'Incest bespreekbaar maken'
e
Kerk Samenleving
Historie Dorpskerk vastgelegd
Vrouwenbrief bisschoppen maakt weinig kans
-Cv X'
ZATERDAG 14 NOVEMBER 1992
REDACTIE DICK V
UIT DE KERKBLADEN
Militair vertoon (1)
Van het kerkewerk in de Derde
Wereld worden de gemeenten
op de hoogte gesteld via zoge
naamde 'rondzendbrieven',
die de Raad voor de Zending
verspreidt. In 'Ons Blad', van
hervormd Zoeterwoude, wordt
het schrijven van Jaap en Mar
jolein uit Uburu (Nigeria)
weergeven.
Beste mensen,
Gisteren, we schrijven 3 sep
tember 1992, was een grote
dag in de geschiedenis van
i Uburu, speciaal voor het Pres
byterian Joint Hospital Uburu.
j De president zelf, de Com-
mander-in-Chief of the armed
1 forces of the Federal Republic
of Nigeria, de leider van het
grootste zwarte land ter wereld
(qua inwonertal), één van de
rijksten op deze aardkloot, is
in het ziekenhuis geweest.
Sterker nog, hij spreekt je
gewoon aan met: How do you
do? (beetje anticlimax). De ge
weldige poespas rondom dit
gebeuren, de veiligheidsmaat
regelen, het militair vertoon
(het gehele ziekenhuis was
omsingeld door vervaarlijk uit
ziende figuren met enorme
geweren) en alle gewichtig-
doende mensen ontlokte Hap
piness, onze hulp, de uit
spraak: „Als dit allemaal ge
daan wordt voor één man, wat
zal het dan worden als Jezus
komt?"
Militair vertoon (2)
Over militair vertoon gespro
ken, dominee J. van Dijken
van de Christelijk Gerefor
meerde Kerk in Lisse heeft
goed nieuws voor zijn ge
meenteleden. Meldde hij aan
vankelijk nog dat hij op zijn
vijftigste verjaardag door De
fensie werd verrast met een
herhalingsoefening van een
week, nu blijkt dat de predi
kant de tijd dat hij werkelijk in
het leger moet heeft weten te
rug te brengen tot één dag.
Dat is ruim voldoende voor
de geestelijke steun tijdens de
ze velddienst, meent Van Dij
ken, „Het gaat om een oefe
ning met betrekking tot de sa
menwerking tussen verschil
lende eenheden. Het is wel
van belang dat de iegerpredi-
kant daar kennis van neemt en
zijn eigen plaats ziet, maar het
is wel veel van het goede om
daar een hele week voor te ge
bruiken, zoals aanvankelijk de
bedoeling was."
Goed nieuws ook voor de
Lissese jeugd. „De catechisa
ties kunnen nu gewoon door
gaan."
Franse keuken
De komst van een nieuwe be
woner in de pastorie van Lei-
muiden Cor, een wild zwart
katertje met een enorme eet
lust betekent een verrijking
van het boodschappenlijstje
van dominee M.W. de Mik-
van der Waal. „Tot mijn ver
bazing constateer ik dat onze
Hollandse katten dol zijn op
de Franse keuken. Zo is er
Whiskas au boeuf en Whiskas
a l'agneau", schrijft ze in het
Kerkblad van de ring Ter Aar.
„Ook al erger ik me aan al de
ze extravangante kost, toch
betrap ik mezelf erop dat ook
ik het beste voor mijn Cor
wil."
Maar volgende keer kan het
allemaal wel wat minder.
„Thuisgekomen deed ik de ge
lukkige ontdekking dat onze
Cor geen kieskeurig heerschap
Moeilijk contact met slachtoffers uit streng-religieuze gezinnen
Het is een misverstand te veronderstellen dat incest va
ker voorkomt in streng-religieuze gezinnen. „Dat is niet
aangetoond", zegt coördinatrice Eitjes van het landelijk
werkverband Godsdienst en Incest. „Het is wel zo dat
slachtoffers uit dergelijke gezinnen het moeilijker vinden
met hun ervaringen naar buiten te komen."
den haag maarten pronk
De oecumenische werkgroep,
met regionale afdelingen ver
spreid over het hele land, wil de
slachtoffers daarbij helpen. Dat
gebeurt door voorlichting te ge
ven over seksueel geweld bin
nen leef- en woonsituaties en
dan vooral over incest. Daar
naast worden cursussen gege
ven aan kerkelijke ambtsdragers
en hulpverleners. Zij worden
daarin getraind alert te zijn op
signalen van kinderen die mo
gelijk slachtoffer zijn van incest.
Na drie jaar praten is ook in
het noordwestelijke deel van de
Veluwe zo'n werkgroep begon
nen. In dit overwegend streng-
godsdienstige deel van Neder
land moet incest bespreekbaar
worden gemaakt. „Het had
daar, gezien de strenge gods
dienstcultuur, wat meer voeten
in aarde alvorens de werkgroep
in het leven werd geroepen", al
dus Eitjes. In Noord-Holland,
Zeeland, Groningen en Fries
land werken de Godsdienst en
Incest-groepen al enige tijd,
Arnhem begint komend voor
jaar.
Het bestrijden van seksuele
mishandeling van kinderen en
incest gebeurt onder meer via
cursussen voor pastores, ouder
lingen, diakenen en professio
nele hulpverleners. Ze worden
getraind in het opsporen van
incest. De bedoeling is dat de
kerkelijke ambtsdragers tijdens
hun huisbezoeken scherper let
ten op signalen van vooral kin
deren.
Onbekendheid met incest en
seksuele mishandeling van kin
deren maakt het voor domi
nees, ouderlingen en diakenen
bijzonder moeilijk hierover met
de kerkgangers in vooral streng-
godsdienstige gebieden te pra
ten. Het is een onderwerp waar
op een taboe rust.
De oecumenische werkgroep
Godsdienst en Incest hoopt nu
op de Veluwe incest bespreek
baarder te maken. „Het gaat er
in de eerste plaats om dat de
kerken in ons gebied ervan be
wust worden dat incest bestaat,
ook in hun gemeenten", zegt
dominee Van 't Spijker, lid van
de werkgroep Noord west-Velu
we en verbonden aan het psy
chiatrisch ziekenhuis Veldwijk
in Ermelo.
De dominees en pastores
kunnen daarbij niet achterblij
ven, vindt de werkgroep. Zon
dags moeten zij in hun preek
aandacht besteden aan incest
en seksuele intimidaties in de
leef- en werkomgeving. Want
het komt meer dan eens voor
dat een 'autoritair godsbeeld' de
achtergrond is van incest. Ple
gers van incest beroepen zich
vaak op God, het bijbelgebod
'eert uw vader en uw moeder' of
het kerkelijke gezag, zo blijkt uit
ervaringen van slachtoffers. De
kerken hebben daarom een
specifieke verantwoordelijkheid
op dit terrein, aldus de Raad
van Kerken, die het initiatief op
de Noordwest-Veluwe toejuicht.
wassenaar De geschiedenis van de Wasse-
Dorpskerk is in boekvorm vastgelegd.
Aan het eind van deze maand presenteert de
Stichting Dorpskerk Wassenaar een uitgave
van 172 pagina's over het monumentale
bouwwerk. Het eerste exemplaar wordt op 28
november om 16.00 uur overhandigd aan
burgemeester P.H. Schoute van Wassenaar.
Dat gebeurt tijdens een plechtigheid in de
kerk, met medewerking van het Wassenaars
Kamerkoor onder leiding van dirigent N. Kuij-
ers. Het boek is geschreven door Joh. Gou-
deau, E.M. Janson en R. van Lit en bevat tal
van oude foto's. Een exemplaar kost 29,90
gulden. De opbrengst van het project is be
doeld voor het onderhoud en de restauratie
van de Dorpskerk.
FOTO WIM DIJKMAN
Joodse leider
nodigt paus uit
voor opening
holocaust-museum
vaticaanstad rtr
De voorzitter van het Joods We
reldcongres, Edgar Bronfman,
heeft paus Johannes Paulus II
uitgenodigd eind april 1993
naar Washington te komen voor
de opening van het holocaust
museum in de Amerikaanse
hoofdstad. Bronfman nodigde
de Poolse paus uit tijdens een
audiëntie in het Vaticaan. De
paus luisterde met belangstel
ling, maar zegde niets toe, zei
Bronfman na afloop tegenover
de pers. Hij heeft met de paus
gesproken over de betrekkingen
tussen het Vaticaan en Israël en
de toeneming van het aantal
antisemitische incidenten in
Europa.
Het museum is bedoeld ter
herdenldng van de vernietiging
van de joden tijdens de Tweede
Wereldoorlog. Het gaat om een
gebouw van vijf verdiepingen
dat niet alleen een permanente
tentoonstelling over de geschie
denis van de joden in de oorlog
zal herbergen, maar ook een ar
chief voor nader onderzoek.
De vice-voorzitter van het be
stuur van het museum, William
Lowenberg, was woensdag in
Nederland waar hem een kleine
hoeveelheid grond werd over
handigd van het voormalige
concentratiekamp Westerbork
en de militaire begraafplaats bij
Margraten.
BEROEPINGSWERK
den haag anp
Aan de lijdensweg van de brief van de Ame
rikaanse bisschoppen over de vrouw in de
kerk lijkt volgende week geen einde te ko
men. De verwachting is dat het omstreden
vierde ontwerp niet de noodzakelijke twee
derde meerderheid zal halen tijdens de ver
gadering van de bisschoppenconferentie.
De progressieve bisschop P. Francis Murp
hy van Baltimore acht het zelfs uitgesloten.
De Amerikaanse bisschoppen werken al
sinds 1983 aan hun brief, die een eigentijd
se visie beoogt te geven op de rol van de
vrouw in de Rooms-Katholieke Kerk. Tij
dens een conferentie van katholieke vrou
wenorganisaties hield Murphy het Vaticaan
medeverantwoordelijk voor de slepende af
faire die de brief inmiddels is geworden.
Rome oefende met zijn kritiek op de ver
schillende ontwerpen volgens Murphy
„schadelijke druk" uit op de bisschoppen.
Murphy riep het Vaticaan op zijn kritiek
openlijk te uiten en deze niet langer uitslui
tend voor te behouden aan de bisschoppen
die lid zijn van de commissie die de diverse
ontwerpen heeft opgesteld.
Negentien van de twintig bisschoppen
die contact met Murphy zochten na een
publikatie waarin hij zich voorstander toon
de van de priesterwijding v
geerden positief op zijn voorstel het vierde
ontwerp van het herderlijk schrijven af te
keuren.
In 1976 onderstreepte paus Paulus VI in
een briefwisseling met het toenmalige
hoofd van de Anglicaanse Kerk, dr. Donald
Coggan, dat van vrouwelijke priesters in de
Rooms-Katholieke Kerk geen sprake zou
kunnen zijn. Sindsdien heeft het Vaticaan
niet alleen aan deze opvatting vastgehou
den, maar bovendien duidelijk gemaakt dat
de kwestie geen onderwerp van discussie
mag zijn.
jidaat te Ede; te Heemse
me): drs. J. Bos, kandidaat aldaar.
GEREF. KERKEN VRIJGEMAAKT
Beroepen: te Vroomshoop: A. H. Ver-
bree te Ulrum; te Doesburg i.c.m.
Doetinchem: R. M. Meijer, kandidaat
te Kampen.
Ganzevoort te Alkmaar.
GEREFORMEERDE GEMEENTEN
Bedankt; voor Oosterland: C. A. vi
Dieren te Stolwijk.
COLOFON
n Dagbladuitgeverij Damiate bv.
DIRECTIE: J. de Vries,
G.P. Arnold (adj):
HOOFDREDACTIE: Jan-Geert Majoor,
Henk van der Post (adj).
telefoon 071-161400
REGIOKANTOREN
- Wilhelmmalaan 18.2505ED
Alphen a/d Rijn,
telefoon 01720-48888.
Grachtweg 53a, 2161 HM
Lisse, 02521-13634.
POSTADRESSEN
Postbus 54, 2300 AB Leiden.
Postbus 83,2400 AB Alphen a/d Rijn.
TELEFAX
Leiden advertenties 071-143480.
Leiden fam. berichten 071-161385.
Leiden redactie 071-161488.
Alphen 01720-73933.
Telefoon 071-161400.
RUBRIEKSADVERTENTIES
ma.-vrij. van 8.30-17.00 uur:
(Sleuteltjes): Telefoon 071-143545.
ABONNEMENTEN
Tel. 071-161400
bij vooruitbetaling (ind. BTW)
per kwartaal80,1(
per kwartaal (post)113,8f
perjaar310,8f
per maand27.8C
(Automatische incasso)
KABELKRANT:
Redactie 023-150147
Advertenties 071 -161367/161363
AGENDA
ZATERDAG 14 NOVEMBER
Leiden
Sint Nicolaaswandeltochtover 5,10,
15 of 20 km, org. Wandelsportver.
Zuid-west, start bij clubhuis VCL,
Voorschoterweg, tussen 9.00 en
14.30 uur.
Rommelmarkt in de Pieterskerk, van
10.00 tot 17.00 uur.
Prestatieloop van ren- en toervereni-
ging Swift over 5,10 en 15 km, in
schrijven vanaf 10 uur, start vanaf
Swift-clubhuis, Park De Bult, vanaf
10.45 uur.
Verkoping van zelfgemaakte spulle
tjes, popjes, kaarten etc., door de
NCVB/KVG, in kerkelijk centrum De
g(Merenwijk), van 11.00
tot 15.00 uur.
Prinsenbal van Carnavalsver. De
Spoorbumpers, buurthuis 't Spoortje,
Bernhardkade 40, aanvang 20.00
Prinsenbal van Carnavalsver. De
Hutspotten in het Antonius Clubhuis,
lanvang 20.30 uur.
Tentoonstelling van de Ver. van Vo
gelvrienden 'Vogellust', 't Koerhuis,
D. Noteboomstraat, van 10.00 tot
20.00 uur.
Schelft, aanvang 21.00 u
Vogelbeurs bij Vogelvereniging Avibus
in het clubgebouw aan de Voorscho
terweg, van 10.00 tot 14.00 uur.
Rondleiding in de Pieterskerk, aan
vang 15.00 uur.
Jaarlijkse muziekuitvoering van Ha:
pe Davids in De Schelft, aanvang
20.00 uur.
Tentoonstelling van de Ver. van Vo
gelvrienden 'Vogellust', 't Koerhuis,
D. Noteboomstraat, van 11.00 tot
17.30 uur.
Noordwijkerhout
Super Aerobic Survival in De Schelft
van 14.00 tot 17.30 uur.
HET WEER
ROB GROENLAND
Tijdelijk rustiger
Gisteren overdag liet de Noordzee
een zeer uitgebreid deken van bui
enwolken ontstaan die heel Neder
land bestreek. Zelfs ver landin
waarts waren de buien actief waar
bij het kwik midden op de dag tot 3
4 graden daalde. Het aanzicht
van het hemelgewelf was van tijd
tot tijd fantastisch. In het felle zon
licht herrezen verticale wolkenge
vaarten met toppen op 6-7 kilome
ter hoogte in de atmosfeer.
Essensieel voor ons zaterdagweer
is een vrij sterke, maar snel door
trekkende rug van hogedruk die
gistermiddag nog boven Engeland
lag en vanavond zijn as over onze
omgeving uitlegt. Voordat deze rug
passeert blijft vandaag overdag de
stroming noordwest 3-4 bft, en
voert nog een portie koude lucht
aan waarin nog enkele buien in
meetrekken.
Zodra de rug de komende avond en
nacht over ons heen komt te lig
gen, komt de buienaanvoer tot stil
stand en bij weinig bewolking kan
het aardoppervlak flink wat warmte
uitstralen naar boven. Dit uitstra
len van warmte in de vorm van in
frarode straling gebeurt overal op
aarde zodra de zon is ondergegaan.
Uit onderzoek is gebleken dat de
aanwezigheid van een zeer dunne
laag windveren (cirrus) op 7-10 ki
lometer hoogte ervoor zorgt dat de
ze aardse uitstraling voor een deel
teniet wordt gedaan. De afkoeling
aan het aardoppervlak is op rustige
nachten heel gevoelig voor de aan
wezigheid van bepaalde wolken
soorten. Op 10 centimeter hoogte
is er een reële kans op lichte vorst
op uitgebreide schaal en de vor
ming van mist. Op 1,5 meter hoog
te (officiële hoogte voor het meten
van de luchttemperatuur) blijft de
temperatuur rond of even boven
het vriespunt.
De computerkaarten schetsen van
af zondag een nieuwe forse depres-
sieaanval. Een eerste Ierse storing
kiest een vrij zuidelijke route en
geeft in de loop van morgen een
grotere regenkans en een zuidoos
tenwind. Vanaf maandag geeft een
diepe IJsland—depressie een swie-
per aan de herfstmolen en dat zul
len we merken volgende week...
HET WEER IN EUROPA
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig tot en met
maandag.
Britse Eilanden:
Van het westen uit toene
mende bewolking gevolgd
door regen, op zaterdag in
Ierland, Cornwall en
Wales, op zondag ook in
Engeland en Schotland. In
de Schotse Hooglanden
sneeuw. Maxima van 5
graden in het noorden tot
11 graden in het zuiden.
België en Luxemburg:
Zaterdag droog en vrij zon
nig, zondag bewolkt en
van het westen uit regen,
m de Ardennen mogelijk
voorafgegaan door
sneeuw. Temperatuur in
de middag oplopend naar
ongeveer 8 graden op zon
dag.
en oosten wisselend bewolkt e
enkele bui. Zondag var
uit opkomende regen, in de berggebii
Maxima ongeveer 5 graden, op zondag
van het zuidwesten uit stijgend naar een
graad of 8. Madeira: Perioden met zon,
ook enkele wolkenvelden en droog.
Maxima ca. 22 graden.
Frankrijk:
Zaterdag van het westen uit toenemen
de bewolking en af en toe regen, zondag
vooral in het westen, midden en noorden
regen. Langs de Middellandse Zee pe
rioden met zon en vanaf zaterdagmid
dag droog. Temperatuur oplopend naar
goed 10 graden in de noordelijke helft
van het land en 15 tot 18 in het zuiden
en aan de Riviera.
Spanje:
Ten noorden van Madrid in het alge
meen veel bewolking en langs de noord
kust af en toe regen, vooral op zondag.
Langs de costa's aan de Middellandse
Zee veel zon en tot en met zondagmid
dag droog. Maxima van 17 graden langs
de noordkust tot 22 bij Sevilla.
Portugal:
In het noorden en langs de westkust
wolkenvelden en op zondag enige tijd
regen. In de Algarve op zaterdag nog
zonnig en droog. Maxima van 16 graden
bij Porto tot 21 in het zuiden.
Zwitserland en Oostenrijk:
In de loop van zaterdag geleidelijk meer
zon maar langs de noordkant van de Al
pen nog veel bewolking. Zondag vooral
in West-Zwitserland weer meer bewol
king en later wat regen, boven de 500
meter sneeuw. Maxima oplopend naar 6
graden in het noordelijke laagland tot
12 graden in Tessin en 9 graden in Ka-
rinthië.
Tsjechoslowakije en Hongarije:
Naar het oosten wegtrekkende bewol
king en regen gevolgd door opklaringen.
Zondag in het westen later weer bewol
king en wat regen. Maxima tussen 4 en
6 graden.
Italië:
Veranderlijk bewolkt. Zaterdag in het
zuiden en oosten eerst nog regen- en on
weersbuien, zondag overwegend droog.
Middagtemperatuur van rond 10 graden
in de Po-vlakte tot 22 op Sicilië.
Griekenland en de Turkse west- en zuid
kust
Half tot zwaar bewolkt en zaterdag veel
regen- en onweersbuien. In de loop van
zondag van het westen uit geleidelijk
verbeterend. Maxima op de eilanden en
langs de zuidelijke kusten tot ca. 20
graden.
Weerrapporten 13 nov 19 u
Rotterdam hagelbui
Brussel
Cyprus
Kopenhagen regenbui
ZONDAG 15 NOVEMBER 1992
Zon- en maanstanden
Zon op 8.00 zon onder 16.47
Maan op 21.48 maan onder 12.30
Waterstanden IJmuiden
Hoogwater 6.35 en 18.48
Laag water 2.04 en 14.36
MAANDAG 16 NOVEMBER 1992
Zon- en maanstanden
Zon op 8.02 zon onder 16,46
Maan op 23.09 maan onder 12.58
Waterstanden IJmuiden
Hoogwater 7.26en 19.38
Laag water 2.50 en 15.20
w 13 16 5 14
BOLLEBOOM
BOES
(Tf Va/) y
