Sluitingstijd winkel
blijft verschillen
hetK^mbacht
Kermit en greenpoint
mode in telefoonverkeer
Opereren per computer
Stand van Zaken
Kerstparty
in opmars
WOENSDAG 25 NOVEMBER 1992
22
REDACTIE WILLEM SPIERDIJK ERIC JAN WETERINCS
Zakelijk
Onder deze titel verschijnt elke
week op deze pagina een over
zicht van kort zakelijk nieuws
uit de regio's Leiden, Alphen
en de Duin- en Bollenstreek.
Stuur uw berichten voor deze
rubriek naar het Leidsch Dag
blad, Postbus 54, 2300 AB Lei
den, t.a.v. 'Zakelijk'.
Sikkens
LEIDEN Het Sikkens Center
Leiden heeft een nieuw bedrijfs
pand in gebruik genomen aan
de Fruitweg in Leiden. De l-ruit-
weg ligt op het voormalig vei
lingterrein achter de Lammen-
schansweg. De officiële opening
vindt morgenmiddag om 16.30
uur plaats door burgemeester
Cioekoop. Sikkens maakt deel
uit van het AKZO-c
Decos
KATWIJK R.C.J. van den Berg
is per 1 november als commer
cieel directeur in dienst getre
den bij Decos Software Engi
neering BV in Katwijk. Hij was
hiervoor directeur van Volmac
Werkstation Toepassingen en
daarvoor van Profix BV.
Buddyplan B.V.
ALPHEN AAN DEN RljN Het
telemarketingbedrijf Buddyplan
heeft zijn deuren geopend aan
de Saffierstraat in Alphen aan
den Rijn. Het bedrijf richt zich
vooral op het ondersteunen van
de buitendienst van bedrijven.
Ter ondersteuning van de tele-
marketing-actviteiten heeft
Buddyplan een aantal nieuwe
computerprogramma's ontwik
keld. Directeur R.H. Kooistra is
mede-auteur van het boek
'Marketing Informatie Syste
men', dat in oktober jl. werd
uitgebracht.
LEIDERDORP LIESBETH BUITINK
Tupperwareparty's, parfumpar
ty's en lingerieparty's zijn sinds
enkele jaren gemeengoed in de
Nederlandse huiskamers. Lei
derdorp kent een nieuw feno
meen: de kerstparty. Tafelkle
den, kerstballen en engeltjes
vormen slechts een deel van het
assortiment dat op een grote ta
fel ligt uitgestald. Een huiska
mer is gevuld met een tiental
vrouwen op zoek naar een
sfeervolle kerstboom, een uit
nodigende kersttafel en een
feestelijk versierde voordeur.
De Lèiderdorpse Marleen
Riool stelt zich voor als 'Queen-
ie', naar een konijntje dat
Beatrix Potter tekende. Ze dra
peert haar zelfgemaakte linnen
goed uit voor de dames. Tafel
kleden van drie meter lang voor
een familiediner, kleinere kle
den voor het intieme etentje.
Een schort om tijdens de voor
bereiding te dragen en bijpas
sende pannelappen. Voor de
ontbijttafel maakt ze eierwar-
mers, place-mats en theemut
sen. „En vergeet de kleine pop-
pemoeders niet", zo toont ze
een mini-schortje.
De dames kunnen zelf kiezen
van welke stof hun kerstuitzet
moet worden gemaakt. Donker
groen, rood en wit zijn in ieder
geval de kleuren. De keuze die
de vrouwen maken, is tussen
kerstlinten, kerstklokken, kers
boompjes, trompetterende en
geltjes of een Schotse ruit.
Riool maakt niet alles uit haar
collectie zelf. Ze verkoopt ook
kerstballen, kaarsenstandaards,
koekblikken met kerstmotieven
en kransen voor op de deur.
„Alles wat decoratief is voor de
De Leiderdorpse Marleen Riool heeft onder andere kerstlinten, kerstklokken, kersboompjes, trompetterende
engeltjes of een Schotse ruit in haar collectie. foto hielco kuipers
kerst", zo vat ze haar collectie
De vrouwen voorzien de spul
len uitgebreid van commentaar
en willen alles goed zien en be
tasten. Als Riool klaar is met
haar presentatie, drommen ze
rond de tafel met de bestellijs-
ten in de aanslag. „Gemiddeld
verkoop ik voor ongeveer 200
gulden per party, met uitschie
ters naar 500 gulden", vertelt
Riool.
Tussen eind oktober en me
dio december geeft ze zo'n tien
kerstparty's. „Ik moet het lin
nengoed ruim voor kerst kun
nen leveren." Het idee voor de
party's is uit nood géborén. ,,Ik
had tot vorig jaar een winkeltje
aan huis, maar voor veel men
sen was die drempel te hoog. Ik
wilde ermee ophouden en om
dat ik mijn voorraden kwijt
moest, heb ik een kerstparty be
legd. Dat sloeg zo goed aan, dat
ik er mee ben doorgegaan."
Riool vraagt geen hoge prij
zen voor haar kerstdecoraties.
„De prijzen liggen ongeveer op
het niveau van Blokker. Het
goedkoopste kost 95 cent, het
duurste is het tafelkleed van
drie meter lang. Dat kost 75 gul
den." Ze berekent haar arbeids
uren niet door. „Voor een
schort vraag ik bijvoorbeeld 15
gulden. Daar zitten de kosten
voor een meter stof en de four
nituren in. Ik ben er een uur
mee bezig. Als ik dat zou bere
kenen wordt zo'n ding onbe
taalbaar. Het is een hobby, dus
ik hoef geen winst te maken."
Met de tien kerstparty's die
Riool vorig jaar hield, maakte ze
daarom slechts zo'n 300 gulden
winst. „Dat was de aanloop, ik
verwacht nu wel iets meer." De
gastvrouwen van de party's laat
ze niet meedelen in de winst.
„Ik zou zelf dan wel heel weinig
overhouden. De gastvrouw
krijgt een cadeautje. Dit jaar is
dat een gegraveerde karaf. En
dat graveren doet mijn buur
vrouw."
De party's zijn in Leiderdorp
zeer succesvol. „Kerst wordt ge
associeerd met gezelligheid.
Binnenzitten rond de tafel ter
wijl het buiten donker is. Een
kerstparty geeft daarvan vast
een voorproefje. Ik heb wel eens
overwogen om ook Paasparty's
te gaan geven, maar Nederland
kent daarin niet zo'n cultus als
Duitsland. Wij zijn daar niet
maanden van tevoren mee be
zig, terwijl mensen in oktober al
wel zeggen: wat doen we met de
kerst?"
„Je ziet me hier in de werkplaats een kolom maken
waar glas-in-lood ramen in tentoongesteld worden. Die
ramen zijn ontworpen door Theo van Doesburg, een
kunstenaar die rond 1920 nog in Leiden heeft gewerkt.
Het maken van een kolom is vrij eenvoudig werk voor
ons: het is vooral veel pas- en meetwerk, gaten in de
plaat van hechthout zagen en zorgen dat net precies
past.
I let meeste ben ik met hout bezig hier, met
tentoonstellingswerk. Lijsten voor tekeningen die
worden tentoongesteld maak ik veel, gewoon een
strakke lijst van grenenhout. Dan ben je er nog niet,
dan moet je nog glas snijden en een passe-partout
maken van karton.
Vitrines bouwen, sokkels maken, stofferen van schotten
en vitrines doe ik ook. Meubels stofferen doe ik niet,
daar ben ik niet voor opgeleid. Bij vitrines zaag ik het
plaatmateriaal en schroef en lijm het in elkaar. Glas
wordt besteld op maat, daar boeven wc zelf niets meer
aan te doen. Sokkels maak je ook van plaatmateriaal,
dut werkt hetzelfde als bij vitrines,
je maakt wat in opdracht van de conservator. Ze
komen altijd wel met een schetsje van een sokkel of een
vitrine die ze willen hebben en de rest moet je zelf maar
plannen. Het leukst vind ik het om met hout bezig te
zijn, want ik ben eigenlijk meubelmaker. Ik heb vroeger
nog in een meubelfabriekje geVverkt. Daar deed ik
dingen als Fineren met warme beenderlijm. Dat heb ik
nog geleerd, maar dat krijg je nu niet meer op
ambachtsscholen, dat leer je alleen nog maar op
rcstauratiescholen.
Werken met beenderlijm heb ik hier ook nog wel eens
De klompenmaker doet zijn werk haast
alleen nog maar op braderieën en
demonstraties, terwijl de televisiereparateur
een onmisbare kracht op de arbeidsmarkt is.
Zo zijn in de loop der tijd veel ambachten
verdwenen, maar kwamen er ook veel nieuwe
beroepen bij. In Nederland zijn 109.000
kleine ambachtelijke bedrijven, die aan
577.000 mensen werk bieden. In deze serie
vertellen mensen met een ambachtelijk
beroep over hun werk. Vandaag AJphenaar
A.J. (Antoon) Plugers (63), medewerker
technische dienst van het Leidse stedelijk
museum De Lakenhal. „Ik doe hier van alles,
van de opbouw van tentoonstellingen tot de
restauratie van lijsten."
gedaan, als bij een kast een stukje fineer los zit
bijvoorbeeld. Bij oude meubels kun je niet met
moderne lijm aan het werk. Restaureren moet je doen
met oude technieken. Zo niet, dan schijnt dat
waardeverlies van het meubel te zijn.
Ik maak af en toe lijsten voor schilderijen. Daarvoor
gebruik ik oud eikehout Het grofste deel doe ik met de
cirkelzaag en het profiel er in maken is handwerk, dat
doe ik met speciale profielschaafjes. Aan de achterkant
van de lijst gaat er een houten zwaluwstaart in. Dat is
om de werking van het verstek tegen te gaan, zeg maar
zodat de hoeken niet van elkaar gaan. Echte
lijstenmakers hebben een machine om verstekken te
zagen. Hier gaat dat met de hand en dat is behelpen. Ik
moet ook de lijst beitsen en in de was zetten en als
laatste zet ik ook het schilderij erin. Ik maak hem
helemaal klaar, van het begin tot ie aan de muur hangt.
Goudkleurige lijsten met veel ornamenten repareer ik
ook. Die ornamenten zijn van gips, die zijn in een mal
gegoten en als het ware pp de houten lijst aangebracht.
Als er bijvoorbeeld een hoekje af is, maak ik een afdruk
van een ander hoekje van dezelfde lijst. Daar maak ik
een gipsen model van en zo repareer ik de kapotte
hoek.
Restauratiewerk doe ik ook, laatst heb ik ornamenten
gemaakt voor een 17e eeuwse tafel. Die staat in een
zaal in het museum en die verschuiven ze steeds en
dan pakken ze die tafel aan de ornamenten bij de poten
vast. Die zijn natuurlijk juist het zwakke punt. Van oud
hout heb ik toen nieuwe gemaakt. Voor een groot deel
is dat handwerk. Dat is een beetje behelpen, want wij
hebben niet de machines die een meubelmaker heeft.
Voor ik hier kwam heb ik verschillende andere banen
gehad. Ik werk hier nu nog maar negen jaar. Dan heb je
geen recht op de VUT, die geldt pas als je ergens tien
jaar bent. Maar ik heb heel afwisselend werk, dat maakt
het leuk. En de werkplaats is in het museum, dat geeft
toch wel een aparte sfeer.
TEKST ERIC JAN WETERINCS
Wie na 1 januari na zes uur 's avonds nog gauw wat
boodschappen wil doen, moet maar afwachten of dat
ook kan. De nieuwe Winkelsluitingswet die dan ingaat
biedt middenstanders weliswaar de gelegenheid door de
week tot 18.30 uur en op zaterdag tot 18.00 uur open te
blijven, maar het is onduidelijk welke winkels van die ge
legenheid gebruik zullen maken. Leidse winkeliers wach
ten af wat de concurrentie gaat doen.
uur sluiten, maar houdt in de
gaten wat andere winkels gaan
doen. „Als straks de hele Haar
lemmerstraat om half zeven
sluit dan volgen wij," zegt een
woordvoerder.
ER1C-JAN WETERINCS/CPD
De levensmiddelenhandel lijkt
te gaan kiezen voor een doorde
weekse sluitingstijd van 18.30
uur, tei wijl voor het extra uurtje
op zaterdag wordt bedankt.
Marktleider Albert Heijn heeft
die keuze in ieder geval al ge
maakt. Kleinere supermarktke
tens laten weten de openingstij
den van plaats tot plaats ver
schillend aan te passen. Zij
wachten af wat andere winkels
doen.
De warenhuizen maken over
het algemeen wél gebruik van
het extra winkeluurtje op zater
dag, maar zien af van het ver
ruimen van de openingstijden
door de week. Vroom en Drees-
mann, C A en Hema hanteren
dat als leidraad, maar vooral
Hema-vestigingen waar de be
drijfsleider eigenaar is (zoge
naamde franchising) kunnen
andere openingstijden kiezen.
„Wij wachten af wat de andere
winkeliers gaan doen," zegt een
woordvoerder van de Hema in
de Haarlemmerstraat in Leiden.
De in dezelfde straat gevestigde
C A blijft de deuren om zes
Cao
Het KBB-concem (waarvan He
ma deel uitmaakt) heeft als ex
tra probleem dat de cao moet
worden aangepast om langere
openingstijden mogelijk te ma
ken. „Volgens het onlangs ge
sloten centraal akkoord mogen
we pas na 1 maart gaan onder
handelen over een nieuwe ar
beidsovereenkomst. Het ligt dus
voor de hand dat pas na die da
tum openingstijden gewijzigd
worden," zegt een woordvoer
der.
Kleinere winkelketens in de
non-food sector zeggen een be
sluit over langere openingstij
den op te schorten tot het mo
ment waarop duidelijk is wat de
concurrentie doet. Dat beeld
geldt ook voor Leiden. Woord
voerder Palm van onderne
mersorganisatie Leiden Leeft
constateert dat 'de branches op
elkaar wachten'. „Ik heb er nog
geen kijk op hoe individuele on
dernemers dit gaan invullen.
Maar als je ziet dat nu veel za
ken al om half zes sluiten, kan
ik me niet voorstellen dat de
animo erg groot is om langer
open te blijven."
Ook verwacht Palm geen
massale toeloop van een-per
soonshuishoudens die nu ein
delijk inkopen kunnen doen
aan het einde van de middag.
„Dan zou het nu rond die tijd al
veel drukker moeten zijn. De
meeste mensen hebben wel wat
anders aan hun hoofd na een
dag werken en in de file staan."
Volgens de nieuwe Winkel
sluitingswet, die 1 januari in
gaat, mag het totaal aantal ope
ningsuren per week worden uit
gebreid van 52 naar 55. Over
een eventuele uitbreiding van
het aantal zondagen dat de de
tailhandel haar deuren mag
openen en de regeling van ver
gunningen voor avondwinkels
verwacht het ministerie van
economische zaken in de loop
van 1993 een beslissing te ne
men.
De gemeente Leiden heeft in
middels alle 1100 winkeliers een
formulier gestuurd, waarop zij
kunnen aangeven hoe lang ze
open blijven. Deze inventarisa
tie is nodig omdat de gemeente
nieuwe kaarten moet uitreiken
waarop de openingstijden van
een winkel zijn vermeld. Deze
kaarten moeten op de winkel
ruit worden aangebracht. Mo
menteel zijn nog maar 200
kaarten teruggestuurd, zodat de
gemeente nog geen duidelijk
beeld heeft.
LEIDEN PUF VAN RUNSOEVER
Sinds een half jaar zijn ze op al
le stations in Nederland aanwe
zig: de groene stickers met de
tekst 'greenpoint'. Wat de stic
ker nou eigenlijk betekent is
voor de meeste mensen op het
Centraal Station in Leiden een
raadsel. „Er zal wel een tele
fooncel in de buurt zijn," zegt
een mevrouw uit Leiden als
haar naar de betekenis van de
sticker wordt gevraagd. Onjuist
geantwoord. De greenpoints ge
ven aan dat op die plaatsen met
een speciale draagbare telefoon
gebeld kan worden. Om een en
ander duidelijk te maken is de
PTT gestart met een uitvoerige
reclame-campagne. Mislei
dend?
Een jongen belt vanaf een
zolderkamertje naar een meisje.
Een hoop gegiechel is het ge
volg. Maar waarom de 'Kermit',
de naam van de nieuwe tele
foon, nu zo nieuw is en wat je er
wel en niet mee kan, komt niet
helemaal uit de verf. „Je kan on
mogelijk alle informatie in een
commercial kwijt. Dit is de eer
ste van een hele reeks. Boven
dien worden de mensen wel
nieuwsgierig gemaakt en daar
gaat het om,", zegt V. Smulders,
produktmanager van de Kermit.
Of de commercial nou wel of
niet misleidend is wil een ver
koper van de Leidse primafoon
niet zeggen. „Met de verkoop
van zo'n zes Kermits per dag,
hebben we toch niets te klagen.
We kunnen de voorraden niet
eens aan", aldus de verkoper uit
Leiden. De lage prijs en het één
richtingsverkeer van het appa
raat zijn volgens hem de reden
voor het succes.
Landelijk loopt de verkoop
van de Kermits niet achter op
Leiden. „Dagelijks verkopen we
zo'n 500 a 600 telefoons per
dag. Daarmee lopen we iets
achter op de verwachtingen.
Maar vooralsnog bevinden we
ons in de groeifase", aldus
Smulders.
Bell
Dat draadloos telefoneren nu de
gewoonste zaak van de wereld
is, had Alexander Graham Bell
toen hij in 1876 patent ver
wierf op de door hem ontwor
pen telefoon nooit durven
dromen. Hoewel gewoon, voor
een zaktelefoon moet al gauw
een slordige 4000 gulden wor
den betaald en de gesprekskos
ten liegen er ook niet om: 90
cent per minuut.
Om ook de 'gewone man' te
gemoet te komen met deze
vorm van draadloze telecom
municatie, kwam PTT-telecom
een half jaar geleden geruisloos
met het nieuwe produkt op de
markt. Met deze zaktelefoon
kan binnen een straal van 150
meter rond een greenpoint-sta-
tion draadloos gebeld worden.
Greenpoints zijn verbindings
stations die aangesloten zijn op
het openbare telefoonnet. Ze
staan overal in het land bij NS-
stations, postkantoren, V&D
warenhuizen, postkantoren en
straks ook langs alle autosnel
wegen.
Dit goedkopere (459 gulden)
broertje van de auto- en draag
bare telefoon heeft alleen één
nadeel: Je kunt niet gebeld wór
den. Volgens Smulders hoeft
dat helemaal geen nadeel te
zijn: „De doelgroep waarop wij
ons richten zijn de mensen die
wel graag bereikbaar willen zijn,
maar een auto-telefoon te duur
vinden. Dat zijn mensen die wel
een semafoon hebben. Het
Greenpoint-systeem is dan een
uitstekende aanvulling. Boven
dien blijkt uit onderzoek dat 80
procent van de telefoontjes
vanuit de auto uitgaand is".
De ANWB heeft enthousiast
gereageerd op de komst van het
nieuwe systeem. „Die auto-tele
foons zijn levensgevaarlijk. Met
een Kermit ben je aangewezen
op een greenpoint op één van
de parkeerplaatsen langs de
snelweg in plaats van op de
snelweg. Een stuk veiliger dus",
aldus D. Diepenhorst, woord
voerder van de ANWB.
Door thuis of op kantoor een
privé-basisstation te installeren,
werkt de Kermit-zaktelefoon als
een 'normale' draadloze tele
foon. Je kan dan dus ook gebeld
worden. Een Greenpoint-abon-
nement kost een tientje per
maand en de gesprekskosten
zijn 33 cent per tik.
Applicare Alphen introduceert nieuwe vinding
FOTO HIELCO KUIPERS
JAN WESTERLAKEN
Het hightech-bedrijf Applicare
in Alphen heeft een computer
ontwikkeld, waarmee een chi
rurg als het ware vooraf kan be
palen hoe hij een operatie uit
voert. Het apparaat stelt hem en
collega-artsen in de gelegenheid
om driedimensionaal (hoogte,
breedte, diepte) een studie te
maken van beelden uit scanners
en röntgenfoto's.
Applicare gaat deze maand
naar Amerika om de nieuwe
vinding wereldkundig te maken.
Directeur Ruud Kroon hoopt
daar de medische wereld voor
zijn ontdekking te winnen. De
voordelen van zijn computer?
„Je kunt er in kortere tijd meer
onderzoeken mee doen. En je
kunt de beelden van diverse
kanten bekijken waardoor het
mogelijk is een snelle diagnose
te stellen. Nu worden de foto's
voor een lichtbak gehangen om
te worden beoordeeld."
Kroon verwacht niet dat zijn
apparaat van het ene op het an
dere moment de wereld ver
overt. „We zullen nog wel een
paar jaar moeten knokken voor
dat de computer is ingeburgerd.
Applicare heeft voor de intro
ductie de grootste vakbeurs
(50.000 bezoekers) voor radiolo
gen in Chicago als startpunt ge
kozen. Dankzij de steun van
specialisten van het Diacones-
senhuis in Leiden, die de tech
niek hebben uitgeprobeerd,
kunnen we er nu de markt mee
op. Ik verwacht dat er eind 1993
in de Nederlandse ziekenhuizen
vijf van die apparaten zijn geïn
stalleerd."
Eigendom
Aanvankelijk werkte Applicare
samen met de Universiteit
Twente aan de ontwikkeling
van een soortgelijke computer.
Beleggers wilden hiervoor drie
miljoen gulden op tafel leggen.
Maar het Alphense bedrijf kon
het met de universiteit niet eens
worden over eigendom, investe
ringen en patenten. Dus ketste
;rking af. Daarop
besloot Applicare op eigen
kracht een machine te ontwik
kelen.
Binnen een jaar was deze een
feit. Artsen kunnen met de
computer binnen enkele secon
den de driedimensionale beel
den oproepen en bestuderen.
De systemen waarvan de zie
kenhuizen nu gebruik maken,
doen daar soms wel een kwar
tier over. „Maar nog interessan
ter voor de medici is, dat ze de
beelden kunnen manipuleren",
aldus Kroon.
Het apparaat lijkt op een pc.
Applicare heeft het de naam
'personal workstation' gegeven.
De kosten ervan bedragen
50.000 gulden. Volgens Kroon is
het stukken goedkoper dan de
machines die hetzelfde of min
der presteren. De bediening,
zegt hij, is uiterst eenvoudig.
Slechts een muis is alles wat er
voor nodig is. De directeur ver
telt dat de specialisten en de in
dustrie vooralsnog een afwach
tende houding a
