Student vaker met bus
Binnenland
Akkoord in SER over
bevriezing uitkeringen
Bedrijven houden voor
20 miljoen premies achter
Komst Bosniërs pas over
twee of drie weken
Op eenzame hoogtes
Kamer buigt zich over doorsnee van een pizza
Protest van zwangere vrouwen
'Je kunt mensen toch niet zomaar laten sterven
WOENSDAG 18 NOVEMBER 1992
'E' op kentekenplaat niet zo'n slimme zet
zaandam» Hij dacht er zonder risico de wegenbelasting mee te
kunnen ontduiken. Met een stukje zwart plakband had een 56-
jarige Zaandammer op zijn kentekenplaten van de F een E ge
maakt. Bij een controle zou hij op die manier nooit als wanbeta
ler uit de computer rollen. Het liep iets anders. Politieagenten
zagen de man gisteren rijden met een kenteken dat niet kan be
staan: de E komt in kentekens niet voor. Hij kreeg een boete
voor het rijden met valse kentekenplaten.
Dode bij explosie op schip
zevenbergen Bij een zware explosie op een Maltees schip op het
industrieterrein Moerdijk is gistermiddag een 39-jarig Pools be
manningslid om het leven gekomen. Drie andere Poolse opva
renden raakten gewond. De explosie is waarschijnlijk ontstaan
door een storing in een compressor bij het overpompen van de
lading. Daarop raakten enkele olievaten in de brand op het
voordek. Het schip vervoerde cement uit Litouwen.
Baard (ex-KEP) wil weer paspoort maken
Schiedam» Voormalig paspoortfabrikant W. Baard uit Schiedam
wil opnieuw een poging wagen het Nederlands paspoort te pro
duceren. Baard, in de jaren tachtig initiatiefnemer van het (mis
lukte) KEP-project, heeft zich vandaag gemeld bij Moret, Ernst
en Young. Dit accountantsbureau coördineert de offertes voor
het ministerie van binnenlandse zaken. Ook de drukkerijen SdU
in Den Haag en joh. Enschede in Haarlem (dat het Nederlandse
papiergeld drukt) hebben zich gemeld. Vandaag sluit de termijn
waarop bedrijven zich kunnen aanmelden. Het debacle van KEP
leidde indertijd tot het aftreden van minister Van Eekelen en
staatssecretaris Van der Linden, terwijl drie topambtenaren naar
buitenlandse posten werden gestuurd. Baard wil nu de kennis
van KEP gebruiken in een samenwerking met een ander bedrijf.
Weer opgepakt voor moord echtgenote
ommen Een 52-jarige Amsterdammer is opnieuw aangehouden
in verband met de moord op zijn 56-jarige vrouw. Na zijn eerste
arrestatie werd hij wegens gebrek aan bewijs vrijgelaten. De po
litie is weer tot aanhouding overgegaan op grond van nieuwe in
formatie. Het lijk van de vrouw werd op 17 mei van dit jaar ge
vonden in een bos in Ommen.
Dienstplichtigen dienen ontslag in
den haag Zesduizend dienstplichtigen hebben hun ontslagbrief
ingediend. Directeur-generaal personeelszaken van het ministe
rie van defensie W. Bunnik nam gisteravond op een manifestatie
van de soldatenvakbond WDM tegen de dienstplicht de brieven
in ontvangst. De WDM wil met de manifestatie de stem van de
dienstplichtigen laten horen. Volgens de WDM zijn zij in de dis
cussie rond de afschaffing van de dienstplicht nauwelijks aan
bod gekomen. De vakbond vindt dat de dienstplicht zinloos en
onrechtvaardig is en ziet het als een weggegooid jaar.
den haag anp
Werkgevers en werknemers
gaan akkoord met de bevriezing
van minimumloon en sociale
uitkeringen in 1993. Dat is giste
ren gebleken uit een concept
advies van de Sociaal Economi
sche Raad (SER) dat vrijdag
moet worden vastgesteld.
Het kabinet heeft in de bijge
stelde miljoenennota gekozen
voor de nullijn voor afle inko
mens in Nederland. Door las
tenverlichting blijft de koop
kracht door de bank genomen
overeind.
De commissie van de SER die
het advies voorbereidt, is het
eens met de regering dat de
economische omstandigheden
(oplopende werkloosheid, toe
nemend aantal mensen met
een uitkering, afnemende
den haag anp
Ruim honderd loonbedrijven
die opereren in de Westlandse
tuinbouw hebben in 1990 en
1991 voor circa 20 miljoen gul
den aan sociale verzekerings
premies achtergehouden. De
bedrijfsvereniging voor de agra
rische sector, de BV TAB in Den
Haag, heeft inmiddels voor de
helft van de loonbedrijven een
faillissement aangevraagd.
De zogeheten handmatige
agrarische loonbedrijven ne
men bij tuinders in het West-
land werk aan en werven ver
volgens personeel. Het gaat
hierbij om eenvoudige handar
beid. De loonbedrijfjes worden
den haag anp
Minister Van den Broek (bui
tenlandse zaken) verwacht dat
het nog twee drie weken zal
duren, voordat nog eens twee
honderd Bosnische vluchtelin
gen, voor wie het kabinet op
vang heeft aangeboden, naar
Nederland kunnen komen. Van
den Broek bestreed gisteravond
emotionele verwijten uit de
Tweede Kamer dat het kabinet
niet doortastend genoeg zou
optreden.
De minister wijt de vertraag
de komst van de vluchtelingen
aan problemen bij de registratie
en selectie van de ex-gevange
nen uit Servische concentratie
kampen in Bosnië-Hercegovina.
De betrokkenen worden opge
vangen in een kamp in de
Kroatische grensplaats Karlo-
vac. Daar zitten nu 1.750 men
sen. Rode Kruis en Verenigde
Naties zullen pas bij de volgen
de lichting die naar het kamp
kor it gebruik maken van het
Nederlandse aanbod voor de
extra opvang van tweehonderd
mensen.
Van den Broek reageerde
geïrriteerd op verwijten van
vooral de WD dat het kabinet
het Joegoslavische vluchtelin
gen-probleem te traag en te af
standelijk benadert
Gebruik openbaar vervoer sterk gestegen sinds invoering OV-kaart
Algemeen Nederlands Persbureau GPD Gemeer»schappe<i|ke I
Sinds de invoering van de openbaar vervoer-kaart (OV-
kaart) voor beursstudenten, bijna twee jaar geleden, ma
ken studenten veel meer gebruik van het openbaar ver
voer. Vooral de stadsbus is in trek; die wordt meer dan
twee keer zo vaak gebruikt. De trein anderhalf keer zo
vaak. De grote toename vindt buiten de spits plaats.
zijn 3.200 studenten voor on
dervraagd; het aantal studenten
met een OV-kaart is 600.000.
Het is niet zo dat de studen
ten veel vaker reizen, maar als
ze reizen, kiezen ze vaker voor
het openbaar vervoer, zo blijkt
uit het onderzoek. Bus, tram en
trein zijn vooral in de plaats ge-
den haag anp
Dat blijkt uit een onderzoek dat
in opdracht van de ministeries
van Verkeer en Waterstaat en
van Onderwijs is gedaan naar
het gebruik van de OV-kaart.
Het onderzoek maakt deel uit
van de evaluatie van de kaart. Er
komen van fiets en bromfiets en
minder van de auto.
De invoering van de OV-kaart
heeft nog niet geleid tot een
duidelijke daling van de aanko
pen van bromfietsen of auto's
en ook niet tot minder aanvra
gen voor een rijbewijs. Wel
blijkt dat meer studenten ervoor
kiezen bij hun ouders te blijven
wonen, vooral de jongerejaars.
Een zware extra belasting van
de ochtendspits zijn de studen
ten niet, zo blijkt uit het onder
zoek. De studenten maken hun
extra kilometers met de trein
veel meer in de daluren dan
tussen 7 en 9 uur 's morgens.
De sterke stijging van het
aantal kilometers dat studenten
met de trein reizen, was deze
zomer voor de NS aanleiding al
vast te speculeren op prijsver
hoging van de OV-kaart. Het
contract tussen het ministerie
van onderwijs en de NS loopt
nog tot september 1994 en de
onderhandelingen over de
nieuwe prijs van de kaart begin
nen komend jaar. Overigens
doen ook de NS nog onderzoek
naar het reisgedrag van de stu
denten.
-ü?tstop.-nü
den haag gpd
„Maar dan zit je weer met het probleem
wat de diameter van de pizza mag zijn."
Zonder spoor van ironie steekt minister An -
driessen de armen voor zich uit. „Zoiets?",
vraagt hij richting WD, de handen tot een
gebakschoteltje vormend. „Of miscchien
dit", waarbij de handen uiteen waaieren tot
een ruime opdienschaal voor koude sala
des.
De verkoop van (etens)waren door benzi
nestations blijft de gemoederen in de Twee
de Kamer bezighouden. De grens tussen
wat wel en niet mag na zes uur 's avonds
heeft een grillig verloop. Papieren zakdoek
jes mag wel, een pak toiletpapier niet. Fris
drank is toegestaan, maar dan moet het wel
in blikjes zitten. Een literfles als wapen te
gen dreinende kinderen op de achterbank
is niet geoorloofd. Een zak drop van 250
gram vormt geen probleem, maar o wee als
er 250 gram chips in de schappen ligt: dat
kan de bezinestation-houder op een forse
boete komen te staan.
De Economische Controle Dienst (ECD)
constateerde vorig jaar 1.604 vermoedelijke
overtredingen van de regels, bijna driekwart
van de onderzochte stations. Bij 1.383 ben
zinestations werd proces-verbaal opge
maakt. De WD wierp zich gisteren bij mon
de van woorvoerder Van Erp op als pleitbe
zorger voor de vrije markt. Van Erp vroeg de
minister van economische zaken om de
ECD-controles te stoppen.
Directe aanleiding voor het WD-verzoek
is de verkoopbeperking van sigaretten door
bezinestations in de bebouwde kom. Deze
regeling heeft het gerechtshof in Den Bosch
vorige week voor een advies voorgelegd aan
het Europese gerechtshof in Luxemburg.
Op de achtergrond speelt de liberale afkeer
voor de 'betutteling' van het pompwezen.
De grens wat wel en niet 's avonds langs de
weg mag worden verkocht, moet in WD-
ogen veel ruimer worden getrokken.
Hoe ruim dan, verzuchtte Andriessen,
met zijn handen de omvang van een luchti
ge pizza trekkend. „De grens verleggen
heeft geen zin, je houdt het probleem van
afbakening." Leg je die niet bij de grootte
van een rol drop, dan ligt hij bij het alcohol
percentage van de verkochte dranken. Of
bij de omvang van de pizza, koud of warm.
Dat werd Groen Linkser Rosenmöller te
veel. Hij verweet de WD de Tweede Kamer
te vermoeien met een „ongelooflijk fluton-
derwerp". Besturen op hoofdlijnen is iets
anders dan het aantal dropjes in een rol.
Andriessen beloofde de WD dat hij de ECD
zal vragen om voorlopig niet meer te con
troleren. Een Pyrrhus-overwinning voor de
liberalen, want ondertussen werkt de mi
nister aan een aanscherping van de regels
voor de sigarettenverkoop. Voor alle bezi
nestations.
Dordrecht» Actievoerders van de
Vereniging Milieudefensie bezet
ten gisterochtend vroeg een pro-
duktietoren van het chemisch
concern Dupont/Akzo in
Dordrecht. De actie moest vroeg
tijdig worden afgebroken, omdat
de spandoeken wegens harde
winsten van bedrijven) de „ont
koppeling" rechtvaardigt van
lonen enerzijds en minimum
loon en uitkeringen anderzijds
in 1993. De werkgevers vinden
bevriezing „minimaal noodza
kelijk", de vakbeweging vindt
dat „maximaal aanvaardbaar".
Het kabinet is voorstander
van een volledige nullijn (geen
bruto-loonsverhogingen). De
marktsector lijkt echter niet van
plan dat aan te houden. Sociale
partners gaven de CAO-onder-
handelaars in hun vorige week
gesloten akkoord mee de alge
mene loonkosten te matigen.
Hoewel de vakbonden hun ei
sen matigden, zitten ze nog
steeds op 2,5 procent tot iets
daarboven. Ambtenaren vrezen
volgend jaar echter wel een ab
solute nullijn.
wel 070-bedrijven genoemd,
omdat de meeste in Den Haag
zijn gevestigd.
Voor het personeel, meestal
illegaal in Nederland verblijven
de buitenlanders, worden vaak
geen sociale premies of loonbe
lasting afgedragen. De bedrijfs
vereniging is daarvan de dupe,
omdat de illegale werknemers
bij ziekte wel recht hebben op
een uitkering.
De BV TAB heeft de strijd te
gen de 070-bedrijven sinds en
kele jaren geïntensiveerd. Voor
49 van de ruim honderd loon
bedrijven is inmiddels faillisse
ment aangevraagd. Over 29 be
drijven is dat al uitgesproken.
den haag Vertegenwoordigers van de Landelijke Vereniging voor Thuiszorg (LVT) protesteerden gisteren op het Binnenhof tegen het kabinetsplan o
te vergoeden. (Hoog)zwangere vrouwen liepen achter kinderwagens over het plein en boden 40.000 handtekeningen aan.
wind en regen niet konden wor
den ontrold op de veertig meter
hoge toren. Dupont/Akzo is de
grootste producent van de voor de
ozonlaag zeer schadelijke CFK's.
In Kopenhagen begon gisteren
een conferentie over dit probleem.
FOTO ANP PAUL STOLK
Ministerie koopt
230 voertuigen
voor brigade
Het ministerie van defensie
koopt op korte termijn 230
voertuigen voor de luchtmobie
le brigade. De kosten bedragen
25 miljoen gulden. Dit heeft
staatssecretaris Van Voorst tot
Voorst van defensie gisteren
aan de Tweede Kamer laten we
ten.
De luchtmobiele brigade, de
nieuwe, snel inzetbare eenheid
van de Koninklijke Landmacht,
zal deels al volgend jaar paraat
zijn. Van Voorst wil daarom de
speciale voertuigen zo snel mo
gelijk aanschaffen.
Bij de keuze houdt Defensie
rekening met de voertuigen die
nu in gebruik zijn in Groot-Brit-
tannië, Duitsland en België, de
landen waarmee Nederland een
multinationale luchtmobiele di
visie zal vormen.
De luchtmobiele brigade, die
ruim 2.000 man zal omvatten,
gaat in de zomer van 1994 in
Griekenland oefenen, samen
met eenheden van de Griekse
krijgsmacht. Daarover zijn mi
nister Ter Beek en zijn Griekse
collega Varvitsiotis het gisteren
in Athene eens geworden. Ter
Beek is op bezoek in Grieken
land.
De luchtmobiele brigade
wordt onderdeel van de snelle
interventiemacht van de NAVO
die in crisissituaties op korte
termijn moet kunnen worden
ingezet ter verdediging van het
NAVO-grondgebied of voor
operaties daarbuiten.
Ministerie
verkoopt scholen
voor 1,2 miljard
den haag gpd
Minister Ritzen (onderwijs) en
de HBO-scholen zijn het eens
geworden over de verkoop van
schoolgebouwen. Met de ver
koop is een bedrag gemoeid van
1,2 miljard gulden. Daarvan is
900 miljoen voor het ministerie
van onderwijs. De rest is voor
Financiën.
HBO-scholen moeten nu dus
naar de bank om geld te lenen
om hun schoolgebouw te ko
pen. De rente en aflossing moe
ten ze zelf betalen, maar daar
voor krijgen ze van Ritzen een
vergoeding die is gebaseerd op
het aantal leerlingen en de
ruimte die de school nodig
heeft.
Mocht een school in grote fi
nanciële problemen komen,
dan kan er een beroep worden
gedaan op een waarborgfonds
dat door de gezamenlijke hoge
scholen wordt opgericht. Het
ministerie stort eenmalig 55
miljoen gulden in dat fonds.
Joris Voorhoeve en Rode Kruis willen nationale actie voor Bosnië
noordwiik cees v
'Help de Bosniërs de winter doori. Zo
moet de nationale inzamelingsactie
gaan heten die professor Joris Voorhoe
ve samen met het Rode Kruis voor het
begin van december van de grond wil
tillen. Voorhoeve, directeur van het In
stituut voor Internationale Betrekkin
gen Clingendael, pleit al maandenlang
voor een grootscheepse militaire inter
ventie in het voormalige Joegoslavië.
Maar nu de winter nadert en tiendui
zenden Bosnische moslims de bevrie-
zingsdood dreigen te sterven, is natio
nale actie geboden.
Voorhoeve: „Weet u dat er in Stalin
grad (het maandenlange beleg van deze
Russische stad door de Duitsers in de
winter van 1942/43, red.) meer mensen
van de kou zijn gestorven dan door de
kogels. Het wordt een barre winter in
Bosnië. Daarom moet deze actie voor
Sinterklaas en Kerstmis plaats hebben.
Anders bereik je niemand meer. Ik kan
mij voorstellen dat de mensen in plaats
van een cadeautje een bewijs van een
donatie onder de boom leggen."
Samen met zijn collega Van den Doel
heeft Voorhoeve al in augustus 1991 ge
pleit voor een snelle bevrijding van de
gevangenen uit de concentratiekampen
in Bosnië. En voor de totstandkoming
van een aantal veilige zones. Op dat
aambeeld blijft hij hameren. Ethisch ge
zien vindt hij het „verbijsterend dat zo
veel miljoen Europeanen en de Verenig
de Staten niet in staat zijn een aantal cri
minelen een halt toe te roepen". Maar
nu de zaken eenmaal zo liggen, moeten
alle humanitaire zeilen worden bijgezet.
„Er wordt wel gezegd dat je met groot
scheepse humanitaire hulp en met het
opnemen van vluchtelingen de etnische
zuiveringspolitiek van de Serviërs zou
ondersteunen. Maar je kunt de mensen
toch niet zomaar laten doodgaan? Daar
om moet deze actie er komen. Er moe
ten snel een groot aantal noodwoningen
in Bosnië worden opgetrokken. Ik denk
dat deze actie grote kans van slagen
heeft, want de problematiek leeft onder
de Nederlanders. De actie moet min
stens 15 miljoen gulden opbrengen,
minstens. De omroepen zullen hun me
dewerking verlenen. En een groot aantal
bekende Nederlanders. Wie dat zijn, kan
ik nog niet zeggen."
De problematiek leeft bij de Neder
landse bevolking. Zegt Voorhoeve. Maar
hoe komt het dan toch dat er nergens
protestdemonstraties zijn, zoals destijds
met Vietnam?
„Wat er in Bosnië gebeurt, vindt men
echt afschuwelijk. Er zijn hier mensen
wier handen al maandenlang jeuken.
Maar de politiek is er niet in geslaagd die
verontwaardiging te mobiliseren. De Eu
ropese Gemeenschap en ook de andere
landen hebben aanvankelijk gedacht:
hier hebben wij niets mee te maken, dit
is een conflict van Joegoslaven tegen
Joegoslaven, het kwaad zal wel dood
bloeden, wel uitzieken. Maar dat gebeurt
nooit. Dat kwaad zal na verloop van tijd
altijd terugkomen. Wat er nu in het voor
malige Joegoslavië gebeurt, is een reactie
op wat de Kroatische fascisten destijds
hebben misdreven."
Vluchtelingen worden hier maar
mondjesmaat toegelaten. Denkt u dat het
Nederlandse vreemdelingenbeleid hier
iets mee te maken heeft?
„Ik weet dat niet. Maar als wij niets
doen, als wij niet én militair ingrijpen én
de vluchtelingen helpen, zal dit diepe
wonden slaan bij de islamitische landen.
Dat heeft op den duur gevolgen voor on
ze betrekkingen met die landen. Ze zul
len zeggen dat wij het zomaar hebben
toegestaan dat er honderdduizenden
moslims zijn vermoord. Daarmee is het
respect voor ons ernstig ondermijnd. Bo
vendien heeft dan het Europese veilig
heidsbeleid ernstig gefaald en dat is een
afschuwelijke gedachte. We moeten dit
tuig toch kunnen stoppen. Ik heb van
een journalist eens gehoord hoe het er
bij de Servische milities aan toe gaat. 's
Avonds drinken ze een paar kratjes bier
en daarna worden de mortieren in stel
ling gebracht. Ze hebben geen idee van
wat ze aanrichten. Die journalist zei:
'Het is het soort tuig dat als je eens flink
terugschiet onmiddellijk de benen
neemt.' Dat is misschien wat te optimis
tisch. Er zijn ook officieren uit het voor
malige Joegoslavische leger bij I n KMI
barst van de munitie. Maar de Servische
artilleriestellingen zijn met precisiebom
bardementen vanuit de lucht makkelijk
te raken."
