'Als hyena's komen de mensen
nu eenmaal op zo'n brand af
Hutspotten werken aan
terugkeer van optocht
VAN
Regio
TIJD
TOEN
MAANDAG 9 NOVEMBER 1992
Kilometerslange files blokkeren omgeving van Voorhout
vervolg van voorpagina
Voorhout leek gistermiddag ineens een wereldstad. Kilo
meterslange files versperden tijdens de brand bij het
bloembollenexportbedrijf M. van Diest de toegangswe
gen naar Voorhout. Politiemensen uit de gehele Bollen
streek hadden de handen vol om het verkeer in goede
banen te leiden. Automobilisten werd gesommeerd hun
auto op grote afstand van de brand te parkeren.
VOORHOUT IRENE NIEUWENHUUSE
Eigenaar Martin van Diest is
niet erg gelukkkig met de enor
me toestroom van de duizen
den belangstellenden. Zichtbaar
ontdaan omdat hij zijn bedrijf,
postzegel- en kunstverzameling
in rook zag opgaan, maakt hij
zich kwaad om de houding van
het publiek.Als hyena's komen
nu al die mensen op de brand
af. Maar beseffen ze de achter
grond van dit alles wel?"
De oorzaak van de miljoenen-
brand bij het bollenexportbe-
drijf van M. van Diest is nog on
bekend. De brand is achter in
een loods ontstaan. Daar was
een verplaatsbare koelcel opge
slagen, maar volgens eigenaar
Van Diest was die niet op het
electriciteitsnet aangesloten. De
brandweer sluit op voorhand
brandstichting niet uit. Vandaag
is een uitgebreid technisch on
derzoek naar de oorzaak van de
brand ingesteld.
Vanaf half vijf waren in de he
le omgeving de vlammen en de
rook duidelijk zichtbaar. De
brand die even daarvoor was
begonnen, was om vijf voor zes
onder controle. Toen kon het
sein 'brand meester' worden ge
geven. De brandweer had ech
ter nog uren nodig om het vuur
na te blussen. De brandweer
van Voorhout kreeg bij het blus
sen hulp van korpsen uit Sas-
senheim, Lisse, Leiden en
Noordwijk. In totaal zijn acht
brandweerauto's bij de blus
werkzaamheden ingezet.
Crisis
In een commandowagen van de
brandweer, werd al spoedig na
het uitbreken van het vuur een
geïmproviseerd crisiscentrum
ingericht. Burgemeester M. de
Goeij van Voorhout, de Leidse
brandweercommandant F. van
Oosten en A. Hoek van de Voor-
houtse brandweer voerden hier
voortdurend overleg over het
verloop van de bluswerkzaam
heden.
De Goeij was geschokt door
de omvang van de brand. „Zo'n
brand is vooral voor de gedu
peerde natuurlijk een verschrik
kelijke ervaring." Ook was zij
verbolgen over de ongediscipli
neerde houding van het pu
bliek. ,,In het begin werd de
brandweer erg gehinderd door
het toestromende publiek. Maar
we zijn blij dat de omstandighe
den ons verder gunstig gezind
waren. Het was geen werkdag,
dus er waren geen personen in
het bedrijf aanwezig. Verder
was het windstil en dat verge
makkelijkte het bluswerk."
Moeilijkmaar wel haalbaar in Leiden
Op het moment dat de brandweer bij het bedrijf van M. van Diest arriveerde, sloegen de vlammen al uit het vier loodsen tellende pand. foto dickhogewoning
Het wordt tijd dat carnavalsver
eniging De Leidse Hutspotten
het oude stempel kwijtraakt. In
de volksmond staat de vereni
ging nog altijd bekend als eli
tair, als een club van ronde
middenstanders met poen.
Maar volgens Chris Pierrot (33),
voorzitter en lid van de Raad
van Elf, is bijna het tegendeel
waar: De Leidse Hutspotten
leidt al jaren een moeilijk be
staan, elk dubbeltje moet wor
den omgedraaid. En erger de
belangstelling voor carnaval is
gedaald.
Een haide kem heeft de vere
niging volgens hem jaren draai
ende gehouden. Maar nu is het
tijd voor nieuwe initiatieven,
voor een stevige aanpak van het
carnavalsfeest in Leiden. Met
nieuwe energie willen bestuur
en de Raad van Elf er tegenaan.
„Carnaval in Leiden is moei
lijk, maar zeker een haalbare
kaart", zegt Pierrot, tot voor
kort mede-eigenaar van café 't
Derde Deurtje in de Morsstraat:
„De meeste Leidenaars houden
van polonaise, van een gezellige
pot bier en hollandse muziek.
Carnavalsfeest zit eigenlijk een
beetje in hun natuur." En hij
wijst in dat verband op het suc
ces van carnavalsvereniging De
Spoorbumpers in De Kooi. Een
aantal jaren geleden werd car
naval nog volop in tal van hore
cabedrijven in de stad gevierd.
Er was toen ook een optocht,
maar langzaam is dat allemaal
weggekwijnd.
De carnavalsvereniging trad
veel te weinig naar buiten, liet
zich te weinig zien. Voorzitter
Pierrot praat bewust in de verle
den tijd, want inmiddels bruist
het volgens hem weer van de
energie: „Onze club is verjongd.
Ik proef meer interesse voor het
feest van een nieuwe generatie
die er flink tegenaan wü."
Optocht
Een grabbelton in de Haarlem
merstraat, een stand tijdens de
braderie in winkelcentrum Ste-
vensbloem, een stand op de
Leidato, kleine sponsoracties,
ludieke acties; met vele activi
teiten poogt de vereniging het
budget te vergroten en de naam
te promoten. "Vroeger hadden
we grote sponsors die bijvoor
beeld de optocht mogelijk
maakten. Een hoger doel van
ons is die optocht weer terug te
krijgen, maar voor het zo ver is
zijn we wel een paar jaar ver
der."
Daarvoor is natuurlijk geld
nodig, veel meer dan waarover
de vereniging thans beschikt.
Het is de bedoeling het komend
jaar een grote sponsoractie op
touw wordt gezet om het bud
get te vergroten. Tweede be
langrijke voorwaarde voor de
terugkeer van een optocht is dat
de vereniging de beschikking
krijgt over een flinke ruimte
waarin de praalwagens geleide
lijk kunnen worden opge
bouwd.
Ruim tweehonderd leden telt
de vereniging, van wie de mees-
ten een jaarbedrag van 27,50
betalen. Daarnaast zijn er wat
sponsors. Het meeste geld moet
met tientjes tegelijk worden
binnengehaald: "Op de Leidato
staan we meestal de eerste ze
ven, acht dagen om de kosten te
dekken. De laatste paar dagen
gaan we dan wat verdienen. Dat
vergt een grot" inzet van de ver
eniging." En die paar honderd
gulden die op de Leidato wordt
verdiend, gaat niet op aan
drank voor raadsleden, „want
ook dat is een wijdverbreid mis
verstand. Je hoort geregeld het
verwijt dat de Raad van Elf op
kosten van de vereniging drinkt.
Maar iedereen betaalt bij ons
zijn eigen drank."
Carnavalsvereniging De Leidse HuU-
potten opent woensdag 11 november
nel nieuwe seizoen. Om 23.11 uur
wordt er bij het standbeeld van Cor
nells loppensz. aan het Lammen-
schansplein hutspot uitgedeeld. Za
terdag 14 november worden tiidrns
het Prinsenbal in het Antonius Club
huls om 23.11 de nieuwe prins en
prinses bekendgemaakt. Dan treden
de huidige prins Willem II (Willem
van Duyvenoode) en prinses Anne-
marie ai. Kaarten voor net Prinsenbal
(aanvang 20.30 uur) zijn verkrijgbaar
aan de zaal tegen betaling van 10 gul
den (leden betalen 5 guitton)
Voorzitter Chris Pierrot van de Leidse Hutspotten: „Iedereen betaalt bij ons zijn eigen drank." foto holvast
Het Minnehuis honderd
jaar geleden
Nu het Minnehuis
aan de Kaarsenma
kersstraat wegens
de ingrijpende restauratie weer
in de belangstelling staat, lijkt
het aardig eens te kijken hoe het
er een eeuw geleden aan toe
ging in dit vroegere bejaarden
tehuis.
Leiden telde van oudsher een
aantal tehuizen voor personen
die niet zelfstandig konden wo
nen, zoals wezen, zwervers,
krankzinnigen en (hulpbehoe
vende) bejaarden. Voor hen wa
ren er weeshuizen, gasthuizen,
dolhuizen en minnehuizen.
Vooral de zorg voor wezen en
oude lieden was per religie ge
organiseerd en vaak woonden
zij dan ook onder één dak, zoals
in het Luthers Wees- en Oude
Liedenhuis of het Waalse Hos
pice Wallon.
Bij de hervormden loonde het
de moeite om wezen en bejaar
den te splitsen: naast het Wees
huis op de Hooglandse Kerk-
gracht waren er meerdere gele
genheden om bejaarden te
huisvesten. Rond 1800 waren er
twee bejaardentehuizen: het
Oude Mannen en Vrouwenhuis
aan de Koppenhinksteeg, later
de Herengracht en nu het Huis
op de Waard, en een privé-be-
jaardentehuis van Benjamin de
Moen in wat nu de Zwarte-
handspoort tussen Middelsteg
racht en Uiterstegracht is.
Toen De Moen overleed, moes
ten zijn bejaarden verkassen en
de daardoor ontstane proble
men waren o.m. reden voor de
Diaconie van de Nederlands
Hervormde gemeente een eigen
bejaardentehuis op te richten.
Dit werd het Gereformeerd
Minnehuis aan de Kaarsenma
kersstraat. Het woord gerefor
meerd betekent overigens
slechts hervormd en heeft dus
niets te maken met het Gerefor-,
meerd kerkgenootschap, dat
pas in 1892 ontstond.
Bevolking
Het Minnehuis begon op 21
april 1828 met 168 inwoners.
Doorgaans woonden er tussen
de 195 en 205 personen. Bij de
volkstelling van 1 januari 1890
waren er nog slechts 171 102
mannen en 69 vrouwen. Het
Minnehuis was niet echt popu
lair. Wel was het een echt Leid
se instelling: van de mannen
waren er bij voorbeeld slechts
13 niet in Leiden geboren.
Meestal sleten de 'verpleegden'
niet zo heel veel jaren in het
Minnehuis. Ook was het huis
niet altijd eindstation. Van de
102 mannen uit 1890 vertrok
ken er 17 uit het Huis en 4 na
men werden bij de volkstelling
van 1900 in het bevolkingsregis
ter doorgehaald als zijnde on
vindbaar.
De oudste man in 1890 was
Hendrik Montagne, geboren 24
mei 1795; hij stierf een jaar la
ter. Zijn vrouwelijke evenknie
was Hendrika Hoefsmit, gebo
ren 7 juni 1795, maar die stierf
al een paar maanden na de
volkstelling. Zij waren wel erg
oud; ouder dan 90 werden zelfs
de taaisten niet. Als je bedenkt
dat ze hun hele leven meestal
armoede gekend hadden, ter
nauwernood aan de cholera en
dergelijke ontsnapt waren en
ook in het Minncnuis bepaald
niet in de luxe baadden, is dat al
een hele prestatie.
In een tehuis moest alles streng
geregeld zijn. Het Reglement,
dat elke eerste dinsdag van de
maand op alle zalen voorgele
zen werd, meldt bij voorbeeld:
'Die eenmaal is opgenomen zal
zich hebben te onthouden van
oneerlijkheid, bedelarij, dron
kenschap, twist, rustverstoring
bij dag of nacht, onbetamelij-
ken omgang (zooals vrijerij die
ouden van dagen niet past), on
betamelijke of onzedelijke
woorden of gebaren, vloeken,
slordigheid, onreinheid'.
Bij een eerste overtreding volg
de huisarrest van 4 tot 6 weken,
al naar gelang de heren regen
ten oordeelden. Een tweede
keer werd bestraft met huisar-
rest van 8 tot 12 weken, eventu
eel te verzwaren met cachot,
water en brood, schandbord,
dwangbuis enz.; bij een derde
keer volgde ontslag uit het Huis.
Voor de goede gang van zaken
was er heel wat personeel. Het
belangrijkst waren de Vader en
de Moeder, in die tijd Cornelis
de Ridder en zijn vrouw Janne
tje Jacoba van Selm. Bij voor
keur nam men als vader en
moeder personen die geen en
kele relatie met Leiden hadden.
Vaak waren ze elders al vader
geweest in een kleiner Huis.
Ook waren er (gekozen uit de
bewoners) zaalmoeders en bij
voorbeeld een ziekenvader.
Tucht
De heren regenten hadden vaak
hun handen vol aan het bestie
ren van het Huis, vooral waar
het het handhaven van de tucht
betrof. Ondanks het steeds weer
inpeperen van het reglement en
de niet malse straffen, waren er
toch steeds weer oudjes die
problemen maakten.
De kampioen van 1891 was wel
Jan van Weerlee. 'Is den 23 juni
weer knapjes beschonken tuis-
f;ekomen, dat gebeurd in de
aatsten tijd nog al meen aan de
vermaningen van de vader
schijnd hij niet om te geven'. De
regenten pakten hem maar
meteen flink aan: 3 maanden
zondags thuisblijven. Maar op
de vergadering van 8 septemoer
kregen ze het geval weer op hun
bord: 'Is op maandag 31 augus
tus 's avons beschonken tuisge-
komen. Dat is zederd 30 juni
vanaf zijn straftijd weer meer
malen voorgevallen'. Dit keer 6
weken plus 25 cent meer in
breng, dus hij moest van zijn
verdiensten een kwartje extra
inleveren.
Maar op 6 oktober moest hij
weer ter sprake komen: 'is op 22
september des middags be
schonken tuisgekomen. Om re
den hij door de Portier tuis
werd gehouden, zou hij hem
met een mes te lijf gegaan zijn,
maar is gelukkig nierin door an
deren verhinderd. De vader
heeft toen een agent laten halen
om hem voor verderen onge
lukken voor te komen te doen
verwijderen. Des avonds is hij
weer teruggekomen, en weer
door de vader opgenomen'. Het
vonnis werd nu onherroepelijk:
twee dagen later moest hij zijn
biezen pakken en het gesticht
verlaten.
Gelukkig zijn gevallen als Jan
van Weerlee uitzonderingen en
gedroegen de meeste bewoners
zich voorbeeldig.
PJ.M. Pt BAAR
BURGERLUKE STAND
LEIDEN
Geboren Dominique Elisabeth Cathan-
na. dv. C.W.G. Roes en G M, Rokers
Michel, zv. R.A.M. Moll en B. van der
Veen Olivier Cednc Alexander, zv.
A.W.L van den Wall Bake en G.E.E.
Gallandat Huet Silvana, dv. M. Jansen
en C. de Haas Elisabeth Anna, dv. J.
Hoek en R.C. Pluimgraaff Irene Ma-
riêtte, dv. Th. van Rooiien en J.l. Kok
Patrick, zv. G.W.J. Wilkens en C. Schul-
ze Lotte. dv. T.H. van der Biezen en
M.L.N. Roland Laurens Hessel, zv.
S.C. van Dijk en M.J.J. van Kester
Erik, zv. J.G. Box en J. van Vliet Linda,
dv. E.A.H. Kroon en J.B. van Duijn
Robbert Cornells, zv. R.J. Kuipers en
C.G.M. Olsthoorn Anne Roos. dv. T.
van der Mei] en A. Eikeienboom Jacob,
zv. J van Duijn en M A. Schaap Auvik-
ki llmarar Bjerka, dv. J.C. de Boon en
M.K Wodowoz Yvon Darfus Agapietus
Thérèse, zv. A.E. de Vries en A.T.M.
Reichgelt Jaimie Theresa Dorith, dv.
AJ.N. van Eeden en M.A.T. Bader Me
lissa Brenda Tamara, dv. S.B. van den
Hout Cynthia, dv. J. de Jong en A.D.M
de Maker Daan Christiaan, zv. J.F.M.
Huigsioot en A.C. Bouckaert Ruben
Valentijn, zv. J.H. Wesselmgen M.AJ.
Wempe Mandy Jannetie Adriana. dv.
C. Guijt en P.A. van Leeuwen Pim, zv,
J.M. de Graaf en M.J.M. Siebelt Pa
trick, zv. A.B.F. Ijsveld en I. Verheul
Cynthia, dv. S. Pijpers en M. Ouwehand
Laura Claudme. dv M E..Duran en
M.M. Bouman Jan Douwe. zv. J.D.
MetziarenM J. Bakker Maxime, dv
R.J.G van Wamei en M.J 1 van Leeu
wen Sebastiaan Gernt Marmus. zv
W W H.J. Bouthoorn en A M. Kok Dun
can. zv M W M Giesekam en J H ter
Weel Sander, zv. G A. van der Pias en
A.C Wassenaar Hicham, zv M Bsibü
en A. Bota Gabnêiie Margaretha Wii-
heimma Maria, dv A Advaney en
M.H.P.B Marcus*MatheusComehs.
zv. J.G. Konijn en M H.J van der Geest
Jeffrey, zv F C. Koemans en A H.
Rhijnsburger Odin, zv. A L.J. van
Schagen en P M. van der Sluis* Robert
Hendnkus Albertus. zv. P.H.A. van den
Bergen C M. van Beek Jeffrey, zv. J.B
Heemskerk en S Kooijman Arie René,
zv. A.G. de Zeeuw en G.A.H. van Eg-
mond Ysette, dv J Tuit en M B. Hun
ting Saskia Helena, dv. H. Ravensber-
gen en E.M van der Vijver Marcelia
Elisabeth Neeltje. dv. H. Ravensbergen
en E.M. van der Vijver Ryan Pieter. zv
P Bezemeren A R. van't Wout Dirk,
zv. D. Berkheij en M. van Duiin Isabel
la Juanita, dv. L.A. Donders en J.M.
Hernandez Mitchell William, zv. A.G.
van den Brinken H.J.M. Smits* Jean
Lwin Oliviano. zv. A.O.E. Soleana en
J.D. Angila *-Thijs Gijsbert Pieter. zv.
P S.C. van der Pias en P T. van der
Sluijs.
Overleden W.J.M. van Lier. geb. 22
mei 1948. echtg. van C.P Soomus
PJ. van den Broek, geb 19aug 1925,
man R F. Schuurmans, geb. 3 juli
1924, man T. Ooms. geb 4 sept.
1909, geh gew met J.J. van Di|k A
van der Pias. geb. 18 mei 1932. man
C.J. Kruik.geb 13aug- 1916. man*
J H.J. Haver. geb. 15 april 1948. man
W A. van Leeuwen, geb 10 jan 1923.
geh gew met A H Bouwmeester *J.
van Wingerden, geb 11 juli 1933. man
J laterveer. geb. 14 mei 1918. man
C.J. Moilevanger, geb. 5 mei 1916,
man F C. Fregeres. geb. 20 mei 1934,
vrouw M. Saka, geb. 7 dec. 1941
man P.A. Esderts, geb. 21 mei 1915,
man N B. Opdam, geb. 9 ian. 1948,
man Th.L Huising, geb. 30 sept
1928, man D. Wi|nands. geb 18 nov
1909. man A. van Mels, geb. 20 april
1904. man *J van Egmond. geb 19
febr 1893, geh. gew. met J. Schild
G H.T Verbeek, geb 2 dec 1927. geh
gew met J A Jansen E.H Bouterse.
geb 15 nov 1942. geh gew metG A.
van den Akker P Bot. geb 19 maart
1976. man A j Biansjaar. geb 23
nov 1916. man* J. Bakker.geb 3 iu'i
1941echtg van G Gressie M J Doe
dens. geb 13aug. 1904. geh gew met
J.S Bax D P M Voorwinde, geb 16
sept 1973. man
Gehuwd *1. op den Dreest en A M van
der Steen PC H Sloos en W.J van
den Hoogen R Boezaard en M. Lardé
T. Visser en B E. Verhoef!
De binnenplaats van
het Gereformeerd Min
nehuis aan de Kaarsen
makersstraat, met
rechts een gebouwtje
waarin gevestigd waren
de ziekenzaal, een
brandstoffenbergplaats
en de poepdozen met
beerbak. Foto van J.
Goedeljee, eind 19e
eeuw.
foto •collectie
gemeentearchief
