Spijbelend
kind straks
strafbaar
Binnenland
Auto's overdag juist
geen dimlicht aan
Maatschappijen bereid tot
bijverzekeren WAO'ers
Winst Unilever blijft stijgen
4f~ Cu1 tol
Poppen en beren
'Junks worden overal verjaagdals vee'
'Iedereen rende voor zijn leven'
NOVEMBER 1992
Meisjes blijven minder vaak zitten
voorburg Meisjes blijven in het voortgezet onderwijs minder
vaak zitten dan jongens. Het Centraal Bureau voor de Statistiek
fCBS) cöikluceert d.it op grond van een onderzoek onder I') non
leerlingen op vierhonderd scholen die in het schooljaar 1989-"90
voor de eerste keer in het voortgezet onderwijs zaten.
'Personeel winkel is geen geldloper
utrecht» De Dienstenbond FNV vindt dat werknemers van su
permarkten voortaan niet meer met zakken geld naar de bank
mogen worden gestuurd. Dat moeten professionele geldtrans
porteurs maar doen, vindt de FNV-bond. Recentelijk werd in
Rijswijk een 35-jarige bedrijfsleider van een supermarkt doodge
schoten toen hij probeerde zijn overvallers de Duit afhandig te
maken.
Vakcentrales gaan samenwerken
houten De vakcentrales van FNV, CNV en MHP gaan nauwer
samenwerken. Zij openen een gezamenlijk secretariaat, waarvan
het voorzitterschap rouleert. Eens per maand wordt bekeken op
welke punten de vakcentrales gezamenlijk actie kunnen onder
nemen. Van een supervakcentrale is geen sprake. Zowel de vak
centrales als de aangesloten bonden blijven autonoom en voe
ren een eigen beleid. Maar waar mogelijk, wordt één lijn getrok
ken. Belangrijkste oogmerk is de lage organisatiegraad (circa 25
procent) te verbeteren. Verder kan doelmatiger worden gewerkt
en ten slotte denken FNV, CNV en MHP dat hun stem in Brussel,
naar ook in Den Haag beter doorklinkt als er één spreekbuis is.
Negentig banen weg bij Zaadunie
enkhuizen Bij de twee Nederlandse vestigingen van zaadbedrijf
Zaadunie verdwijnen in de loop van volgend jaar negentig ba
nen. Zaadunie heeft in Nederland 620 mensen in dienst, van wie
530 in Enkhuizen. Het bedrijf heeft ook nog een vestiging in De
Lier (Zuid-Holland). Wereldwijd werken er bij Zaadunie vijftien
honderd mensen. Buiten Nederland verdwijnt ook een onbe
kend aantal banen. De zaadhandel in Europa staat onder druk
vanwege de toenemende concurrentie vanuit Amerika. Door
herplaatsing en natuurlijk verloop hoopt het bedrijf gedwongen
ontslagen te voorkomen.
Wallage dient wijziging Leerplichtwet in
Spijbelende kinderen kunnen binnenkort worden ver
volgd. Staatssecretaris Wallage (onderwijs) heeft daar
voor bij de Kamer een wijziging van de Leerplichtwet in
gediend. Het gaat om kinderen in het voortgezet onder
wijs. Als zij langer dan drie dagen zonder reden wegblij
ven, moet de school dat melden aan de leerplichtambte
naar van de gemeente. Dat moet ook als een leerling bin
nen een maand meer dan vijftien proent van de lessen
mist.
Organisaties voetgangers en fietsers:
den haag
Automobilisten moeten hun
dimlichten overdag niet aan
doen. Ze moeten geen gehoor
geven aan de campagne die het
ministerie van verkeer en wa
terstaat en Veilig Verkeer Ne
derland (WN) gisteren zijn be
gonnen.
Die aanbeveling doen de
stichting Natuur en Milieu, de
Fietsersbond ENFB en de voet
gangersvereniging VBV. De
campagne 'Licht overdag. Veili
ger overdag' moet een bijdrage
leveren aan het vergroten van
de verkeersveiligheid.
Volgens Natuur en Milieu,
ENFB en VBV is niet aange
toond dat de verkeersveiligheid
erop vooruit gaat. Volgens de
organisaties worden voetgan
gers en fietsers juist slechter
zichtbaar als auto's licht aan
hebben. Daarnaast wijzen- de
organisaties erop dat auto's die
hun licht aan hebben, meer
energie verbruiken en meer
luchtvervuilingveroorzaken.
De organisaties „verwijten mi
nister Maij van verkeer dat zij
met de campagne een omstre
den maatregel wil doordrukken.
Ze wijzen erop dat de minister
inmiddels drie mislukte pogin
gen heeft gedaan om motorrij-
tuigverlichting overdag (MVO)
wettelijk verplicht te stellen.
Centrum gaat
DES-dochters
oproepen
utrecht anp
Het DES actie- en informatie
centrum begint een campagne
om alle DES-dochters in Neder
land op te roepen zich te mel
den. Hiermee wil het centrum
voorkomen dat ze te laat zijn
met het indienen van een scha
declaim tegen de fabrikanten
van het DES-hormoon.
Het hormoon is in de periode
1947-1975 op de markt ge
bracht. Kinderen van moeders
die het tijdens hun zwanger
schap gebruikten, hebben daar
nadelige gevolgen van onder
vonden. uiteenlopend van on
vruchtbaarheid tot kanker aan
geslachtsorganen. In Nederland
hebben naar schatting tussen
de 200.000 en 400.000 vrouwen
Ik i middel geslikt.
Na een langdurige juridische
procedure heeft de Hoge Raad
vorige maand uitgesproken dat
DES-dochters de producenten
van het hormoon aansprakelijk
mogen stellen voor de schade
die zij erdoor hebben geleden.
Het actiecentrum waarschuwi
echter dat de aansprakelijkheid
van de bedrijven ingevolge be
palingen van het Nieuw Burger
lijk Wetboek kan verjaren.
Voor de grootste groep DES-
dochters kan dat al na 1 januari
1993 gebeuren. Alleen als ze dat
nu schriftelijk kenbaar maken,
behouden ze de mogelijkheid in
de toekomst nog een vordering
in te stellen.
Een Kamermeerderheid was
daartegen.
In april dit jaar besloot het ka
binet dat Nederland vanaf 1 no
vember in Benelux-verband
met een proef zou starten voor
dimlicht overdag. Maar Maij
moest daar al snel van afzien
omdat haar Belgische collega
nog niet klaar was met de voor
bereidingen. Daarnaast voelde
de meerderheid van de Tweede
Kamer weinig voor zo n proef.
Maij zei gisteren bij de start
van de campagne dat bij veertig
procent van de ongelukken die
overdag gebeuren, waarne
mingsfouten een rol spelen.
Daarbij zeggen mensen volgens
de minister vaak dat ze de auto
niet hebben gezien. In een stu
die van de Stichting Weten
schappelijk Onderzoek Ver
keersveiligheid wordt de ver
wachting uitgesproken dat het
aantal verkeersslachtoffers door
de maatregel met vijf procent
zal afnemen.
In combinatie met andere
maatregelen is in Denemarken
in 1990 motorrijtuigverlichting
ingevoerd. Daar is het aantal
verkeersslachtoffers met veer
tien procent gedaald.
De leerplichtambtenaar zal de
zaak aanbrengen bij de jeugd
rechter. Deze stelt de leerling
persoonlijk verantwoordelijk. In
eerste instantie zal de leerling
een berisping krijgen. In het ui
terste geval is een boete of een
gevangenisstraf van maximaal
een maand mogelijk.
Wallage acht een strakker be
leid nodig omdat jaarlijks
30.000 leerlingen voortijdig de
school verlaten zonder diploma.
Dat aantal wordt jaarlijks hoger.
In de praktijk is gebleken dat
veel ouders geen greep hebben
op hun kinderen. Bij spijbelen
heeft het dan ook weinig zin
hen verantwoordelijk te stellen,
zoals nu gebeurt.
Wallage legt ook het nemen
van vakanties buiten de norma
le schoolvakanties aan banden.
Dat mag alleen nog als ouders
of verzorgers vanwege hun be
roep vrij buiten de schoolva
kanties moeten nemen. Het
mag dan gaan om maximaal
tien schooldagen (twee weken).
Nu wordt de tienschoolda-
den haag gpd
geschiktheid-, Ziektekosten en
Ongevallenverzekeringen (KA-
ZO), zei vanmorgen dat het
plan bijna rond is.
De verzekeraars gaan uit van
een collectieve verzekering, via
de werkgever. „Collectief kan
ook betekenen één werkne
mer". licht een KAZOwoord
voerder toe. Dus ook de kleinste
bedrijven komen voor de verze
kering in aanmerking.
Het KAZO-plan is een vervolg
op een op 11 maart van dit jaar
gepresenteerd plan. Dat had
volgens politici het nadeel dat
een aantal groepen werknemers
zich niet particulier zou kunnen
bijverzekeren.
De verzekeringsmaatschappijen
zijn bereid alle arbeidsonge
schikten voor een aanvullende
uitkering bij te verzekeren. Ze
werken op dit moment aan een
plan daartoe. Een aanvullende
verzekering is nodig als het ka
binetsplan doorgaat om men
sen die in de toekomst arbeids
ongeschikt raken, een lagere
WAO-uitkering te geven dan nu.
Het plan van de verzekeraars
geldt ook voor gedeeltelijk ar
beidsongeschikten en werkne
mers in de Ziektewet.
Het samenwerkingsorgaan
van de verzekeraars, de Kon-
taktkommissie voor Arbeidson-
- -
De winst van Unilever blijft maar stijgen. In het derde kwartaal van dit jaar nam het bedrijf in Tsjecho-Slowa-
kije een onderneming over, die al sinds 1991 in licentie de beroemde lux-toilet2eep van Unilever produceert
f de lokale markt en voor de export.
rotterdam gpd
De winst van Unilever is zowel
in het derde kwartaal als in de
eerste negen maanden van dit
jaar met vier procent gestegen
ten opzichte van dezelfde perio
den in 1991. De nettowinst van
het concern (was- en voedings
middelen. persoonlijke verzor
ging) nam in het derde kwartaal
toe van l .075 miljoen gulden tot
1.121 miljoen gulden. Per aan
deel komt de kwartaalwinst uit
op 4,01 gulden. In de eerste ne
gen maanden van dit jaar is een
totale winst gemaakt van bijna
drie miljard gulden ofte wel
10,52 per aandeel. Evenals vo
rig jaar zal Unilever de aandeel
houders een interim-dividend
uitkeren van 1.48. De omzet
groeide in het derde kwartaal
met drie procent van 19,54 mil
jard tot 20.14 miljard.
Net als bij andere bedrijven
die actief zijn in het buitenland,
zijn ook de resultaten van Uni
lever sterk beïnvloed door de
grote verschuivingen op de va
lutamarkten. Wanneer de sterk
gedaalde koersen van het Britse
pond en de Amerikaanse dollar
buiten beschouwing worden
gelaten, is zelfs sprake van een
winststijging van zes procent
geboekt in het derde kwartaal
r de t
stijging v
egen
den
cent.
In Europa ging het Unilevei
in het derde kwartaal voor d<
wind. De omzet liep weliswaai
iets terug (met 100 miljoen gul
foto ANP
den tot 11,77 miljard), maar de
bedrijfswinst verbeterde met 40
miljoen gulden tot 1.270 mil
joen. In de was- en voedings
middelenbedrijven deed het
concern het goed, maar de pro-
duktgroep dranken deed het
nog veel beter. In Noord-Ameri-
ka was de winstontwikkeling
minder bevredigend. De be
drijfswinst op dit continent
daalde van 354 miljoen tot 329
miljoen gulden. „In de rest van
de wereld bleven de resultaten
groeien, met zeer gf»cdc resulta
ten in Zuid-Amcrika en Zuid
oost Azië". aldus bestuursvoor
zitter Maljers Unilever behaal
de er een bedrijfswinst van 400
miljoen, tegen 328 miljoen in
het derde kwartaal van '91.
genregeling vaak gebruikt om
kinderen van school te houden
voor een tweede vakantie in de
winter of een langer verblijf in
het buitenland. Dat wil de be
windsman aan banden leggen.
Leerlingen van veertien iaar
en ouder die erg veel proble
men hebben in het gewone
dagonderwijs, wil Wallage hel
pen. Met de wetswijziging wil
bij het voor hen mogelijk ma
ken gedurende vier dagen per
week al lerend te werken in een
onderneming (leerlingwezen).
De regeling zal alleen op indi
viduele basis worden toegepast
en geldt niet voor ongemoti
veerde of ontevreden leerlingen.
Het moet gaan om jongeren
voor wie de vrees bestaat dat zij
met zeer weinig scholing op de
arbeidsmarkt komen en dus een
grote kans hebben werkloos te
raken.
Wallage heeft verder bepaald
dat allochtone meisjes door een
vroeg huwelijk niet meer ontsla
gen zijn van de Leerplichtwet.
Zij moeten dus tot hun zeven
tiende onderwijs blijven volgen.
rotterdam» Op Europa's grootste Poppen- en Berenbeurs In de Rotterdamse Ahoy was het gisteren dringen geblazen Honderden poppen en
beren in alle maten stonden er te kijk en te koop. Ook vandaag is de beurs nog geopend. foto» anp.erans vcuotmiKX
Senator Groen Links nieuwe voorzitter Junkiebond
den haag klaas salverda
Senator Hannah van Wijngaarden is de
nieuwe voorzitter van de Amsterdamse Jun
kiebond. De ex-metrobestuurster en sinds
anderhalf jaar Eerste-Kamerlid voor Groen
Links is trots op haar nieuwe bijbaantje. De
naam Junkiebond, zoals de in Amsterdam
gevestigde Medisch-sociale Dienst Heroï
negebruikers in de volksmond heet. be-
schouwt ze als een geuzennaam.
Toch zal Van Wijngaarden voortaan niet
als de junk van de Eerste Kamer door het le
ven gaan. Ze heeft zelf nooit drugs gebruikt
en zal dat ook nooit doen, zegt ze. Haar be
trokkenheid bij junks dateert uit de tijd
toen ze als metrobrstuurster hij elke rit
werd geconfronteerd met schrijnende ge
vallen. ..Ze worden altijd verjaagd", zegt ze
over de junkies, „net als vee Voor veel reizi
gers zijn het stukken vuil. Maar ik vond het
zo triest als ik iemand langs de kant zag lig
gen met een zwaar ontstoken arm omdat ie
zijashot verkeerd had gezet".
„Een van de eerste dingen die je bij het
Gemeentelijk Vervoerbedrijf leert is dat je
hen nooit moet aanraken Dat heb ik altijd
stuitend gevonden. Maar door mijn werk bij
de Junkiebond (Van Wijngaarden was al be
stuurslid, red.) heb ik bewondering gekre
gen voor de levensfilosofie van sommige
heroïnegebruikers Ik kan je verzekeren: het
is vaak lachen, gieren, brullen in de junkie-
wereld."
Van Wijngaarden heeft in het verleden
meermalen gepleit voor legalisering van
harddrugs. Ze haalt er een publikatie bij
van de gezaghebbende oud-WVC-topamb
MBMt I npfe» De koele cijfers uit 1989
lijken de omvang van het drugsprobleem te
relativeren. Bij de 13.000 tot 20.000 druggr
bruikers werden in één jaar tijd 64 stertge-
vallen geregistreerd. an de i<X) 000 alio
hol verslaafden stierven er in hetzelfde jaar
2 000. terwijl 18.000 rokers overleden aan
de gevolgen van de sigaret.
Toch wijzen de kranteberichten van de
afgelopen maanden onmiskenbaar op een
kentering. Er wordt weer hardop geklaagd
over overlast. Mariniers in Rotterdam kon-
tfcO hun h.indrn moeilijk thuish<mdrn. dr
politie treedt steeds harder op. Van Wijn
gaarden: „De lacht die de laatste tijd op
softdrugs worat ingezet, strookt niet meer
met het imago dat Nederland naar buiten
toe ophangt over de tolerantie die hier be
staat"
De oplossingen die ze aandraagt, liggen
in de lijn van wat de Junkiebond al jaren
voorstaat: een duidelijk onderscheid tussen
soft- en harddrugs: legalisering van de ver
strekking van harddrugs via de huisartsen,
een keurmerk en keuringsdienst voor drugs,
en grdoogzones zoals in de Rotterdamse
Pauluskerk
Maar inmiddels uordt in steeds meer pu-
blikaties gewezen op de schadelijke gevolgen
voor de gebruikers
„Ik kan me niet voorstellen dat dat ook voor
softdrugs geldt. Ik denk dat het wel meevalt
Bovendien moet je wel bedenken dat bet
hun eigen keuze is. Net zoals er mensen
zijn die ervoor kiezrn om heel vaak patat tr
Hele buurten ut Amsterdam zijn al dat
geusfierunenteer met gedoogruinucs ai au
dere vrijplaatsen spuugzat.
„Ik vind het ook jammer dat de eerder*
proeven met oud» t mis r een boot bij bet
treert. kun je er vergif op innemen dat er
problemen ontstaan Daarom moeten rr te-
grlijkertfjd meerdere ruimtes in alle sirdrn
in Nederland worden geopend
Fn dan die auto-inhrankjes, de winkel
diefstallen, de straatovervallen, om over tér
georganiseerde misdaad nog maar te zutf
gen
..Ik kan me de irritatie best verstellen
Maar cigrnlijk moeten mensen hun woede
niet op de junks richten maar legrn de be
stuurdcTs De gemeenten zullen. zrkeT nu
de verslavingszorg wordt gedecentraliseerd,
eindelijk eens een beleid moeten maken.
I n er ligt hier ook een taak voor de rege
ring. Al» het gebruik van drugs wordt gele
galiseerd. hoeft het niet zo duur meet te
Zeer forse
stijging aantal
werkzoekenden
MJSWUK» anr
Aan het eind van het derde
kwartaal stonden bij de arbeids
bureaus bijna 246.700 werkzoe
kenden Ingeschreven. Het aan
tal werkzoekenden dat zich liet
uitschri11 bdtep 196 400. Per
saldo nam het aantal ingeschre-
n dus met ruim 50.000 toe.
Voorzitter R. de Boer van het
Centraal Bureau voor de Ar
beidsvoorziening (CBA) schrijft
deze toeneming toe aan het
'gure economische weer'. Het
aantal inschrijvers in het derde
kwartaal lag zeven procent bo
ven het niveau van de eerste
twee kwartalen Het aantal uit-
schrijvers bleef stabiel.
In de eerste drie kwartalen
van dit jaar hebben de arbeids
bureaus bijna 110.900 mensen
aan een betaald)baan gehol
pen. Dat is een vijfde meer dan
in de eerste negen maanden
van vorig jaar. Daarvan waren
er bijna 12000 .ifkomsiig uit
minderheidsgroepen. vijftig
procent meer dan in de over
eenkomstige periode van 1991.
Van de 110.900 vervulde vaca
tures waren er 42 500 voor
vrouwen, 32 procent meer dan
in de eerste drie kwartalen van
1991
In de eerste negen maanden
van dit jaar nam het aantal
werkzoekenden bij de arbeids
bureaus (wcrilo/en en wrrkver
beteraars) met 92.117 toe. I orse
toenames waren er in de regio's
Amsterdam-Zaan Waterland
♦22.375) en Rijnmond
14-204).
Getuige van schietpartij op verstekeling Daniella:
rotterdam» gpd
Terwijl het vrachtschip Daniella
onderweg was van Nigeria naar
Zaandam kwamen cr steeds
meer verstekelingen trvoor
schijn. Vervolgens moet paniek
zijn uitgebroken Volgens eigen
zeggen loste de 39 jarige kapi
tein daarom op die 28ste augus
tus een waarschuwingsschot in
de lucht. Getuigen zeggen dat
hij doelbewust op
kelingen heeft ge
schoten.
Deze week boog
de Rotterdamse
rrchtbank zich
voor het eerst over
de /aak. De uit
/jcnkzee afkomsti
ge kapitein was
daar niet bij omdat
1111 al weer in het
buitenland ver-
toeft. De recht
bankpresident me
vrouw mr. R. Lcn-
sink Bosman moest zich daar
om bij dc verhoren beperken
tot de dne vcrstekelingm die in
Nederland als getuigen zj|n
ac htergebleven Dc drie hadden
om verschillende redenen gr-
weigerd bij de rechter-commis
sar is hun verhaal te doen
Uit de getuigenissen is af te
leiden dal de spanning op de
boot. die sleepboten vervoerde,
op een grgrven moment te snij
den was De kapitein had beslo
ten de illegale zeepassagxr» van
bevrijden omdat
ge/wol Ir
;eketting*
'Toen Iwam dt
kapitein
binnen met
een revolver'
hun ketens i
hun voeten i
door de strakke iet ringen
Tegenover de politie verklaar
de de kapitein dat hij in de lucht
heeft geschoten omdat de sfeer
zo beangst igrnd was Het
slachtoffer echter verleide de
Rotterdamse rrchtbank een
heel ander verhaal. „We wacht
ten in de messroom op eten.
Toen kwam de kapitein binnen
nu t een revolver I»
vluchtte naar bui
ten. in een van de
sleepboten.
Daar zou de ka pi
tnn hem voor de
eerste keer bescbo
ten hebben. Volgens
bet siac htoffer bleef
hrt bij een schamp
schot ..Maar de ka
pitrin bleef mij ach
tervolgen. Toen ik
een andere ruimte
invluchtte, schoot
hij me In mijn
vort later zorgde
de scheepskok voor hert water
om de wond te behandelen en
hielp de kapitein zHf met bet
behandelen v an de wond
Het verhaal van bet slachtof
fer komt grotendeels overern
met wat de andere twee vcrste
kelingm verleiden „De kapi
lein kwam binnen en schoot
zei een van hen. „Iedereen ren
de voor zijn leven". De derde
zei dal de kapitein, torn hit dr
verstekel mgrn ontdekte had
gezegd. „Wal doen jullie hier. ik
wil jullie met meer zien Daar
na /ou hij zijn pistool tevoor
schijn hebben aenaald
Toen het slachtoffer terug
kwam, had hi) bloed aan zijn
schoen en op zijn rug. vertelde
een van de mannen Geen van
dr twee heeft met eigen ogen
gezien dat de kapitein op tie
man heeft geschoten, maar ze
hebben wel scholen grhoord
Alle drie de mannen hebben
gezegd dat er in dr consternatie
twee verstrkrlingrn overboord
zijn gesprongen. De bemanning
van dc Daniella houdt echter
vol dat rr slechts acht versteke
lingen aan boord waren en nirt
tien Niemand van de zeelieden
was opgeroepen als getuigr Ze
zeggen allemaal dat zr niets
hebben geboord of gezien van
i!« v hietparU)
De zaak is nu weer lenigvet
wezen naar de rechter-commit
saris Die moet de verdachte ka
pitein. die in januan MMt in
Nederland is nog aan de tand
voelen.
AUTOKRAAN
TRANSr