SPD: Duitse
soldaten bij
VN-missies
Engholm moet woorden omzetten in daden
Buitenland
In de schijnwerpers
'Chinese leiders bang
voor een staatsgreep'
Fransen overwegen veto
tegen subsidie-akkoord
Afschaffing controle op
luchthavens EG uitgesteld
Athene woedend op Macedonië
Biddende blauwe baretten
Schandalen zijn bom onder
geloofwaardigheid De Klerk
WOENSDAG 18 NOVEMBER 1992
d Press International
'Hamer van de maand' voor paus
münchen Het Duitse tijdschrift Naturzal de 'hamer van de
maand' in december toekennen aan paus Johannes Paulus II.
Het blad kent deze 'onderscheiding' maandelijks toe aan ie
mand die de grootst mogelijke onzin heeft uitgekraamd over de
natuur of het milieu. De paus heeft zijn bekroning te danken aan
zijn uitspraak, dat de kerk „zich van meet af aan heeft beijverd
voor de bescherming en de rechten van de indianen".
Taiwan tekent contract Mirages
taipei - Taiwan heeft vanmorgen een contract met Frankrijk ge
tekend over de aankoop van 60 Mirage-gevechtsvliegtuigen. De
levering, die ook raketten voor de korte en middellange afstand
betreft, heeft een totale waarde van ruim 3,5 miljard dollar. Het
akkoord tussen beide landen zal ongetwijfeld de betrekkingen
tussen China en Frankrijk onder druk zetten.
Bedrijf wilde Collor rechtszaak besparen
Rio de Janeiro* Een Braziliaanse ondernemer heeft officier van
justitie Junqueiras 50 miljoen dollar (90 miljoen gulden) gebo
den als hij de geschorste president Collor de Mello niet vervolgt
wegens corruptie en fraude. De jurist Roberto Martins was door
de ondernemer benaderd om het aanbod aan de officier van
justitie over te brengen. Martins zelf zou voor zijn diensten een
miljoen dollar ontvangen. Hij besloot echter om behalve Jun
queiras ook de politie op de hoogte te stellen van de omkopings
poging.
Aanslag kantoor Duitse minderheid Polen
Warschau Het regionale kantoor van de Vereniging voor de
Cultuur van de Duitse Minderheid in het Poolse Lubon is het
doelwit geworden van een bomaanslag. De schade aan aan het
gebouw was enorm, maar er vielen geen gewonden. De verant
woordelijkheid voor de aanslag is nog niet opgeëist.
Kurden heffen blokkade Noord-Irak op
ankara Turks-Kurdische opstandelingen hebben gisteren hun
zes weken oude blokkade tegen vrachtverkeer naar Noord-Irak
opgeheven. De Turkse Kurden hadden de blokkade ingesteld
vanwege de steun die de Iraakse Kurden vorige maand gaven
aan de acties van het Turkse leger. Volgens de Kurdische Arbei
derspartij PKK is de blokkade na sluiting van een bestand met de
Iraakse Kurden overbodig geworden.
VS loven beloning uit voor terroristen
Washington De VS zijn een internationale speurtocht begon
nen naar terroristen die in opdracht van Iran Amerikanen heb
ben ontvoerd en vermoord. De VS hebben in totaal twee miljoen
dollar uitgeloofd voor mensen die terroristen aangeven.
Licht uit voor Japanse workaholics
Tokyo» Het licht is gedoofd voor personeel van het hoofdkan
toor van de Japanse staalfabriek Nippon dat 's avonds hardnek
kig aan het werk blijft. Voortaan gaan om 22.00 uur de lampen
uit. Een woordvoerder zei dat het ontmoedigingsbeleid de
managers er van moet overtuigen dat er een keer een tijd komt
om naar huis te gaan. De maatregel is vooral gericht op werkne
mers die niet betaald overwerken, maar met extra uren hun car
rière willen bevorderen. Degenen die op zondag hun tijd in wil
len halen, vinden de deur op slot.
Opnieuw aanslagen in Peru
uma» De maoïstische guerrillabeweging Lichtend Pad heeft gis
teren opnieuw op verschillende plaatsen in de Peruaanse hoofd
stad Lima aanslagen gepleegd. Het offensief is bedoeld om ver
kiezingen die voor zondag zijn uitgeschreven, te torpederen. In
Lima werden banken, een benzinestation, een gemeentekantoor
en een politiebureau aangevallen. Daarbij vielen zeker zeven ge
wonden.
Leger in actie tegen Bhutto-aanhang
Islamabad» De Pakistaanse regering heeft gisteren met groot
scheepse maatregelen gereageerd op het plan van de oppositio
nele Pakistaanse Volkspartij (PPP) van ex-premier Benazir Bhut
to om een mars te houden naar het parlement met de bedoeling
de regering af te zetten. Het leger werd te hulp geroepen om de
mars te verhinderen en duizenden aanhangers van Bhutto wer
den gearresteerd. Volgens een hoge regeringsfunctionaris is het
leger in staat van paraatheid gebracht.
Inzet bij gevechtshandelingen uitgesloten
De Duitse Sociaal-Democraten (SPD) gaan akkoord met
de inzet van Duitse soldaten onder VN-commando in in
ternationale conflicten. De SPD wil echter in geen geval
dat Duitse soldaten bij gevechtshandelingen betrokken
raken. Ook zouden de strijdende partijen waar de Vere
nigde Naties (VN) tussen willen gaan staan, toestemming
moeten verlenen voor de inzet van Duitse troepen.
little rock Soeks, de kat van de familie Clinton, is blijkbaar niet gewend om in de schijnwerpers te staan. Verlegen, of is het uit minachting, draait
hij weg van de fotografen. foto epa
HONG KONG IPS
'Troepenmacht paraat buiten Peking
meldde gisteren de krant Horig
Kong Standard, Volgens het
dagblad heeft de Chinese lei
ding gezegd dat de troepenver
plaatsingen samenhangen met
de veranderingen in de militai
re top waartoe op het Partij
congres werd besloten. Vol
gens militaire waarnemers zijn
de meeste hoge officieren in de
militaire divisies van de hoofd
stad Peking aanhangers van de
broers Yang. Tot voor kort
werd Yang Shangkun gezien
als de op een na machtigste
man in China, na de Chinese
leider Deng Xiao Ping.
Rond de Chinese hoofdstad
Peking hebben zich legertroe-
pen uit militaire regio's buiten
Peking samengetrokken. Ze
moeten een mogelijke poging
tot staatsgreep verijdelen. Er
zijn geruchten dat een coup
zou zijn beraamd door officie
ren, die loyaal zijn gebleven
aan president Yang Shangkun
en zijn broer Yang Baibing, die
in oktober op het Veertiende
Partijcongres van de commu
nistische partij uit hun hoge
militaire posten zijn gezet Dat
Frankrijk heeft gisteren gezegd dat het slecht is voor de Franse boe
ren en de EG als er nog deze week een akkoord wordt bereikt met
de VS over de Europese landbouwsubsidies. Een snel akkoord kan
Parijs ertoe dwingen een veto uit te spreken, aldus de Franse rege
ring.
Door de Franse uitspraak is de verdeeldheid binnen de EG weer
openlijk op tafel komen te liggen. Begin deze week hadden de
twaalf ministers van landbouw in Brussel nog geprobeerd een
eensgezind standpunt te bereiken. Groot-Brittannië reageerde geïr
riteerd op het Franse veto-dreigement met de opmerking dat som
mige EG-lidstaten helemaal geen handelsakkoord willen.
De Franse minister Soisson (landbouw) beschuldigde zijn Britse
collega ervan met „politieke manipulatie" een gezamenlijk Euro
pees standpunt erdoor te hebben willen drukken.
Vandaag wordt in Washington over het geschil onderhandeld. De
VS willen dat de EG alle subsidies voor de landbouw afschaft. De
EG is slechts tot gedeeltelijke afschaffing bereid.
De SPD wil ook dat aan elke
deelname van Duitse troepen
de goedkeuring van een twee
derde meerderheid van de
Bondsdag voorafgaat. Onder die
voorwaarden is de partij bereid
met de regerende coalitie van
CDU/CSU en FDP de grondwet
te veranderen. Voor de inzet
van Duitse troepen buiten het
NAVO-verdragsgebied is zo'n
verandering noodzakelijk.
Het besluit over de troepenin-
zet werd gisteren genomen op
de laatste dag van een bijzonder
partijcongres in Bonn. De door
de SPD-top voorgestelde inzet
van Duitse blauwhelmen ging
een deel van de partij te ver.
Sommige leden zien liever niet
dat Duitse troepen in het bui
tenland optreden en willen dat
Bonn zich beperkt tot Financiële
ondersteuning van VN-vredes-
operatie*. SPD-veitigheidsdes-
kundige Norbert Gansel was
daarentegen van mening dat
zijn partij de deelname van
Duitse troepen aan gevechts
handelingen juist niet mag uit
sluiten. Duitsland zou zich
daarmee onttrekken aan een
deel van het VN-charter. Bonds
dagafgevaardigde Ingrid Matt-
haus-Maier sloot zich daarbij
aan. Volgens haar zou Duits
land zich in een „moreel twijfel
achtige positie" manoeuvreren.
Wie militaire inzet tegen dicta
tors afwijst, geeft ze een vrij
brief, aldus Matthaus-Maier,
verwijzend naar de Golfoorlog
tegen Irak.
De SPD sprak zich gisteren
ook uit voor de hervorming van
de Verenigde Naties, om „mis
bruik van de wereldorganisatie"
door grootmachten of groepen
landen te voorkomen.
straatsburg»
verkeer van personen na 1 janu
ari en het asiel- en immigratie
beleid. Bangemann maakte in
zijn commentaar duidelijk dat
de Commissie niet zal aarzelen
lidstaten die de controle voor
EG-burgers vanaf 1 januari niet
hebben afgeschaft, voor het Eu
ropese Hof van Justitie te sle
pen. Hij maakte daarbij echter
onderscheid tussen land- en
zeegrenzen.
Luchthavens krijgen tot volgend
jaar december de tijd om de
controle op het interne perso
nenverkeer van de EG af te
schaffen. Europees commissaris
Bangemann (interne markt)
kondigde dit gisteren aan tij
dens een debat van het Euro
parlement over het uitblijven
van duidelijkheid over het vrije
ATHENE AP-UPI-Rtr
Griekenland heeft gisteren woe
dend gereageerd op een kaart
die is gepubliceerd in de voor
malige Joegoslavische republiek
Macedonië door de Grieken
Skopje genoemd. De kaart, die
zaterdag werd afgedrukt in het
Macedonische dagblad Detoka
Radost laat de Griekse provincie
Macedonië zien als deel van
een republiek 'Groot-Macedo-
nië'.
Een Griekse regeringswoord
voerder noemde de kaart een
provocatie. Hij zei dat het de
expansionistische plannen van
de voormalige Joegoslavische
republiek tegen Griekenland
bewees. Minister Michalis
Papaconstantinou (buitenland
se zaken) heeft volgens rege-
zen wegens onenigheid over de
naam van de voormalige Joego
slavische republiek. De ruzie
brak uit toen een krant in Athe
ne een intem document van
conferentie-organisator Eurmo-
ney Publications publiceerde.
Daaruit bleek dat deze in een
ringsfunctionarissen een brief economisch verhaal over de e
gestuurd naar zijn EG-collega's
om hun aandacht op de kaart te
vestigen.
Een internationale conferen
tie over de Griekse economie in
Athene werd gisteren afgebla-
Joegoslavische republiek de
naam 'Macedonië' gebruikte.
Griekenland vindt dat haar pro
vincie het enige echte Macedo
nië is en als enige die naam
mag gebruiken.
Duitse SPD op zoek naar nieuwe rol
BONN HANS HOOGENDUK
CORRESPONDENT
„Wij willen dit land regeren,
omdat Duitsland en ons volk
een betere regering verdienen."
Björn Engholm, minister-presi
dent van Sleeswijk-Holstein en
sinds twee jaar voorzitter van de
SPD, sprak die woorden maan
dag met een voor deze flegma
tieke noordeling opmerkelijke
gedrevenheid.
Opmerkelijk, omdat ook bin
nen zijn eigen partij vele menen
dat hij in zijn hart niet echt aan
de slopende mars naar de
macht in Bonn wil beginnen. Ze
verdenken hem ervan uiteinde
lijk toch liever langs het strand
te Fietsen, een galerie te bezoe
ken of een hapje te eten bij zijn
favoriete Italiaan in Kiel. „Björn
wil wel, als we hem naar de
kanseliersstoel dragen", zei een
afgevaardigde, die het niet eens
kwaad bedoelde. Maar het ware
vuur ontbreekt nog.
Het was zijn plaatsvervanger
Johannes Rau, minister-presi
dent van Noordrijn-Westfalen
en ooit ook lijsttrekker van de
SPD, die gisteren aan het slot
van dit buitengewone congres
wel de juiste woorden vond.
Rau vol vuur: „Kanselierskandi
daat is geen job. Maar kanselier,
dat is wat en dat moet jij wor
den. Niet langer kandidaat, nee,
bondskanselier van Duitsland."
Het congres stond onder het
motto 'Bezin je op je eigen
kracht en besef dat elke tijd ei
gen antwoorden verlangt'. Met
deze woorden sprak Willy
Brandt kort voor zijn dood de
SPD-leider Björn Engholm (links) en partijgenoot Oskar Lafontaine tij
dens het partijcongres.
Socialistische Internationale
schriftelijk moed in. Brandt was
een meester in het formuleren
van dergelijke kernachtige,
maar tegelijk wazige stellingen.
Je kunt er alle kanten mee op.
Ook die van het populisme,
een verwijt dat Engholm van
wege zijn koerswijzigingen op
het gebied van de asielproble
matiek en de inzet van Duitse
strijdkrachten in VN-verband
van verschillende kanten te ho
ren had gekregen. Engholm ver
dedigde zich met de opmerking des woords geen oppositiepartij
foto reuter michael urban
thema's als de asielzoekers.
Op het congres had hij de
moeilijke taak een brug te slaan
tussen traditionele SPD-waar-
den en de politieke problemen
van dit moment, die pragmati
sche antwoorden verlangen. Hij
moest duidelijk maken dat zijn
partij de macht in Bonn wil en
dat de SPD een alternatief voor
de CDU-CSU is.
Een bijkomend probleem
voor de sociaal-democraten i$
dat de partij in de klassieke zin
dat het niet populistisch
een partijvoorzitter luistert naar
wat er onder de mensen leeft.
Dat is volkomen juist, maar de
grenzen tussen serieuze politiek
meer is. In de meeste deelstaten
is de SPD immers aan de macht
en beschikt daardoor over de
meerderheid in de Bondsraad,
een soort Eerste Kamer. Sinds
en populisme zijn vaag. Zeker ongeveer twee jaar moet Kohl
als het gaat om zulke gevoelige als het om essentiële proble
men gaat rekening houden met
de SPD, hetgeen inhoudt dat de
partij al lang een vinger in de
landelijke politieke pap heeft.
Dat betekent dat er in de
Bondsdag wel harde oppositie
kan worden gevoerd, maar in de
Bondsraad compromissen moe
ten worden gezocht. Een pro
bleem hoeft dat niet te zijn. In
tegendeel, zo kan de machts
overname in Bonn worden
voorbereid. Björn Engholm
moet het alleen willen en zijn
partij dient hem daar ook vol
doende speelruimte voor te ge
ven.
Engholm heeft in Bonn ge
probeerd voor zijn SPD een
nieuwe oriëntatie te vinden in
deze na de val van de Muur zo
veranderde wereld. De grijze
'voordenker' Erhard Eppler had
een mooie formulering voor de
problemen bij het zoeken naar
die nieuwe rol, waarmee niet al
leen alle partijen, maar ook de
vakbonden, de industrie, de
boeren, de kerken en de strijd
krachten worstelen. Eppler:
„Het is nu eenmaal een heel
verschil of men in de ijzige luw
te van de Koude Oorlog wel
vaart verdeelt en wapens verza
melt of dat men in zwoele tij
den, waardoor overal in Europa
het onkruid welig tiert, alle
branden moet blussen die door
blikseminslagen zijn ontstaan
in grote en kleinere hutten."
Eppler verder: „We leven niet
meer in een Europa dat zich
aaneensluiten moest om stand
te houden tegen een vijandige
kolos in het Oosten. In plaats
daarvan stellen we ontzet vast
dat wij, Westeuropeanen, onze
villa's aan de rand van krotten
wijken hebben gebouwd en dat
de bewoners daarvan ook eens
met eigen ogen willen zien hoe
het leven in zo'n villa is."
Als specifiek extra probleem
voor Duitsland noemde Eppler
dat onder de ogen van de 'pari
a's' de Westduitsers een ooit
respectabele, intussen verloe
derde aanbouw genaamd DDR
met veel geld tot een gelijk
waardig deel van hun villa ver
bouwen. „En dat riante geheel
wordt dan ingebracht in het Eu
ropese dorp met een gemeen
schappelijke politie die ook nog
in actie moet komen als de be
woners van de slums elkaar
doodslaan."
Engholm vertaalde deze pro
zaïsch verpakte horrorvisie za
kelijk: „Voor Duitsland geldt,
net als voor Europa en de rest
van de wereld, dat als wij mor
gen veilig willen leven, er van
daag voor veranderingen moet
worden gestreden." Dat bete
kent voor de SPD delen van de
welvaart, meer verantwoorde
lijkheid dragen en de eventuele
angst bij de buren voor teveel
macht wegnemen. Engholms
conclusie: „En dat kunnen al
leen wij, sociaal-democraten."
De 438 afgevaardigden begre
pen de boodschap en lieten hun
voorzitter in ieder geval op dit
buitengewone congres niet in
de kou staan. Nu zal Engholm
zijn strijdlustige woorden door
daden moeten laten volgen.
Maar dat kan niet vanuit het
mooie, kalme, ver van de
brandhaarden gelegen Kiel.
Sarajevo» Jordaanse VN-blauwhelmen bidden bij
een controlepost van de Verenigde Naties in Bosnië.
In Sarajevo, de hoofdstad van de verscheurde repu
bliek, zijn gisteren door artillerie-aanvallen wateren
elektriciteit uitgevallen. VN-functionarissen zijn niet
temin optimistisch dat het jongste bestand, dat vori
ge week overeen werd gekomen, zal houden. De
Oostenrijkse regering heeft gisteren gezegd tijdelijk
asiel te zullen verlenen aan honderden Bosnische
vluchtelingen. Zij zitten vast aan de Oostenrijks-Slo-
veense grens omdat Groot-Brittannië hen niet wil
opnemen. foto»rtr»miloscvetkovic
JOHANNESBURG P.v.NUUSENBURG
CORRESPONDENT
Het Zuidafrikaanse publiek is
heel wat gewend. Maar na de
laatste onthullingen over de
handelwijze van de geheime
dienst van het Zuidafrikaanse
leger moet zelfs de grootste cy
nicus in ongeloof zijn hoofd
hebben geschud.
Rechter Goldstone, die in op
dracht van de regering het ge
weld in de zwarte woonoorden
onderzoekt, legde maandag een
verklaring af die de grootste ver
trouwenscrisis sinds het aantre
den van de regering De Klerk in
1989 heeft ontketend.
Hij onthulde dat het leger vo
rig jaar mei een tweevoudige
moordenaar, ex-politieman Fer-
di Barnard, in de arm had geno
men om via geheime operaties
het ANC-leger Umkhonto we
Sizwe (Speer der Natie) in dis
krediet te brengen. Barnard was
op zijn beurt evenmin kieskeu
rig bij het selecteren van zijn
medewerkers. Prostituées, man
nelijke en vrouwelijke, drugs
handelaren en eigenaars van
louche drankholen moesten het
karwei opknappen. De voorma
lige chef van de militaire inlich
tingendienst (Ml), generaal Ba-
dcnhorst, had de plannen van
Bamard goedgekeurd.
Wat de MI heeft uitgebroed,
zou in elk ander land als insu
bordinatie worden bestempeld.
In juli vorig jaar verzekerde De
Klerk na het schandaal over ge
heime betalingen aan de Zulu-
beweging Inkatha, dat dergelij
ke operaties dat wil zeggen:
met een partijpolitiek doel
niet langer zouden worden ge
tolereerd.
Veel gewicht hebben zijn
woorden kennelijk niet gehad.
Het leger ging na 'Inkatha gate'
onverdroten door met plannen
om de positie van het ANC te
ondermijnen.
Het eigenmachtige optreden
van het leger heeft nieuw voed
sel gegeven aan het vermoeden
dat er een 'georganiseerde der
de macht' bestaat. Deze siniste
re organisatie zou bestaan uit
leden van leger en politie, die
een vreedzame oplossing in het
land willen torpederen. Gold
stone had tot dusver geen be
wijzen voor het bestaan van de
derde macht gevonden. Maan
dag was hij echter voor het eerst
minder stellig van zijn zaak.
ooi I )e h Irrk moetm de re
cente onthullingen aanleiding
zijn om voor eens en afttyd
schoon schip te maken. Hij is
als president verantwoordelijk
voor de acties van het leger en
kan niet langer volstaan met de
verzekering dat alleen 'geïso
leerde elementen' over de
schreef zijn gegaan.
