Economie &Beurs
Kwaliteit als voorwaarde voor succes
Veel Nederlanders
verwachten recessie
DEN DAAS
DONDERDAG 19 NOVEMBER 1992
Interessant boekje voor leidinggevenden
Export gelijk aan eerste drie kwartalen '91
Het vertrouwen van de Nederlandse consument in de
economie wordt met de maand minder. Een speciale in
dex van het Centraal Bureau voor de Statistiek geeft aan
dat het vertrouwen in november met zeven punten ge
daald is. Vorige maand daalde de index met vier nadat in
augustus en september de daling was ingezet
Salarissen Dow
gaan niet omhoog
ECONOMISCH KORT
VIB, het vastgoedbeleggings
fonds, heeft de netto-inkomsten
uit exploitatie in de eerste ne
gen maanden van dit jaar met
twintig procent zien stijgen tot
83,4 miljoen gulden. Het directe
beleggingsresultaat kwam 14,8
procent hoger uit op 88,5 mil
joen. De directie verwacht dat
het dividend van 4,80 per aan
deel kan worden gehandhaafd.
HET TEKORT OP DE handels
balans van de VS is afgenomen
China geboeid
peking gpd
De Chinezen zijn onder de in
druk van de Nederlandse kennis
op het gebied van milieutech
nologie. Dit concludeert staats
secretaris Van Rooij van buiten
landse handel na haar reis door
China. Ze ziet kansen voor ex
port van kennis over onder
meer afvalwaterzuivering. De
metaalwerkgeversvereniging
FME heeft voorts de Chinezen
aangeboden trainingen te ver
zorgen van werktuigbouwkun
dige en elektrotechnische inge
nieurs in Nederland.
van 8,95 miljard dollar in au
gustus tot 8,31 miljard dollar in
september. Zowel de export als
de import bereikte een record
niveau. De uitvoer groeide in
september onverwacht sterk
met 6,8 procent tot 38,24 mil
jard dollar, de import groeide
met vier procent tot 46,55 mil
jard dollar.
KONINKLIJKE VERKADE over
weegt de produktie van wafels
te verplaatsen van Den Bosch
naar Zaandam. De wafelfabriek
in Den Bosch is de enige vesti
ging van Verkade waar de resul
taten onder de maat zijn. De
Bossche vestiging telt 128 werk
nemers. In Zaandam werken
716 mensen.
DE SNS BANK is bereid twintig
jaar lang 25 miljoen gulden te
betalen voor de overname van
het Bouwfonds Limburgse Ge
meenten (BLG). Gekapitaliseerd
komt dat overeen met een
koopsom van 265 miljoen gul
den. De opzet is het Bouwfonds
voort te zetten als een afzonder
lijke Limburgse werkmaat
schappij van de SNS Bank.
economie
boekrecensie jan peter versteege
'Kwaliteit, kwaliteit en nog eens kwaliteit'
door John Guaspari, uitgevenj Omega
Boek BV in Amsterdam, Prijs 24,50
Waarom kopen mensen pro-
dukt A en niet produkt B? Voor
veel managers een moeilijke
vraag. Zeker wanneer de consu
ment in zijn beoordeling niet
verder komt dan 'Ik herken
kwaliteit als ik die zie!' zoals het
geval is in het nieuwste boek
van John Guaspari. Daarin
wordt managers op een oor
spronkelijke manier een
denktrend aangeraden, die wel
licht kan leiden tot succes.
Op speelse wijze vertelt Gu
aspari over een directeur, De
Baas, die in vraagtekens, aanha
lingstekens openen en sluiten
en komma's doet. Een merk
waardig scala aan handelswaar
maar het boekje is dan ook een
'moderne fabel over kwaliteit',
zoals de Engelse subtitel aan
duidt. De Baas verkoopt ze met
dozen vol en heeft met zijn In
terpunctie NV een leidende
marktpositie toteen ander
bedrijf, Proces BV, hem er op
kwaliteit uit probeert te concur-
Dan krijgen we het boeiende
proces achter het gevecht om
de hegemonie op de markt voor
leestekens. De Baas probeert
zijn personeel tot meer kwaliteit
aan te zetten door via de inter
com te roepen: „Doe nog meer
je best. Prettige dag verder".
Maar zo werkt het niet, merkt
hij. De werknemers krijgen door
zijn oproep de indruk dat zij de
oorzaak zijn van de problemen.
Het moreel krijgt een deuk en
de verkoop zakt in.
Wat te doen? Een betere belo
ning, dreigementen? Nee, zegt
De Baas. Meer controle, is zijn
geheim. Toch blijkt ook dat niet
te werken. Meer controle maakt
het produkt duurder en het per
soneel wordt minder secuur.
Daarnaast heerst er binnen kor
te tijd een sfeer van achter
docht. Moreel, produktiviteit,
winst en marktaandeel dalen
verder.
De top van het bedrijf, inclu
sief De Linkerhand en De Rech
terhand van De Baas, trekt zich
terug in conclaaf om de oorzaak
van de malaise te achterhalen.
Dan zegt De Linkerhand ter
loops dat het gemakkelijker is
fouten te voorkomen dan ze te
herstellen. Eureka, roept De
Baas. De afdeling preventie
wordt geboren. Het blijkt inder
daad goedkoper fouten te voor
komen dan ze te maken, ze te
ontdekken en ze vervolgens
weer te moeten herstellen.
Toch blijft concurrent Proces
BV gevaarlijk. Uit een gesprek
met een ontevreden klant leert
De Baas de belangrijkste les: de
man in kwestie verstaat iets an
ders onder kwaliteit dan Inter
punctie BV. Daar klopt iets niet,
oordeelt De Baas. Het roer moet
om. Hij laat ontwerp- en pro-
duktie-afdelingen vervolgens
intensief samenwerken uitgaan
de van de kwaliteitseisen van de
klant
Dan gloort opnieuw succes
en ontdekt De Baas wat mana
gement in feite is. Het parool
van schrijver Guaspari is dan
ook: Luister naar wat de klant
onder kwaliteit verstaat en stem
vervolgens zonder hokjesgeest
binnen het bedrijf ontwerp en
produktie daarop af. Een aanra
der voor iedere leidinggevende!
den haag anp
Voor het goede begrip; een in
dex van honderd betekent dat
er evenwicht is in de positieve
en negatieve kijk van mensen
op de economie. De index staat
nu op 80, net als in november
1991. In iuli lag de index op 94.
Volgens het CBS verwachten de
consumenten nog slechter
weer. Van de ondervraagden
verwacht 77 procent nog grote
re werkloosheid. In oktober
dacht nog maar 58 procent er
De export is volgens hetzelfde
CBS het derde kwartaal met drie
procent gedaald. Toch bleef de
uitvoer over de eerste drie kwar
talen met 184,6 miljard gulden
op ongeveer hetzelfde peil als
vorig jaar. Dat kwam omdat in
de eerste twee kwartalen de ex
port met één procent steeg.
De uitvoer van ijzer en staal,
organische chemische produk-
ten en groenten nam af. Daar
stonden stijgingen tegenover
van vlees, kleding en elektrische
apparaten. Bij de invoer stegen
vlees, drank en zuiveiprodukten
en lieten fruit, groente en ijzer
en staal dalingen zien.
z
lu
O
LAAT ONS EVEN
MEEDENKEN.
'TKAN UZOVEEL
SCHELEN
O
O
O
c
H-
cn
z
O
-i
Wilhelminapark 18
2012 KB Haarlem
Telefoon: 023-312698
m
Het personeel van Dow Bene
lux, onderdeel van het Ameri
kaanse chemieconcern Dow
Chemical, krijgt volgend jaar
geen salarisverhoging. Daarvoor
zijn de financiële resultaten
over 1992 en is de verwachting
voor 1993 te slecht. Dat heeft
het bedrijf gisteren aan het per
soneel meegedeeld. „In goede
tijden wordt beter betaald dan
de markt, in slechtere periodes
minder", aldus een woordvoer
der van Dow. Bij Dow Benelux
werken 3.800 mensen, verdeeld
over zeven vestigingen.
Lijnco schrapt
ruim 100 banen
groningen anp
De directie van speciaaldrukke-
rij Lijnco in Groningen wil ruim
honderd arbeidsplaatsen
schrappen. Door de tegenval
lende verkoop van kettingfor
mulieren dreigt Lijnco in de
problemen te komen. Volgens
de directie heeft de drukkerij
een overcapaciteit van 25 tot 35
procent en zullen gedwongen
ontslagen onvermijdelijk zijn.
BINNENLANDSE AANDELEN
43,00 42.50
39.00 39.00
73,00 73,00
22,00 21.50
21,50 21,30
50,60 50,20
24,50 24,40
2540,00 2450.00a
1167,00 1175,00
22,90 22,80
79,00 f 79,00
7280.00 7280,00
BUITENLANDSE AANDELEN
42,70 43.00
27,50 27.80
59,50 59,20
24,00 24.20
39,60 38,80
honeywell
ten pharmaceut.
59,80 60.50
80,30 80,70
sar:,
SÏSS.
STAATSLENINGEN
109.90
101,10
100,87
100,60 100,70
il61/268lll-93h
/463ll-93h 98,40
MEEST ACTIEVE FONDSEN
40,00
36,70
19,70
45,60
94,30
45,20
14/09/92 58,30
84,00
95,90 95,60
81,50 81,40
Noteringen bijgewerkt tot 1230 uur
VERKLARING DER AFKORTINGEN
op openingskoers
hj hoogste koers in 12 mnd.
Ij laagste koers in 12 mnd.
vk vorige koers (slotkoers)
Ik laatste koers
b bieden
d ex dividend
e gedaan en bieden
gedaan en laten
bieden en ex dividend
laten en ex dividend
gedaan en laten ex dividend
laagste koers
s stopkoe rs
sk slotkoers
sk2 slotkoers 2 beursdagen terug
OVERIGE OBLIGATIES
7,88 106,10 106,10
7.61 103,15 103.30
8,25 102,15 102,15
5,17 106,50 106.25
7,69 104,80 104,75
7.49 105,45 105,40
8,19 102,55 102,55
7,79 104,30 104,30
7,65 102,90 102,70
7.81 101,55 101,55
6,98 105,80 105,80
7.35 107,30 107,30
7,14 102,90 102,90
7,76 100,60 100.50
7,87 100.10 100,10
125,60 125.70
7.32 101,90 102
8.06 96.30 9630
8.02 97.50 97,50
7,93 10130 101.30
7.29 103,35 103,45
7,33 102,40 102
8,75 10030 100.10
9,17 103.50 103,20
- 99,45 99,45
7,54 89,00 89,10
7,25 101,50 101,50
98.60 98,65
8,72 83,50 82,90
8,01 112,00 112,50
7,43 104,40 104,10
7,46 105,00 104,60
7,41 102.30 102.30
7,92 97.00 97,00
8,12 10330 103,40
7,54 103,00 103,40
7,53 96,00 95.55
7,37 101,30 10130
9.33 97,30 97.00
- 118,70 118,50
8.33 104,80 104,95
8,03 95.10 95.20
102,50 102.50
OPTIEBEURS
|95 45,00 175
|94 55,00 50 20.00
33 5,90 630
21 11.90 12,00
24 6,00 a 5,50 b
50 7.00 a 7,70
23 1.50 2.10
17,50 140 1.90
40 1.70 230 b
32 2.20 2,30
20 0.80 0,80
55 1,40 1,40
22,50 100 2.50
50 1.10a 1.10
51 1,30 1,60
10,00 23 2.50 a 2.60
10,00 50 0.40 0,40
15,00 102 1,80 1,50
12.50 20 1.80 1,30
15,00 35 11,00 9,90
>0,00 70 2,50 230
12,50 36 130 a 1,00
12.50 34 2.00 2,10
15,00 30 1.40 1,40
10.00 91 5.20 a 3.70
35.00 197 3,30 430
27 030 030
30,00 154 0,90 0,90
45,00 110 0,50 0,50
o% 35,00 212 2,00 2.20
nov 20.00 90 0.40 0.40
39 1.00 a 0,90
155,00 20 0.90 1,00
160,00 504 0,40 0,40
155,00 27 3,70 3.60
20 0,50 0,40
25 0,10 0,10
168 7,10 6.00
20 57,50 56,00
47 6.50 5 90
20 1130 10.00
340,00 100 304
340,00 150 009
BELEGGINGSFONDSEN
49,90 49.90
82,40 81.40
28,70 28,70
221,00 221,00
10.30 10.30
66.50 66.80
66,10 6630
68.90 67,70
59,00 59,00
xi growth sb 23.00 23.00
obldrvt 111,10 111,10
oW waardef. 119,40 119,40
24.60 24.50
104.50 105,00
33,00 33.50
139 1.27
66,90 67,40
45,30 45,60
87.20 87.00
indcxvcap fund i 7.00
mg bok dutch fnd 43,70
mg bok gekfm Ids 56,17
105 A3
39%
524,00
50.75 50.75
1640 18.40
118.80 118.80
50.10 50,10
57.70 57.70
56.90 56.90
161,00 160.00
50.50 50,50
5040 50.40
22 A0 22AO
TOP-15 PAR.MARKT
gelderse papier
grontmij
lei computer gr.
mei Ie, van nrc
nedcon groep
nedschroef hold,
neways electr.
12.00
53,00
27,50
37,80
2,80
54,00
41,80
62,40a
4,80
13,70
75,20
49,70
33,00
19,40
48,40
12,20
53,00
27.00
37,80
2,80
54,00
42,00
61,40
5,00
13,70
75,20
49.70
32,70
19.80
48,40
0V, PARALLELMARKT
abf
alanheri
austria glob.osh
bergh.papierfabr
besouw van hold,
biogrond belegg.
coiccumpr.can$
comm.obl.fonds2
comm.obl.fonds 3
comm.obl fonds4
comm.obl.fonds 5
comm.obl fonds 6
de drie electr.
delta lloyddlr
delta lloyd rent
dico intern,
docdata
dutch take-over t
ehco-klm kleding
e&laand.ned. 1
e&lakt. beheer 2
eil gulden rente
e&l portfolio 3
e&lkapit. markt
europ.dev.cap.crp
german city est
gouda vuurvast c.
great west.res.
groothandelsgeb.
helvoet holding
hollandcolours
inter/view europa
109,80 109,80
28,80 28,80
1031,00 1031,00
28,00
25,00
10,70
25,50
129,50
100,20
96,90
100.40
103,80
103,60
97,00
11,10
65,00
56,60
59,80
60,30
55,80
3,70
37.40
37,20
68,10
74,30
109,80
77,30
110,50
9,00
25,00
40,00
0,18e
122,90
36,30
45,20
2,90
580,00
27.20
2,90
d.elevator bel 3990,00 2250,00b
28,00
25,00
10,70
25,50
128,50
11,10
64,30
56,60
59,80
60,40
55,90
3.70
37,40
37.30
67,90
74,30
109,90
77,20
110,60
9,20
24.90
41,00
0,19a
123,00
36,30
45.20
2,90
new europe h
pan pacific v«
phoenix
Suez growth fund
vigilaoter
vilenzo intern,
wereldhave
18,00a
10,30
585,00
8,90
51,40
90,00
15,20
51.40
90,00
15,20
EDELMETALEN
Goud
onbewerkt 18,930-19.530
vorige 19,060-19.660
21,130 laten
21,260 laten
Zilver
BUITENLANDS GELD
austr.dohar
beig frank (100)
canad dollar
deense kroon (100)
durise mark (100)
engelse pond
f.nse mark (1001
franse frank 100)
griek<*df (100)
■tal iirellO 000)
)ap yen (10 000)
noorse kroon (100)
oost sch.ll (100)
pod escudo (100)
soaamepes (100)
turkte lira (100)
zweedse kr (100)
zwits.fr. (100)
1.330
27.80
109.90
12.05
139.50
26.05
15,70
1,450
30.30
113.90
13.75
145.00
28,55
16.20
120,75 125.25
