'De mensen zijn helemaal de schaamte voorbij'
Terugblik op
de draadomroep
Rtv show
TA
Sylvia Millecam voelt
zich echt een zondagskind
ry
MAANDAG 23 NOVEMBER 1992
STARDOM
Filmregisseur en enfant ter
rible Theo van Gogh moet een bit
tere pil slikken. Ellik Bargai, de
hoofdrolspeler in Van Goghs
nieuwe film 'Vals Licht', is er
vandoor met Heieen, de vrouw
van de regisseur. Gebroken mon
teert Van Gogh momenteel zijn
film, waarbij hij tot overmaat van
ramp voortdurend moet aankij
ken tegen het hoofd van zijn lief-
desrivaal. Het nieuwe huis dat
Van Gogh en zijn gezin (het echt
paar heeft een baby) zouden be
trekken, wordt inmiddels be
woond door zijn ex-vrouw en haar
minnaar. Baby Lieuwe is bij Van
Gogh gebleven.
Niet alleen ijdeltuit Michael
Jackson laat regelmatig zijn ge
zicht bijspijkeren. Ook de Schot
se rokkenjager Rod Stewart (47)
kan sinds kort in de annalen wor
den bijgeschreven. Rod kreeg tot
zijn grote ongenoegen onderkin
nen. Deze 'oneffenheden' heeft
hij nu laten verwijderen dooreen
plastisch chirurg. Vanwege de
achtergebleven littekentjes laat
Rod nu een baard staan. Je moet
wat als je vriendin 22 lentes telt.
Presentatrice Maya Eksteen over Lief en Leed:
HILVERSUM SUZANNE VAN VELZEN
e postbode van Maya Ek-
W steen steekt zijn mening
M over haar niet onder stoe
len of banken. Hij schrijft het zelfs op
haar post. 'Maya je programma pre
senteren doe je goed, zo doorgaan
svp', staat in kleine blokletters op de
envelop gekrabbeld.
„Leuk hè", roept Maya Eksteen
spontaan. Ze vindt het geen inbreuk
op haar privacy. „Welnee, ik vind zo
iets prima. Tenzij die man natuurlijk
schrijft dat hij me vreselijk vindt. Dan
spreek ik hem wel even aan."
Maya Eksteen is weer terug op het
scherm. Elke maandagavond presen
teert ze bij RTL 4 het programma Lief
en Leed. In deze reality-tv-show
wordt live gepraat over relationele
problemen. Variërend van jaloezie tot
grote leeftijdsverschillen en van bui
tenechtelijke relaties tot ruzies om
geld.
Gasten tonen hun diepste gevoe
lens en het publiek in de studio en
thuis kan daarop reageren. Het lijkt
een trend om je liefdesleven op televi
sie te bespreken. Robert ten Brink
koppelt immers in All You Need Is Lo
ve menig paar onder het toeziend oog
van miljoenen kijkers.
De presentatrice van Lief en Leed:
„De mensen zijn inmiddels gewend
aan de Amerikaanse praatprogram
ma's waarin de gasten zonder enige
géne hun meest gevoelige problemen
op tafel leggen. Ik denk dat de Neder
landse kijker daardoor ook makkelij
ker is gaan denken over programma's
waarin taboes worden doorbroken.
Het is de laatste jaren überhaupt een
trend om taboes te doorbreken. Men
sen zijn helemaal de schaamte voor-
bij."
Maya Eksteen hoopt dat mensen
thuis op de bank de problemen her
kennen en daardoor hun mond dur
ven opendoen tegen hun partner. „Ik
wil niet beweren dat wij met Lief en
Leed een heleboel relatieproblemen
oplossen. Als mensen maar met el
kaar gaan praten over hun proble
men. Die herkenbaarheid is voor ons
heel belangrijk."
Danszalen
Maya maakte een aantal jaren gele
den haar televisiedebuut met het Ve-
ronicaprogramma 'Veilig Vrijen', een
eenmalig programma over onder
meer het gebruik van condooms.
Daarna kreeg zij bij Tineke een eigen
hoekje, waarin ze wekelijks de kran
ten doornam. In het programma Ra
dio Romantica gaf ze heel wat luiste
raars adviezen op het gebied van seks
en relaties.
Eind 1988 kreeg Maya haar eigen
programma bij Veronica. Een maan
delijks cultureel magazine vernoemd
naar haarzelf. „Maya was mijn eigen
idee. Samen met mijn man heb ik dat
programma bedacht en opgezet." Ze
lieten zich voor het decor van het pro
gramma inspireren door de grote
danszalen in Oost-Berlijn. „Dat was in
de tijd dat de Muur er nog stond. We
hebben vrienden in Oost-Berlijn en
die namen ons mee uit naar die dans
zalen. Op de genummerde tafeltjes
staan telefoons, je zoekt een leuke
danspartner, draait het nummer van
zijn tafel en vraagt hem ten dans." In
dat decor ontving Maya gasten uit de
culturele wereld.
Na een jaar verdween het program
ma al van het scherm. „Ik heb gepro
beerd er iets leuks van te maken,
maar het sloeg toen niet echt aan bij
het grote publiek, jammer. Het rare is
dat ik nu, jaren later, allemaal positie
ve reacties krijg op dat programma."
Maya bleef bij de omroep achter de
schermen werken en kreeg twee kin
deren.
Maya Eksteen hoopt dat mensen thuis
op de bank de problemen herkennen en
daardoor hun mond durven opendoen
tegen hun partner. foto gpd
„Er zijn wel eens periodes geweest
dat ik dacht waarom belt er niet eens
iemand met een leuk programma. Of
mensen raadden me aan om zelf eens
naar omroepen bellen. Dat durfde ik
niet. Alsof je jezelf in de verkoop
gooit. Ik heb er geen moeite mee om
mezelf als redactrice aan te prijzen,
maar als presentatrice wel", vertelt
Maya.
Ze was dan ook aangenaam verrast
toen programmadirecteur Bert van
der Veer van RTL 4 belde met de
vraag op ze een nieuw programma
wilde presenteren. „Ik vond het idioot
dat hij belde, maar natuurlijk was ik
geïnteresseerd. Ik schrok me alleen
rot toen hij daarna vertelde dat de
show er drie dagen later live uit
moest. Mijn eerste reactie was: oh jee,
ik moet op maandagavond altijd naar
gymnastiek."
Enthousiast
Lief en Leed zou gepresenteerd wor
den door de Utrechtse advocate Etty
Bos- Veterman. Zij trok zich echter op
het laatste moment terug. Na het zien
van de proefopname vond ze zichzelf
niet echt geschikt voor een live-show.
Bert van der Veer kende Maya Ek
steen nog uit zijn tijd als eindredac
teur van Tineke en wist de redactie
van Lief en Leed ervan te overtuigen
dat Maya de juiste persoon was voor
Lief en Leed.
„Ik heb wel enkele voorwaarden ge
steld voordat ik definitief ja heb ge
zegd. Het hele weekeinde heb ik van
's morgens vroeg tot 's avonds laat ge
sprekken gehad met het team en ge
repeteerd. Zondagmiddag hebben we
een proefopname gemaakt. Toen
bleek dat zowel de leiding van RTL 4
als de redactie het zagen zitten, ben ik
akkoord gegaan. Ik wilde absoluut
voorkomen dat achteraf gezegd zou
worden: zie je wel, dat kon niet goed
gaan."
Over de inhoud en de formule van
het programma was Maya Eksteen di
rect enthousiast. „Ik was verbaasd,
prettig verbaasd toen ik hoorde wat
de bedoeling was van Lief en Leed. In
het verleden had ik namelijk al eens
met een producer over zo'n soort pro
gramma gepraat. Als ik op dit mo
ment een programma had mogen
verzinnen, was het waarschijnlijk een
programma als Lief en Leed gewor
den."
Lief en Leed is Maya op het lijf ge
schreven. Ze houdt van mensen, war
me contacten en hecht veel waarde
aan een goede band met de collega's
om haar heen. „Dat oppervlakkige is
niks voor mij. Ik wil het gezellig heb
ben om me heen. Er moet veel gela
chen worden."
(Lief en leed, elke maandagavond,
RTL 4,22.00 uur)
Cher heeft weer een relatie met
haar oude liefde, Richie Sambora,
de gitarist van Bon Jovi.
foto •archief
Zangeres Cher heeft weer een
relatie en wel met Richie Sambo
ra, de gitarist van Bon Jovi. Cher
en Richie zijn geen onbekenden
voor elkaar. Na jarenlang al een
verhouding te hebben gehad be
sloten zij ongeveer twee jaar ge
leden uit elkaar te gaan. Nu is de
hartstocht weer opgelaaid. Het
spreekwoord 'oude liefde roest
niet' doet ook hier opgeld.
Mandy, de ex-vrouw van Bill
Wyman eist een bedrag van vijf
tien miljoen dollar van de Rolling
Stone. Wyman heeft laten weten
zijn ex geen cent te betalen.
„Drie jaar geleden kreeg Mandy
een of andere mysterieuze ziek
te. Als ik alle ziekenhuisrekenin
gen, die ik heb betaald bij elkaar
optel, heeft ze in feite een ver
mogen opgemaakt."
Dieuwertje Blok heeft het er
maar druk mee. Een nieuwe baan
als presentatrice bij het Amster
damse televisiestation AT-5. In
het geheim getrouwd met de va
der van haar dochter van ander
half jaar oud en in verwachting
van een tweede kind. Nu maar
hopen dat ze bij AT-5 niet weer
op een zijspoor wordt gezet zoals
dat bij RTL 4 gebeurde toen ze in
verwachting was van haar eerste
kind.
John Thaw alias inspecteur
Morse heeft de opnamen achter
de rug van de zevende serie. Het
zal de laatste zijn voor de altijd
zin in een biertje hebbende Mor
se. Hij verdwijnt van het scherm
want de acteur wil weer het to
neel op.
'Ik hoef me niet uit te sloven voor succes'
M e heeft zich nooit als
W .zangeres willen pre-
m df senteren. Wel als ac
trice. Vooral bekend vanwege
haar typetjes. Het zijn ook weer
typetjes, die terugkeren op haar
eerste mini-cd 'Zoek je herrie',
die net is verschenen.
Sylvia Millecam, 36 jaar. Twee
jaar geleden uitverkoren tot po
pulairste vrouw van Nederland,
waarmee ze onze vorstin met
groot gemak achter zich liet. Be
kend van radio, televisie, thea
ter en de Playboy, waarin ze
zich enkele jaren geleden bloot
gaf. Wekelijks is ze te zien in het
satirische consumentenpro
gramma van de KRO 'Ook dat
nog', dat op de zondagavond
tweeëneenhalf miljoen kijkers
trekt.
Het programma dankt die
grote kijkdichtheid aan de origi
nele manier, waarop de redak.tie
consumentenproblemen be
handelt. Lezers van Avro-bode-
/Televizier beloonden de ma
kers in 1990 met de Televizier-
ring.
Aan waardering heeft de in
Amsterdamse woonachtige Syl
via Millecam geen gebrek. „Het
succes lacht mij toe", stelt ze te
vreden vast. „Toch hoef ik me
er niet uitzonderlijk voor uit te
sloven. Ik wil niet beweren, dat
het me zomaar komt aanwaai
en. Maar ik ben echt helemaal
een zondagskind, dat realiseer
ik me telkens weer."
Hartverwarmend
Een dag in de week besteedt
Sylvia Millecam aan het succes
volle tv-programma 'Ook dat
nog'. De avond voor de opname
krijgt ze de teksten thuisbe
zorgd, die ze zorgvuldig voorbe
reidt. De dag van de opname is
lang en intensief. „Maar", zegt
ze, „als ik 's avonds thuis het re
sultaat bekijk, ben ik vaak heel
tevreden. Natuurlijk kan alles
anders en soms beter. Maar
over 't algemeen vind ik het
programma heel onderhoudend
en amusant. Als ik er niet zelf
aan zou meewerken, keek ik be
slist."
Op televisie is Sylvia sinds
kort ook in de weer voor Teleac.
Op zondagmiddag presenteert
ze het programma Knoop in ie
zakdoek, dat ze samen maakt
met verstandelijk gehandicap
ten. „Ik had enige aarzeling
toen ik eraan begon. Maar toen
ik eenmaal in een tehuis voor
geestelijk gehandicapten kwam
en contacten legde, was ik ver
loren. Je krijgt zoveel van deze
mensen terug. Hartverwarmend
gewoon. Ik stop veel energie in
het programma, maar het be
taalt zichzelf in genegenheid
van de medewerkenden ruim
schoots terug."
Tot voor kort werkte Sylvia
ook nog mee aan het satirische
radioprogramma Binnenlandse
Zaken, dat ook een televisiever
sie kende. Met beide program
ma's is ze gestopt. „Vooral om
dat ik vond dat de satire die we
daarin maakten, erg veel leek
op wat er in 'Ook dat nog' ge
beurt. Ik vond dat niet goed. Ei
genlijk te veel van het goede."
Ooit meldde ze zien aan bij
de Kleinkunstacademie in Am
sterdam. Ze slaagde voor het
toelatingsexamen, maar na kor
te tijd werd het haar duidelijk
dat ze geen zingende actrice of
musicalster wilde worden. Haar
hart lag bij het acteren en om
dat onder de knie te krijgen
moet je op een Toneelschool of
-academie zijn. „Het werd
Maastricht, waar ik vier verruk
kelijke en leerzame jaren heb
gehad. Veel geïmproviseerd,
veel techniek bijgebracht gekre
gen. Nee, ik kijk op een uiterst
vruchtbare periode terug".
Typetjes
Na de toneelacademie belandde
Sylvia snel in het theater. Het
Amsterdams Volkstheater, thea
tergroep Globe, het toen nog
bestaande Publiekstheater en
de televisie, want ook dat medi
um trok reeds lang geleden haar
aandacht. Het was Aart
Staartjes, die haar benaderde
voor een programma.
„Aart heeft mijn talent voor
het neerzetten van typetjes ont
wikkeld. Hij heeft me enorm ge
stimuleerd en ik moet zeggen,
dat ik daaraan tot op de dag van
vandaag veel plezier beleef. Of
het nou een del is of een sjieke,
bekakte Haagse dame, dat
maakt niet uit. Ik vind het heer
lijk om me daarin uit te leven.
Ook op mijn eerste cd staan ty
petjes. Ik ben geen zangeres.
Dat realiseer ik me heel goed.
Maar juist als ik stemmetjes
doe, kan ik..dat gebrek aan vo
caal talent handig camoufle
ren."
In diverse dialecten laat Sylvia
Millecam op haar cd 'Zoek je
herrie?' van zich horen. Het
Rotterdamse 'Vrijen in het don
ker', de Amsterdamse blues
'Meid alleen', het Haagse 'Ze
zeggen', de Brabantse 'House
party' en het op single uitge
brachte in het Achterhoeks ge
zongen 'Brand' (Fire van The
Pointer Sisters) zijn te horen op
deze cd. „Het idee is eigenlijk in
de kroeg ontstaan", vertelt Syl
via Millecam. „Ik ontmoette
daar producer Theo Lens, die
mij in het NOS-kinderprogram-
ma Het Klokhuis had horen zin
gen. Hij stelde voor met mij een
cd te gaan maken. Ik zei
meteen, dat ik niet kan zingen.
Dat vormde geen enkel beletsel,
vond Theo. Een typetje neerzet
ten in een dialect, ja dat is an
dere koek. Daar houd ik wel
van, vooral als de krankjoreme
teksten worden ondersteund
door ruige muziek."
Playmates
Acteren blijft haar grote liefde.
Het theater ziet Sylvia tegen
woordig alleen nog van binnen
als bezoeker. Zelf staat ze mo
menteel niet op het toneel.
Geen gemis, vindt ze, want
avond aan avond dezelfde voor
stelling afdraaien houdt het ge
vaar van routineus handelen in.
„Ik wéét waarover ik praat,
want ik heb jarenlang in thea-
terprodukties gestaan. Het vele
reizen staat me ronduit tegen.
En bovendien houd ik van af
wisseling."
Twee jaar geleden stond ze in
het theaterstuk 'Playmates', sa
men met haar vriendin Margot
Keune, journalist en ex-Miss
Holland die na een hersenbloe
ding verlamd raakte en in een
rolstoel belandde. Sylvia's le
venspartner Haye van der Hey-
den schreef speciaal voor hen
'Playmates' over de vriendschap
tussen twee vrouwen van wie er
één gehandicapt is.
„We hebben veel succes ge
had met het stuk. Overal waar
we kwamen volle zalen en na
afloop van de voorstelling een
gul applaus. Het waren zware
maanden. Overdag in de televi
siestudio repeteren en opne
men en 's avonds het land in.
Het stuk stond bol van cynisme.
Er werd tussen die twee vrou
wen een harde strijd gestreden.
Soms ging het er verbaal heftig
aan toe. Het heeft me veel vol
doening gegeven, maar na de
laatste voorstelling viel er een
flinke last van m'n schouders af.
Ik ben geen theaterdier, geen
Mary Dresselhuys die op hoge
leeftijd nog even kwiek en mon
ter door het land trekt. Laat mij
m'n eigen gang maar gaan."
Aardige, soms onbedoelde luisteruurtjes
Slimmerik
DEN HAAG MONIQUE BRANDT
Is het niet bijna een mis
daad dat de gemeente
tracht, door radiodistribu
tie in elk huis luide muziek en
zang en redevoeringen te bren
gen en ivel van den vroegen
morgen tot na middernacht? Is
er geen rustverstoring genoeg in
het stadsleven? Is er geen geraas,
getoeter, geronk, geroep, gerom
mel en gedonder genoeg? Is niet
iedereen dankbaar die althans
thuis nog een plaatsje kan vin
den waar hij i>erlost is van dat
zenuwsloopend getjengel en la
waai? Heeft de Raad dan niet
eens gedacht aan'de ouden van
dagen, de ontzettend vele ze-
nuwachtigen en zenuwlijders,
de rustbehoevenden en zieken,
die toch al zoo veel last en lijden
moeten dragen van het stadsru
moer.
Bovenstaand pleidooi uit het
Rotterdams Nieuwschblad van
20 juli 1931 is overduidelijk: de
schrijver van het epistel is niet
blij met de invoering van radio
distributie in zijn stad. De brief
is onderdeel van de expositie
'Zonder Antenne' die de ge
schiedenis van radiodistributie
in Nederland uitgebreid en
beeldend belicht.
Vooral ouderen zullen met
veel nostalgie aan het fenomeen
terugdenken. Radiodistributie,
of draadomroep, zoals het na de
oorlog heette, is het via een (te
lefoondraad doorgeven van er
gens anders geproduceerde
programma's. Vanaf 1924 tot
midden jaren vijftig was het
merendeel van de Nederlandse
luisteraars abonnee van radio
distributie. 'Gewone' radiotoe
stellen waren in die tijd duur,
ingewikkeld te bedienen en bo
vendien liet de ontvangst (via
een antenne) danig te wensen
over. Radiodistributie daarente
gen was 'goedkoop, storingvrij,
studioklank en eenvoudig te be
dienen'. 'Geen radiolast, maar
radiolust' was het motto. Een
eenvoudige luidspreker en een
schakelknop met vier standen
was genoeg.
programma's, de nog schaarse
programma's uit Hilversum tot
donderpreken van de plaatselij
ke dominee.
Daarnaast bood ook het pri-
vé-leven van mede-abonnees
weieens een aardig, zij het on
bedoeld, luisteruurtje op. Als er
geen radioprogramma's waren
fungeerde de luidspreker in de
huiskamer namelijk als micro
foon. Mensen die op dezelfde
centrale waren aangesloten,
konden met een beetje geluk de
gebeurtenissen in belendende
huiskamers op de voet volgen.
Na het opkomen van de om
roepverenigingen tussen 1924
en 1927, ontstonden problemen
over de macht van de radiocen
trale-beheerders. Zij werden
verplicht om Hilversum 1
(VARA, VPRO en later AVRO) en
Hilversum 2 (NCRV, KRO) uit te
zenden, al gebeurde dat lang
niet altijd. De verzuiling vierde
immers hoogtij, en daarom
werd bijvoorbeeld in het room
se Limburg weieens 'vergeten'
de rode zender Hilversum 1
door te geven. In de traditio-
neel-socialistische Zaanstreek
klaagden luisteraars juist weer
dat Hilversum 2 niet was te ont
vangen.
Kabel
Tot begin jaren vijftig was de ra
diodistributie een algemeen ge
accepteerd medium in Neder
land. In het begin
van de oorlog zeg
den weliswaar veel
luisteraars hun
abonnement op,
omdat de radio
door de Duitsers
werd gebruikt als
propagandamid
del. Bovendien
moest opeens
ook een fikse
luisterbijdrage
worden neerge
teld. Maar met
de verplichte
inlevering van
'normale' ra
diotoestellen
en het instel-
Een PTT-redame voor draadomroep.
aantal luisteraars weer toe.
Na de oorlog - de radiodistri
butie was inmiddels in handen
van de PTT gelegd - werden
grote investeringen gedaan om
de radiodistributie, inmiddels
omgedoopt tot draadomroep, te
verbeteren. Maar die investerin
gen, noch grootscheepse recla
mecampagnes konden voorko
men dat steeds meer mensen
besloten tot de aankoop van
een radiotoestel, dat een grotere
programmakeuze bood en
steeds goedkoper werd.
Nog later,
richten
van centrale antenne systemen,
en natuurlijk de komst van de
kabel kwam het einde al snel in
zicht. In 1965 werden de eerste
netten gesloten. Op 31 januari
1975 volgde het 'officiële' einde
van het tijdperk van de radio-
distributie.
('Zonder Antenne', expositie
over radiodistributie, 8 oktober
tot en met 17 januari 1993. PTT-
Museum, Zeestraat 82 Den
Haag. Openingstijden maandag
tot en met zaterdag 10.00 uur -
17.00 uur, zon- en feestdagen
13.00 uur tot en met 17.00
uur)
len
Sperrzeit
De 'uitvinder' van radiodistri
butie was de zeventienjarige
HBS-scholier A. Bauling uit
Koog aan de Zaan. De jonge ra
dio-amateur beschikte zelf over
een - voor die tijd - geavanceerd
radiotoestel. De slimmerik in
stalleerde een paar luidsprekers
bij de buren en vroeg als tege
moetkoming twee kwartjes per
week. waarbij de huur van de
luidsprekers was inbegrepen.
Binnen 4 jaar was Bauling di
recteur van zes radiocentrales
met 3.500 abonnees. Andere ra
dio-amateurs volgden ziin voor
beeld, en binnen enkele jaren
waren er honderduizenden ge
zinnen aangesloten bij de ver
schillende radiocentrales in het
land.
In den beginne waren de be
heerders van de radiocentrales
de ongekroonde keizers van
dorp of gemeente. Zij bepaal
den het uit te zenden program
ma dat kon variëren van beurs
en nieuwsberichten, muziek-
Een emaille reclamebord uit 1932.
Sylvia Millecam: „Ik ben geen theaterdier, geen Mary Dresselhuys die
op hoge leeftijd nog kwiek en monter door het land trekt."
foto lex van rossen
