'Niet dom dingen tikken, ook nadenken'
Rotondes in plaats van kruisingen
't IS NIET WAAR!?
Teamwerk is toverwoord
in de moderne industrie
Kritiek op politieberichten
Het Gesprek van de Dag
Leeuwepak
Tweede ronde polioprik
door GGD van Leiden
WOENSDAG 18 NOVEMBER 1992
Leidse Thea Betcke kandidaat voor 'Secretaresse van het jaar'
In haar kamer hangen prenten over secretaresses. Mooie
juffrouwen met een laag decolleté zittend bij de baas op
schoot. Thea Betcke lijkt niet op een stereotype secreta
resse. Ze spot met de vooroordelen. Toch is zij een van
de kandidaten voor de verkiezing 'Secretaresse van het
jaar', die morgen wordt gehouden.
Betcke wilde zelf helemaal niet
meedoen aan de wedstrijd.
Haar baas vroeg echter de deel
nameformulieren aan en vulde
'zijn' gedeelte alvast in. Betcke,
directiesecretaresse bij Holland
Biotechnology in Leiden, hoef
de niet zo nodig op de voor
grond te treden. Maar ze kwam
er niet onderuit. Directeur Pie-
ter Koning bleef drammen en
uiteindelijk vulde zij de papie
ren in. Uit de zeshonderd in
zendingen werden er tien geno
mineerd. Betcke is een van die
tien.
„Ik doe gewoon mijn werk en
hoef geen roem en eer. Maar nu
ik in de finale zit, ga ik voor
goud. Het secretaressewerk ver
schilt tussen grote en kleine be
drijven. Bij een klein bedrijf als
het onze, moetje altijd van alles
doen. Dat loopt van vuilniszak
ken verwisselen tot meedenken.
Een secretaresse moet niet dom
dingen tikken zonder er over na
te denken. Mijn baas hoeft ach
teraf nooit te vragen of ik iets
gedaan heb. Ik doe het gewoon.
Als je enthousiast bent, komt er
een hoop uit voort. In die twee
jaar dat ik hier zit heb ik allerlei
taken opgepakt en nu behoren
ze gewoon tot mijn werk", ver
telt Betcke.
Ze vind haar baan niet vrouw
onvriendelijk. „De stereotypen
hebben weinig met de werke
lijkheid te maken. Een directeur
hangt veel op aan een goede se
cretaresse. Mijn baas blijft de
baas. Daar is hij directeur voor.
Ja goed, ik ben ondergeschikt.
Maar hij luistert wel naar mij. Ik
ben geen slijmtype. Als hij
vraagt of ik een fax wil versturen
terwijl ik denk dat hij beter even
kan bellen, verstuur ik die fax
niet. Dan dramt hij eerst, maar
belt toch op. Achteraf geeft hij
mij gelijk. In dit bedrijf luistert
men naar elkaar", zegt Betcke.
Het werk van Betcke beperkt
zich niet tot typen en telefone
ren. „Het bedrijf doet veel za
ken met Amerika daarom heb ik
veel correspondentie in het En
gels. Verder heb ik de agenda in
beheer en regel ik tickets en ho
tels voor de buitenlandse rei
zen. Ik zorg ook voor perso
neelszaken en notuleer de di
rectievergaderingen. Samen
met mijn baas organiseer ik een
groot Europees congres en een
dag in de week doe ik de boek
houding. Van de boekhouding
klopt mijn hart niet sneller,
maar het is mijn eer te na om
het niet te doen. Het werken
met de computer heb ik mijzelf
aangeleerd. Het irriteert mij
mateloos als ik iets niet begrijp.
De eerste dagen dat ik hier
werkte zag ik het niet zitten om
dat ik de terminologie niet ken
de. Ik wil altijd alles begrijpen."
vertelt Betcke.
Pieter Koning, directeur van
Holland Biotechnology, vindt
Betcke een goede secretaresse
juist omdat ze de biotechnolo-
gisch jargon zo snel eigen heeft
gemaakt. „Een secretaresse iso
leert zich of ze maakt zich de
materie eigen en speelt een we
zenlijke rol in het bedrijf. Dat
De redactie van Het Gesprek van de Dag is op zoek naar mo
derne vertelsels met ongeloofwaardige gebeurtenissen. Enkele
daarvan werden afgelopen week al geplaatst. Mensen die een
sterk verhaal hebben, kunnen die nog steeds opsturen naar
het Gesprek van de Dag, Postbus 54, 2300 AB Leiden. Maar u
kunt uw verhaal ook aan ons vertellen: tel. 071 - 161440. Voor
elk verhaal dat in de krant komt, stellen wij een beloning van
25 gulden beschikbaar.
Thea Betcke: „Nu ik in de finale zit, ga ik voor goud." foto loekzuyderduin
laatste heeft zij heel goed ge
daan. Ze heeft grip op de mate
rie gekregen en kan functione
ren in een veld dat verdomd
moeilijk is", vindt Koning.
Koning heeft haar voor de ver
kiezing opgegeven omdat het
altijd de grote bedrijven zijn die
in de schijnwerpers staan. „Met
dit soort zaken gaat het altijd
om grote namen terwijl het
midden en klein bedrijf heel be
langrijk is voor de Nederlandse
economie. Thea heeft het heel
knap aangepakt en speelt een
belangrijke rol in het teamge-
beuren. Ze houdt het team
staande. Ze moet de verkiezing
winnen omdat ze een verdomd
goede kracht is. Zo'n wedstrijd
geeft ook aan dat bedrijven als
deze niet bestaan bij de gratie
van de directeur of de weten
schapper maar dat er ook ande
re mensen zitten achter het suc
ces", aldus Koning.
ELLY HEKMAN
Het was in de zomer van 1938
circus Sarassani z'n tenten
ïr eens opsloeg op het
Schuttersveld in Leiden.
ras toen 15 jaar en dol op
circussen, als ik weer de gele
genheid had was ik op het
Schuttersveld aanwezig bij de
opbouw der tenten. Het was
n ook zo, dat je tegen een ge
ringe vergoeding(of een
vrijkaartje) kon helpen bij de
opbouw, sjouwen, boodschap
pen doen enz.
Maar ik wilde meer, ik wilde op
de een of andere manier direkt
betrokken zijn, ik wilde in de
piste.
Ik kreeg toen de gelegenheid
wensen kenbaar te maken
bij de spreekstalmeester die
veel contact had met de arties-
n, hij zou voor me informe-
Toen ik me de volgende dag
ïr bij hem meldde zei hij dat
hij goed nieuws had, ik moest
bij hem in de wagen komen
ir hij me vertelde wat ik zou
moeten doen.
Hij zei dat er een van de vier
leeuwen was doodgegaan en of
ik bereid was in een prachtig
leeuwenpak de komende voor
stelling als vierde leeuw op te
treden, ik zou daar 2,50 per
optreden voor ontvangen.
Ik had in die tijd 0,50 z
per week dus dat was een heel
bedrag, maar toch ook weer
niet veel voor zo'n stunt.
Ik besloot het te doen en na een
paar uur oefenen kende ik alle
bevelen en bewegingen van de
dompteur die mij verzekerde
dat er geen enkel risico aan ver
bonden was, de andere drie
leeuwen zouden er niets van
merken, zo zei hij.
Naarmate het tijdstip voor de
avondvoorstelling naderde des
te zenuwachtiger werd ik, bo
vendien kreeg ik spijt van m'n
genomen beslissing, maar m'n
trots kreeg de overhand.
Direkt na de pauze sloop ik via
de kruipkooi de met ijzeren
hekken omgeven piste in en
ging net als de andere leeuwen
op m'n podest zitten rillend en
trillend over al m'n ledematen.
Na de aangeleerde spring- en
evenwichtsnummers moesten
we op het eind midden in de
piste voor de dompteur gaan
liggen met de koppen tegen el
kaar. Ik lag er als eerste, drei
gend en grommend stapte
nummer 2 naar het midden der
piste waar ik verstijfd van angst
m'n hart in m'n keel voelde
bonken. Langzaam en majestu
eus kwam nummer 2 naast me
liggen, ik zag hem z'n grote
muil openen van waar uit plots
een stem kwam die vroeg: vre-
dien jij ook maar 2,50 per
avond?
Ingezonden door J. Doel uit
Leiden
Zuid-Holland gaat verkeer op provinciale wegen aanpakken
Traditionele ondernemer sterft uit
DEN HAAG/LEIDEN MONICA WESSELING
Alle wegen in de provincie, waar
een maximum snelheid geldt
van 80 kilometer, moeten veili
ger worden. Door het aanleggen
van tientallen rotondes en een
intensieve snelheidscontrole
moet dat doel worden bereikt.
Het systeem om gevaarlijke
kruispunten ('black spots') stuk
voor stuk te beveiligen, wordt
daarmee losgelaten. Deze werk
wijze leidt wèl tot een daling
van het aantal gewonden en do
den, maar naar het oordeel van
de provincie niet voldoende.
De meeste problemen doen
zich voor op de wegen waar
slechts 80 mag worden gereden.
Die grens wordt vaak overschre
den en daarom wil de provincie
een groot aantal kruispunten
vervangen door rotondes. Deze
zijn veiliger omdat de voorrang
duidelijk geregeld is. Bovendien
zijn ze overzichtelijker dan een
normaal kruispunt en daardoor
zal de doorstroming van het
verkeer beter zijn.
Samen met de politie wil de
provincie de overtreding van
het maximumsnelheid terug
dringen door extra controles.
Die zullen, volgens verkeersge-
deputeerde T. Jansen, deel gaan
uitmaken van een uitgebreid
pakket van maatregelen. In de
buurt van Alphen aan den Rijn
zijn bijvoorbeeld goede ervarin
gen opgedaan met de combina
tie van waarschuwingsborden
en -lichten, een andere bocht
en de aanplant van bomen
langs de weg. Bomen wekken
LEIDEN JAN WESTERLAKEN
Staatssecretaris Kosto (justitie)
vindt dat de politie geregeld te
gekleurd of voorbarige voorlich
ting geeft. Topambtenaar Van
Dijk uitte die kritiek op politie
berichten gisteren namens hém
op een symposium over recht
en media in Leiden. Dit was
door de 75-jarige studentenver
eniging Grotius van de faculteit
rechten georganiseerd.
Volgens Kosto moet de bericht
geving van de politie zijn geba
seerd op feiten. Daarbij moet
het principe gelden dat iemand
pas schuldig is, als de rechter
dat heeft uitgesproken. Een
zaak waaraan veel publiciteit
wordt gegeven voor die bij de
rechter dient, kan negatieve ge
volgen hebben voor het proces.
Dit leidt in veel gevallen tot een
lagere straf.
Recht en media trok zo'n
vierhonderd toehoorders naar
de Stadsgehoorzaal waar mr. A.
de suggestie dat er hard wordt
gereden. Binnen enkele weken
wordt begonnen met de aanleg
van ondermeer een rotonde op
van Delden, president van de
rechtbank in Den Haag, onder
meer opmerkte dat in Neder
land fatsoenlijke journalistiek
wordt bedreven. Hij doelde
daarmee op de schandalen in
het buitenland, die tot in details
in de roddelpers worden be
schreven. Volgens hem verva
gen ook hier de grenzen. De
journalist, zei hij, gaat ook
steeds vaker zelf op onderzoek
uit. Hij wacht niet meer op hap
klare brokken, maar speurt ze
zelf op.
Blootstellen
Van Delden is van mening dat
burgers in de krant niet mogen
worden blootgesteld aan ver
dachtmakingen. Met hoge bo
de aansluiting van de de snel
weg Den Haag/Amsterdam (A4)
met de Ripselaan in Alkemade.
Ook met de aanleg van een
men, zei hij, hoeft de pers niet
zo zorgvuldig om te gaan, maar
wel met de individuele burger.
In zijn ogen is justitie soms
overdreven voorzichtig met het
verstrekken van gegevens. „Het
gebeurt ook dat justitie de pers
nodig heeft. Vaak staat ze voor
aan en maakt opnamen die jus
titie graag wil hebben. Ik vraag
me af of justitie aanspraak kan
maken op foto's, beelden en
stukken die nog niet zijn gepu
bliceerd."
De journalist heeft verscho
ningsrecht waarop hij zich in
dat soort gevallen kan beroe
pen. Van Delden: „Justitie moet
iets niet te snel willen hebben.
Laat ze eerst zelf zoeken. Lukt
het niet iets boven water te krij-
rotonde in Moordrecht en een
in Monster wordt de komende
weken begonnen.
Voor de maatregelen in het
gen, dan kan zij altijd nog bij de
journalist aankloppen. Maar
dan alleen over zaken die van
belang zijn, niet voor kleine
dingen."
Televisie in de rechtzaal? Van
Delden voelt daar niet veel voor.
Bij een kort geding heeft hij
daar geen moeite mee, maar als
het om een strafzaak gaat moet
een advocaat er goed bij stil
staan wat voor beelden er kun
nen worden uitgezonden. Van
Delden: „Veel pers, geen punt,
maar geen televisie."
Mr. G. Spong, strafpleiter uit
Den Haag, vergeleek het straf
recht en de media met een
echtpaar dat een slecht huwelijk
heeft, maar niet buiten elkaar
kan. Als voorbeeld daarvan
kader van de zogeheten duurza
me verkeersveiligheid heeft de
provincie voor komend jaar drie
miljoen gulden beschikbaar.
noemde Spong het feit dat ver
zoeken om nader onderzoek,
dat nieuw licht op een zaak kan
werpen, met regelmaat van de
klok worden afgewezen. Dan
gebeurt het wel eens dat een
advocaat een journalist inscha
kelt om dat onderzoek te doen,
zei hij. Een weekblad deed dat
ooit toen een hardnekkig ge
rucht de ronde deed dat een
Nederlandse kapitein versteke
lingen over boord had gezet.
Zijn mening over tv in de
rechtzaal? Het kan als een ver
dachte of slachtoffer niet her
kenbaar in beeld komt, aldus
Spong. „Ze dwingen een officier
van justitie en rechter tot grote
re zorgvuldigheid. De camera's
dragen eraan bij dat ze zich be
ter opstellen tegenover de ver
dachte want dat laat nogal eens
te wensen over. Soms krullen
mijn tenen ervan en moet je
hen zelfs tot de orde roepen.
Kortom, publiciteit verhoogt de
kwaliteit van het strafrecht."
LEIDEN ERIC JAN WETERINGS
Produktiebedrijven moeten zich
aanpassen en concurreren met
serviceverlening, want iedereen
maakt tegenwoordig produkten
van uitstekende kwaliteit. Zo'n
omschakeling heeft grote gevol
gen voor de manier van werken
binnen de bedrijven: minder
traditionele gezagsverhoudin
gen en meer mensen die geza
menlijk verantwoordelijk zijn
voor een deel van de service en
produktie.
Dat zei R.V. Strobos, alge
meen directeur van Heineken
Nederland, gistermiddag in de
Pieterskerk in Leiden. Strobos
sprak op het symposium 'Toen,
nu en morgen,' georganiseerd
ter gelegenheid van het 75-jarig
bestaan van de LVI Vereni
ging voor ondernemingen, de
vroegere 'Leidsche Vereeniging
vanlndustrieelen'.
De industrie wordt een
dienstverlenende bedrijfstak,
stelde Strobos vast. Ten eerste
moet je als ondernemer duide
lijk weten wie je klanten zijn.
Voor Heineken zijn dat niet in
de eerste plaats de 'gewone'
consumenten, maar de horeca
en de detailhandel. Die groep
krijgt van Heineken dan ook
een uitgebreid pakket diensten
aangeboden, uiteenlopend van
soepele betalingsregelingen tot
adviezen van de eigen juridi
sche dienst en een 'last minute'
leverantie-service.
Deze dienstverlenende werk
wijze heeft consequenties voor
de interne organisatie van een
bedrijf. Omdat snel op (service-
Jvragen uit de markt gereageerd
moet worden, delegeert de top
van een bedrijf zo veel mogelijk
verantwoordelijk naar lagere ni-
Daar is niet langer één baas
verantwoordelijk, maar een
team dat gezamenlijk het werk
moet inventariseren en uitvoe
ren. „Die teams zijn door inter
ne contractrelaties verbonden.
Als ze falen ten opzichte van el
kaar worden ze net zo hard aan
gepakt, als wanneer ze tegen
over een klant te kort zouden
schieten." Die andere stijl van
werken vereist volgens Strobos
'een mentale omschakeling'.
De traditionele ondernemer is
gewend te denken in hiërarchi
sche verhoudingen, terwijl nu
meer openheid, meer commu
nicatie, het parool is. Bij Heine
ken heeft het nieuwe model de
afgelopen twee jaar goed ge
werkt, verzekerde de Heineken-
topman zijn gehoor. „Mensen
krijgen snel meer verantwoor
delijkheid en ze zijn beter ge
motiveerd. Maar vooral blijkt
het succes natuurlijk uit de be
tere resultaten."
Meer ambtenaren
pakken de flets
naar hun werk
DEN HAAG
Steeds meer medewerkers van
de provincie Zuid-Holland laten
hun auto staan. Ze hebben hun
auto verruild voor de fiets of het
openbaar vervoer om naar hun
werk te gaan. De provincie sti
muleert de ambtenaren door
fietsvergoedingen en gratis OV-
kaarten te verstrekken. Slechts
20 procent rijdt met de auto van
huis naar het werk op en neer.
Het streven was om het aan
tal autokilometers woon-werk-
verkeer met 20 procent te ver
minderen. Uiteindelijk is dat 30
procent geworden. In vergelij
king met andere vervoerplan
nen in Nederland is dat volgens
de provincie een goed resultaat.
Het vervoerplan van de pro
vincie heeft betrekking op bijna
1600 ambtenaren. Om die me
dewerkers uit hun auto te krij
gen is er in het provinciege
bouw een 'halte' geïnstalleerd.
De halte is een servicepunt
waar het werkverkeer van de
medewerkers geregeld wordt.
Ze krijgen daar een kaartje voor
het openbaar vervoer of een
dienstauto ter beschikking.
Leids symposium over recht en media
De GGD Leiden begint volgende week met de tweede
tieronde tegen polio (kinderverlamming). Maandag 23, woens
dag 25 en donderdag 26 november kunnen zij die op 12 of 13
oktober een roze of blauw formulier hebben gekregen, zich voor
de tweede keer laten prikken.
De mensen die ervoor in aanmerking komen, moeten aan vier
voorwaarden voldoen: ze moeten in Leiden of naaste omgeving
wonen, tussen de 13 en 41 jaar oud zijn en voor het eerst in ok
tober een prik hebben gehad. Hun formulier moeten ze meene
men. Voor deze mensen geldt dat ze in mei 1993 nog eens een
derde inenting krijgen. Niet in aanmerking voor een vaccinatie
komen zij die ouder zijn dan 41 jaar. Ook degenen die 18 jaar en
ouder zijn en afkomstig uit andere landen, inclusief Turkije,
Marokka en Suriname, hoeven zich niet te laten'prikken.
Voor de tweede ronde kan men op de volgende plaatsen te
recht:
maandag 23 november:
Roelofarendsveen: 9.30-11.30 uur, Kruisgebouw, Spoorstraat 1;
Oegstgeest: 14.00-15.30 uur, Kruisgebouw, Lijtweg 7;
Voorschoten: 9.30 uur-11.30 uur, Ds. Fortgensgezondheidscen-
trum, Prof. Van der Waalslaan 25.
woensdag 25 november:
Zoeterwoude-Dorp: 9.00-10.30 uur, Kruisgebouw, J. van Ban-
ningstraat41;
Leiderdorp: 14.00-16.00 uur, kantine Gemeentewerf, Simon
SmitwegÓ;
Leiden: 17.30-19.30 uur, GGD, Roodenburgerstraat la.
donderdag 26 november:
Leiden: 9.00-12 uur, Gezondheidscentrum Stevenshof, T. Mans-
holtstraat 3;
Leiden: 17.30-19.30 uur, GGD, Roodenburgerstraat la
Wie vragen heeft over polio kan daarmee terecht bij de GGD, tel.
071-163333.
