Weinig kans op
gehuwde priester
'Celibaat heeft wat tobberigs'
Kerk Samenleving
Keeler leidt bisschoppen
Theoloog
Van Itterzon
overleden
DONDERDAG 19 NOVEMBER 1992
dick van der plas*
UIT DE KERKBLADEN
Goede gewoonte
Is het erg om naar de kerk
gaan te beschouwen als een
gewoonte? Rinus Rhynen-
burch vindt van niet. In de
Samen op Weg Maandbrief
van de Hervormde en Gere
formeerde Kerk Koudekerk
aan den Rijn/Hazerswoude-
Rijndijk onderscheidt hij
goede en slechte gewoonten.
„Persoonlijk ben ik graag be
reid iemand die slechte ge
woonten heeft voor lief te ne
men als er maar goede ge
woonten tegenover staan.
Gelukkig ken ik van kerk, fa
milie, vrienden en werk erg
veel mensen met goede ge
woonten. Mochten deze
mensen de gewoonte heb
ben orn in het geniep in hun
neus te pulken of aan hun
achterste te krabben, dan
heb ik daar vrede mee. Het
goede overkoepelt gelukkig
het slechte, net als in de bij
bel. Zulke dingen leer je als je
de gewoonte hebt om naar
de kerk te gaan.
Christelijke taak
De doden begraven. Is dat
een christelijke taak? „ja
wel". zo wordt geconclu
deerd in de Kerkbode van De
Kaag. „Maar wij hebben die
taak uit handen gegeven aan
professionele krachten, zoals
de begrafenisondernemer."
Dat was vroeger wel anders.
In het kerkelijk archief van
de hervormde gemeente is
daarvan een aantal voorbeel
den te vinden. „De armen in
de gemeente werden 'van de
diaconie' naar hun laatste
rustplaats begeleid. In het ar
chief vinden wij een aantal
rekeningen van de timmer
man, die een doodskist
maakte voor 6,50 gulden.
Ook het doodshemd en het
klokluiden werd bij de diaco
nie in rekening gebracht."
Maar het overlijden van
een gemeentelld leverde ook
wel eens wat op. De diake
nen werden dikwijls ook tot
executeur testamentair be
noemd. Wat er overschoot
van een begrafenis, was voor
de kerk. Bij een bemiddelde
ingezetene hoefde dan ook
niet op een dubbeltje te wor
den gekeken, zo blijkt uit het
archief. „Op de borderel is
aangegeven dat er zeS dra
gers werden gehuurd en een
rouwkleed, terwijl de schip
per die de overledene naar
Woubrugge vervoerde het ro
yale becirag kreeg van 3,50
gulden en de koster 1,50 gul
den voor het extra lang lui
den van de klok."
Spontaan
Een kenmerk van notulen is
dat ze beknopt zijn. De lezer
wordt in telegramstijl van het
gepasseerde op de hoogte
gesteld. Verrassingen blijven
daarbij niet altijd uit. In het
kerkblad van de hervormde
gemeente Rijnsburg wordt in
een verslag van de kerke-
raadsvergadering een lezing
weergegeven van dr. ir. H. Jo-
chemsen, die onder meer
sprak over ongewenste kin
derloosheid. „In het alge
meen is het geen bezwaar in
zo'n geval medische hulp in
tc roepen. Er zijn vanuit
christelijk oogpunt echter
grenzen. Een oorzaak kan
zijn gelegen in spanningen.
Als deze zijn verwerkt, komt
er soms spontaan een kind."
Bcir gooit discussie over verplicht celibaat weer open
Kardinaal dr. A.J. Simonis is tegen de ontkoppeling van
priesterambt en celibaat. De suggestie van bisschop
R.Ph. Bar van Rotterdam om 'viri probati' ('rijpere' ge
huwde mannen die zich in kerk en samenleving hebben
bewezen) tot priester te wijden, wijst hij om zowel inhou
delijke als praktische redenen af.
den haag* anp
Ook bij zijn collega-bisschop
pen in Nederland maakt Bar
weinig kans gehoor te vinden,
zo blijkt uit Simonis' reactie. De
meerderheid van de elf bis
schoppen bleek bij een eerdere
discussie niets voor de wijding
van bepaalde gehuwde mannen
te voelen.
Simonis vraagt zich af, welke
leeftijd zou moeten worden ge
hanteerd voor de toelating van
'viri probati' tot het priester
ambt. Als de leeftijd laag wordt
gesteld, bijvoorbeeld 35 jaar
zoals bij de gehuwde diakens
het geval is, zal het aantal jonge
kandidaten voor het priester
ambt dalen. Een aantal kandi
daat-priesters zal wachten met
de wijding tot zij 35 jaar zijn ge
worden.
Wordt de leeftijd van toela
ting veel hoger gesteld, bijvoor
beeld 50 of 55 jaar, dan zal het
aantal ouderen in het totale
priesterbestand oplopen. Po
tentiële kandidaten zullen ge
neigd zijn eerst te kiezen voor
de functie van (niet-gewijde)
pastoraal werker en zich pas op
latere leeftijd voor de priester
wijding aanmelden, voorziet de
aartsbisschop van Utrecht.
Simonis herinnert eraan dat
er tijdens de wereldbisschop
pensynodes van 1971 en 1990
over de priesters geen meerder
heid voor de ontkoppeling van
priesterambt en celibaat te vin
den was.
Bij de meeste Nederlandse
katholieken zal het pleidooi van
bisschop Bar in goede aarde
vallen. Uit een enquête van het
KRO-televisieprogramma Kruis
punt bleek in mei dit jaar dat 84
procent van de ondervraagde
katholieken voor afschaffing
van het verplichte celibaat was.
Washington Aartsbisschop William Keeler van Baltimore leidt de
komende drie jaar de Amerikaanse bisschoppenconferenties. De
geestelijken zijn momenteel in Washington bijeen voor hun halfjaar
lijkse vergadering. Het 'herderlijk schrijven over de vrouw' haalde
gisteren niet de vereiste tweederde meerderheid. De brief, waaraan
in totaal negen jaar is gewerkt veroordeelt het seksisme (discrimina
tie op basis van geslacht), maar spreekt zich niet uit over vrouwelijke
priesters, geboortebeperking, echtscheiding en abortus. De conser
vatieve bisschoppen waren van mening dat de tekst te ver ging. De
progressieven daarentegen vonden dat het vierde ontwerp onder
druk van het Vaticaan zodanig was afgezwakt dat de brief geen be
tekenis meer had. foto ap
Vicaris-generaal Zuidgeest voorstander van gehuwde priesters
langeraar dick v
Wat gebeurt er als de vicaris-ge
neraal iemand toevertrouwt dat
hij bij zijn vriendin op bezoek is
geweest? Dan krijgt hij te horen:
goh, heb je een vriendin? Ja,
antwoordt de vicaris dan olijk,
wel meer dan één ook.
Zolang de Rooms-Katholieke
Kerk het wijden van gehuwde
priesters nog niet toestaat, zal
vicaris-generaal J.G.M. Zuid
geest wel te maken krijgen met
dit soort stereotype reacties. En
blijven ook de roddels over de
pastoor en zijn huishoudster
hardnekkig de ronde doen. „Het
celibaat heeft nu eenmaal wat
raars, wat tobberigs. Als de kerk
instemt met gehuwde priesters,
zou er op een veel gezondere
manier tegen aan worden geke
ken. Dat komt het celibaat al
leen maar ten goede."
Witte boordje
Zuidgeest schaarde zich giste
ren op een parochie-avond in
Langeraar achter het standpunt
van zijn directe baas, bisschop
Bar van Rotterdam. Het wijden
van gehuwde priesters is een
verrijking voor de Rooms-Ka
tholieke Kerk. Ook letterlijk,
want de animo voor het vast
maken van het witte boordje is
bijna geheel verdwenen. Som
bere voorspellingen gaven enige
tijd geleden al aan dat het bis
dom Rotterdam in 1995 nog
maar 135 priesters zou tellen,
maar Zuidgeest liet weten dat
dit aantal nog verder naar bene
den moet worden bijgesteld.
„En voor de daarop volgende
jaren ziet het er nog somberder
uit", aldus de vicaris.
Dat er momenteel zo weinig
priesters zijn, noemde Zuid
geest niet eens het allerergst.
„Maar dat degenen die we nog
hebben zo oud ziin, dat is ver
ontrustend. Eigenlijk heb je jon
geren nodig om jongeren te
trekken. Maar wat krijg je te
genwoordig te horen als je ie
mand vraagt of het priester
schap niet wat voor hem zou
zijn: ben je belazerd..."
Het wijden van gehuwde
priesters lost het probleem niet
in één keer op. „Maar helpen
doet het wel."
Leken
Ook het inschakelen van pasto
raal werkers theologen die
dezelfde opleiding hebben als
de priester, maar alleen niet zijn
gewijd kan voorzien in de be
hoefte aan deskundigheid bin
nen de parochies. Tot de taken
van deze 'leken-theologen' re
kent de vicaris-generaal vooral
het geven van de catechese, het
opzetten van de diaconie en de
gemeenschapsopbouw. „De
priester is daarvoor niet het eni
ge referentiekader."
Wat Zuidgeest zijn gehoor
echter vooral inpeperde, was
dat de kerk in de toekomst niet
meer staat of valt met de aan
wezigheid van een pastoor of
pastoraal werker. De toenemen
de democratisering maakt de
weg vrij om parochianen steeds
nauwer bij de activiteiten te be
trekken. „Ik hoor wel eens zeg
gen: de kerk gaat achteruit. Dat
zie ik zelf anders. Het aantal
kerkgéngers mag dan achteruit
gaan, als ik zie hoeveel tijd de
resterende groep aan het kerke-
werk besteedt, dan ben ik niet
zo somber."
Jongeren
Als de belangrijkste taak voor de
parochianen ziet de vicaris het
doorgeven van het geloof aan
de jongeren. „Dat onderricht,
de catechese, is nu eigenlijk het
grote manco van de kerk. Vroe
ger werd het geloof met de pap
lepel ingegoten, soms zelfs zo
gedegen dat het niet meer te
bevatten viel." En zo moeilijk
hoeft het allemaal niet, zo her
innerde Zuidgeest zich. „Mijn
eigen moeder gaf me bijvoor
beeld altijd een kruisje voordat
ik naar bed ging. Een kusje van
Onze Lieve Heer, zei ze dan."
Dr. G.P. van Itterzon, oud-hoog
leraar in de geschiedenis van
het christendom en de leerstel
lingen van de christelijke gods
dienst aan de Rijksuniversiteit
Utrecht, is maandag in zijn
woonplaats De Bilt overleden.
Hij is 91 jaar oud geworden.
Van Itterzon, afkomstig uit
Amsterdam, heeft zitting gehad
in het moderamen (bestuur)
van de hervormde synode en
was vele jaren vice-voorzitter
van de NCRV. In de oorlog heeft
Van Itterzon als voorzitter van
de schoolraad voor de scholen
met de bijbel leiding gegeven
aan het verzet van deze scholen
tegen het nationaal-socialisme.
Van Itterzon nam een belang
rijke plaats in in de Confessio
nele Vereniging, die het belij
dende karakter van de Her
vormde Kerk wil bewaren. Hij
was ridder in de orde van de
Nederlandse Leeuw.
BEROEPINGSWERK
NEDERLANDSE HERVORMDE KERK
Beroepen: te Boven-Hardmxveld (wijk
1): P B. Verspui] te Goudriaan en Ot-
toland; te Boven-Hardinxveld (wijk
2): C.J.W. Verboom te Ooltgensplaat;
te 's-Heer Abtskerke en Ntsse: mevr.
J. Allewijn, kandidaat te Middelburg.
Bedankt: voor Nieuwveen: D. van
Duijvenbode, kandidaat te Katwijk
aan Zee.
GEREFORMEERDE KERKEN
Beroepen: te Leimuiden: M. Koster,
kandidaat te Kampen.
Beroepbaarstelling: M. Koster, Thor-
beckestraat 69.8262 SH Kampen.
GEREF. KERKEN VRIJGEMAAKT
Beroepen: te Harkstede (Gr.), i.c.m.
Overschild: R.M. Meijer, kandidaat te
Kampen; te Groningen-Noord. voor
de missionaire dienst op Irian Jaya:
H.S. van Hemmen, kandidaat te
Gouda.
GEREFORMEERDE GEMEENTEN
Beroepen: te Haarlem: J J. van Ec-
COLOFON
uitgeversmaatschappij
Leidsch Dagblad, uitgave
van Dagbladuitgever^ Damiate bv.
DIRECTIE: J. de Vries,
G.P. Arnold (adi),
HOOFDREDACTIE: Jan-Geert Majoor.
Henk van der Post (adi).
telefoon 071-161400
REGIOKANTOREN
Wilhelminalaan 18.2505 ED
Alphen a/d Rijn,
Lisse. 02521-13634.
POSTADRESSEN
Postbus 54, 2300 AB Leiden.
Postbus 83,2400 AB Alphen a/d Rijn.
TELEFAX
Leiden advertenties 071-143480.
Leiden fam. berichten 071-161385.
Leiden redactie 071-161488.
Alphen 01720-73933.
ADVERTENTIES
ma.-vnj. van 08.00-1700 uur:
Telefoon 071-161400.
RUBRIEKSADVERTENTIES
ma.-vnj. van 8.30-17.00 uur:
(Sleutelties): Telefoon 071-143545.
ABONNEMENTEN
Tel.071-161400
bij vooruitbetaling(mcl BTW)
per kwartaal 80.10
per kwartaal (post) 113.85
peqaar 310.85
per maand 27.80
(Automatische incasso)
KLACHTEN BEZORGING:
ma t/m/vri|: 18.00-19.30u
zat; 10.00-12.00 uur
071-161400/161499
KABELKRANT:
Redactie 023-150147
Advertenties 071 -161367/161363
AGENDA
DONDERDAG 19 NOVEMBER
Film over de leefsituatie van mensen
in Mollepata (Peru), in het Tuya-lo-
kaal van de Kaasmarktschool, Kop-
penhinksteeg, aanvang 20.00 uur.
Lisse
'Bollenstreekshow' door de Pluimvee
en Konijnensportvereniging Lisse
Omstreken, Hobaho-hal, van 19.00
tot 22.00 uur.
Noordwijk
Informatie-uur van de Voedingsbond
FNV in Café De Wels, A. van Royen-
straat. aanvang 19 30 uur
Bijeenkomst van de Ned. Chr. Vrou-
:aiek', Tripodia, aanvang 20.00 u
Mini-koopjes-markt, org. e
tengroep Herensingelkerk, in de hal
en op het binnenplein van de Heren
singelkerk, van 19.00 tot 21.00 uur.
Klaverjassen in Dienstencentrum De
Linde. Herenstraat 64. aanvang
20.00 uur.
"Grèfin Mériza' door het Leids Operet
te Gezelschap 'Crescendo', speciale
voorstelling voor ouderen, Stadsge
hoorzaal. aanvang 20.00 uur.
Lezing door prof. dr. Ouweneel uit De
Bilt; 'Israel Middelpunt van de Eind-
I, Lammen-
schanspark 1aanvang 20.00 uur.
Bingo in buurthuis Cornelis Joppen-
sz, Oppenheimstraat 6a, van 20.15
tot 23.00 uur.
Klaverjassen, jokeren en sjoelen bij
'Bollenstreekshow' door de Pluimvee
en Konijnensportvereniging Lisse
Omstreken. Hobaho-hal, van 9.00 to'
22.00 uur.
Noordwijk
Lezing/Dia-avond van de Brandwon
denstichting. DeVierboet-school,
Stakman Bossestraat 77. aanvang
19.30 uur.
HET WEER
ROB GROENLAND
Wind wakkerde flink aan
De huidige ligging van de straal
stroom boven onze omgeving zorgt
voor een karakteristieke opeenvol
ging van weersystemen zoals je ze
ook in de leerboekjes kunt terug
vinden. De krachtige windtunnel
op 5-8 kilometer hoogte heeft
volop wisselwerking met de lucht
lagen daaronder, en stuurt diverse
systemen vanboven de Atlantische
Oceaan naar Nederland. Bijna al
tijd is er dan sprake van het polaire
front waarin golven ontstaan die
uitgroeien tot volwassen depres
sies.
In het najaar en de winter is het
temperatuursverschil tussen pool
en evenaar het grootst en daarmee
ook de straalstroom en het polaire
front. In dit jaargetijde is de me
teoroloog verplicht om zeer scherp
de ontwikkeling in de omgeving
van New Foundland in de gaten te
houden. Dit wordt ookwel het
'broednest' van depressies ge
noemd, die vervolgens met de
westdrift soms binnen 48 uur Ne
derlands grondgebied weten te be
reiken.
Naast deze snel trekkende depres
sies zijn er ook kleine hogedrukge-
biedjes, trekhoogjesgenaamd, die
meetrekken in de stroming. Deze
trekhoogjes zijn niet te vergelijken
met de flink opgeblazen standvas
tige hogedrukgebieden, die soms
weken lang boven een continent
liggen.
Gisterochtend kreeg onze regio
zo'n karakteristiek trekhoogje over
zich heen, met tijdelijk felle opkla
ringen en een afgenomen wind.
Wie de bovenlucht in de gaten
hield, kon duidelijk zien dat dit
hoogje (ookwel rugje van hogedruk
genoemd) zeer snel werd ingelopen
door frontale wolkenstructuren op
4-6 kilometer hoogte. Tijdelijk wa
ren hierin zelfs fraaie golfstructu-
ren in te ontdekken.
Aan het begin van de middag was
de wolkenlaag zo dik geworden, dat
een saai grijs deken overbleef en
het begon te regenen. In de na
nacht en vroege ochtend was het
flink onrustig op wmdgebied met
op de marinebasis Valkenburg bij
Leiden herhaaldelijke w;nd met
stormkracht.
In de late avond passeerde het
koufront, en kwamen we in de win
derige achterkamer van het Schot
se stormlaag. Vandaag en morgen
houden we een guur weertype met
opklaringen en buien en een stevi
ge westenwind.
HET WEER IN EUROPA
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig tot en met
Zuid-Noorwegen en Zuid-
Zweden:
Vandaag bewolkt en nat.
In het binnenland peno-
kust natte sneeuw. Mor
gen vanuit het westen, dus
het eerst in zuid-Noorwe-
gen, verbeterend. Geleide
lijk meer zon. en afne
mend buiig. Maxima van 4
graden langs de zuidwest
kust van Noorwegen en bij
Malmö tot rond het vries
punt in het binnenland.
Dfenemarken:
Vandaag erg veel wind, in
de kustgebieden wester
storm. Verder bewolkt en
vrij langdurig regen. Mor
gen afnemende wind, nu
en dan zon en enkele bui
en, mogelijk met natte
sneeuw. Middagtempera-
tuur ongeveer 5 graden.
Britse Eilanden:
Half tot zwaar bewolkt en enkele buien.
In Schotland en noord- Engeland
sneeuw of natte sneeuw. Morgen in het
zuiden van Engeland wat meer zon en
misschien overwegend droog. Middag-
temperatuur van 5 graden in Schotland
tot 7 a 9 graden in het zuiden van Enge
land.
België en Luxemburg:
Half tot zwaar bewolkt en enkele buien,
mogelijk met hagel en/of onweer. Mor
gen afnemende bungheid en waar
schijnlijk wat meer zon. Middagtempe-
ratuur ongeveer 8 graden, in de Arden
nen enkele graden lager.
Duitsland:
Vandaag snel naar het oosten wegtrek
kende regen. In zuid-Duits- land van
daag vrij langdurig regen of sneeuw.
VRIJDAG 20 NOVEMBER 1992
Zon- en maanstanden
Zon op 8.08 zon onder 16.41
Maan op 03.13 maan onder 14.22
Waterstanden iJmuiden
Hoogwater 11.51
Laag water 7.45 en 19.44
Amsterdam regen
De Bilt motregen
Deelen regen
Eelde motregen
Madeira:
Wolkenvelden e
i droog. Maxima ca. 21
Canarische Eilanden:
Wolkenvelden, maar langs de zuidstran-
den flinke perioden met zon. Droog en
middagtemperatuur rond 26 graden
langs de zuidstranden.
Marokkaanse westkust:
Perioden met zon, maar vooral in het
noorden bij Cassablanca ook wolkenvel
den. Droog. Maxima van 20 gradenin
het noorden, tot 25 in het zuiden bij Ag-
Tunesische kust
Vooral vandaag nog kans op een stevige
onweersbui. Daarna afnemend buiig en
toenemend zonnig. Een frisse noordwes
tenwind en net 20 graden.
Frankrijk:
Vrij veel bewolking en vooral op vandaag
op veel plaatsen regen of buien. Morgen
op de meeste plaatsen droog en mis
schien m het zuiden wat zon. Langs de
Middellandse Zee overwegend droog en
vrij zonnig. In het Rhonedal staat een
stevige mistral. Maxima 8 tot 12 gra
den, 15 in het zuiden en 16 tot 19 langs
de Middellandse Zee.
Corsica en Sardinië:
Perioden met zon en overwegend droog.
Middagtemperatuur ongeveer 18 gra-
Spanje:
Langs de Costa's en ook ten zuiden van
Madrid droog en perioden met zon.
Maxima tussen 20 en 22 graden. Ten
noorden van de hoofdstad wolkenvelden
en langs de noordkust mogelijk wat re
gen. Maxima tussen 16 en 19 graden,
maar langs de costa del sol iets warmer.
ZONMAANWATER
VRIJDAG 20 NOVEMBER 1992
Zon- en maanstanden
Zon op 8.08 zon onder 16.41
Maan op 03.13 maan onder 14.22
Waterstanden Katwijk
Hoogwater 11.24
Laag water 7.26 en 19.25
Aberdeen onbew.
Athene weerlicht
Barcelona licht bew
Berli|n onbew.
Budapest licht bew
Las Palmas half bew.
Lissabon onbew.
Locamo onbew.
Stockholm
Wenen
Buenos Aires onbew.
Johannesburg nietontv
Los Angeles licht bew
New Orleans onbew.
BOLLEBOOM
BOES
