P»§»
lillik 8
illllll 1
LVI Vereniging voor ondernemingen 75 jaar
.PL
hetT7mbacht
Stand van Zaken
NIJMAN
'Nederlanders en Duitsers
een echt schoonmaakvolkje'
WOENSDAG 18 NOVEMBER 1992
21
ERIC JAN WETERINGS
ZAKELIJK
Onder deze titel verschijnt elke
week op deze pagina een over
zicht van kort zakelijk nieuws
uit de regio's Leiden, Alphen
en de Duin- en Bollenstreek.
Stuur uw berichten voor deze
rubriek naar het Leidsch Dag
blad, Postbus 54, 2300 AB Lei
den, t.a.v. 'Zakelijk'.
Betalingsverkeer
LEIDERDORP - De Leiderdorp-
se Ondernemers Vereniging or
ganiseert op dinsdag 24 novem
ber een minisymposium over
het thema 'betalingsverkeer'.
Als sprekers treden op voorzit
ter J. ten Hoopen van het
NCOV, directeur J. Zegering
Hadders van de ING Bank en
directeur W. Stolkwijk van Bea-
net. De avond vindt plaats in
het Holtland College aan de
Leidsedreef. Aanvang 19.30 uur.
My Way Systems
NOORDW1JK - My Way Sys
tems, gevestigd in de De Ruy-
ttrstraat in Noordwijk, is sinds
kort geautoriseerd dealer van
Grote Beer. Deze producent van
standaard software voor het
Midden- en Kleinbedrijf is ge
vestigd in Delft. My Way Sys
tems bestaat sinds 1990 en is
een bedrijf dat zich bezig houdt
met kantoorautomatisering, ad-
software, data
i netwerken.
Leiden is nu vooral een stad van dienstverleners
'Leiden industriestad' is een van de weinige slogans die
het gemeentebestuur de afgelopen jaren niet heeft ge
bruikt om de stad aan te prijzen. Toch heeft de stad een
rijke industriële geschiedenis: van de wereldberoemde
Leidse lakenindustrie tot de dure dienstverleners die de
laatste jaren in snel tempo de schaarse bedrijfsterreinen
vullen. Leidse ondernemers vinden elkaar in de LVI -
Vereniging van ondernemingen. Deze week viert de vere
niging haar 75 jarig-bestaan.
Wervingsactie
LEIDEN/RIJNSTREEK - Het re
gionaal bestuur voor de ar
beidsvoorziening Rijnstreek
voert een campagne om het te
kort aan geschoold personeel in
de installatietechniek tegen te
gaan. De campagne richt zich
op werkzoekenden van 18 tot 35
jaar, die vanaf januari een kos
teloze opleiding van 30 weken
willen volgen bij het Centrum
Vakopleiding en de Streek
school in Leiden.
LEIDEN ERIC-JAN WETERINGS
Het boekje dat in 1967 ver
scheen naar aanleiding van het
tiende lustrum stond nog vol
teksten over Leidse industrieën.
De LVI heette toen ook nog
Proces -sturing en -regeling
zijn van die zaken die om
IN ij man Elektrotechniek
vragen
INijman Klekliol.Thni.-k. O.i.lewen I
Postbus 9570.2()(Kt UN lluarlrni.
TfiffiMin ()2.{-:m:t09. fax 02H-:* i m
ELEKTROTECHNIEK
De enthousiaste experts
'Leidsche Vereeniging van In
dustriëlen', hoewel de in Leiden
eeuwenlang overheersende tex
tielindustrie al geheel was ver
dwenen en de overgebleven in
dustriële basis van Leiden wan
kelde. De toenmalige LVI-voor-
zitter A. Sitsen mopperde in het
jubileumboekje dat de overheid
te weinig oog had voor het 'in
dustrieel klimaat': „Men plakt
het als een etiket op allerlei
maatregelen, bedoeld ter stimu
lering van de industrie. Maar in
feite is dit timmeren aan het
hok van de kip, die de gouden
eieren van onze welvaart be
hoort te leggen, terwijl men de
voerbak leeg houdt. En dan
maar verbaasd, ja zelfs veront
waardigd zijn wanneer het
beestje het zo nu en dan laat af-
Een paar jaar geleden wijzig
de het bestuur de statuten en de
naam. „Leiden is nu vooral een
stad van dienstverleners en de
LVI probeert zich daaraan aan
te passen," verklaart M.P.J. van
Hoeken, voorzitter van de LVI -
Vereniging voor ondernemin
gen. In het dagelijks leven is
Van Hoeken directeur van de
Koninklijke Sanders, producent
van onder meer toiletartikelen.
Zoals zoveel fabrieken ver
dween ook Sanders uit Leiden.
Het hoofdkantoor is nog wel in
:rs'-EAu OE co-
Op de hoek van het Levendaal en de Korevaarstraat, v
Leiden gevestigd, maar de pro-
duktie is al lang naar het
Noordbrabantse Vlijmen over
gebracht.
De LVI werd opgericht op 14
november 1917. Uit notulen
van de spaarzame vergaderin
gen uit de eerste jaren van haar
bestaan blijkt dat de leden zich
vooral bezighielden met onder
linge geschillen. Slechts een en
kele keer kwamen zaken van al
gemeen belang aan de orde,
zoals het vaststellen van de ar
beidsvoorwaarden. Na de twee
de wereldoorlog verdween ook
deze taak, die landelijk en bran-
chegewijs werd geregeld. Tij
dens de oorlog was de vereni
ging een paar jaar ontbonden,
maar in 1945 pakte zij de draad
weer op. De LVI zette zich in
voor de bevordering van wo
ningbouw, een groot probleem
in na-oorlogs Leiden.
Groei
Van Hoeken verbaast zich over
de soms razendsnelle groei van
de dienstverlenende sektor in
de regio. Zo hebben alle grote
accountantskantoren in Leiden
de afgelopen jaren in Leiden
een filiaal geopend. Ze zijn ook
allemaal lid van de LVI. „Enige
tijd geleden kregen we een aan
vraag van een kantoor dat zich
hier als voorlopig laatste in de
rij had gevestigd. Ze begonnen
tot mijn grote verbazing gelijk
met twintig man personeel."
De 95 leden grote achterban
van de LVI ('dat duurt nog wel
een generatie voordat die naam
er uit gaat') komt uit verschil
lende sectoren. Zowel aloude
Leidse bedrijven als drukkerij
Groen en de Koninklijke San
ders, het in Zoeterwoude geves
tigde Heineken, als bedrijven
uit het bio-science park en
dienstverleners zijn lid.
Een belangrijke taak van de
is het vertegenwoordigen
de werkgevers in verschil
lende organisaties, onder meer
de Kamer van Koophandel en
de ontslagcommissie van het
RBA (arbeidsbureau). De positie
van de LVI ten opzichte van an
dere organisaties die zich bezig
houden met het behartigen van
de belangen van het bedrijfsle
ven is volgens Van Hoeken 'dui
delijk'. „Wij zijn de exclusieve
vertegenwoordiging van het be
drijfsleven op plaatselijk ni
veau."
Sinds enige tijd is de LVI be
trokken bij het werkgelegen
heidsproject 'Werking' voor al
lochtonen. In samenwerking
met het arbeidsbureau benade
ren leden van de LVI werkge
vers. „Dat is onze manier om
afspraken die op centraal ni
veau binnen de SER zijn ge
maakt regionaal te vertalen,"
verklaart Van Hoeken. „Inmid
dels hebben we bij tien bedrij
ven vacatures kunnen vervul
len."
Regelmatig overlegt de LVI
met de Leidse wethouder van
economische zaken Walen
kamp. Op de agenda staan uit
eenlopende zaken als klachten
over de afgesloten Haagsche
Schouwbrug, het structuurplan
Leiden, de plannen voor het
NS-station, net bestemmings
plan bio-science park en de
parkeerproblemen op het
Schuttersveld.
„Weven is schering en inslag op het weefgetouw.
Schering zijn de lengte- of spanningsdraden en die
worden gebonden door de inslagdraden. De
scheringdraden gaan door oogjes (hevels) en die hevels
zitten op schachten. Dit getouw heeft tien schachten,
maar ik heb er momenteel vier in werking. Hoe meer
schachten, hoe meer patronen. De schachten
corresponderen door middel van touwen met de
trappers. Die kunnen op verschillende manieren zijn
aangebonden. Op die manier komt het patroon tot
stand - dat noemen we ook wel de aanbinding. Als je
gaat leren hoe je dat kunt doen, hoe je dat steeds kunt
wijzigen, is de bindingsleer.
Dit systeem is erg oud, de oude Egyptenaren hadden
het al. De techniek is in al die eeuwen niet veranderd.
Wat vroeger een ambacht was is nu een kunst - als je
het zo mag noemen, je hebt nu ook al mensen die
werken met computergestuurde weefgetouwen maar
dat wil ik niet. Daar gaat het ambacht mee verloren. De
meeste wevers en weefsters zijn aangesloten bij een
weefkring, die heb je ook in Leiden. Daar wordt werk
besproken en je kunt er terecht met problemen. Weven
is moeilijk, 't is heel erg moeilijk. Ik heb hier een boek
van Marguerite Porter Davidson, 'A handweavers
pattern book'. Davidson was een kunstenares uit het
Bauhaus, die veel oude patronen en technieken heeft
bewaard. Haar boek noemen we de weversbijbel.
Voor de technieken en bindingen is de materiaalkeuze
heel belangrijk. De techniek is de werking van het
weefgetouw /eg maar het samengaan van schachten
De klompenmaker doet zijn werk haast al
leen nog maar op braderieën en demonstra
ties, terwijl de televisiereparateur een onmis
bare kracht op de arbeidsmarkt is. Zo zijn in
de loop der tijd veel ambachten verdwenen,
maar kwamen er ook veel nieuwe beroepen
bij. In Nederland zijn 109.000 kleine ambach
telijke bedrijven, die aan 577.000 mensen
werk bieden. In deze serie vertellen mensen
met een ambachtelijk beroep over hun werk.
Vandaag A.R.M. (Dien) Cramer-van Vianen
(58), handweefster aan de Gortestraat in Lei
den. „Op de kleuterschool was ik al verzot op
vlechtmatjes."
en trappers. Bij de bindingen gaat het om het aantal
draden per centimeter en de sterkte van het garen. Ik
gebruik handgesponnen wol - dat materiaal leeft - en
plantaardige verf, want die kleuren vind ik mooier. Veel
garens, vooral katoen en linnen, bestel ik speciaal in
Zweden. Daar wordt nog veel aan weven gedaan en
daar is de materiaalkeuze veel groter dan hier. Ik vind
de kleuren mooier en de kwaliteit van de stoffen veel
fijner dan hier is te krijgen.
Op de kleuterschool was ik al verzot op vlechtmatjes.
Vijftien jaar geleden heb ik een cursus weven gevolgd
en de rest leer je in de praktijk. Ik ben begonnen op
kleine weefgetouwen en nu heb ik al een aantal jaren
dat grote - dat komt ook uit Zweden. Daar worden nog
complete opleidingen gegeven. In Nederland zijn twee
jarige opleidingen georganiseerd door de Federatie
Landelijk Weefcontact.
Mijn huis staat in wat vroeger de weversbuurt was.
Vanuit mijn werkkamer kijk ik uit op gerestaureerde
wevershuisjes. Beneden zat de wever en boven woonde
het hele gezin met soms tien, twaalf mensen. Als
Leidenaar heb ik me altijd geïnteresseerd voor de
textiel. Het wordt hier weer een klein beetje een
textielbuurt, want ik ben hier een klein winkeltje
begonnen. Op een gegeven moment waren mijn
kinderen allemaal voorzien en je kunt niet alles
bewaren. Sindsdien is mijn keuken iedere dinsdag een
winkel.
Je kunt er niet van leven, daarvoor zitten er veel te veel
arbeidsuren in. Als je die zou doorberekenen wordt het
onbetaalbaar. Weven is moeilijk, maar ik mag wel
zeggen dat ik een van de betere in Leiden ben. Maar als
je ziet hoeveel bindingen en patronen er vroeger waren
- je krijgt het er benauwd van. Ie blijft je hele leven
doorleren."
FOTO HIELCO KUIPERS
Exportprijs voor sponzenbedrijf in Leiden
ELLY HEKMAN
Schulpen Schuim Leiden BV
krijgt de prijs van de Neder
landse Export Combinatie
(NEC). 'De scepter van de Ne
derlandse export' wordt jaarlijks
toegekend aan een van de 550
NEC-Ieden die opvallen door
gedurfd ondernemerschap.
Schulpen maakt jaarlijks 200
miljoen schuursponsjes, daar
van vindt tachtig procent een
weg naar het buitenland. De ex
porttrofee wordt op 25 novem
ber in Leiden uitgereikt door
staatssecretaris van economi
sche zaken, Y. van Rooy.
Om voor de prijs in aanmer
king te komen moeten de leden
het ledenbestand bestaat uit
een bedrijf per bedrijfstak uit
het midden- en kleinbedrijf
aan een aantal voorwaarden
voldoen. Zo moet de onderne
ming een innovatief produkt ex
porteren naar tenminste 20 lan
den. En een groot deel van de
omzet (in 1991 65 miljoen)
moet door export worden ver
kregen.
Directeur P. Schulpen denkt
de prijs gekregen te hebben
omdat zijn bedrijf een produkt
heeft vernieuwd waar normaal
gesproken weinig mee is te
doen. „De sponzen krijgen af en
toe een ander kleurtje en we
stoppen ze in een ander jasje",
vertelt de directeur.
Verder wijst hij erop dat zijn
bedrijf succes heeft in het bui
tenland met een moeilijk te
transporteren produkt. „De
sponzen zijn moeilijk te vervoe
ren door de verhouding tussen
waarde en volume. Het zijn
goedkope artikelen. Vervoer per
vrachtschip naar Australië kost
al de helft van wat de sponzen
waard zijn".
Schulpen Schuim exporteert
naar alle EG-landen en onder
meer de Verenigde Staten, Ca
nada, Australië, Japan, Taiwan
en het Midden Oosten. Het be
drijf behaalt 60 procent van de
omzet uit export. „In het bui
tenland worden onze produk-
ten opgewaardeerd omdat Ne
derland bekend staat om goede
kwaliteit. De sponzen liggen in
chique winkels waar ze er een
vermogen voor vragen. Hier lig
gen ze bij Blokker en de Hema,"
zegt Schulpen.
Na problemen in 1982 heeft
het bedrijf een snelle ontwikke
ling doorgemaakt. Schulpen
Schuim kwam toen in de publi
citeit omdat ze een merknaam
voor een gaatjeszeem hanter
den die te veel leek op de naam
t Enka. Schul
P. Schulpen: „De sponzen liggen In het buitenland In sjleke winkels
waar ze er een vermogen voor vragen. Hier liggen ze bij Blokker en de
Hema." foto jan holvast
pen: „Na dat jaar gingen de ont
wikkelingen stormachtig. Het
bedrijf heeft er veel vestigingen
bij gekregen. We richtten een
vestiging in België op, in Grie
kenland namen we onze groot
ste concurrent over. Dat is nu
ons grootste bedrijf. In Oosten
rijk zijn we een verkoopkantoor
gestart voor Oostenrijk en Oost
Europa en in Hongarije staat
een kopie van het bedrijf in Lei
den. In juli 1991 namen we in
Engeland een bedrijf over dat
het groene schuurlaagje van de
schuursponsjes maakt." In to
taal werken er 250 mensen bij
Schulpen, waarvan 70 in Lei
den.
Nieuwe ontwikkelingen bij
Schulpen Schuim hebben te
maken met veranderingen op
het gebied van computers en
milieu. Het produktieproces en
het verpakkingsmateriaal is
hierdoor veranderd. „De ten
dens is om het paaltje
schuurspons, zo noemen we de
tien sponsjes in een verpakking,
van een betere kwaliteit te ma
ken zodat ze langer meegaan. In
plaats van tien, twee sponsjes
voor dezelfde prijs. Voor de
Duitse markt gebruiken we re
cyclebare verpakkingen waar
een groene punt opstaat. Daar
is een organisatie die de verpak
kingen inzamelt en klaar maakt
voor hergebruik. In Griekenland
zijn wij drie jaar geleden begon
nen met de ontwikkeling van
cfk-vrij schuimen. Schuimen is
het proces waarbij het materiaal
van de sponzen gemaakt
wordt," aldus Schulpen.
Door computers kunnen de
sponzen makkelijk van vorm
veranderen. „Vroeger werden
de sponzen gesneden. Nu stel je
een computerprogramma in
werking en er komt een spons
in de vorm van een appeltje uit
rollen. In de Verenigde Staten
verkopen wc de schuursponsjes
niet. Daar hebben ze een broer
tje dood aan schoonmaken. Ze
hebben allemaal een afwasma
chine en gebruiken overal
spuitbussen voor. De Nederlan
ders zijn samen met de Duitsers
een echt schoonmaak volkje.
Die maken no$> schoon met een
emmertje sop vertelt Schul
pen lachend.