers.
CFK's in 1996
al uitgebannen
kopenhagen ap-anp
CFK's die de ozonlaag aantas
ten zullen vijf jaar eerder wor
den uitgebannen dan in 1987
en 1990 in Montreal en Londen
is afgesproken. Milieuvertegen
woordigers van 93 landen heb
ben dit afgesproken op de giste
ren beëindigde ozon-conferen-
tie in Kopenhagen.
De produktie en het gebruik
van CFK's (chloorfluorkoolwa
terstoffen), die onder meer wor
den gebruikt in spuitbussen en
koelkasten, wordt op 1 januari
1996 gestopt. Dat was aanvan
kelijk 1 januari 2001. Voor ont
wikkelingslanden geldt een
overgangstermijn tot het jaar
2005, eveneens een vervroeging
met vijf jaar.
Het gebruik en de produktie
van 'zachte' CFK's (HCFK's), die
dienen als vervangers van
CFK's, moet met ingang van
1996 worden bevroren op het
niveau van 1989. Vanaf 2030
geldt ook hiervoor een volledig
verbod.
Tsjecho-SIowakije valt per 1 ja
nuari 1993 uiteen in twee sta
ten. Het parlement ging giste
ren met een krappe meerder
heid van drie stemmen akkoord
met de opheffing van de 74 jaar
oude federatie. De volksverte
genwoordiging had het voorstel
tot splitsing twee keer eerder
verworpen.
Vooral de Slowaakse afge
vaardigden wensten eerst een
referendum over het lot van
Tsjecho-SIowakije. Volgens opi
niepeilingen is een meerderheid
van de 15,5 miljoen inwoners
tegen de deling. De Democrati
sche Burgerpartij (ODS) van de
Tsjechische premier Klaus was
echter mordicus tegen een refe
rendum, omdat dat zou kunnen
leiden tot een verdieping van de
politieke crisis. Klaus kwam af
gelopen zomer met zijn Slo
waakse tegenhanger Meciar
tiankelijke
nadat besprekingen over een
gezamelijk economisch pro
gramma waren vastgelopen.
Kohl: Optreden tegen rechts-extremisme
De Italiaanse regering wil een verbod op ex
treem-rechtse groeperingen die racistische
aanslagen plegen of dreigen met geweld op
grond van etnische, raciale of religieuze dis
criminatie. Rome werkt aan een wetsvoor
stel dat daarin voorziet. Ook wordt het aan
zetten tot etnische haat en geweld strafbaar
gesteld. De Italiaanse regering wil hiermee
de naar schatting duizend rechtse jongeren
die nazi-skins worden genoemd, aanpak
ken. Zij zijn volgens de politie verantwoor
delijk voor het groeiende geweld tegen
vreemdelingen in Italië.
De Italiaanse maatregel is vergelijkbaar
met een maatregel die door de Duitse rege
ring wordt voorbereid. Bondskanselier Kohl
zei gisteren in het Duitse parlement dat „de
staat de plicht heeft de vrede te handhaven.
Naar buiten en naar binnen. Een klimaat
van intimidatie vormt een grote bedreiging
voor de vrije samenleving. En daarom moe
ten alle burgers vastbesloten zijn zich tegen
elke vorm van geweld te weren".
Minister Seiters (binnenlandse zaken)
kondigde gisteren aan dat er een coördina
tiecommissie komt waarin alle deelstaten,
de centrale regering en de opsporingsorga
nen zijn vertegenwoordigd. Het doel is een
snelle uitwisseling van informatie over
rechtsextremistische bewegingen mogelijk
te maken. In 1989, na de moord op de top
bankier Herrhausen door de Rote Armee
Fraktion, werd ook een dergelijke commis
sie in het leven geroepen.
In Frankrijk zijn gisteren drie functiona
rissen van het extreem-rechtse Front Natio
nal veroordeeld wegens aanzetten tot ras
senhaat. De drie gaven in 1990 acht edities
uit van een blad, dat door het Hof van Justi
tie in Straatsburg als agressief, racistisch en
anti-semitisch werd bestempeld. Het Hof
legde de drie een boete op van in totaal
45.000 gulden.
Op twee joodse begraafplaatsen rond
Stockholm zijn de afgelopen dagen vernie
lingen aangericht. Dit weekeinde komen
naar verwachting ruim 300 neo-nazi's naar
de Zweedese hoofdstad voor wat zij het 'an
ti-zionistische wereldcongres' noemen. Ook
de omstreden Britse historicus David Irving,
die beweert dat de jodenvervolging in de
Tweede Wereldoorlog een verzinsel is,
wordt verwacht.
dubun» Een katholieke non brengt haar stem uit bij de Ierse parle
mentsverkiezingen en het abortusreferendum van gisteren. Ondanks
storm en regen is zeventig procent van de 2,55 miljoen Ierse kiezers
naar de stembus gekomen, een onverwacht hoog percentage. Vol
gens de eerste peilingen lijken de Ierse kiezers het belangrijkste
abortus-voorstel in het referendum, de vraag of abortus moet wor
den toegestaan indien het leven van de moeder gevaar loopt te heb
ben verworpen. De uitslag van de parlementsverkiezingen wordt in
de loop van vandaag verwacht foro reuter kevin lamarque
Route voedselkonvooien VN
De VN-pogingen om voedsel
hulp naar de noodlijdende
Bosnische bevolking te sturen
zijn gisteren volledig spaak ge
lopen. De voedselvluchten op
Sarajevo werden opnieuw opge
schort nadat een Frans hulptoe
stel door een verdwaalde kogel
werd geraakt. Een VN-konvooi
dat op weg was naar Srebrenica
werd door Serviërs tegengehou
den. Een VN-konvooi naar Go-
razde trok zich terug nadat een
Franse pantserwagen op een
mijn was gereden.
Gorazde is de afgelopen
maanden slechts één keer door
een hulpkonvooi bereikt. Sre
brenica, met 70.000 inwoners
inclusief duizenden vluchtelin
gen, heeft sinds het begin van
de oorlog in april nog helemaal
geen hulp ontvangen.
De Verenigde Naties legden
maandag alle humanitaire hulp
aan de 100.000 Bosnische Ser
viërs in het oosten van Bosnië
stil zolang de hulpkonvoojen
voor de moslim-steden Srebre
nica en Goradze niet worden
toegelaten.
Het konvooi naar Srebrenica
werd tegengehouden ondanks
eerdere beloften van Servische
leiders dat de vrachtauto's geen
strobreed in de weg zou worden
gelegd. „Waarom zullen we
voedsel doorlaten naar onze vij
anden als ze ons steeds besto
ken", vroeg een Servische mili
tair zich af.
De Servische leider Radovan
Karadzic, die eerder vrije door
gang had toegezegd, zei dat het
konvooi werd gestopt wegens
gevechten nabij Bratunac aan
de Bosnisch-Servische grens,
niet ver van Ljubovija.
In Istanbul is gisteren de Con
ferentie van Balkanlanden afge
sloten. De conferentie, die alge
meen wordt beschouwd als een
succes voor de Turkse diploma
tie, bracht vertegenwoordigers
van Albanië, Kroatië, Hongarije,
Macedonië, Oostenrijk, Roeme
nië, Slovenië, Turkije, Bulgarije
en Italië naar de Turkse stad.
Bosnië-Hercegovina kon niet
deelnemen vanwege de gevech
ten in en rond Sarajevo. Grie
kenland en Servië weigerden
deelname.
In de gezamenlijke verklaring
na afloop heet het: als we nu
niets doen, gaat het grondig mis
en breekt er een Balkanoorlog
uit. Geen vrede bewaren, maar
oorlog voorkomen, was de op
roep aan Europa. Gemeend
washington hans de bruun
correspondent
Bill Clinton gaat morgen bij de
duivel te biecht. Hij maakt van
een korte vakantie in California
gebruik om even langs te wip
pen bij oud-president Ronald
Reagan. Niet voor een beleefd
heidsbezoekje. Want hoewel
zijn verkiezingswinst de afreke
ning betekende met het 'Reaga-
nisme', denkt Clinton van de
oude Republikeinse vos nog iets
te kunnen leren.
In Clintons hoofdkwartier in
Little Rock, Arkansas, wordt met
nauwelijks ingehouden bewon
dering gesproken over de ma
nier waarop Reagan in 1980 het
Witte Huis overnam van Jimmy
Carter. Reagan maakte als Was-
hingtons groentje een vliegende
start en boekte in korte tijd en
kele klinkende successen. En
dat is precies wat Clinton nodig
heeft.
De komende weken zal duide
lijk worden hoe Clinton wil
gaan regeren, ledereen raadt
Clinton af teveel tegelijk te wil
len. Hij heeft zoveel beloften ge
daan. dat het verleidelijk is die
allemaal ineens te willen uitvoe
ren. Dat zou tot dezelfde chaos
leiden die Jimmy (darter begin
1977 teweegbracht. Dan pakte
Ronald Reagan het in 1981
slimmer aan.
Hij kwam al snel met een zoge
naamde 'omnibus-wet', waarin
hij in één klap een belastingver
laging, een bezuinigingsopera
tie en een versterking van de
defensie door het Congres kon
jagen. Daardoor moest het Con
gres deze hoofdthema's als één
geheel behandelen en goedkeu
ren. Reagan vermeed daarmee
vertragend gesteggel over de
tails.
Ook Clinton voelt wel voor zo'n
alomvattende wet. Maar dan
een die wat inhoud betreft pre
cies tegenovergesteld is aan die
van Reagan: een verhoging van
de belasting (voor de rijken),
uitbreiding van de overheidsuit
gaven en drastische bezuinigin
gen op de defensie. Als hij zo'n
pakket in de eerste honderd da
gen van zijn bewind door het
Congres krijgt, dan heeft hij al
veel bereikt.
wordt dat Europa het gevaar
voor een Balkanoorlog niet seri
eus neemt.
Opmerkelijk is dat gisteren
werd opgeroepen tot erkenning
van Macedonië, iets waar Grie
kenland zich fel tegen verzet. Er
is echter niet besloten tot con
crete maatregelen, met name
omdat de deelnemers zich niet
willen begeven buiten het kader
van internationale besprekin
gen over het onderwerp, zoals
die in Londen. De aanwezige
Balkanlanden spraken af de
conferentie in de toekomst te
herhalen.
Praten met PLO toegestaan
nog bestaand verbod op contact
nn i de PIOphef)
Het betekent overigens niet
dat de Israëlische regering de
PLO aanvaardt als gespreks
partner in vredesonderhande
lingen. Minister van justitie Da
vid Libai herhaalde gisteren nog
eens de officiële Israëlische visie
dat de PIjO een terreurorganisa
correspondent
Israëlische staatsburgers mogen
binnenkort ongestraft praten
met vertegenwoordigers van de
Palestijnse Bevrijdingsorganisa
tie (PLO). De regering van pre
mier Rabin zal volgende week
het parlement een wijzigings
voorstel aanbieden dat een nu
