Leiden Regio
Actie WBL krijgt
weinig navolging
'Jaren vijftig-benadering werkt goed'
Woningverbetering knel door schrappen in stadsvernieuwing
DONDERDAG 26NOVEMBER 1992
13
REDACIE JANET VAN DIJK EMIEl FANCMANN ROY KLOPPER W1M KOEVOET LOMAN LEEFMANS ERNA STRAAT5MA GERT VISSER (CHEF) WIM WEGMAN 071-161417
leiden»
wim wegman
De bezuinigingen op de stads
vernieuwing vallen voor Leiden
uiteindelijk nog mee. Dat vindt
tenminste wethouder T. van Rij
(PvdA/ruimtelijke ordening).
Gisteren lekte een notitie van
staatssecretaris Heerma uit,
waaruit blijkt dat Leiden tot
2005 met drie miljoen minder
moet doen dan nu. Van Rij is
daar allerminst gelukkig mee.
„Maar we krijgen nu wel een
vast bedrag van 10 miljoen per
jaar. Dat is meer dan het zich
aanvankelijk liet aanzien."
Toch pakken de bezuinigin
gen uitermate slecht uit voor
Leiden. „De schoonmaak van
vervuilde terreinen zal heel
moeilijk worden. De gemeente
moet er straks zo veel geld op
toeleggen, dat we het eigenlijk
niet meer kunnen opbrengen.
Het betekent dat we de nieuw-
bouwplannen aan het einde van
de Langegracht, om maar een
voorbeeld te geven, wel kunnen
vergeten."
Het enige voordeel van de
nieuwe regeling is volgens Van
Rij dat de eigen bijdrage die ge
meenten moeten betalen bij
bodemsanering, gekoppeld
wordt aan de draagkracht van
de stad. „En Leiden is nou niet
bepaald rijk te noemen, om het
voorzichtig te zeggen."
Ook de particuliere woning
verbetering in de stad zal onder
de bezuiniging lijden, voorspelt
Van Rij. Hieraan spendeert Lei
den nu nog zo n 2,5 miljoen per
jaar. „Ik denk dat er in de toe
komst nog voornamelijk ruimte
zal zijn voor projecten, zoals de
gezamenlijke aanpak van de
wijk Groenoord. Voor individu
ele gevallen zal de pot al snel
leeg zijn." Dat overkwam de ge
meente overigens ook al dit
jaar. Alleen aanvragen van be
woners van Groenoord werden
op en gegeven moment nog in
behandeling genomen. Verzoe
ken om financiële steun uit de
andere wijken vielen buiten de
boot. Leiden laat het overigens
nog niet bij zitten. Samen met
22 andere middelgrote gemeen
ten hoopt de stad nog iets meer
uit het vuur te slepen. Deze
week overleggen de plaatsen
over een gezamenlijke strategie.
De Tweede Kamer moet nog
beslissen over de plannen.
Heerma stuurt zijn nota begin
volgend jaar naar het parle
ment.
Hijger speelt telefoonspelletje
leiden Drie vrouwen zijn gisteren opgebeld door een zogeheten
Thijger'. De man vertelde dat hij van een omroep was en een te
lefoonspelletje wilde spelen. De deelnemers konden hiermee
prijzen winnen. Maar na een fout antwoord moest er een kle
dingstuk uit worden getrokken. Bij de politie is i
Jongen gewond door vuurwerk
leiden Een 14-jarige jongen is gisteren aan zijn gezicht gewond
geraak na het spelen met vuurwerk. De jongen probeerde samen
met drie 13-jarige vrienden een 'strijker' op de Gooimeerlaan
aan te steken. Toen deze het niet deed. werd het 'rotje' openge
broken en opnieuw geprobeerd. Ditmaal lukte het wel, met ge
volgen. Met vermoedelijk oogletsel is de jongen opgenomen in
het AZL.
Redacteuren rijmen bij V&D
leiden Bezoekers van Vroom Dreesmann kunnen volgende
week woensdag en vrijdag met hun Sinterklaascadeaus terecht
bij een Rijmservice. In het restaurant La Plage maken redacteu
ren van deze krant dan op verzoek van de klanten kosteloos een
rijm bij een pakje. Terwijl het gedicht wordt gemaakt, krijgen de
bezoekers een gratis kop koffie. De Rijmservice is geopend op
woensdag 2 december (15-21 uur) en vrijdag 4 december (15-21
uur).
Bureau maakt
profiel bezoeker
van binnenstad
Het onderzoeksbureau Hofstra
is in opdracht van de gemeente
bezig met een onderzoek naar
het 'profiel van de binnenstad
bezoeker'. Zowel telefonisch als
op straat worden verkeersdeel
nemers gevraagd naar hun mo
tieven om het centrum van Lei
den te bezoeken. Ook worden
verkeerstellingen gehouden. De
resultaten van het onderzoek
worden gebruikt bij de gemeen
telijke plannen voor het auto-
luw maken van het stadshart.
Het ministerie van verkeer en
waterstaat steunt het onder
zoek. Leiden is door het rijk
aangewezen als een proefge-
meente voor het inrichten van
een autoluwe of autovrije bin
nenstad.
Twijfels over heffing voor niet-automatische betalers
Alleen de nieuwe woningbouwvereniging Zijl en Vliet
volgt het voorbeeld van de Woningbouwvereniging Lei
den (WBL) om 25 gulden te berekenen aan nieuwe huur
ders die hun huur niet automatisch laten afschrijven. De
andere sociale verhuurders in de stad, Ons Doel en De
Sleutels, brengen daarvoor geen extra kosten in rekening.
leiden judfth bilsen
De ledenvergadering van de
WBL besloot deze week om
nieuwe huurders die met ac
ceptgirokaarten willen betalen
te 'beboeten' met 25 gulden. De
achtergrond van de maatregel is
dat de banken vanaf 1 januari
veel hogere tarieven berekenen
voor de verwerking van een ac
cept giro dan voor een incasso
machtiging.
Bij de woningbouwverenigin
gen Ons Doel en de Sleutels is
over het in rekening brengen
van de bankkosten niet gespro
ken. Volgens een woordvoerder
van de Sleutels kunnen bouw
verenigingen niet zo maar over
gaan tot het in rekening bren
gen van de verhoogde bankkos
ten. „Een huurder moet zijn
huur betalen, de manier waarop
hij dat doet, is niet aan de or
de."
Mr. M. Kooijmans van het In
stituut Burgerraadslieden deelt
dat standpunt. Volgens haar is
de regeling juridisch niet haal
baar. Huurders worden immers
door hun contract verplicht de
huur te betalen. De manier
waarop ze dat doen maakt vol
gens haar geen verschil. „Al
komt er iemand met zijn huur
contant aan de balie, dan komt
hij nog steeds zijn huurovereen
komst na. Je kunt mensen niet
verplichten tot een bepaalde
manier van betalen", meent ze.
Mocht het instituut klachten
krijgen over de regeling van de
WBL, volgt nader onderzoek.
Voordeeltjes
Andere instellingen trachten
hun klanten aan te zetten tot
automatische overschrijving
door ze voordeeltjes te bieden.
Sommige bedrijven laten hun
automatisch betalende klanten
zelfs gratis meespelen in een lo
terij. Uitgeverijen en kranten
stellen deze abonnees pre
sentjes in het vooruitzicht.
Het energiebedrijf EWR laat
haar klanten ook graag automa
tisch betalen. Volgens woord
voerder Van der Erf van EWR,
loopt meer dan de helft van de
betalingen via de incasso
machtiging. „Die klanten krij
gen per maand een korting van
1,50 gulden, 16,50 gulden per
jaar rekent hij voor.
Ook gemeentelijke diensten
proberen Leidenaren aan te zet
ten tot automatische betaling.
„Maar wij denken niet over het
invoeren van een boete voor
mensen die niet op deze manier
willen betalen", zo meldt P. de
Bie van de gemeente. Het sys
teem van de WBL noemt hij
'nogal klant-onvriendelijk'. Bij
Stadskabei laat de helft van de
dertigduizend abonnees het
geld ieder kwartaal automatisch
van zijn rekening afschrijven.
„Op basis van vrijwilligheid",
meldt de Bie.
Ook de plaatselijke belastin
gen kunnen per 1 januari auto
matisch worden betaald. De
Leidse belastingbetaler kan de
dienst voortaan machtigen het
geld in negen termijnen van
zijn rekening te halen. De Bie:
„Het voordeel voor de belas
tingbetaler is dat hij dan niet
het hele bedrag binnen drie
maanden hoeft te betalen."
Stichting De Mare helpt probleemjongeren op weg
leiden emiel fangmann
Drie jaar heeft hij 'helemaal
niets gedaan'. Sinds half sep
tember redt de 16-jarige Demsi
'zo heet ik niet echt' zich
aardig in het nieuwe daghulp
centrum van Stichting De Mare.
Monteur wil hij worden. „Van
auto's of brommers, niet van
fietsen. Ik kom hier om te le-
De zes jongeren in het half
september geopende daghulp
centrum hebben een moeizaam
verleden achter de rug. Veelal
hebben ze jaren op verschillen
de scholen of in internaten
doorgebracht en zijn onder
voogdij geplaatst. De jongsten
zijn ontheven van de leerplicht.
Ze brengen nu vier ochtenden -
en straks ook middagen - door
in het centrum in het bedrijven
park Lammenschans. Daarheen
zijn ze verwezen door instellin
gen als het JAC, de RIAGG, de
reclassering of de sociale dienst.
Nu moeten ze zonder regulie
re schoolopleiding hun draai in
de maatschappij zien te vinden.
„Ze krijgen hier arbeidstraining,
sollicitatietraining. Ook simpele
dingen. Dat je je moet presente
ren, gewassen zijn, schone kle
ding aanhebben", illustreert
Ruud Bochardt, coördinator van
het daghulpcentrum. „Er is hier
trekken, en een sportleraar
zegt Bochardt. Naast de coördi
nator zijn er twee leerkrachten
duidelijke structuur. We werkzaam, die ervaring hebben
Hans de Koster (1914-1992)
Als men alle functies die Henri
Johan (Hans) de Koster tijdens
zijn leven heeft vervuld op een
rij zou zetten dan zou dat in
deze krant een halve kolom
tekst beslaan. De Koster, dins
dag op 78-jarige leeftijd in Was
senaar overleden, begon als di
recteur van de Leidse meelfa
briek De Sleutels (1947-1967),
werd voorzitter van het Ver
bond van Nederlandse Werkge
vers, staatssecretaris van bui
tenlandse zaken, minister van
defensie, staatsraad en be
kleedde een bijna onafzienbare
reeks functies op het gebied
van de internationale handel en
de politiek. Het was een rijk en
vol leven. Tussen al die natio
nale en internationale bedrij
ven door was hij vele jaren
commissaris van het Leidsch
Dagblad.
Hans de Koster was een gebo
ren en getogen Leidenaar. Zijn
wieg stond bijna naast het hui
dige gebouw van het Leidsch
Dagblad: in een pand aan het
Noordeindeplein. Later woon
de hij nog jaren wat verderop,
aan de Witte Singel ("Mijn
grootvader had het gebouw
voor de krant in zijn tuin laten
zetten'). Het contact met het
Leidsch Dagblad was er ook al
heel jong. Zijn grootmoeder
leidde het bedrijf na de dood
van haar man (in 1917) een
aantal jaren en zij zette haar
kleinzoons, Hans en Don de
Koster, als het nodig was aan
het tellen van de kranten. Of
liet hun andere karweitjes
doen.
„Er waren in die tijd", zo ver
haalde De Koster eens in een
interview, „mensen die de
krant vroegen wat per fiets de
snelste weg was naar een be
paalde stad of plaats. Niet on
gewoon in die jaren. Groot
moeder keek dan op de kaart
de route na en stuurde ons er
op uit hem te rijden, liefst met
wind mee én met wind tegen,
om te kijken hoe lang het duur
de."
Hans de Koster ging school op
het Rembrandt lyceum (HBS
B). voetbalde bij ASC, hockeyde
bij LMHC, tenniste bij LLTC en
reed schaats bij de Leidsche IJs
club. Met uitzondering van ASC
was hij van deze verengingen
op zeker moment ook voorzit
ter. Later werd hij bij die drie
clubs tot erelid benoemd.
Na de middelbare school stu
deerde hij enige tijd economie
in Amsterdam, Engeland en de
Verenigde Staten. Van zijn va
der moest hij in die landen ook
en vooral 'ervaring opdoen in
de tarwe'. In 1937 kwam hij bij
'De Sleutels' (voorheen De Kos
ter en Co) waar hij verder ge
kneed werd in de wereld van
het meel. Een betrekkelijk rusti
ge carrière lag in het verschiet.
Daar kwam in 1940 abrupt een
eind aan.
Op de eerste oorlogsdag werd
zijn auto door Duitse parachu
tisten doorschoten, een mede-
inzittende kwam daarbij om
het leven. Hij trad daarna toe
tot een spionage-groep. Na ver
loop van tijd werd hij gepakt,
maar slaagde erin te ontkomen.
Hij was de eerste die Engeland
rapporteerde hoe en waar er uit
de omgeving van Den Haag V-
2's werden afgeschoten. Verder
was hij betrokken bij het ver-
het
voer van neergeschoten pilo
ten. De Koster kreeg er na de
oorlog de Bronzen Leeuw voor.
Als staatssecretaris van buiten
landse zaken, belast met de
handel en Europese aangele
genheden, voelde hij zich als
een vis in het water. ('Laat nu
de eerste zaak die ik te behan
delen kreeg over...tarwe gaan!')
Hij leek er geknipt voor om in
het kabinet-Biesheuvel minis
ter van buitenlandse zaken te
worden. Maar die post ging aar
hem voorbij. Hij werd minister
van defensie. Daar beleefde hij
niet zijn schoonste uren: de
materie lag hem niet
hart als de handel en hij kreeg
het ook nog eens stevig aan de
stok met de WDM.
Het Leidsch Dagblad bleef hij
bij alle drukte volgen. „Ik lees
hem elke dag voor het slapen
gaan", zei hij in 1980. „Ik woon
nu wel in Wassenaar, maar ik
wil weten wat er in Leiden ge
beurt. Daar kom ik vandaan,
daar blijft mijn interesse naar
uitgaan."
De Koster heeft zich als com
missaris en aandeelhouder
nimmer met de inhoud van de
krant bemoeid. „De redactie
hoort onafhankelijk te zijn", zei
hij daar eens over. „Journalis
ten moeten niet hun werk doen
met in hun achterhoofd de ge
dachte: de aandeelhouders
kunnen zich er misschien in
gaan mengen." Hoewel WD-er
in hart en nieren wilde hij ook
niet dat de krant een bepaalde
politieke richting ging aanhan
gen. „De krant mag geen stem
pel van een bepaalde politieke
partij dragen, of dat nu liberaal,
socialistisch of confessioneel is.
Je moet alle partijen ervan
langs kunnen geven. De regio
functie houdt in dat de krant
voor alle bewoners van de
streek aanvaardbaar is, dat hij
huis aan huis in de bus kan val
len."
Bij het 125-jarig bestaan van de
krant werd hem gevraagd of
zijn handen af en toe toch niet
gejeukt hadden om eens in te
grijpen. „Nee. Ik heb me wel
eens geërgerd en ook geprik
keld gevoeld. Maar ik word lie
ver geprikkeld dan dat ik zoet
geschrijf moet lezen. Daar heb
LEIDEN RUUD PAAUW
zijn streng en consequent, doch
rechtvaardig. We hebben wel
eens iemand thuis uit zijn bed
gehaald. Want je moet hier op
tijd komen. Eén minuut te laat
is net zo erg als een half uur. La
ter moet je toch ook op tijd op
je werk zijn."
Jongeren worden met hun ei
gen gedrag geconfronteerd.
„Wie iets kapotmaakt, moet het
zelf repareren. Het is hier niet
vrijblijvend. Misschien een
beetje jaren vijftig-benadering,
maar daarmee lijken de jonge
ren het best geholpen te zijn, al
wil ik me niet op de borst slaan.
We zijn pas kort bezig. Zelf er
varen de jongeren hier een soort
rust", vertelt de coördinator die
zijn sporen in de jeugdhulpver
lening heeft verdiend.
Voor iedere deelnemer is op
het centrum een apart plan op
gesteld. Opvallend onder de
jongeren is dat een meerder
heid het in de autobranche
zoekt. Het centrum biedt daar
op uitzicht: een lokaal is als
werkplaats ingericht met een
grote schare aan gereedschap
en motoronderdelen.
De Hoeksteen
Het centrum voor jongeren
van 14 tot 23 jaar biedt de
jeugd lessen in algemene en
technische vakken, terwijl er
ook ruimte is voor psycho-soci-
«ile hulp. „We zijn bezig een
maatschappelijk werker aan te
met hulpverlening aan de jeugd
Het zat overigens niet mee
met de lokatie voor het dag
hulpcentrum. Het werd half
september geopend in het ge
bouw van basisschool 'De
Hoeksteen'. Die brandde drie
dagen later af. Daarna zetelde
het centrum korte tijd in het
Volkshuis. Nu bezet het een
aantal ruimten in een splinter-
nieuwgebouw van het bedrij
vencentrum 'Lammenschans'
aan de Fruitweg. Bochardt: „In
januari gaan we definitief naar
een oude fabriek aan de St. Ja-
cobsgracht. Die omgeving is
meer geschikt voor leer-werk-
plaatsen. Jongeren kunnen dan
aan houtbewerking, verzorging,
fietstechniekdoen."
De provincie gaf vorig jaar
met een forse subsidie de aan
zet tot het centrum, omdat deze
vorm van hulpverlening in de
regio nog niet bestond. Met in
totaal vier ton ook de ge
meente en het Europees Sociaal
Fonds doen mee is het be-
het
r drie
jaar gegarandeerd. „Dan wordt
gekeken of het in zijn opzet is
geslaagd." Intussen hoopt het
flink te groeien. Tegen de Kerst
zijn er 16 jongeren, terwijl er te
gen de zomer 24 plaatsen moe
ten zijn. Een jongen van 20 ver
dween overigens al snel van het
dagcentrum. Hij vond een baan
bij V&D.
