'Ik werk met emoties'
Hollandse humor in 'Foxtrot'
Sombere collages Jongert
Cultuur&Kunst
Werk van Goltzius
in Rijksmuseum
Oude tekeningen te koop
'Verloren'
werk van
Van Gogh
in museum
DINSDAG 17 NOVEMBER 1992
19
RUYGROK (CHEF JAN RUSDAM SASK1A STOEL INGA
Musea kopen glaswerk op veiling
Amsterdam Twee Nederlandse musea hebben op een veiling
van 20ste eeuwse toegepaste kunst van het veilinghuis Christie's
in Amsterdam glaswerk gekocht. Museum Boymans van Beu-
ningen in Rotterdam kocht op de veiling twee Vistosi-vazen van
Ettore Sottsass aan. Het gaat om twee opmerkelijke stukken die
volgens Christie's goed passen in de collectie van het museum.
Voor de collectie Schone Kunsten Rond 1900 verwierf het Drents
Museum een tweetal Leerdam-vazen ontworpen door Chris Le-
beau.
Tentoonstelling Art Gallery Gérard
wassenaar In Art Gallery Gérard, aan de Rijksstraatweg 358 in
Wassenaar, wordt van 21 t/m 29 november een verkoopexposi
tie gehouden. De getoonde collectie bestaat uit circa 60 werken
die in prijs variëren van 1500 tot 125.000 gulden. Art Gallery Gé
rard is dagelijks geopend van 12.00 tot 17.00 uur.
Foto-expositie in Pieterskerk
leiden De Leidse ondernemersvereniging LVI heeft in het kader
van haar 75-jarig jubileum een fotowedstrijd uitgeschreven voor
studenten van de Koninklijke Academie voor de Beeldende Kun
sten in Den Haag. De studenten hebben de bedrijfsactiviteiten
van zo'n vijftig LVT-leden in beeld gebracht. De werkstukken zijn
van 18 tot en met 26 november te bewonderen in de Leidse Pie
terskerk (ingang Kloksteeg 16), dagelijks van 13.30 tot 16.00 uur,
met uitzondering van vrijdag 20 november.
Expositie Albert Labordus
oegstgeest De Oegstgeestenaar Albert Labordus exposeert tot 8
januari zijn aquarellen in het gemeentehuis van Oegstgeest. La
bordus is een bloemenschilder. De expositie is van maandag tot
en met vrijdag te zien van 9.00 tot 17.00 uur en op donderdag
avond van 19.00 tot 20.00.
Expositie 'Kröllers en architecten'
otterloDe tentoonstelling 'De Kröllers en hun architecten' is
van 21 november tot 7 februari te zien In het Rijksmuseum Kröl-
ler-Müller in Otterlo. Samen met zes architecten werkte het
echtpaar Kröller-Müller dertig jaar lang (1910-1940) aan de ont
werpen van de verschillende gebouwen van het museum. Een
reconstructie van de plattegrond van het door Henry van de Vel
de in de jaren twintig ontworpen 'grote museum' zijn tijdens de
tentoonstelling te zien.
Eindselectie festival Cameretten
Rotterdam Voor het nationale cabaretfestival Cameretten in
Rotterdam zijn 9 van de 49 kandidaten die zich in eerste instan
tie hadden aangemeld, overgebleven. Cameretten is dit jaar op
25, 26 en 27 november (voorronden), met op de 28ste de finale.
Er zijn twee solisten geselecteerd: Ingmar Huisman (Enschede)
en Frank van Pamelen met begeleider uit Tilburg. De deelne
mende groepen zijn: Lang Gelukkig,Kommil Foo, Urbi Orbi,
Het Zwevend Genootschap, Bloeiende Maagden, Poppe Ver-
maercke en Arno Tanneke van der Heyden.
Plattèl verheugt zich op haar optreden in de Leidse Schouwburg
„Het is zo'n gaaf theater. Het klinkt, het swingt, het is
klein en toch groot. Optreden in de Leidse Schouwburg is
echt heel prettig." Al dagen verheugt Plattèl zich op haar
Leidse optreden van aanstaande vrijdag. Ze komt met
een band en, zoals ze zelf zegt, met 'goede geluidstechni
ci': „Die zetten het geluid niet knetterhard maar zo, datje
er bij kunt swingen én ernaar kunt luisteren." Want dat is
het probleem in de muziek van dit moment, meent Plat
tèl: „Tussen de Kuip en het Concertgebouw, tussen klas
siek en pop is niks. Maar er zijn genoeg mensen die daar
iets zoeken! Ik vul dat gat op."
LEIDEN «WILFRED SIMONS
In haar korte carrière is Plattèl
al met heel veel mensen verge
leken. Ze houdt er zelfs een lijst
je van bij. Omdat ze rauw zingt,
vergelijken sommige recensen
ten haar met blueszangeres Me
lissa Etheridge. Omdat ze een
diepe stem heeft, met Tracy
Chapman en met Joan Armatra-
ding. Omdat ze zwoel zingt, met
Sade.
Zelf moet ze vooral lachen
om al die vergelijkingen, ze
vindt dat haar muziek niet in
een hokje te stoppen is. Plattèl
zegt: „Ik werk met mijn emo
ties. Als ik iets voel, dan moet
het eruit. Ik ga achter mijn vleu
gel zitten en componeer. Terwijl
ik bezig ben, gebeurt er van al
les: een song kan beginnen als
een rocknummer, dan kan er
een stukje reggae komen en wie
weet eindigt het klassiek. Een
popsong moet 2.50 minuten
duren, maar daar trek ik me
niks van aan. Een 'produkt Plat
tèl' duurt soms twee minuten,
soms acht. Ik sta daar nooit bij
stil. Mijn platenmaatschappij
gelukkig ook niet."
Plattèl haalt haar inspiratie
niet alleen uit de popmuziek.
Klassieke invloeden ziin ook te
vinden: „Bach, Haendel, Elgar.
Vooral de muziek uit de barok
spreekt mij aan, want het moet
wel swingen: er moet soul in zit
ten!" Maar uiteindelijk schiet el
ke vergelijking met bestaande
muziek te kort, vindt Plattèl:
„De mensen moeten maar luis
teren, dan weten ze wie Plattèl
is! Ik garandeer slechts één
ding: het publiek gaat stuite
rend de zaal uit."
Doordat in haar muziek zo
veel verschillende stijlen sa
menkomen, kan Plattèl op veel
verschillende manieren worden
begeleid. Vrijdag treedt ze op
met haar band („toetsen, bas,
gitaar en drums, lekker over
zichtelijk"), maar voor volgend
jaar staan optredens met een
klassiek orkest op stapel. Dat
kan, omdat ze tijdens het com
poneren rekening houdt met in
strumentatie: „Soms denk ik,
deze melodielijn is iets voor een
hobo. Maar ja, met de band heb
ik geen hobo, dus maak ik er
een versie voor gitaar van. Met
een orkest heb ik die mogelijk
heden wel."
Tijdens een gesprek met Plat
tèl valt veelvuldig het woord
'emoties'. Bij alles wat zij doet,
ziet en hoort, laat Plattèl haar
gevoelens de vrije loop: „Als ik
een geschiedenisboek lees,
denk ik niet aan de Slag bij Wa
terloo, maar aan de mensen die
die slag beleefden, de boeren,
de gewone mensen. Ik zing over
menselijke relaties, over de klei
ne dingen die op straat gebeu
ren. Ik geef kritiek op wat men
sen zeggen. Zo moet ik het
doen, ik kan niet anders."
Die emotie leidt tot
betrokkenheid: „Als ik een op
treden heb, sta ik 's morgens
om 11.00 uur al in het theater
om de jongens te helpen. Ik
kom niet om vijf voor acht bin
nen met mijn samsonite-opma-
akkoffertje."
U2 helpt Philips bij lancering DCC
rotterdam louis du mouun
Het fameuze Ierse rockkwartet
U2 is deze maand nauw betrok
ken bij de introductie van de
nieuwe digitale compactcasset-
te (DCC) van Philips. In het bij
zonder op zaterdag 28 novem
ber, door de wereldwijde uit
zending van de eigen televisie-
special 'ZOO TV, een 90 minu
ten durende impressie van de
spektakelshow die in juni in
Ahoy' te bewonderen was en
komende zomer in de Kuip in
gewijzigde vorm terugkeert.
In ons land brengt Veronica
deze 'andere vorm van televisie'
in de huiskamers. Heeft U2, al
tijd geprezen voor haar integri
teit, dan toch gekozen voor het
grote sponsorgeld? Niet echt, de
samenwerking met Philips is
eerder het gevolg van een sa
menloop van omstandigheden.
Voor de Nederlandse electroni-
cagigant weegt de adoptie van
de zogeheten DCC aoor de
rockband van de afgelopen tien
jaar ook veel zwaarder dan an
dersom. Met andere woorden.
U2 zal zeker niet zo ver gaan als
Dire Straits in het fungeren als
paradepaardje van 'onze' multi
national.
De Keltische hemelbestor
mers. op Philips aangewezen
omdat hun platenmaatschappij
Island eigendom is geworden
van Polygram, zullen in de be
wuste televisiespecial in feite
ook alleen maar zichzelf pro
moten. En daar hebben ze meer
dan hun handen vol aan omdat
'ZOO TV van gedurfd live amu
sement aan elkaar hangt. Betere
ambassadeurs van de te lance
ren digitale compactcassette
dan Bono en de zijnen had
'Eindhoven' niet kunnen be
denken.
AMSTERDAM ANP
In het prentenkabinet van het
Rijksmuseum in Amsterdam
zijn ongeveer honderd clair-ob-
scurhoutsneden te zien, waar
onder alle houtsneden van
Henrick Goltzius (1558-1617).
Het is voor het eerst dat alle
clair-obscurhoutsneden van
Goltzius worden getoond in
verschillendekleurcombinaties.
Hendrick Goltzius geldt als
één van de grootste tekentalen
ten uit de kunstgeschiedenis.
Dat hij een belangrijke rol heeft
gespeeld als ontwerper van
clair-obscurprenten is veel min
der bekend.
Een clair-obscurhoutsnede is
een afdruk van twee of meer
houtblokken, die over elkaar
heen worden gedrukt. Meestal
gaat het om één zogenaamd
lijnblok en verschillende toon-
blokken. Doordat de blokken
over elkaar heen worden ge
drukt. lijkt de prent enigszins op
een olieverfschets of een pente
kening.
Op de tentoonstelling, die
nog tot en met 10 januari duurt,
zijn ook de hout- en toonblok-
ken te zien.
Voor de expositie zijn prenten
geleend uit Europese en Ameri
kaanse verzamelingen. Naast de
prenten van Goltzius zijn bla
den tentoongesteld van Duitse
en Italiaanse kunstenaars als
Baldung Grien en Ugo da Carpi.
Ook zijn de clair-obscurhout
sneden van de Duitser Hans
Burgkmair te zien. Burgkmair
maakte de eerste echte clair-ob
scurhoutsneden in 1508 in
Duitsland.
V',H - - rïjt
Christie's in Amsterdam geveild. De geschatte waarde van de oude Nederlandse tekeningen uit de 16e tot
en met vroege 19e eeuw, variëren van 800 tot 200.000 gulden.
Hoogtepunt uit de collectie vormt Hendrick Goltzius' tekening met de mythologische voorstelling van de
ontdekking van Callisto's zwangerschap. Van Leeuwen, oud-manager van onder meer het Concertge
bouworkest en het Utrechts Symphonie Orkest, besloot in verband met zijn leeftijd een groot deel van zijn
collectie bij Christie's ter velling aan te bieden. Alleen tekeningen uit de late 19e eeuw en de 20e eeuw
blijven in zijn bezit. foto Christie s Amsterdam
Houten schermpjes en papier in Propitia
i houten schermen v
Te zien tot 7/12. do t/m zo 13-18~üur.
Galleria Propitia. Nieuwe Rijn 93. Leiden
Carita Jongert (1943) exposeert
houten schermpjes en werk op
papier in Propitia. Een tentoon
stelling waarvan het karakter
per werkstuk lijkt te verschillen.
Het platte vlak roept, mede
door titels als 'Chaos', 'Illusie'
en 'Ingehouden tranen', een ge
voel van somberheid op, wat
niet het geval is bij de minia-
tuurschermen of veelluiken.
Op de meeste collages is een
gespleten, zwarte driehoekige
vorm te zien met papieren stro
ken en twee soorten vierkantjes:
zwart /witte van plastic en met
goudverf beschilderde. De titels
van de collages bepalen groten
deels de inhoud van het totaal
beeld. waarmee de gemoedsge
steldheid van een ontredderd
en ontgoocheld mens lijkt te
zijn weergegeven.
Zo zou de gespleten donkere
vorm op innerlijke verscheurd
heid kunnen duiden. De goud
kleurige blokjes op het gevoel
en de Op art-achtige op de ratio
vanwege hun uitvergrote chip-
fjrint, waardoor ze stukjes logica
ijken te verbeelden. Door el
kaar gehusseld lijken de vier
kantjes een beeld van totale ver
warring en radeloosheid weer te
geven, zoals het geval is bij
'Chaos'.
Bij deze interpretatie over
heerst triestheid. En de aan de
beelden toegevoegde teksten als
'wanneer de vrede haar vuilnis
gaat ruimen, wordt zij storm'
drukt de stemming nog meer.
De schermpjes bieden tegen
wicht, want object en titel laten
Het vijfluik 'Koningin van de
nacht' is aan de buitenzijde be
kleed met imitatie tijgerbont en
is aan de binnenzijde zwart ge
schilderd. In het middelste pa
neel is een blauwe cirkel gevan
gen tussen ragfijne draden die
vertakken naarmate ze zich ver
der van het centrum bevinden.
Daardoor doet de blauwe cirkel
denken aan de iris van een oog,
omringd door een netwerk van
adertjes. In het centrum van de
'iris' zit een rond spiegeltje,
waardoor het eigen oog als pu
pil fungeert.
De betekenis van dit veelluik
is niet licht te duiden. De bui
tenkant van het scherm met het
ÜJgMVCPctJa roept in combina
tie met de titel associaties op
met de prostitutie. Binnenin
wordt de beschouwer een spie
gel voor gehouden. Mogelijk
met moralistische bedoelingen.
Om aan te geven d.u te yodel
moet kijken dan de buitenkant.
Maar andere invullingen zijn
denkbaar. Het is jammer dat
het merendeel van de veellui
ken in nissen staat, waardoor ze
niet goed van alle kanten zijn te
ARCHITECTEN OVER JAPAN
'Architecten verhalen van Ja
pan' is de titel van een tentoon
stelling die tot 22 november in
de Beurs van Berlage in Amster
dam wordt gehouden. Via een
groot projectiescherm zal met
21 diaprojectoren een architec-
tuurreis door Japan worden
weergegeven. De expositie is
gemaakt naar aanleiding van
een studiereis afgelopen zomer
door achttien architecten, ste
debouwkundigen en land
schapsarchitecten.
ROME EELCO VAN DER LINDEN
Zes verloren gewaande tekenin
gen van Vincent van Gogh wor
den vanaf vandaag tentoonge
steld in het museum L'Espace
Cardin in Parijs. De tekeningen
zijn eigendom van een Italiaan,
die ze drie jaar geleden kocht
voor 400 Franse francs (zo'n 135
gulden) zonder te weten dat het
ging om werk Van Gogh.
De man, die is geïnterviewd
door de Italiaanse krant Corrie-
re della Sera, weigert zijn ach
ternaam te noemen en zegt al
leen Francesco te heten, uit
Noord-Italië afkomstig te zijn
'en veel van kunst te houden'.
Hij verklaart de tekeningen te
hebben gevonden op een rom
melmarkt in de buurt van het
Zuidfranse Arles, de plaats waar
Van Gogh lange tijd werkte en
ook stierf.
„Mijn oog viel op een vreem
de lijst waarin zich een soort
collage van tekeningen be
vond", aldus de 'Signor Fran
cesco'. Pas drie maanden later
opende hij de lijst en. ontdekte
hij de tekeningen van Van
Gogh. Het zijn tekeningen die
Van Gogh maakte in Arles in
1888. Ze maakten deel uit van
twee albums, waarvan een op
gedragen was aan Emille Ber
nard en de ander aan Paul Gau
guin.
Volgens Francesco spreekt
Van Gogh over deze albums in
enkele brieven. „Van Gogh wil
de de onveranderlijkheid van
het dorp Arles weergeven en
plaatste er personages in als
Leonardo da Vinci, Rembrandt,
Monticelli en hemzelf'. Over de
echtheid bestaat volgens de Ita
liaan geen twijfel meer: „Ik heb
alle mogelijke onderzoeken la
ten uitvoeren in binnen- en bui
tenland. Voor mij is alles als in
een droom."
'Pluimage' brengt musical van Annie M.G. Schmidt in Leidse Schouwburg
Het Leids Musical Gezelschap
'Pluimage' is er klaar voor. Na
vele uren van repeteren, teksten
uit het hoofd leren en kostuums
passen is het op donderdag 17
december zover. Dan staan ze
drie avonden achtereen op het
toneel van de Leicfse Schouw
burg met de musical 'Foxtrot'
van Annie M.G. Schmidt. Suc
ces lijkt verzekerd, want een
maand voor de première is al
meer dan de helft van de kaar
ten over de toonbank gegaan.
Voor de derde maal brengt
het Leidse gezelschap een mu
sical ten tonele. Eerder werden
'My Fair Lady' en 'South Pacific'
opgevoerd. Voor volgend jaar
staat de musical 'Annatevka' of
het nog nooit in Nederland uit
gevoerde 'High Society' op het
programma.
De musical 'Foxtrot' vertelt
het verhaal van het dorpsmeisje
Josien (gespeeld door Esther
Kooloos) die in de jaren dertig
door haar strenge, ouderwetse
vader wordt ondergebracht in
een pension in de grote stad.
Daar wordt Josien ingewijd in
het stadsleven en ondergaat ze
een ware metamorfose. Op een
dag raakt ze zwanger en verzeilt
in het ene na het andere pro
bleem.
Selectie
De zeventien spelers in 'Foxtrot'
zijn allemaal amateurs. Maar de
aanpak van de musical is daar
door niet minder professioneel.
Voordat er in maart met de re
petities begonnen kon worden,
moesten duizend kandidaten
zich onderwerpen aan een heu
se auditie. „Ik wil de juiste men
sen voor een bepaalde rol", zegt
producent Ronald Veeren van
'Pluimage'. „Het is niet zo dat
de cast iedere keer hetzelfde
blijft en dat de huidige spelers
verzekerd zijn van een rol in de
volgende musical."
Voor de orkestleden gold de
zelfde selectie. De kwaliteit van
de tienhoofdige band is volgens
Veeren dan ook hoog. „Het zijn
allemaal amateurs die uit de re
gio komen en toch op een hoog
niveau bezig zijn. Onze klarinet
tist Steven Coljé heeft zelfs
meegespeeld in de musical
'Funny Girl' met Simone Klein-
sma", vertelt Veeren niet zon
der trots.
Jpvallend is dat de bandlei
ding dit keer in handen is van
een nieuwkomer binnen
'Pluimage' namelijk in die van
De cast voor de musical 'Foxtrot', die door 'Pluimage' wordt opgevoerd in de Leidse Schouwburg.
foto hielco kuipers
Bert Jager. Veeren: „Onze vorige
bandleider Koos Mark had geen
tijd voor de musical. Zijn big
band bestaat twintig jaar en hij
is nu druk bezig met de voorbe
reidingen van een jubileumcon
cert. Dat concert vindt in dezelf
de periode plaats als de musi
cal."
Ook de regie is dit keer in an
dere handen. Bij de vorige twee
musicals tekende de Engelsman
Norman Langdon voor de regie.
Deze keer heeft Rigo van Meer,
afkomstig uit de toneelwereld,
de functie van regisseur op zich
genomen. „Norman vond het
een uitdaging om met een Hol
lands gezelschap 'My Fair Lady'
op toneel te zettenlegt Veeren
uit. „De musical die we nu doen
is typisch Nederlands, ik vond
het daarom onzin om die door
een buitenlander te laten regi-
seren. Een Nederlander begrijpt
die typisch Hollandse humor in
'Foxtrot' immers veel beter."
