Wachtgeldregeling verdwijnt
ONTHULLEND
'Schiphol is al erg veilig'
Binnenland
Openbaar Ministerie
kan fraude niet aan
Mirages openen weg voor RDM
i brigitte bardot doet
■zelfmoordpoging
|met pillen en drank
LEES JE WEEKEND, WEETJE ALLES
Een op tien werknemers
heeft last van stress
VRIJDAG 20 NOVEMBER 1992
Hero zit te springen om aardbeien
breda Hero Conserven in Breda zit dringend verlegen om aard
beien. Het Bredase bedrijf is ernstig gedupeerd door een Pools
bedrijfd dat Hero deze zomer 550 ton verse aardbeien beloofde,
maar slechts 105 ton leverde. In een kort geding eiste Hero giste
ren dat de Polen nog voor 15 december de resterende 445 ton le
veren, al zullen dat dan wel diepgevroren aardbeien. De Polen
konden niet aan hun verplichting voldoen omdat de aardbeien
oogst door langdurige droogte ver beneden peil is gebleven.
Ritzen kort studiefinanciering
den haag Minister Ritzen van onderwijs wil volgend jaar 100
miljoen gulden bezuinigen op de studiefinanciering. Hij denkt
dit bedrag op te brengen door afgestudeerden sneller hun stu
dielening te laten terugbetalen. De maatregel maakt deel uit van
het bezuinigingspakket voor 1993 van 2,75 miljard gulden in to
taal, waarover het kabinet vrijdag een besluit moet nemen. Rit
zen, die voor 340 miljoen is aangeslagen, besloot eerder al de
studiebeurs van middelbare scholieren te verlagen tot kinderbij
slagniveau.
Cel voor schilderijenroof
Een Hagenaar en twee broers uit Wageningen zijn
gisteren tot 2,5 en twee jaar cel veroordeeld wegens de roof deze
zomer van onder meer 35 schilderijen van Jan Toorop uit een
woning in de Haagse Banstraat. De stukken zijn inmiddels gro
tendeels terug bij de eigenaresse. De 52-jarige Hagenaar heeft al
vijftien jaar in het gevang doorbracht voor diefstallen van antiek
en kunst.
'Milieubelasting auto's mag niet'
den haag De invoering van belasting op personenauto's en mo
torrijwielen (BPM) per 1 januair, waarbij de hoogte afhankelijk is
van de mate waarin de auto zuinig en schoon is, mag van CDA
en PvdA in de huidige vorm niet doorgaan. Ze vinden de rege
ling veel te omslachtig. Om het kabinet niet al te zeer te dwars
bomen, mag de wet er in sterk vereenvoudigde vorm wel ko
men. Daarin zou alleen een korting mogen bestaan voor zeer
schone auto's. Die korting kan uiteenlopen van 450 tot 1300 gul
den, afhankelijk van de motorinhoud. CDA en PvdA baseren de
korting op het nu bestaande systeem binnen de Bijzondere Ver
bruiksbelasting (BVB) op auto's. Die kent een korting voor een
auto met een katalysator. De BVB moet op last van de EG per 1
januari verdwijnen.
Geen verdere vervolging Koffeman
Amsterdam CDA-Kamerlid Koffeman hoeft niet opnieuw voor
de rechter te verschijnen op verdenking van het niet opgeven
van neveninkomsten. Het openbaar ministerie heeft het hoger
beroep tegen de vrijspraak door de Utrechtse rechtbank inge
trokken, zo heeft het gisteren laten weten. Volgens het OM is de
belastinginspecteur na een heroverweging van de zaak tot de
conclusie gekomen dat Koffeman niet onjuist heeft gehandeld
toen hij zijn neveninkomsten nietjapgaf. Koffeman werd er aan
vankelijk van verdacht dat hij in 1989 bij zijn afscheid als voor
zitter van de christelijke politiebond ACP zou hebben gesjoe
meld met neveninkomsten.
Verdachte van steekpartij tram gepakt
Rotterdam De politie heeft een man aangehouden die ervan
wordt verdacht twee weken geleden in een Rotterdamse tram
een 38-jarige kaartcontroleur te hebben neergestoken. Een 19-
jarige en een 20-jarige Rotterdammer werden in hun woning
aanhouden. Een van hen wordt volgens de politie verdacht van
de steekpartij, de ander zou daarbij aanwezig zijn geweest. De
controleur werd neergestoken omdat hij opmerkingen had ge
maakt over het feit dat de verdachte met zijn voeten op de bank
zat. Een spoedoperatie in het Dijkzigtziekenhuis redde zijn le-
den haag gpd
Het Openbaar Ministerie en de
rechters kunnen de zaken we
gens belastingfraude niet meer
aan. Dat is vooral het geval in
de Randstad. De Fiscale Inlich
tingen en Opsporingsdienst
(FIOD) houdt daarom in overleg
met de belastingdienst zaken
achter.
Staatssecretaris Van Amels-
voort (financiën) heeft dit de
Kamer gisteren laten weten. Tot
begin deze maand heeft de fis
cale recherche al 290 zaken aan
het openbaar ministerie voorge
legd. In 1991 werden een kleine
WW geldt in 1996 ook voor ambtenaren, bonden woedend
De ambtenarenbonden zijn woedend over het besluit
van het kabinet om het wachtgeld voor ambtenaren in
1996 af te schaffen. Over drie jaar krijgen werkloze amb
tenaren een WW-uitkering, net als werkloze werknemers
in het bedrijfsleven.
den haag gpddat geld
Het kabinet wil al enkele jaren
dat ook ambtenaren onder de
nieuwe werkloosheidswet val
len. Dat kost de overheid als
werkgever echter 500 miljoen
gulden per jaar aan premies en
t nu toe niet.
brief aan de ambtena
renbonden schrijft het kabinet
nu echter „het voornemen te
hebben het overheidspersoneel
met ingang van 1 januari 1996
onder de werknemersverzeke
ringen te brengen".
De bonden zijn het daar in
principe wel mee eens, maar
vinden het moment waarop het
kabinet deze maatregel bekend
maakt „een bestuurlijke blun
der". Voorzitter Poëll van de
christelijke bond CFO: „Wij zijn
onze leden nog aan het uitleg
gen wat de gevolgen zijn van
het centraal akkoord en dan
komt het kabinet met de mede
deling dat de ambtenaar ook
nog eens moet inleveren als hij
werkloos wordt. Dit is onvaard-
baar en betekent extra loonei
sen. Ze komen ons nog wel te
gen".
De Centrale van Middelbare
en Hogere Functionarissen
(CMHF) noemt het prima dat
de overheid zich 'markt-con-
form' wil opstellen. Maar dan
moet de overheid zich op alle
terreinen als een marktwerkge-
ver gedragen, dus ook wat de
salarissen betreft.
De werkloze ambtenaar gaat
er fors op achteruit als hij in
plaats van het huidige wacht
geld straks WW krijgt. De gewo-
den haag gpd
300 zaken doorgegeven.
De bewindsman meldt de Ka
mer dat de belastingdienst zelf
zeer veel boetes heeft opgelegd
aan mensen die expres een on
juiste aangifte indienden. Alleen
al in de inkomstenbelasting
werden vorig jaar 30.000 boetes
Dat zal steeds meer gaan ge
beuren. Strafrechtelijke vervol
ging blijft bewaard voor de ex
treme gevallen. Om belasting
fraude echter goed te kunnen
aanpakken, zal er een adequaat
niveau van strafrechtelijke ver
volging mogelijk moeten zijn,
schrijft Van Amelsvoort.
PvdA en D66 staan huiverig te
genover het heropenen van de
discussie over de levering van
duikboten door de Rotterdamse
werf RDM aan Taiwan. Voorzit
ster Vos (PvdA) van de vaste ka
mercommissie voor economi
sche zaken vreest dat een dis
cussie nü de contacten tussen
de marinewerf en de Taiwanese
regering doorkruist. Een con
tract over kennisoverdracht en
de levering van duikbootonder
delen door RDM ligt voor on
dertekening klaar.
Dit voorjaar kreeg RDM geen
toestemming van de Tweede
Kamer vier onderzeeërs aan
Taiwan te leveren. De Kamer
zwichtte daarmee voor druk
vanuit China, dat Taiwan als vij
and beschouwt. China zou
compenserende orders in Ne
derland plaatsen voor de order
die RDM misliep (2,8 miljard
gulden). De Chinese toezegging
moet nog steeds voor een groot
deel worden ingevuld.
In het debat over de RDM-le-
verantie ging de Kamer akkoord
met een motie van het D66-ka-
merlid Tommei. Daarin is vast
gelegd dat Nederland wel een
exportvergunning voor wapens
aan Taiwan mag verlenen als
een van de andere EG-lidstaten
dat doet, of dit voornemens is.
En dat is het geval, meent
Tommei, nu Frankrijk zestig
Mirage-gevechtsvliegtuigen zal
leveren aan Taiwan. Hij wil
evenwel geen actie onderne
men voordat RDM daar zelf om
vraagt. Goedingelichte Haagse
kringen betwijfelen of RDM dat
op korte termijn zal doen. Afge
lopen maanden heeft de Rotter
damse werf intensief onderhan
deld met Taiwan over wat wèl
geleverd mag worden. Het gaat
daarbij om bouwtekeningen,
know how en duikbootonder
delen. Een contract over deze
leveringen zou klaar zijn voor
ondertekening. De levering van
complete duikboten in Neder
land gebouwd, is evenwel lucra
tiever voor de werf.
WD-woordvoerder Blaauw
noemt de weifelende houding
van PvdA en D66 'vreemd'.
„Eerder mochten de Verenigde
Staten wel 150 F-16's leveren
aan Taiwan. Frankrijk verleende
vervolgens toestemming voor
de levering van fregatten. Ik ben
niet van plan Nederland nu
voor derde keer te laten passe
ren". Blaauw zal maandag
staatssecretaris Van Rooy van
buitenlandse handel om ophel
dering vragen.
De Industriebond FNV onder
steunt een eventueel nieuw ex-
portverzoek. Minister An-
driessen van economische za
ken wil voorlopig nog niet rea
geren. Zijn woordvoerder wijst
erop dat de motie van Tommei
geen garantie is voor exportver
gunning. „Het kabinet zal het
verlenen van een vergunning
dan in heroverweging nemen.
Niet meer en niet minder", al
dus de woordvoerder.
schiphol bill meyer
Smits: „Ik ben ervan overtuigd dat het veiligheidsonderzoek de kern van
onze plannen niet wezenlijk zal aantasten". united photos de boer
Luchthavendirecteur Smits
houdt onverkort vast aan de
plannen om Schiphol tot een
van de vijf grote luchthavens
van Europa te laten uitgroeien.
Verplaatsing van de luchthaven
is zijns inziens onrealistisch en
achterhaald.
„Ik heb er alle vertrouwen in
dat uit het aanvullend onder
zoek zal blijken dat Schiphol tot
de veiligste luchthavens van de
wereld behoort. En hoewel ik
natuurlijk de uitkomsten van
het onderzoek niet kan voor
spellen, ben ik ervan overtuigd
dat zij de kern van onze plan
nen niet wezenlijk zullen aan
tasten. Hoogstens zal er in de
marges een ietsjepietsie moeten
worden bijgesteld.
Smits weigert rechtstreeks te
antwoorden op de vraag of hij
bereid is consequenties te trek
ken uit een eventueel voor
Schiphol ongunstig rapport.
Om bijvoorbeeld de groei van
het luchtverkeer aan banden te
leggen of af te zien van de aan
leg van een vijfde baan. „Derge
lijke conclusies verwacht ik niet.
Het is bovendien niet de taak
van het onafhankelijke bureau
om normen voor de veiligheid
van Schiphol te bedenken. Het
is de politiek die uiteindelijk be
paalt de norm bepaalt. En de af
weging die de politiek maakt
moet in internationaal perspec
tief worden genomen. Ie kunt
Schiphol geen norm opleggen
die impliciet zou betekenen dat
alle luchthavens in Europa
moeten sluiten."
Dat het veiligheidsaspect
rond Schiphol in het verleden
door de politiek en het bedrijfs
leven onder de mat is gescho
ven, bestrijdt Smits. Voor hij di
recteur van Schiphol werd, was
hij als hoogste ambtenaar op
het ministerie van Verkeer en
Waterstaat voorzitter van de
stuurgroep Plan van Aanpak.
„Het eerste rapport over veilig
heid dat in 1990 het daglicht
zag, voldeed naar de mening
van de stuurgroep niet. De kans
op een ongeluk werd berekend
aan de hand van industriële
normen. Statische installaties
kun je echter niet vergelijken
met de luchtvaart, waar 'bewe
ging' het trefwoord is. Dat is ap
pels met peren vergelijken.
Daarom is door alle partijen be
sloten dat de NLR een nieuwe,
op de luchtvaart toegesneden
berekeningsmethodiek zou ont
wikkelen. Die is nu in de maak."
Vijfde baan
Uitbreiding van Schiphol met
bijvoorbeeld een vijfde baan,
waar 40 procent van het verkeer
over loopt, kan volgens Smits
zelfs de veiligheid ten goede ko
men. „De aan- en uitvliegroutes
lopen voornamelijk over groene
wei. Er zijn goede argumenten
om de aanleg van deze baan,
gepland in 2003, naar voren te
nalen. Wij moeten echter de
uitkomsten van het onderzoek
afwachten alvorens onze plan
ning te wijzigen."
Wat volgens Smits niet kan
wachten is de verlenging van de
Kaagbaan (1997) en het plan
om de Zwanenburgbaan vanuit
zuidelijke richting aan te vlie
gen (1996). Deze twee projecten
komen mogelijk door het uitstel
van zes maanden in de knel.
Smits werkt samen met de KLM
aan een notitie waarin gepleit
wordt deze twee projecten los te
koppelen van de planologische
besluitvorming rond Schiphol.
Zorgwerkgevers
willen CAO
niet openbreken
den haag gpd
ne werknemer krijgt bij werk
loosheid zeventig procent van
het laatstverdiende loon voor
een periode van maximaal vijf
jaar, afhankelijk van zijn ar
beidsverleden. Daarna komt hij
in de bijstand. De werkloze
ambtenaar krijgt een wacht
gelduitkering van tenminste ze
ventig procent, maar in veel ge
vallen meer dan negentig pro
cent van het laatstverdiende
loon. En dat voor een periode
van maximaal twintig jaar.
Directeur van
Grittenborgh
wordt geschorst
De directeur van de gevangenis
De Grittenborgh in Hoogeveen
is gisteren geschorst na berich
ten dat hij getipt was over een
komende ontsnapping, maar
niets deed om zo het gevange-
nisbeleid aan de kaak te stellen.
Volgens Justitie is niet de rol
van de directeur, maar de opge
lopen spanning tussen directie
en bewaarders de reden voor de
schorsing. De vereniging van
gevangenisdirecteuren is 'hels',
omdat hoe dan ook de indruk
wordt gewekt dat Kranendonk
een scheve schaats heeft gere
den.
'Kroniekschrijver' Bernhard niet verbaasd
Regering zuiverde tekort
koningshuis jarenlang aan
HAARLEM JOHN SCHOORL
Harry van Wijnen, de Aerden-
houtse auteur van het vorige
week verschenen boek De
Prins-gemaal, vogelvrij en ge
kooidverbaast zich niet over de
onthulling dat het kabinet-De
Quay heimelijk financiële steun
heeft gegeven aan het Konink
lijk Huis. Volgens Van Wijnen
heeft het Koninklijk Huis jaren
lang met tekorten te kampen
gehad en paste de regering al
tijd bij.
In 1972 is er een wet geko
men om de tekorten van het ko
ninklijk huis voor eens en voor
altijd op te lossen. „Als nu
wordt gezegd dat voor die wet
gevingbuiten het parlement om
is betaald, wil dat echter niet
zeggen dat het een illegale sub
sidie is. Geen sprake van. Het
Koninklijk Huis is een staatsin
stelling en die wordt echt niet
met clandestien geld betaald.
De Quay heeft waarschijnlijk
gezegd: wij nemen die kosten
voor onze rekening en daar
hoeven wij het parlement niet
over in te lichten. Het is aanne
melijk dat dat hier gebeurd is."
Jelle Zijlstra, minister van finan
ciën onder De Quay, acht het
onmogelijk dat dat het Konink
lijk Huis begin jaren zestig fi
nanciële steun van het kabinet
heeft gekregen buiten de begro
ting om. Zijlstra zegt „met ver
bazing" kennis te nemen van
het volgende week verschijnen
de boek van de geschiedkundi
ge De Graaff. Zijlstra zegt dat hij
het als minister van financiën
„zeker geweten zou hebben" als
er geld naar het Koninklijk Huis
was gegaan. „Maar ik weet hier
niets van. Bovendien is mijn ge
heugen redelijk betrouwbaar,
dus acht ik het uitgesloten".
Hoofddirecteur Van der Voet
van de Rijksvoorlichtingsdienst
reageerde gisteravond op mo
gelijke financiële steun met „het
lijkt me echt geklets. Ik ken
geen dergelijk voorval in de hele
geschiedenis." Ook van de ont
hullingen over de King Kong-af-
faire was Van der Voet niet erg
onder de indruk.
aruba» Tijdens hun bezoek aan Aruba moeten de prinsen weliswaar duiken. Op de foto zijn prins Willen Alexander (rechts) en prins Johan
acte de presence geven bij tal van officiële ontvangsten, maar is er af en Friso (links) aan het snorkelen. foto anp ruud hoff
toe ook tijd voor ontspanning. Voor de prinsen bestaat die vooral uit
Het kabinet heeft bij de werkge
vers in de zorgsector weinig ge
hoor gekregen voor zijn plan
nen de tweejarige zorg-CAO
open te breken. De Nederlandse
Zorgfederatie (NZf) sluit een in
greep desondanks 'niet com
pleet uit'. Minister De Vries van
sociale zaken wil de afgespro
ken loonsverhoging van 4,5 pro
cent voorlopig beperken tot de
1 procent die de ambtenaren
erbij krijgen.
Het gesprek gisteren vloeide
voort uit het centraal akkoord,
waarin loonmatiging centraal
staat en is overeengekomen dat
al afgesloten CAO's kunnen
worden opengebroken. De hui
dige zorg-CAO kwam tot stand
na maandenlange acties. De
bonden, die gisteren niet waren
uitgenodigd, hebben nieuwe
acties aangekondigd als de
moeizaam bevochten loonsver
hoging er toch niet komt.
De zorgwerkgevers voelen er
mede daarom niets voor, maar
zegden het kabinet gisteren toe
de ontstane situatie in eigen
kring te bespreken. „We zullen
ons bezinnen," aldus voorzitter
Krol van de NZf, de grootste
werkgeversorganisatie in de
zorg. Zijn collega van de Vereni
ging van Nederlandse Bejaar
denoorden, Schotanus, liet er
geen misverstanden over be
staan dat die bezinning van
langdurige aard zal zijn. „Wij
voelen er absoluut niet voor om
vooraan te lopen, om een voor
beeld te zijn voor andere secto-
Het bestuur van de Federatie
van Werkgeversverenigingen
(FW) zal de zes aangesloten or
ganisaties (onder andere voor
thuiszorg, jeugdhulpverlening
en gehandicaptenzorg) advise
ren om de oproep uit het cen
traal akkoord serieus te nemen.
De christelijke vakbond CFO
is teleurgesteld. „We hadden
verwacht dat de werkgevers
zich voor honderd procent aan
het contract zouden houden."
De christelijke vakbond zal de
laatste zijn om niet met de
werkgevers te gaan praten.
„Maar als openbreken bij voor
baat op de agenda staat, dan
zullen wij ons nog eens achter
de oren krabben".
/KIND VAN ENGELAND f
DE GRUWELIJKE FOTO'S DIE ALLES VERTElLElÜL
Lezers deze krant leverden gegevens
DEN HAAG GPD
Minstens tien procent van de
Nederlandse werknemers
kampt met hoge stress op het
werk. Velen van hen dreigen in
de nabije toekomst langdurig
ziek of zelfs arbeidsongeschikt
te worden.
Dat blijkt uit een onderzoek
van de vakgroep Gezondheids
psychologie van de Rijksuniver
siteit Leiden. De gegevens voor
het onderzoek zijn afkomstig
van de grootscheepse enquête
die deze krant, samen met veer
tien andere, vorig jaar onder
zijn lezers hield. De studie is
gisteren aan de Tweede Kamer
aangeboden. Blijkens het on
derzoek hebben vrouwen iets
meer last van werkstress dan
mannen. Opmerkelijk genoeg
vertoont de groep werknemers
tussen 55 en 6-1 jaar weinig
klachten. Mogelijk komt dat
doordat de 'probleemgevallen'
al via WAO of VUT van de ar
beidsmarkt zijn verdwenen.
Naarmate men hoger op de
maatschappelijke ladder komt.
neemt het aantal lichamelijke
en psychische klachten af.
Werkstress is allang niet meer
voorbehouden aan duurbetaal-
de managers met te veel zaken
aan hun hoofd. Integendeel,
stress is een probleem dat voor
al de lagerbetaalden treft. De
minste klachten en de minste
stress ondervinden mensen die
eigen baas zijn. Meer dan de
helft van de ondervraagden
bleek in meer of mindere mate
last te hebben van lage rugpijn,
spierkramp en het gevoel snel
moe te zijn. Volgens de onder
zoekers zijn dit vaak psycho-so-
matische klachten, dat wil zeg
gen lichamelijke klachten die
zijn terug te voeren op psychi
sche oorzaken.
