Cultuur Kunst
'Echt een komisch verhaal'
5,- KORTING
99
3 SLOGGI SLIPS MET
Al€t gekromde tenen VeraMann, Vlaamse ster in 'Roze krokodillen'
Vier ton voor Rembrandt
*I7c/ewondering
'Liefhebber' en de
onmacht van theater
DONDERDAG 26 NOVEMBER 1992
19
Film
yt Koen de Vries, filmprogram-
Z. I meur van de X: „In Leiden is
een 'derde filmcircuit' ontstaan: na
de commerciële bioscopen en het
Kijkhuis komen LAK, LVC en wij."
Boeken
Jay Mclnerney
Z.Z. schetst in 'Bright
ness falls' de ondergang
van een tijdperk. Hij is zeer
bezorgd waar het met
Amenka naar toe moet
(CHEF) JAN RIJSDAM SASKIASTOEIINGA
n met Plaisir d'Armour. Guido Belcanto
- zang,gitaar, Ludo Tips - accordeon, ans
Hemerijck - toetsen, Jan Cleymans - klari
net, saxofoon, Gino Campenaerts -drums,
Lieven Demaeschalck - gitaren, Walter
Poppeliers - bas. gezien: 25/11, schouw
burg, Leiden.
Een ding was gisteren in de
Leidse Schouwburg maar al te
zeker: Guido Belcanto neemt
met zijn levensliederen zeker
geen blad voor de mond. De
Vlaming heeft het over vrouwen
als hoeren, kutwijven en ma
donna's, en spreekt ongege
neerd over kittelaars, masturbe
ren en pissen op straat.
Guido Belcanto, een wat ge
peperde kruising tussen Zange
res zonder Naam. Vader
Abraham en Jaques Brei, zingt
in zijn nieuwe show dus weer
eens een keer zonder condoom.
Bij de meeste nummers zit je
echter jammer genoeg met ge
kromde tenen te luisteren naar
het slechte metrum, de verkeer
de klemtoon en het ongelooflij
ke voorspelbare rijm, maar
soms, gisteravond helaas tè
soms, waren er heel spitse
tekstvondsten. In het vrij oude
'Mijn verjaardag' over een te
leurstellend eenzaam verlopen
eigen verjaardagsfeestje eindigt
Belcanto zijn nummer met de
verrassende wending:
'Ik ging naar bed om kwart
voor elf,
Dat was voor mij nog wel wat
vroeg
dus ik vrijde nog maar wat
met mezelf
Het enige Franse chanson 'Le
Petit d'en dessous de chez moi'
over een Marrokaans buurt-
schoffie is zeker geen dissonant
en zou niet in het Brel-repertoi-
re misstaan. Muzikaal gezien is
het allemaal dik in orde bij
Guido Belcanto en dat is vrij bij
zonder in dit genre. Het Orkest
zijner Dromen bewandelt qua
sound de bekende standaard
paden, maar door de afwisse
ling wals, tango, kermis- en
balkanrepertoire wisselen elkaar
af en de ronduit prachtige ar
rangementen geeft dit orkest
een meerwaarde aan de show.
Klarinettist Jan Cleymans ver
vult in een aantal nummers een
prachtige bijrol. De zeer matig
bezette schouwburg komt aan
het eind van de avond nog flink
los, maar de statische show, de
ongemakkelijke presentatie en
de wat brommerige en niet al
tijd even zuivere zang van Bel
canto, samen met de te weinig
verrassende teksten doet de ba
lans toch flink in het negatieve
uitslaan.
„Toen mijn vrienden me vroegen wat ik het komend sei
zoen ging spelen, zei ik: 'een pot'. Daar keken ze van op
natuurlijk, want die rol ligt ver van mij af. Maar ik pro
beer dan ook zo veel mogelijk het algemeen menselijke
gevoel te spelen. Je zou kunnen zeggen dat de musical
'Roze krokodillen' wil laten zien dat het er niet toe doet
van welk geslacht je bent. Het gaat erom dat ik in deze
rol mijn 'ik' leer erkennen. Dat klinkt heel dramatisch,
maar dat valt mee. Het is echt een komisch verhaal."
AMSTERDAM GPD
Een Newyorkse handelaar heeft gisteren op een veiling bij Chris
tie's in Amsterdam een tekening van Rembrandt gekocht voor
414.000 gulden. Het is een tekening van Jozef, die in de gevange
nis de dromen van de bakker en dienaar van de farao uitlegt. De
richtprijs was vastgesteld tussen de twee en drie ton.
De tekening werd enige maanden geleden ter taxatie aange
boden bij een van de buitenlandse vestigingen van het veiling
huis. Onderzoek door de expert oude tekeningen van Christie's
Londen wees uit dat het om een 'echte' Rembrandt (1606-1669)
ging. De toenmalige eigenaar had daar zelf geen enkel vermoe
den van, De tekening maakte deel uit van een veiling van teke
ningen van oude Hollandse, Vlaamse en Duitse meesters.
AMSTERDAM HANS VISSER
Aldus omschrijft Vera Mann
haar hoofdrol in de nieuwe Ne
derlandse musical 'Roze kroko
dillen'. Een verhaal dat speelt in
de jaren dertig, maar dat vol zit
met verwijzingen naar de actua
liteit. De tekst is van Haye van
der Heyden, die na enkele suc
cesvolle toneelstukken hiermee
zijn musical-debuut maakt.
'Roze krokodillen' vertelt over
een damesorkest, zoals er voor
de oorlog zo veel waren. „Het
probleem is alleen dat er we
niet genoeg dames hebben en
daarom moeten er een paar
mannen worden aangenomen.
Tot woede van mij, want de
vrouw die ik speel, haat man
nen. Op zeker moment komt er
ook een nieuwe trompettiste in
de hand. Een vrouw op wie ik
meteen verliefd raak. Heel ver
warrend, want ik wil dat gevoel
gewoon niet accepteren."
„De sfeer waarin het verhaal
zich afspeelt ligt me wel. De ja
ren dertig met de Art Déco, dat
is prachtig. En als je dan be
denkt dat het orkest toewerkt
naar een optreden in Tuschins-
ky... Natuurlijk is ook de muziek
van die jaren, maar de solo
stukken zijn daarentegen van
deze tijd."
Carrière
De actrice liet voor deze rol het
aanbod liggen om Roxane te
spelen, de vrouwelijke hoofdrol
in 'Cyrano', een al even nieuwe
Nederlandse musical, maar dan
van producent Joop van den
Ende: „Ik heb dan ook heel lang
getwijfeld. Maar met deze rol in
'Roze krokodillen' kon ik iets
heel anders doen, in een heel
andere sfeer. Het is goed om als
je jong bent met zo veel moge
lijk producenten te werken."
De Belgische Vera Mann stu
deerde in 1986 af aan de Ant
werpse Academie voor Klein
kunst. Meteen kreeg ze bij het
Ballet van Vlaanderen een rol in
'My Fair Lady'. Een seizoen la
ter speelde ze daar al de titelrol
in 'Evita' en vervolgens stond ze
in 'West Side Story'. „Een kleine
rol, maar zo mooi, zo leuk."
Haar jaren bij het Ballet van
Vlaanderen sloot ze af met een
hoofdrol in 'Dear Fox', naar
'Van den vos Reinaerde'. Meer
dan driehonderd maal speelde
ze Eponine, een hoofdrol in de
Nederlandse versie van 'Les Mi-
sérables'.
Een carrière met een snelheid
die haar wel eens bang maakt,
erkent ze. „Mensen gaan dan
veel van je verwachten en dan
bekruipt je wel eens de angst
dat je ze teleurstelt. Of dat je
niet kunt voldoen aan de eisen
die ik mezelf heb opgelegd."
Karakter
Ze zegt met 'Roze krokodillen'
een creatieve sfeer te heben ge
vonden en 'eindelijk' een regis
seur die bij elke rol heel precies
weet wat hij wil. „Hoewel hij je
ook ruimte laat je karakter zélf
een beetje in te vullen. Ik hou
daarvan. Zelf bij 'Les Miséra-
bles' had ik de indruk dat daar
niet alles vastlag, hoe streng de
richtlijnen vanuit Londen voor
die produktie ook moesten wor
den opgevolgd. Het is belangrijk
als je zelf iets aan een rol kan
toevoegen. Vooral als je die,
zoals bij 'Les Misérables', drie
honderd keer moet spelen."
Ze studeerde ook in Amerika.
In New York volgde ze dansles
sen bij de assistent van Rick At-
well en in Los Angeles kreeg ze
zanglessen van Seth Riggs, de
zangleraar van onder anderen
Bette Midler, Liza Minelli, Patty
Labelle en Michael Jackson.
Zwart
„Ik vertelde wat ik zoal had ge
daan en hij antwoordde: 'Oh, l
love to teach you'. Toen ik daar
iets had gezongen, zei hij: 'Not
bad for a white face'. Hij is zelf
ook blank, maar is in staat je te
leren zingen alsof je zwart bent.
Ik stond bij hem te trillen op
mijn benen en hij wees me pre
cies op mijn zwakke punten. Zó
raak dat ik op bepaalde mo
menten gewoon mijn stem
kwijt was."
„Op de theaterschool van Lee
Strassberg heb ik geleerd hoe je
bij het acteren moet putten uit
je eigen gevoelservaringen. Het
geeft een extra dimensie aan je
spel. Gek genoeg deed ik dat in
mijn rol van Eponine al min of
meer vanzelfsprekend. En ook
nu, bij 'Roze krokodillen', moet
en kan ik natuurlijk op mijn ei
gen gevoelswereld teruggrij
pen."
'Roze krokodillen' van Haye
van der Heyden (tekst) en Mar
tin van Dijk (muziek) is op 1 en
2 december te zien in de Leidse
Schouwburg.
„Lyrisch worden
over een ding, dat
heb ik niet zo. Het
moet bij mij tastbaar
zijn. En ik moet er een
persoonlijke band mee hebben.
Foto's kan ik mooi vinden,
maar als ze in fotoboeken staan,
is het niet tastbaar voor me. En
dat vind ik haast een vereiste -
voor een bewondering.
Natuurlijk blijven er foto's op
mijn netvlies hangen. De plaat
van Salgado 'Mijnwerkers in
Brazilië', is schitterend, zou ik
dolgraag willen hebben. Helaas,
onbereikbaar.
Tastbaarheid is voor mij heel
belangrijk. Vandaar deze
vreemde plaats. Niet in mijn
huis, maar in het huis van mijn
vriend ligt mijn bewondering.
In een van zijn mappen zit een
heel mooi werk. Mijn vriend,
kunstenaar Walther
Kuivenhove, en dat werk zijn
onlosmakelijk met elkaar
verbonden. Dat is de
persoonlijke band. Hem
bewonder ik om zijn
helderheid, om zijn
opmerkelijke gave om iets snel
en bondig te beoordelen. En dit
abstracte werk bewonder ik,
omdat ik het herken, ik voel zijn
bedoeling. Dat is voor mij een
belangrijke toegevoegde
gevoelswaarde. Wat ik daarmee
bedoel? Kijk, een Picasso vind ik
mooi, maar als ik de man zou
hebben gekend, zou zijn werk
pas echt iets voor mij
betekenen.
Walther en ik hebben samen
een schitterende wandeling
door Frankrijk gemaakt. Toen
we terug waren, kwam hij na
verloop van tijd met 'deze
bewondering' op de proppen.
Het is heel simpel. Rode olieverf
met grafiet. Ik zie mensen en
stenen. Het geworstel en het
nutteloze ervan. Aan de andere
kant straalt het ook iets heel
positiefs uit. Gezamenlijk iets
ondernemen met de kans dat er
wel wat goeds gebeurt. Hier kan
ik lang naar kijken. Het gekke is
dat abstract werk mij eigenlijk
niet zo aanspreekt. Maar dit
schilderij blijft me intrigeren.
Het is voor mij een symbool
geworden voor mens, aarde en
leven. Het knappe van Walther
vind ik dat hij in staat is om een
eigen beeld te scheppen. In de
fotografie leg je meer vast. Ik
ben afhankelijk van wat ik om
mij heen zie. Natuurlijk probeer
ik accenten of dingen te
combineren, maar ik zet het
d
In deze rubriek komen al of niet bekende streekgenoten aan het woord die hetzij direct
hetzij zijdelings met kunst en cultuur te maken hebben. Zij praten over een
kunstvoorwerp waaraan zij bijzondere waarde hechten. Van de snuifdoos van oma tot
het grijsgedraaide muziekstuk en alles wat daar tussen zit. Vandaag spreekt Mare de
Haan zijn bewondering uit. Hij is fotograaf. Zijn grootste en vaste opdrachtgever is het
universiteitsblad Mare. Onlangs is hij teruggekomen uit Rusland waar hij mijnwerkers
heeft gefotografeerd. Verval en geploeter zijn zijn belangrijkste thema's.
niet bewust in elkaar. Wij
praten veel over elkanders werk.
Walther is in staat om op een
hele goede manier naar mijn
foto's te kijken. Dat is fijn, want
ik merk dat je daardoor meer
over je onderwerpen gaat
nadenken.
Ik zal je verklappen dat ik dit
schilderij nu van hem krijg. Na
jarenlang zeuren en kijken mag
ik het nu hebben. Acht jaar
geleden heb ik ook een
schilderij van hem geleend. Dat
heeft overal gehangen, zelfs in
een studentenkamer van vier bij
vier. Stond daar eigenlijk als een
vlag op een modderschuit,
maar ik kon het niet missen en
nog niet. Dit afgetroggelde werk
komt er nu naast te hangen. Ik
ben nu eigenaar vaft twee echte
Kuivenhoves. Dat doet mij
deugd.
We hebben het er vaak genoeg
over gehad. Walther heeft geen
tijd om te exposeren. Hij is ook
druk met het maken
van mooie
meubelstukken.
Jammer, het zij zo. Zo
blijft mijn werk wel
exclusief."
Vader komt thuis en roept tien
keer 'kut'. Nóóit meer, nóóit
meer wil hij naar het theater.
Want terwijl overal het drama
voor het grijpen ligt, ontbreekt
het nou juist in het theater. Va
der is toneelcriticus en houdt
het na vanavond definitief voor
gezien. Naar welk stuk zou hij
eigenlijk geweest zijn om een
dergelijke onstuimige tirade te
rechtvaardigen? De tekst geeft
geen uitsluitsel. Waarschijnlijk
doet dat er ook niet eens toe:
vanuit de hier gekozen optiek
deugt het theater gewoonweg
niet.
Wat deze toneelcriticus aan
drama in het theater node mist,
heeft hij thuis in overvloed.
Maar die werkelijkheid ziet hij
niet. De voorstelling 'Liefheb
ber', bij wijze van doorzichtige
grap genoemd naar de gelijkna
mige toneelrecensent van De
Telegraaf, demonstreert dat op
een zeer botte manier. Zijn
zoon is verslaafd, masturbeert
op de bank, slaat de radio en de
televisie in puin, vergrijpt zich
aan zijn moeder, doodt haar
daarna en slaat dan de hand
aan zichzelf. En dat alles wordt
letterlijk open en bloot getoond.
Ondertussen zet vader zijn aan-
klacht tegen het theater voort;
het 'echte' drama, op nog geen
halve meter afstand van hem
verwijderd, ziet hij niet.
De tekst van de voorstelling
Foto: Loek Zuyderduin
fulmineert tegen de onmacht
van het theater om de 'echte'
werkelijkheid op het toneel te
laten zien. De voorstelling zelf
echter demonstreert die on
macht. Al het hier met provoce
rende overdrijving getoonde
leed oogst slechts af en toe een
gegeneerd lachen. Dat lijkt nou
niet bepaald de juiste reactie,
als je echt de trieste werkelijk
heid wilt overbrengen. Of is het
misschien toch alleen maar als
theater bedoeld?! Toneel-toneel
noem je zo iets, toneel dat zich
zelf ter discussie stelt, en dan
hier nog wel met een magere
boodschap: een drie kwartier
durend protest tegen, en tevens
een demonstratie van onvermij
delijke onmacht.
In het door de Leidse
schouwburg en het LAK uitge
geven Theaternieuws (dat ove
rigens tijdens deze voorstelling
demonstratief werd verscheurd
- humor?) wordt dit stuk 'zo
krachtig en tegelijk zo poëtisch'
genoemd, dat 'Gerardjan Rijn
ders hier volgens de pers iets
presteert wat verder alleen Tho
mas Bemhard kon'. Dat sugge
reert eensgezind lovende pers
reacties n.a.v. 'Liefhebber', wat
echter zeker niet het geval is ge
weest. 'Liefhebber' wordt door
de ene recensent 'briljant', maar
door een ander 'armetierige on
gein' genoemd. Laatstgenoem
de is bovendien van mening,
dat iedere dramaturg deze tekst
zo maar in de prullenmand had
gesmeten, als niet uitgerekend
Gerardjan Rijnders de auteur
was geweest. Dat zou wel eens
heel goed kunnen kloppen. En
Rijnders' tekst met het werk van
Thomas Bemhard te willen ver
gelijken is alleen maar pijnlijk.
Eenvoud plus
eenvoud is
Japan in
tweevoud
BEELDENDE KUNST
RECENSIE IRENE VAN BEVEREN
Expositie Japan in tweevoud, tot
9/12, wo t/mzo 11-17 uur, in galene
Amber, Hooglandse Kerkgracht 8. Lei-
De optelsom van de oude,
voornamelijk Japanse kunst
de daarop geïnspireerde
moderne kunst in Amber zou
kunnen zijn: eenvoud een
voud tweevoud, zoals één
en één twee is. Vandaar mis
schien: 'Japan in tweevoud,'
want afwezigheid van over
daad kenmerkt deze ten
toonstelling. Leegte en vorm
zijn in het merendeel van de
werken versmolten tot een
harmonieuze eenheid met
grote zeggingskracht.
Monte Isola' van fotograaf
Mark de Fraeye wekt bijvoor
beeld het verlangen op te
kunnen voelen welke sporen
de tand des tijds heeft na
gelaten in steen, zo verbluf
fend echt is de stofuitdruk
king van deze foto.
De meeste van De Fraeyes
afdrukken liggen ter inzage
de galerie, omdat er geen
imte is ze allemaal op te
hangen. Het zijn prachtige
foto s van Korea, maar ze be
horen volgens galeriehoud
ster Irma Roefs niet tot het
beste werk van deze interna
tionaal bekende Belgische fo
tograaf. Dat ligt bij de uitge
ver om ter illustratie te die
nen van F. Vos' boek over
Korea, dat volgend jaar zal
verschijnen. Wie De Fraeyes
'mindere' foto's heeft gezien,
weet dat dit zonder twijfel
een bijzonder oogstrelende
uitgave moet worden.
Met De Fraeye zijn Frede
rick Franck, Mark Claus en
Tatsuhiko Yokoo de verte
genwoordigers van de mo
derne kunst in Amber. De
olieverven en tekeningen van
Franck zijn daar al eerder te
zien geweest. Net als de kalli
grafische schilderingen van
Claus. Yokoo is een nieuwe
exposant. Vanaf 16 december
heeft deze uit Tokio afkom
stige schilder met werk in
musea van Japan, de VS en
Duitsland, een solo-expositie
in Amber, waarvan nu een
voorproefje.
Het gaat om indrukwek
kende schilderingen. Dyna
mische cirkelvormen, aange
bracht met penseel op doek
of gegoten volgens de oude
Japanse techniek tarashiko-
mi op handgeschept Japans
papier, waardoor de verf over
net vlak is uitgewaaierd. Het
zijn door en door Japanse
schilderingen met een eigen
tijdse uitstraling.
Gescheiden van het mo
derne werk is een selectie uit
de eigen collectie van oude
Oost Aziatische kunst te zien,
waaronder rolschilderingen,
de zogenaamde kakemono,
porselein en aardewerk. De
meeste stukken dateren uit
de 17de en 18de eeuw, maar
er zijn uitzonderingen, zoals
de recent verworven kake
mono uit het begin van deze
De aanblik van de technie
ken en de harmonieuze, be
scheiden voorstellingen ma
ken eens te meer duidelijk
hoezeer de oude Japanse
kunst de exposanten heeft
beïnvloed. Het moet boeiend
/i|n dr i null' k.illigr .iIutii
naast de nieuwe van Claus te
zien, of de rake tekeningen
van de kakemono te vergeiij
ken met die van Franck. Het
resultaat van eeuwen een
voud naast elkaar, ofwel 'Ia
pan in eenvoud', een passen
de titel voor een ewnlueel
vervolg op de huidige ten
toonstelling.
(geldt voor Bassen Luxe Sips enb|2SloggforMen)
Sloggi Basis Sips zjn gemaakt van 95* fji katoen en
5* Lycra*. Luxe Sips 85 10* Ook na endetoos wassen
b^wice perfect ft veem Zit goed blijft go«d.
