Burger moet meer
betalen voor zorg
Rijk rekende zich
rijk in thuiszorg
Binnenland
Telers trekken van leer
tegen boycot aardappel
Actie voor behoud werk
'Europa moet ruimhartiger asielbeleid voeren'
PvdA vindt 40.000 Amerikaanse
militairen in Europa genoeg
CDA wil vacaturestop
voor rijksambtenaren
WOENSDAG 25 NOVEMBER 1992
5
Nabestaanden bang voor Bouterse
Amsterdam Enkele nabestaanden van de slachtoffers van de de
cembermoorden in Suriname zijn bang om naar de herdenking
in Paramaribo te gaan. Dat zegt J. Kamperveen, zoon van de op
8 december 1982 in Suriname vermoorde ex-minister André
Kamperveen. In december wordt in Suriname voor het eerst of
ficieel aandacht besteed aan de decembermoorden. De Suri
naamse regering staat achter die officiële herdenking, maar le
gerleider Desi Bouterse, destijds verantwoordelijk voor de
moordpartij, heeft gedreigd met een confrontatie tussen de her
denkers en de militairen.
Maij: 'Ik ben een sterk minister'
den haag Minister Maij-Weggen (verkeer en waterstaat) vindt
zichzelf ,,één van de sterkst werkzame ministers" als het gaat
om zaken als privatisering, het opstellen van kerntaken van haar
ministerie en het decentraliseren van taken en bevoegdheden
van rijk naar lagere overheden. In een volgend kabinet wil Maij
daarom graag terugkomen, „eventueel op een ander ministe
rie". De minister zegt dit in een gesprek met het blad 'Bestuurs
forum' van de CDA-bestuurdersvereniging.
D66 meer dan Van Mierlo alleen
den haag D66 moet zich als partij duidelijker manifesteren en
er voor zorgen dat ook anderen dan fractievoorzitter en politiek
leider Hans van Mierlo aandacht krijgen, anders komt de voort
gang van D66 op het spel te staan. Dat zegt vice-fractievoorzitter
Wolffensperger in Elsevier van deze week. Wolffensperger wordt
gezien als mogelijk opvolger van Van Mierlo.
Uitzendbureau voor 55-plussers
weert. Begin volgend jaar begint in Weert het eerste uitzendbu
reau voor 55-plussers in Nederland. Het betreft een tweejarig ex
periment dat deel uitmaakt van de serviceverlening van het uit
zendbureau Start.
De actie van de Vereniging
Milieudefensie tegen het aard
appelras Bildtstar is niet be
doeld om de consument voor te
lichten, maar om „gedonder in
de supermarkten" te veroorza
ken, zodat de filiaalhouders de
Bildtstar zelf uit de verkoop zul
len nemen. Dit zei mr. P. Mazel
gisteren namens de Leeuwarder
coöperatieve telersvereniging
ZPC tijdens een kort geding te
gen Milieudefensie. Mr. A. van
den Biesen, raadsman van de
milieugroepering, wees de uit
leg van Mazel van de hand als
„een buitengewoon lasterlijke
aantijging".
De ZPC wil dat Milieudefen
sie onmiddellijk stopt met het
actievoeren tegen de Bildtstar,
op straffe van een dwangsom
van 100.000 gulden per overtre
ding. Ook zou Milieudefensie
advertenties moeten plaatsen
waarin de kwalificatie 'gifpie
per' voor de Bildtstar wordt te
ruggenomen. Vorige week riep
de milieugroepering op tot het
niet kopen van Bildtstar, Bintje
en Eigenheimer, omdat de teelt
van deze soorten een te zware
belasting voor het milieu zou
betekenen.
Sinds 1990 maakt Milieude
fensie bezwaar tegen het ge
bruik van kunstmest en land
bouwgif in de aardappelteelt.
Tien dagen geleden begon de
organisatie een harde actie: le
den plakken in winkels stickers
met de tekst 'Pas op, gifpiepers!'
op zakken van de drie genoem
de rassen. De sticker meldt ver
der dat deze aardappelsoorten
„een ramp voor het milieu zijn"
omdat zij worden geteeld met
^enorm veel landbouwgif'.
Vooral dit laatste bestreed
Mazel aan de hand van de jong
ste gegevens van Bildtstar-te-
lers. Zij hebben dit jaar gemid
deld 7,7 kilo chemische stoffen
per hectare gebruikt, aanmerke
lijk minder dan de respectieve
lijk 60, 48 en 17 kilo die Milieu
defensie in haar actie heeft ge
noemd, aldus de jurist. Hij con
cludeerde dat de Bildtstar be
hoort tot de meest milieuvrien
delijk geteelde rassen in Neder
land.
Door het optreden van
Milieudefensie raken minimaal
tweehonderd boerengezinnen,
die voor hun inkomsten afhan
kelijk zijn van de verbouw van
Bildtstar, in de problemen, zo
becijferde Mazel.
Rechtbankpresident mr. B.
Asscher doet op 10 december
uitspraak.
Amsterdam gaat volgend jaar
auto's weren uit centrum
amsterdam gpd
De gemeente Amsterdam wil
volgend jaar twee miljoen gul
den uittrekken om auto's te we
ren uit de binnenstad. Het col
lege van B. en W. is gisteren ak
koord gegaan met maatregelen
voor een autoluwe binnenstad.
Dit zogeheten 'Stappenplan'
vloeit voort uit het in maart dit
jaar in Amsterdam gehouden
referendum.
In totaal gaat het om veertien
projecten, waarvan er acht op
korte termijn zijn uit te voeren.
Zo zullen in de binnenstad stra
ten autoluw worden gemaakt,
verdwijnen er parkeerplaatsen
en worden er zones ingevoerd
waar niet harder mag worden
gereden dan 30 kilometer per
uur. Bij eindhalten van enkele
openbaar vervoerslijnen aan de
rand van de stad komen par
keervoorzieningen. Bij halten
van het openbaar vervoer in de
binnenstad komen stallingen en
een fietsreparatieplaats.
Simons voorziet nog jaren problemen
Schiedam Zo'n 150 werkneemsters van de warenhuisketen Ter Meulen voerden gisteren in de kantine van het hoofdkantoor in Overschie actie
voor het behoud van hun banen. De onderhandelingen tussen de dienstenbond FNV en eigenaar Goudsmit over de toekomst van het in financiële
problemen geraakte bedrijf zijn gisteravond vastgelopen. Volgens een woordvoerder van de bond blijft het concern bij zijn besluit filialen te sluiten
en arbeidsplaatsen te laten verdwijnen. Vandaag vergaderen werknemers over de ontstane situatie. foto anp paul stolk
DEN HAAG GPD
Het rijk is er ten onrechte van
uitgegaan dat door een bunde
ling van thuiszorg, gezinsver
zorging en kruiswerk op korte
termijn 150 miljoen gulden zou
kunnen worden bespaard. Het
zal echter nog een tot twee jaar
duren voordat de problemen
zijn opgelost.
Staatssecretaris Simons
(volksgezondheid) heeft dit de
Kamer meegedeeld. Het rijk be
sloot begin 1991 in het kader
van de Tussenbalans in drie jaar
100 miljoen gulden te korten op
de thuiszorg. De bezuiniging in
1991 en 1992 beliep telkens 35
miljoen gulden. Volgend jaar
moet de thuiszorg 30 miljoen
inleveren.
Bij de besluiten baseerde de
ministerraad zich op een amb
telijke studie, waarin werd ge
concludeerd dat 250 miljoen
gulden viel te besparen door be
tere samenwerking van thuis
zorg, gezinsverzorging en kruis
werk. Het geld zou vrijkomen
door grotere doelmatigheid en
minder personeelskosten.
De Landelijke Vereniging van
Thuiszorg (LVT) heeft inmiddels
bij Simons en de Kamer aan de
bel getrokken. De wachtlijsten
groeien enorm, onder meer
door opnamestops die de in
stellingen door geldgebrek heb
ben moeten afkondigen. Op de
lijsten staan nu ongeveer 40.000
mensen. Om aan dit probleem
iets te doen, acht de LVT een
extra rijksbijdrage van 500 mil
joen gulden nodig. Het rijk be
steedt nu jaarlijks drie miljard
gulden aan de thuiszorg.
Simons wil met de LVT gaan
overleggen. Volgens hem zijn de
groeiende wachtlijsten een re
gionaal en geen landelijk pro
bleem. Daarnaast wil hij bezien
wat valt te doen aan het hoge
ziekteverzuim en de hoge werk
druk in de thuiszorg, gekoppeld
aan het probleem dat personeel
aantrekken in deze sector zeer
moeizaam verloopt. Overigens
ziet hij geen mogelijkheden de
gevraagde 500 miljoen gulden
vrij te maken.
Kabinet streeft naar 20 procent 'eigen betalingen
De burger moet over een aantal jaren 20 procent van de
kosten van de gezondheidszorg zelf betalen via eigen bij
dragen, eigen risico's, aanvullende verzekeringen en uit
gaven waarvoor geen verzekering bestaat. Dat is 5 pro
cent (2,6 miljard gulden) meer dan nu het geval is.
den haag gpdde bedoeling de 'eigen betalin
gen' uiteindelijk op 18 procent
te krijgen. Nu is echter besloten
nog verder te gaan.
Wanneer de 20 procent eigen
betalingen bereikt moet zijn,
staat nog open. Binnen WVC
wordt gesproken over „een
reeks van jaren". Vaststaat dat
de eigen betalingen alleen heel
voorzichtig, stap voor stap, zul
len worden uitgebreid, mede
gezien de inkomensgevolgen
voor bepaalde groepen en de
noodzaak de gezondheidszorg
voor iedereen bereikbaar te
houden.
Al eerder werd bekend dat
een basisverzekering er zeker
Hoge Commissaris voor de Vluchtelingen Sadako Ogata:
Kamer hamert op verdergaande acties in voormalig Joegoslavië
den haag gpd
De PvdA-fractie in de Tweede
Kamer vindt het genoeg als er
40.000 Amerikaanse militairen
op Europees grondgebied gele
gerd blijven. De Amerikaanse
president Bush noemde een re
ductie tot 150.000 manschap
pen altijd het minimum. Zijn
opvolger Clinton heeft getallen
genoemd van 70.000 100.000
soldaten.
Tijdens het debat over de be
groting buitenlandse zaken en
de NAVO opperde het PvdA-ka-
merlid Stemerdink gisteravond
een 'basisaantal' van 40.000 sol
dalen. Als Europa en de VS een
akkoord sluiten over zo'n mini
mum kan volgens Stemerdink
worden voorkomen dat de VS in
een „heilloze discussie" verzeild
raken over hun „Europa-ge
zindheid".
Belangrijk is ook dat Europa
gaat meebetalen aan de lege
ring \an \merikaanse soldaten
in Europa, aldus Stemerdink.
Ook het CDA ziet de noodzaak
ervan in dat Europa gaat mee
betalen aan de miltaire presen
tie van de VS in Europa.
De PvdA-fractie wil verder de
banden tussen de VS en Europa
nauwer aanhalen als het om
veiligheidsbeleid gaat. Dat kan
volgens Stemerdink door de
NAVO (mèt de VS daarin) en de
(puur Europese) West Europese
Unie aan elkaar te koppelen.
Concreet stelde Stemerdink
voor de secretaris-generaal van
de WEU plaatsvervangend se
cretaris-generaal bij de NAVO te
maken.
In de Tweede Kamer bestaat
nogal wat twijfel over de nood
zaak dat Nederlandse militaireh
present blijven in Cambodja.
Het WD-kamerlid Weisglas
vindt dat de 800 mariniers niet
moeten worden vervangen als
de Rode Khmer blijft weigeren
de wapens in te leveren. Zover
gaan de andere fracties niet.
Deze beleidslijn wordt op het
ministerie van WVC nader uit
gewerkt. Het is een onderdeel
van de herbezinning op de toe
komst van de gezondheidszorg
waartoe het kabinet eerder
heeft besloten.
Eerder dit jaar besloot het ka
binet dat de bedragen die de
burger op tafel moet leggen mi
nimaal 15 procent van de totale
kosten van de gezondheidszorg
dienen te zijn. De rest moet
'collectief worden gedekt. Bij
de discussies over de stelselher
ziening gezondheidszorg (het
plan-Simons) was het tot nu toe
Brinkman tegen
nullijn lonen
DEN HAAG ANP
CD A-fractievoorzitter E. Brink- DENH
man wijst een algemene nullijn
voor de lonen in 1993 van de De Westeuropese landen moe
hand. In een vraaggesprek met ten ruimhartig zijn in hun asiel-
het blad De Werkgever van het en rnigratiebeleid. Dit pleidooi
NCW van deze week zegt hij: hield de VN-Hoge Commissaris
„Niet alleen is de ene bedrijfs- voor de Vluchtelingen, Sadako
tak sterker dan de andere, maar Ogata, gisteravond tijdens een
ook van werknemer tot werkne- lezing in het Haagse Vredespa-
mor ïc ör verschil". Van hem leis- Ogata sloot daarmee haar
tweedaagse bezoek aan Neder
land af.
De Hoge Commissaris con-
.>N- stateerde dat in Europa de poli-
werken aan"eën klimaat" dat tieke wil om asiel te verlenen is
afgenomen, getuige de vreem
delingenhaat en bezorgdheid
over illegale immigratie in veel
landen, het asieldebat in Duits
land en de lange discussies over
harmonisatie van de asielproce
dures in de EG-landen. Nu de
muren van de Koude Oorlog
zijn gevallen, trekt Europa nieu
we muren op tegen migratie
stromen, aldus Ogata.
Ze zei wel begrip te hebben
voor het dilemma waarvoor Eu
ropa zich geplaatst ziet. Ener
zijds moet Europa de funda
mentele mensenrechten over
eind houden, anderzijds moet
het zich teweer stellen tegen
vermeende of echte bedreigin
gen voor de veiligheid en stabi
liteit in de eigen samenleving.
Maar juist daarom, zo stelde zij,
moet Europa opnieuw een lei
dende rol spelen in het mondia
le vluchtelingenprobleem. Met
uitsluitend asielverlening is in
deze tijd van grote vluchtelin
genstromen niet te volstaan.
De westerse landen moeten
volgens Ogata hun solidariteit
vorm geven in een beleid dat
verder reikt dan bescherming
bieden aan mensen die in eigen
land in gevaar zijn. Zij moeten
onderscheid maken tussen
mensen die op de vlucht zijn
voor geweld en zij die op de
vlucht zijn voor economische
armoede. Voor de eerste groep
mensen zijn eerlijke en snelle
procedures nodig en wel in een
geest van gastvrijheid en niet op
niet voor 1996 zal zijn. Hoe veel
die moet omvatten, staat nog
open. Van het voornemen om
96 procent van alle zorg er in
onder te brengen, is afgezien.
Maandag liet staatssecretaris
Simons (volksgezondheid) in de
Kamer al weten dat hij zieken
fondsen en verzekeraars de mo
gelijkheid wil geven zelf eigen
bijdragen en eigen risico's in te
voeren, binnen bepaalde door
de overheid aan te geven gren
zen.
Het kabinet streeft daarnaast
naar de invoering van een zoge
noemd 'eigen risico aan de
voet'. Een dergelijk systeem
houdt in dat de verzekerde eerst
een deel van de kosten zelf
moet dragen voordat het zie
kenfonds of de verzekeraar gaat
vergoeden. Een dergelijk sys
teem bestaat al in de ziektekos
tenverzekering voor ambtena-
Steeds minder
advertenties
in dagbladen
amsterdam
De kranten hebben in het derde
kwartaal van dit jaar 7,8 procent
minder advertenties binnenge
haald dan vorig jaar. Over de
eerste negen maanden van 1992
bedraagt de daling 6,4 procent.
Dat blijkt uit de jongste kwar
taalcijfers van het Centraal Bu
reau voor Courantenpubliciteit
(Cebuco). Minder advertenties
betekent ook minder inkomsten
voor de kranten.
De negatieve ontwikkeling
wordt vooral veroorzaakt door
een sterke daling in de omvang
van personeelsadvertenties (een
kwart minder).
Ook het aanbod van de de
tailhandel daalde met bijna 14
procent. Daar staat een groei
van de omvang van adverten
ties voor toerisme en familiebe
richten tegenover. De omvang
van rubrieksadvertenties groei
de met bijna 2 procent.
Met een daling van 6,1 pro
cent scoren de regionale kran
ten nog steeds wat minder
slecht dan de landelijke dagbla
den (min 7,7 procent).
Aantal moet in zes jaar met 16.000 omlaag
den haag gpd
Het CDA wil met een beperkte
vacaturestop het aantal rijks
ambtenaren tot 1994 met 4.000
verminderen. In een volgende
kabinetsperiode moet nog eens
10 procent weg, zodat er in 1998
in totaal 16.000 rijksambtenaren
minder zullen zijn en er onge
veer 131.000 overblijven. De
WD wil dat ook wel, maar vindt
een vacaturestop een „slecht
middel". Coalitiepartner PvdA
sluit zo'n drastische verminde
ring niet uit, maar wil zich nog
niet vastleggen op concrete cij
fers.
Het CDA-Kamerlid Paulis zal
morgen aan minister Dales
(binnenlandse zaken) voorstel
len meer vaart te zetten achter
het doelmatiger maken van de
rijksoverheid (de 'grote efficien
cy'-operatie). Het te bezuinigen
bedrag van 660 miljoen gulden,
nog in de Tussenbalans afge
sproken, wordt wel gehaald,
maar het aantal ambtenaren zal
waarschijnlijk niet genoeg da
len.
mag daarom de incidentele be
loning een belangrijkere rol
spelen. Brinkman vindt het ech
ter wel degelijk belangrijk te
matiging in de hand werkt'.
Maar het CDA vraagt zich wel af
of Nederland de mariniers niet
uit Cambodja moet terugtrek
ken als ze zich nuttig kunnen
maken in voormalig Joegosla
vië. „De vraag is: doen wij
overal ter wereld mee? We moe
ten prioriteiten stellen in een
wereld waar wel op twintig of
dertig plekken VN-operaties ge
rechtvaardigd zijn."
Een meerderheid in het parle
ment blijft hameren op verder
gaande acties in voormalig Joe
goslavië, zoals het uitschakelen
van artillerienesten rond Saraje
vo en het inrichten van 'safe ha
vens' voor vluchtelingen. „Ik
weet dat er erg veel argumenten
tégen pleiten. Maar laat de dis
cussie hier niet stoppen. Want
als we niets doen, wordt op ze
ker moment toch met ons afge
rekend, in politiek, moreel en
ethisch opzicht", meent De
Hoop Scheffer (CDA).
een restrictieve manier die on
redelijke barrières opwerpt te
gen asielzoekers.
Voor de tweede groep, de
economische vluchtelingen,
moeten de westerse landen toe
schietelijker zijn. Zij pleitte voor
een immigratiebeleid dat reke
ning houdt met zowel de be
hoefte aan arbeidskrachten in
de eigen vergrijzende en rijke
samenleving, als met de aspira
ties van de arme landen in
Oost-Europa en de Derde We
reld.
Daarnaast vindt Ogata dat de
westerse landen meer steun
moeten verlenen aan hulppro
gramma's voor landen waar de
vluchtelingen vandaan komen.
Ook om ervoor te zorgen dat te
rugkeer en herintegratie van
vluchtelingen een reële moge
lijkheid wordt.
Nederland zal zijn deuren
niet sluiten als Ogata opnieuw
met een concreet verzoek komt
om Bosnische vluchtelingen op
te vangen, zo zei minister d'An-
cona (WVC) gisteren, toen zij
samen met Ogata een bezoek
bracht aan een asielzoekerscen
trum in Leusden. Het moet de
Hoge Commissaris echter wel
duidelijk zijn geworden dat ze
niet te snel met zo'n concreet
verzoek moet komen. De capa
citeit in Nederland is vol, zo
maakte de minister haar gast
duidelijk.
Intussen kampt een groep
van 37 zigeuners uit het voor
malige Joegoslavië met grote
problemen. De groep staat
sinds enkele weken op een
camping in Amsterdam. Omdat
geen enkel opvangcentrum
plaats heeft voor 37 mensen te
gelijk, zou de groep moeten
worden gesplitst. Maar de zi
geuners, die twee maanden ge
leden zijn gevlucht voor het
oorlogsgeweld, willen per se bij
elkaar blijven. Ze vallen daar
door onder geen enkele op-
vangregeling en leven van ge
leend geld. De zigeuners zitten
in een vicieuze cirkel. Ze heb
ben wel huisvesting, zeven ca
ravans, maar geen plaats om die
neer te zetten. Daardoor kun
nen ze ook de ontheemdensta-
tus niet aanvragen.
Het CDA wil daarom per 1 ja
nuari een selectieve vacatu
restop instellen. Alleen echt
noodzakelijke vacatures kunnen
dan nog worden ingevuld. Bo
vendien dient er beter op te
worden toegezien dat als rijk
staken worden afgestoten, de
betrokken ambtenaren ook
daadwerkelijk vertrekken.
De PvdA is ook vóór verder
gaande reductie van het ambte
narenapparaat, maar wil zich
nog niet op concrete cijfers
vastleggen. Woordvoerder Zijl
stra wil eerst weten welke taken
de overheid moet afstoten,
voordat het precieze aantal te
vertrekken ambtenaren kan
worden genoemd.
De WD'er Linschoten zegt al
jaren vóór drastische afslanking
van de rijksoverheid te pleiten,
zoals het CDA nu doet. Het
middel van een vacaturestop
vindt de liberaal echter geen
„goed en realistisch instru
ment". Gekwalificeerd perso
neel moet er immers altijd bij
komen.
Wijnaccijns
fors omhoog
De accijns op wijn moet met in
gang van 1 juli 1993 met 19 cent
per liter omhoog. Met de op
brengst daarvan, 56 miljoen
gulden per jaar, kan de accijns
op een liter limonade omlaag
van 28,2 naar 24 cent. Boven
dien kan de accijns op vruchte-
sap, groentesap en mineraalwa
ter worden gelijk getrokken op
14 cent per liter.
Dit voorstel heeft PvdA-ka-
merlid Van der Vaart gisteren
gepresenteerd tijdens de be
handeling van het wetsvoorstel
Verbruiksbelasting alcoholvrije
dranken. Zijn idee wordt ge
steund door een kamermeer
derheid van PvdA, WD en D66.
Van der Vaart betoogde dat
het extra belasten van wijn past
in een beleid het gebruik van al
cohol te verminderen. Hij stelde
ook voor milieubelastingen ie
heffen op verpakkingen, zoals
in België al gebeurt.
Tweederde van
Nederlanders
met vakantie
UTRECHT ANP
Van alle Nederlanders van 18
jaar en ouder zijn er het afgelo
pen jaar acht miljoen met va
kantie geweest. Dat is 68 pro
cent van de bevolking.
Zevcntgig procent (ruim 5,5
miljoen) ging naar het buiten
land, 30 procent (ruim 3,25 mil
joen) bleef in eigen land. Hele
maal niet met vakantie ging 32
procent. Deze cijfers staan in
het NIPO-vakantieonderzoek
1992, dat gisteren is gepresen
teerd.
Van die buitenlandse bestem
mingen is Frankrijk nog steeds
het populairst, gevolgd door
Duitsland, Spanje en België.
