Bestrijding fraude met
bijstand schiet te kort
Binnenland
Vrouw mag eindelijk
gegevens ouders inzien
Gevangenisdirecties zeggen
vertrouwen op in Justitie
Onderzoek naar criminaliteit
Nog zestien oorlogsmisdadigers op vrije voeten
Actie voor speelzaal
'Geld mestfabrieken
gebruiken voor bossen'
"Zal ik de Royal Suite
voor u boeken?"
"Eh... mag ik u
terugbellen na 4
december?"
Ambtenaren de dupe van onmacht politici
DONDERDAG 26 NOVEMBER 1992
Algemeen Nederlands Persbureau GPD Gemeensthap[
Olie op stranden weer opgeruimd
petten» Rijkswaterstaat heeft gisteren de olie opgeruimd die vo
rige week op de Noord- en Zuidhollandse stranden is aange
spoeld. Ook de olie die maandag en dinsdag tussen Zandvoort
en Petten en op de stranden van Texel terechtkwam, is wegge
haald. Het betrof relatief kleine hoeveelheden. Het is nog ondui
delijk of de vervuiling afkomstig is van één schip. Rijkswaterstaat
heeft monsters genomen. Het Justitieel Opsporingsteam Milieu
delicten Noordzee maakt volgens een woordvoerder vorderin
gen bij het achterhalen van de dader. Het onderzoek spitst zich
toe op vier schepen.
Verwarde man steekt vrouwen neer
Amsterdam Een Amsterdammer heeft gisteren twee vrouwen
gestoken met een mes. De beide slachtoffers, een 49-jarige
vrouw en haar 14-jarige dochter, raakten daarbij gewond. De
moeder is met ernstige verwondingen naar het ziekenhuis over
gebracht. De dochter kon na behandeling huiswaarts. Toen de
dochter de deur opende, stak de man direct toe. Het meisje
raakte gewond aan hand en hals. Binnen stak de man haar moe
der in de borststreek. Moeder en dochter slaagden er in te vluch
ten. De politie hield de man later aan in de woning, waarin hij
zich had verschanst. Hij had zich in de pols gesneden en maakte
een verwarde indruk. Het motief is onduidelijk.
Verdachte ontucht vrij na fout rechter
Dordrecht» Door een fout van de politierechter in Dordrecht is
een 51 -jarige man vrijgesproken van ontucht met een 7-jarig
kind. Volgens politierechter inr. J. van der Groen had het kind
een klacht moeten indienen. Aangezien het kind dit niet had ge
daan, veroordeelde hij de verdachte niet. Hij vergiste zich ech
ter, want die bepaling geldt alleen voor minderjarigen tussen 12
en 16 jaar. De officier van justitie, mr. N. van Spronssen, had
twee maanden gevangenisstraf geëist. Het is nog niet zeker of hij
in hoger beroep gaat. De man werd overigens tot tien dagen ge
vangenisstraf veroordeeld voor twee andere strafbare feiten: ver
nieling en schennispleging.
Moeder vondeling (3) aangehouden
hoogezand» De politie van Hoogezand-Sappemeer heeft de
identiteit achterhaald van de peuter die dinsdagmiddag door
een vrouw bij een woning in Westerbroek is achtergelaten. Het
gaat om de 3-jarige zoon van een zwaar depressieve 45-jarige
vrouw uit Appingedam. Na enkele tips kon de politie vanmorgen
de moeder in de binnenstad van Groningen aanhouden. Zij liep
op blote voeten over straat en maakte een uiterst verwarde in
druk.
Algemene Rekenkamer in rapport aan Tweede Kamer:
Een 48-jarige vrouw uit Eindho
ven, die al jaren strijdt voor in
zage in haar geboortegegevens,
mag het dossier van haar moe
der inzien en ook kennis nemen
van gegevens over haar biolo
gische vader. Dat heeft het Ge
rechtshof in Den Bosch gisteren
bepaald. De uitspraak komt
overeen met het beleid dat het
voormalige Bredase opvanghuis
voor ongehuwde moeders Moe
derheil inmiddels een jaar voert.
De Eindhovense had met twee
anderen een procedure aange
spannen tegen het opvanghuis
omdat die informatie haar aan
vankelijk was geweigerd. Kinde
ren krijgen nu desgevraag
zage in de gevraagde dossiers.
Informatie over de vader wordt
alleen gegeven met toestem
ming van de moeder of als de
moeder is overleden.
den haag gpd
De directies van strafgevange
nissen hebben gisteren in een
brief het vertrouwen opgezegd
in de directie deliquentenzorg illustratief voor de manier
van het ministerie van justitie.
Zij protesteren daarmee tegen
de schorsing van directeur H.
Kranendonk van strafgevange
nis De Grittenborgh in Hoog-
eveen.
De gevangenisdirecties eisen
vóór
CDA-ideoloog Klop:
Brinkman niet
geschikt als
politiek leider
den haag anp
De bestrijding van bijstandsfraude schiet te kort. Het mi
nisterie van sociale zaken en werkgelegenheid houdt on
voldoende toezicht op de wijze waarop de gemeenten
fraude te lijf gaan. Verder werken de regionale consulent
schappen, 's rijks controleurs, niet doelmatig genoeg.
Een en ander staat in een vandaag openbaar gemaakt
rapport van de Algemene Rekenkamer. De omvang van
de bijstandsfraude wordt geschat op 'vele honderden
miljoenen'.
den haag gpd-anp
Staatssecretaris Ter Veld van so
ciale zaken heeft negen uit
gangspunten opgesteld om
fraude en oneigenlijk gebruik
van bijstandsuitkeringen tegen
te gaan. Zo zijn onder meer ge
meenten verplicht gegevens uit
te wisselen met de belasting
dienst en moeten ze afspraken
maken met het openbaar mi
nisterie over de strafrechtelijke
afhandeling van fraude. Tussen
tijds dient steeds te worden be
keken of betrokkenen nog wel
recht hebben op een uitkering.
De genoemde consulent
schappen, die moeten kijken of
de gemeenten de richtlijnen wel
goed toepassen, houden vol
gens de Rekenkamer nauwelijks
rekening met deze uitgangs
punten. Aan zeven van de ne
gen richtlijnen wordt bijna geen
aandacht besteed. Op basis van
het onderzoek beslist het con
sulentschap over de aanvaard
baarheid van de declaraties.
De consulenten worden
voorts niet systematisch bijge
praat door ambtenaren van het
ministerie o er het beleid van
Ter Veld. Daarbij is het ministe
rie vaak niet duidelijk in wat zij
van de consulenten verwacht.
De Rekenkamer wijst erop dat
als gevolg hiervan diepgang en
aanpak van het toezicht per re
gio verschillen.
Overigens heeft Ter Veld los
van het rapport van de Reken
kamer de Tweede Kamer voor
gesteld gemeenten in totaal 135
miljoen gulden te geven om het
aantal bijstandsgerechtigden te
verkleinen. Het geld is bedoeld
voor scholing en beroepsoriën
tatie. Het komt beschikbaar
door het schrappen van de re
geling dat mensen met een bij
standsuitkering een klein deel
van nevei (verdiensten zonder
korting zeil mogen houden.
Verder wil Ter Veld dwingend
voorschrijven dat gemeentelijke
sociale diensten gaan samen
werken met arbeidsbureaus. Di
verse gemeenten doen dat ove
rigens al op vrijwillige basis.
woord op hun brief. Het minis
terie van justitie weigert voor
alsnog te reageren. De gevange
nisdirecties noemen de plotse
linge schorsing van Kranendonk
op de ambtelijke leiding van het
ministerie omgaat met de plaat
selijke leiding van gevangenis-
Leiden Minister van justitie
Hirsch Ballin kreeg gisteren bij de
opening van het Nederlands Stu
diecentrum Criminaliteit en
Rechtshandhaving in Leiden
champagne van studenten in
boevenpak. Het instituut gaat on
derzoek doen naar omvang en
aard van de criminaliteit in Ne
derland. Hirsch Ballin stelde tij
dens zijn openingstoespraak dat
de verstandhouding tussen on
derzoekers en beleidsmakers op
het gebied van de rechtshandha
ving moet verbeteren. De direc
teur van het centrum, prof. dr. J.
Michon, vindt het belangrijk dat
gegevens over de omvang van
criminaliteit bekend worden.
„Omdat we in een tijd leven
waarin de conventionele crimina
liteit toeneemt en nieuwe zeer
schadelijke vormen zoals milieu
criminaliteit en EG-fraude opko
men. Het studiecentrum wordt
gefinancierd door de Nederland
se organisatie voor Wetenschap
pelijk Onderzoek, het ministerie
van justitie en de Rijksuniversiteit
Leiden. foto hielco kuipers
Kranendonk werd vorige
week geschorst, nadat anonie
me bewakers de directeur er
van hadden beschuldigd dat hij
op de hoogte was van een op
handen zijnde ontsnapping en
daar geen maatregelen tegen
had genomen. Op 23 oktober
ontsnapten vervolgens drie ge
detineerden, nadat zij bewa
kingspersoneel hadden be
dreigd met zelfgemaakte mes
sen.
De rijksrecherche stelt een
onderzoek in naar de beschul
digingen van de bewakers.
amsterdam gpd
Nu Jacob Luitjens (73) door Ca
nada aan Nederland wordt uit
geleverd, lopen volgens het
Rijks Instituut voor Oorlogs Do
cumentatie (RIOD) vermoede
lijk nog zestien Nederlandse
oorlogsmisdadigers vrij rond.
Tot de doodstraf werden ver
oordeeld de nu vermoedelijk in
Duitsland wonende oorlogsmis
dadigers Johannes van Keulen
(89) uit Amsterdam en de Hage
naar Gerardus Weimar (70).
Vermoedelijk nog levend in
Duitsland en veroordeeld tot le
venslang zijn: Harmen Bame-
veld (94) uit Kampen, de in
Wijngaarden geboren Hubertus
Bikker (77), de Hagenaar Har-
men Derlagen (90) en Cornelis
Klonen (73) uit Hoensbroek.
In Argentinië wonen Kipp
(75) en Oly (72). De in Den
Haag geboren Abraham Kipp
werd in 1949 in Amsterdam ver
oordeeld tot de doodstraf. Jan
Oly uit Landsmeer kreeg in 1949
twintig jaar opgelegd. Die straf
verjaart op 12 oktober 1993. De
in Utrecht geboren Auke Patist
(72) kreeg in 1948 levenslang.
Hij woont nu in Spanje.
Van de volgende oorlogsmis
dadigers is de verblijfplaats niet
bekend. De Haarlemmer Klaas
Faber (70) kreeg in 1952 levens
lang. Jacobus Munnikhuizen
(74) uit Velsen kreeg die straf
twee jaar eerder. De Amster
dammer Willem Polak (77)
kreeg in 1949 levenslang
evanals de Haarlemmer Jacobus
Ramaker (88). Toon Soetebier
(74) uit Coevorden werd in 1949
veroordeeld en Antoine Touseul
(71) uit Breda in 1949. Ten slot
te kreeg Albertus Zuuring (75)
uit Arnhem in 1947 levenslang.
utrecht Ouders met gehandicapte kinderen van twee tot en met
vier jaar hebben gisteren in het provinciehuis van Utrecht actie ge
voerd. Zij protesteerden tegen de dreigende stopzetting van de pro
vinciale subsidie en tegen de weigering van randgemeenten om de
speelzaal Irene te ondersteunen. De speelzaal is de enige opvang
voor gehandicapte peuters in Utrecht. Als de subsidie wegvalt, kan
Irene alleen 's ochtends nog geopend zijn. omdat dan twee leer
krachten moeten worden ontslagen. foto nieuw anefo
Advies Bosraad aan staatssecretaris Gabor:
den haag monica wesseung
Geen mestfabrieken maar méér
bos. Het overschot aan mest is
een belangrijke oorzaak van de
slechte gezondheid van het bos,
dus is het niet zo raar om geld
bestemd voor het mestpro
bleem, te gebruiken voor bos.
De Bosraad, het belangrijkste
adviesorgaan voor de regering
op het terrein van het bos, advi
seert staatssecretaris Gabor van
landbouw, natuurbeheer en vis
serij het geld dat oorspronkelijk
was bestemd voor mestfabrie
ken, ten dele aan boseigenaren
te geven. Het ministerie heeft
miljoenen guldens gereserveerd
voor het oplossen van de mest
problematiek.
Het bos verloedert. De ge
zondheid is slecht door toene
mende zure regen en andere
vormen van verontreiniging. De
boseigenaren krijgen naar hun
zeggen te weinig geld om fat
soenlijk onderhoud te kunnen
plegen. De vergoeding per hec
tare is nu 90 gulden plus drie
kwart van de kosten. Een com
missie van deskundigen heeft
uitgerekend dat de eigenaren
210 gulden zouden moeten krij
gen. Boseigenaren die oude bo
men of juist produktiebossen
hebben, zouden nog een extra
toeslag moeten krijgen. „Het
bos is ongelooflijk belangrijk.
Niet alleen als recreatieplek,
ook voor het behoud van een
goed klimaat en voldoende na
tuur. De hogere bijdrage doet
recht aan die belangrijke func
ties", licht J. Borgman, voorzit
ter van de Bosraad toe.
Gabor weigert zoveel geld te
geven. Hij heeft 120 gulden per
hectare geboden. Volstrekt on
voldoende vindt de Bosraad, te
meer omdat nu al sprake is van
achterstallig onderhoud aan de
bossen. Er moet meer geld ko
men.
Het ministerie van landbouw
heeft nog een potje geld voor
mestfabrieken. Deze fabrieken,
bedoeld om het overschot aan
mest te verwerken, komen maar
niet van de grond. De verwer
king van mest is economisch
absoluut niet rendabel en bo
vendien is er geen afzet te vin
den voor de mestkorrels. Het
geld moet aan de boseignaren
worden gegeven, vindt de Bos
raad. „De mest is immers een
belangrijke boosdoener."
Het overhevelen van mest-
geld naar de bossen, is een tij
delijke maatregel. „Ondertussen
moet Gabor opnieuw bekijken
welke kant hij uit wil. Een ver
goeding van 210 gulden per
hectare is echt niet overdreven
als je je realiseert hoe belangrijk
het bos is als natuur en als kli
maatsverbeteraar", aldus Borg-
De Bosraad heeft haar advies
vanmorgen aan Gabor ge
stuurd.
Een meerderheid in de Twee
de Kamer liet gisteren weten dat
Gabor toch iets moet doen aan
de zieke bossen. Eerder deelde
hij mee daar niets voor te voe
len.
CDA-fractievoorzitter Brinkman
schiet tekort in het uitdragen
van het christen-democratisch
profiel en is geen echte politiek
leider. Brinkman laat na kleur te
bekennen en mist eigen opvat
tingen over normen en waar
den. Deze kritiek uit plaatsver-
vangend-directeur Klop van het
wetenschappelijk instituut van
het CDA deze week in weekblad
Elsevier.
Brinkman heeft volgens de
CDA-ideoloog Klop ongeveer
dezelfde capaciteiten als CDA-
premier Lubbers. „Brinkman is
heel redelijk. Je kunt vrii veel
kanten met hem uit, omdat hij
de boel bijeen wil houden. Dat
zijn goede kenmerken voor een
minister-president, maar niet
voor een politiek leider", stelt
partij-ideoloog Klop vast.
Het verbaast de CDA-denker
niet dat Lubbers Brinkman
heeft aangewezen als zijn op
volger. „Brinkman is een com-
mon-sense-politicus, die grote
delen van de bevolking zal kun
nen binden. Dat is prima voor
een premier, maar van een poli
tiek leider verwacht ik dat hij
kleur bekent: eigen opvattingen
heeft, normen en waarden", al
dus Klop.
Vrijdag 4 december vallen de eerste prijzen weer.
MEER KANS. MEER GELD, IN DE STAATSLOTERIJ.
Efficiency-operatie ontaardt in bezuinigingen
den haag gpd
Voor de meeste burgers is het één pot nat:
de politicus en de ambtenaar. Ze deugen
niet en gaan ook steeds meer op elkaar lij
ken. De slachtoffers van het publieke onge
noegen denken er zelf totaal anders over.
„De ambtenaren hebben geen vertrouwen
meer in de politiek", aldus ex-topambte-
naar Smits van Verkeer en Waterstaat dit
voorjaar in een interview. „Politici willen
maar één ding: veel minder ambtenaren."
Dat zal vandaag ook weer blijken als de
voortgang van de 'grote efficiency' in de
Tweede Kamer wordt besproken. Deze ope
ratie is bedoeld om de bureaucratie kleiner
en wendbaarder te maken. Officieel moet
dat door doelmatiger te gaan werken. Maar
in werkelijkheid komt het er gewoon op
neer dat een fors aantal ambtenaren moet
vertrekken.
Aan de vooravond van het debat buitel
den de kamerleden dan ook alweer over el
kaar heen met aantallen. De CDA'er Paulis
wil tot 1997 het ambtenarenapparaat van
de overheid met 16.000 personen inkrim
pen. De WD haastte zich te melden dat ze
dat al jaren geleden heeft voorgesteld. De
FVdA noemde begin dit jaar nog een getal
van 10.000. Het is kortom een ordinaire
tombola aan het Binnenhof als het gaat om
de rijksdiender.
De ambtenaren zijn „vogelvrij, open
jachtterrein, een grabbelton, waarin naar
willekeur kan worden gegraaid", meent
Smits, directeur van Schiphol, maar tot
maart dit jaar de hoogste ambtenaar van
het ministerie van verkeer en waterstaat. Bij
zijn vertrek nam Smits geen blad voor de
mond. „Politici bekommeren zich gewoon
niet om ambtenaren. En dat heeft de sfeer
verpest."
De kritiek van Smits snijdt voor een deel
hout. Wat begonnen was als een zelfbewus
te operatie om te kijken naar het daadwer
kelijke functioneren van de rijksoverheid, is
ontaard in simpelweg wegbezuinigen van
ambtenaren. Van de beloofde 'kerntaken -
analyse' per departement is weinig terecht
gekomen. De meeste ministeries weigerden
botweg hun eigen takenpakket onder het
ontleedmes te leggen.
Dat het nu na drie jaar weer gewoon over
het aantal ambtenaren gaat, is hier het ge
volg van. Smits kan het zichzelf trouwens
ten dele aanrekenen. Het was nota bene het
'college van secretarissen-generaals', waar
Smits ook bij zat, dat de invulling van de
operatie voor z'n rekening mocht nemen.
De 14 hoogste ambtenaren slaagden er
maar moeizaam in het uiteindelijk te bezui
nigen bedrag van 660 miljoen gulden bij el
kaar te sprokkelen. Smits heeft inmiddels
moeten toegeven dat het college aan een
inhoudelijke discussie over de overheidsta
ken nauwelijks is toegekomen, omdat be
paalde collega's ,.de hakken in het zand zet
ten". De ongeduldige volksvertegenwoordi
gers grepen deze onmacht meteen aan om
het maar weer gewoon over de aantallen te
hebben.
Door dit gedachtenloze niemandsland
tussen politiek en ambtenarij, is de grote ef
ficiency-operatie vooralsnog op een grote
teleurstelling uitgelopen Goed, het te be
zuinigen bedrag wordt gehaald, de Haagse
bureaucratie wordt verminderd (maar
waarschijnlijk niet zoveel als bedoeld) en
aan sommige overlappingen tussen minis
teries wordt wat gedaan Maar of dat inder
daad leidt tot die doelmatiger en flexibeler
overheid die de politiek voor ogen heeft, is
nog maar de vraag.
Industriebond
FNV: Te hoge
loonkosten onzin
Het verhaal dat de loonkos
ten in Nederland zo hoog
zijn is een fabeltje. Wie zijn
oor bij andere Europese lan
den te luisteren legt, merkt
dat de vakbonden overal met
hetzelfde verhaal worden ge
confronteerd. Dat zegt voor
zitter B. van der Weg van de
Industriebond FNV in het
blad Zeggenschap. „Als je de
kritiek uit verschillende lan
den bekijkt, dan is inlnrrn
het duurst. En dat kan na
tuurlijk niet."
De bond heeft een onder
zoek uitgevoerd bij vier be
roepsgroepen in Nederland,
België en Duitsland. Daarin
is een vergelijking gemaakt
van de totale loonkosten en
het bruto/nettoloon van een
40-jarige man, zonder kinde
ren, die in de top van zijn sa
larisschaal zit. Uit dat onder
zoek komt een zeer gevari
eerd beeld naar voren dat
van land tot land en van be
roep tot beroep verschilt.
Volgens Van der Weg kunnen
er dan ook geen algemene
conclusies uit worden ge
trokken. „Maar het onder
zoek geeft wel te denken over
de zo vaak geuite stelling dat
de loonkosten in Nederland
te hoog zijn."
