Regering Ierland
staat op springen
Katholieke deel Ulster groeit snel
Buitenland
Honderden Fransen
besmet met HIV-virus
Eenzijdig winterkostje
Vrouwen onder elkaar
f rc
Onlusten in Ghana na
presidentsverkiezingen
Boze indianen gijzelen
honderden Brazilianen
Major overleeft motie
over Europese Unie
Major heejt gewonnen, maar wat eigenlijk
DONDERDAG 5 NOVEMBER 1992
9
Charta 77 heft zichzelf op
PRAAGDe Tsjecho-Slowaakse mensenrechtenbeweging Charta
77 heeft zichzelf opgeheven. ..Ondanks een zekere nostalgie,
kunnen wij ons verheugen: wij hadden niet gedacht dat wij het
moment van de opheffing van Charta 77 zouden meemaken
aldus de huidige president en een van de oprichters Vaclav Ha-
België keurt 'Maastricht' goed
brussel» De Belgische senaat heeft gisteren het Verdrag van
Maastricht goedgekeurd. België is de zesde lidstaat van de Eu
ropese Gemeenschap die het verdrag over de Europese Unie
heeft geratificeerd. De Kamer van Afgevaardigden had het ver
drag op 18 juli al aangenomen.
Unita ontvoert Russen en Brazilianen
new york In Angola hebben aanhangers van de oppositiebe
weging Unita 50 Russen en 20 Brazilianen ontvoerd. Dat heeft
woordvoerder Joe Sills van de Verenigde Naties in New York be
kendgemaakt. De plaatsvervangend secretaris-generaal van de
VN. Marrack Goulding, die belast is met vredesoperaties in de
wereld, is gisteravond voor overleg naar de Angolese hoofdstad
Luanda vertrokken.
Geen belasting voor Britse koningin
londen De Britse regering heeft een verzoek van de Labour-
oppositie afgewezen om voortaan ook koningin Elizabeth in
komstenbelasting te laten betalen. De Britse vorstin is een van
de rijkste vrouwen ter wereld. Veel burgers werden onaange
naam verrast door een dit jaar verschenen boek waarin uit de
doeken wordt gedaan hoe het koningshuis zich sinds 1842 aan
al zijn belastingplichten wist te onttrekken.
Orlando Letelier in Chili begraven
Santiago De resten van de Chileense socialist Orlando Letelier
zijn gisteren van de Venezolaanse hoofdstad Caracas naar de
Chileense hoofdstad Santiago overgebracht en begraven. Lete
lier werd 16 jaar geleden in Washington vermoord doorleden
van de geheime politie van de toenmalige dictator Pinochet.
Roemeense MiG stort neer, piloot dood
bukarest In Roemenië is dinsdag een MiG-21 neergestort. Het
ministerie van defensie in Bukarest maakte gisteren bekend dat
de piloot daarbij is omgekomen. Het was de derde keer dit jaar
dat een toestel van dit verouderde type neerstortte.
Drie nieuwe ereburgers Berlijn
berlijn» De Duitse hoofdstad Berlijn krijgt op 9 november, de
dag dat drie jaar geleden de muur viel, drie nieuwe ereburgers.
Deze eer valt de vroegere Sovjet-president Michael Gorbatsjov,
zijn Amerikaanse ex-collega Ronald Reagan en de Duitse kanse
lier Helmut Kohl ten deel. Kohl en Gorbatsjov nemen de onder
scheiding persoonlijk in ontvangst, Reagan laat zich door een
medewerkervertegenwoordigen.
Twee agenten in Istanbul vermoord
Istanbul Twee agenten van de politie van het Turkse Istanbul
zijn gisteren door vier gewapende mannen doodgeschoten. Een
derde agent raakte zwaar gewond. Niemand heeft nog de ver
antwoordelijkheid opgeëist. In het verleden heeft de linkse terro
ristische organisatie Dev Sol soortgelijke aanslagen gepleegd.
Bloed afkomstig uit gevangenissen
parijs hans gertsen*
CORRESPONDENT
Het Franse bloedschandaal
neemt steeds grotere vormen
aan. Volgens een rapport dat
gisteren aan de ministers van
volksgezondheid en justitie is
overhandigd, zijn in de jaren '84
en '85 zeker enkele honderden
Fransen met het HIV-virus be
smet geraakt via transfusies met
bloed dat afkomstig was uit
Franse gevangenissen.
Het rapport haalt vernieti
gend uit naar de toenmalige top
van het ministerie en naar de
Franse bloedbank. Die zouden
door zijn gegaan met het inza
melen van bloed in gevangenis
sen toen al lang bekend was dat
het aantal seropositieven in ge
vangenissen schrikbarend hoog
was. Op 10.000 gevangenen wa
ren er 441 seropositief. Het lan
delijke gemiddelde ligt op 6,4
per 10.000 i
ULSTER DAVID McKTTTRICK
THE INDEPENDENT
Bij een volkstelling in Noord-Ierland is ge
bleken dat het katholieke volksdeel opval
lend is gegroeid. Volgens de cijfers maken
zij nu ongeveer 43 procent uit van de bevol
king. Dat is een stijging van zo'n 5 procent
in tien jaar. Wanneer die tendens zich door
zet zal dat grote politieke gevolgen hebben:
voor het eerst geeft dat de mogelijkheid van
een katholieke meerderheid in de nabije
toekomst.
Maar zelfs enkele nationalistische politici,
van wie verwacht mag worden dat ze een
dergelijke demografische tendens zouden
verwelkomen, vrezen dat het de belege
ringsmentaliteit van de protestanten zal
vergroten en zelfs zal kunnen leiden tot
meer bitterheid en verdeeldheid.
Bij bestudering van de djfn bHjkl dM
het percentage katholieken in de afgelopen
tien jaar in elk van de 26 gemeenten is ge
stegen. Ook laten ze een tendens zien in de
richting van een nog grotere scheiding tus
sen katholieken en protestanten. Lr bestaat
nu een katholieke meerderheid in het hele
westen van Noord-Ierland, terwijl de pro
testantse bevolking zich meer in het oosten
Maar het katholieke volksdeel van Belfast
stijgt zo snel dat zowel Unionistische als
nationalistische politici het erop houden
dat de gemeenteraad binnen vijf jaar in na
tionalistische handen zal kunnen vallen.
Meer dan een eeuw lang is het aantal ka
tholieken in Belfast niet boven de 30 pro
cent uitgekomen, maar tegenwoordig staan
ze op ongeveer 45 procenL
Elf van de 26 gemeenten hebben nu een
katholieke meerderheid en in drie andere
komt dat cijfer boven de 40 procent uit en
stijgt het nog steeds De moderator van de
Presbyteriaanse Kerk in Ierland, dr. John
Dunlop. heeft de protestanten de laatste
tijd zien wegtrekken uit de grote stedelijke
■Meden. MmniH i |e dal Mimiaal beldfkt.
dan zie je een gemeenschap die in retraite
lijkt te zijnaldus Dunlop.
VERTAUNG LUUTJE NIEMANTSVERDRIET
Samenwerking
Franse groenen
PARUS HANS GERTSEN
CORRESPONDENT
De twee Franse groene partijen,
Les Verts en Generation Ecolo
gie, gaan nauw samenwerken
bij de komende parlementsver
kiezingen in maart. De twee
partijen willen in alle 551 kies
districten uitkomen met een ge
zamenlijke kandidaat. De sa
menwerking gaat de toch al
veelgeplaagde Franse socialis
ten mogelijk 25 tot 30 parle
mentszetels kosten.
De twee groene partijen zijn
tot nu toe niet in het parlement
vertegenwoordigd, omdat het
Franse districtenstelsel voor
hen bijzonder onvoordelig uit
pakt. Zowel de socialisten als de
rechtse oppositie zijn tegen de
aanpassing van het kiesstelsel
omdat die niet alleen de groe
nen in het parlement zou bren
gen, maar ook het extreem
rechtse Front National van Le
Pen.
Om in maart toch enige kans
te hebben, willen de twee partij
en daarom de krachten bunde
len. Een strategie die kansrijk
lijkt. Bij de regionale verkiezin
gen afgelopen voorjaar scoor
den de twee partijen samen lan
delijk zo'n veertien procent.
Ruzie over getuigenis in rechtszaak rundvleesfraude
londen cees v
De Ierse regering zal naar alle waarschijnlijkheid vandaag
ten val komen. De Progressief-Democraten stapten gis
teravond uit de coalitie met Fianna Fail na een bittere ru
zie met de leider van die partij, premier Albert Reynolds.
Daarmee is Reynolds, tegen wie een motie van wantrou
wen is ingediend, zijn meerderheid in het parlement
kwijt
mcr al af te tekenen, toen
O'Malley getuigde voor de rech
ter die een onderzoek instelt
naar een grootscheepse fraude
met rundvlees. Bij die gelegen
heid zei O'Malley impliciet dat
de Fianna Fail van Reynolds
zich schuldig had gemaakt aan
corruptie.
Het gerechtelijk onderzoek,
dat nog altijd niet is afgesloten,
werd ingesteld op last van het
parlement. Ierse rundvleesbe
drijven zouden op grote schaal
hebben gefraudeerd met gelden
van de Europese Gemeenschap.
CORRESPONDENT
Aanleiding tot de crisis waren
uitlatingen van Reynolds over
de Progressief-Democratische
leider, Des O'Malley. Reynolds
had O'Malley ervan beticht „on
eerlijk" te zijn geweest in zijn
getuigenis voor een gerechts
hof. Volgens de Progressief-De-
mocraten had de premier hun
leider daarmee in feite beschul
digd van meineed.
De tweespalt tussen beide
partijen begon zich voor de zo-
Daarnaast zou Reynolds een
van zijn vrienden aan vergun
ningen hebben geholpen voor
de export van rundvlees aan
Irak. In ruil daarvoor had de
man de partijkas van Fianna
Fail met een slordige 600.000
giikkn geepckL
Reynolds reageerde vorige
weck op O'Malleys getuigenis
door hem van „oneerlijkheid"
te betichten. Toen hij weigerde
die woorden in te trekken, stap
ten de Progressief Democraten
uit de regering.
Omdat de Ieren op 3 decem
ber toch al naar de stembus
gaan voor een drietal referenda
over abortus, lijkt die datum
ook het meest voor de hand te
liggen voor de algemene parle
mentsverkiezingen. Daarmee
zouden die verkiezingen onver
mijdelijk in het teken komen te
staan van de abortuskwestie.
Hoewel de totale hoeveelheid
bloed die in gevangenissen
werd ingezameld nog geen half
procent van het totaal bedroeg,
zou meer dan een kwart van het
aantal besmette bloedmonsters
van gevangenen afkomstig zijn
geweest. Volgens het dagblad Le
Monde zijn daardoor 'op zijn
minst enkele honderden men
sen' via bloedtransfusies met
het HIV-virus besmet geraakt.
Het HIV-virus leidt tot de dode
lijke immuunziekte AIDS.
Hoewel in de loop van 1984
van diverse kanten alarm werd
geslagen, greep het ministerie
van volksgezondheid niet
krachtdadig in. Het ministerie
volstond met waarschuwingen
om voorzichtig te zijn met
bloedgiften uit gevangenissen.
Pas eind '85 verstuurde de na
tionale adviescommissie een
brief waarin het inzamelen van
bloed in gevangenissen werd af
geraden.
Peking Twee bewoners van het lan Zhe Si-verzorgingstehuis in de Chi- mee doen. De Chinese bejaarden ondervinden de slechte economische
nese hoofdstad Peking, gekleed in traditionele Mao-pakken, zitten bij situatie aan den lijve: weinig variatie in het eten en geen hulp meer van
een berg kool. Daar moet het tehuis het de eerstkomende zes maanden familieleden.
seoul» Een klein meisje onderwerpt de broche van prinses Diana
aan een zeer nauwkeurige inspectie Tijdens hun vierdaagse bezoek
aan Zuid-Korea bezochten de Britse kroonprins Charles en prinses
Diana gisteren de Britse school in de Zuidkoreaanse hoofdstad Se-
ouL
Rowlings op comfortabele voorsprong
NAIROBI FRANS V
CORRESPONDENT
De zo goed als zekere verkie
zingsoverwinning van Ghana's
president Jerry Rawiings heeft
zowel in de hoofdstad Accra als
Kumasi tot ongeregeldheden
geleid. In Kumasi is een nachtc
lijk uitgaansverbod ingesteld
I >e oppositie h» eft vrw.r v.in
daag een protestmars georgani
seerd uit onvrede met de gang
van zaken rond de presidents
verkiezingen.
Nadat het grootste deel van
de stemmen van de dinsdag ge
houden presidentsverkiezingen
was geteld, heeft Rawiings een
comfortabele voorsprong geno
men op zijn belangrijkste rivaal,
prof. Adu Boahene van de Na
tionale Patriottische Partij
(NPP). Dc voorlopige uitslag
geeft Rawiings 58.7 procent van
de stemmen en Boahene 29.9
procent.
In de hoofdstad Accra is de
spanning hoog opgelopen, na
dat een protestbijcenkomst van
Boahene aanhangers werd be
eindigd door oproerpolitie. Op
diezelfde plaats wil de oppositie
vandaag opnieuw een demon
emdi hm ww
In de centraal gelegen stad
Kumasi braken gisteren onlus
ten uit na het bekend worden
van dc voorlopige uitslag Op
positieaanhangers plunderden
winkels, bekogelden auto's nvt
stenen en wierpen vvrgverspcr
ringen <.p I l-.k.ilr .mi, un i
ten stelden vervolgens een
avondklok in.
MO Pt JANPRO Wr
Indianen in het noordoosten
van Brazilië, die woedend zijn
over de moord op een van hun
stamleden, hebben ongeveer
400 mensen In gijzeling geno
men. Dat heeft het indiaanse
InWHUMl I nnai gisteren m Rio
de laneiro bekendgemaakt.
Het geweld begon zondag
toen twee Guajajara indianen
in de deelstaat Maranhao door
drie gewapende mannen wer
den aangevallen. Daarbij kwam
Regering behaalt nipte overwinning
LONDEN CEES V
De Britse premier John Major
heeft gisteren in het debat in
het lagerhuis over het Verdrag
van Maastricht een nipte over
winning behaald. Hij overleefde
een door de oppositie ingedien
de motie en kreeg een kleine
meerderheid van de parlemen
tariërs aan zijn kant bij een mo
tie die door zijn eigen Conser
vatieve partij W ingediend.
Die tweede motie, een ver
zoek om door te gaan met de
procedure voor het ratificeren
van het Verdrag van Maastricht
over de Economische en Poli
tieke Unie van de Europese Ge
werd met 319
>r en 316 tegen
meenschap,
stemmen vo
aangenomen.
Een motie
nele labour c
in de oppositio-
de goedkeuring
van het Verdrag van Maastricht
uit te stellen, werd nipt afgewe
zen. De regering won de stem
ming met 319 tegen 313 stem
men. Zeker 30 leden van Majors
Conservatieve partij hadden ge
dreigd tegen het regeringsbeleid
over Maastricht te stemmen,
waardoor de 21 zetels tellende
meerderheid in het Lagerhuis
op losse schroeven kwam te
staan.
Het ratificatieproces in Groot-
Brittannië was uitgesteld nadat
Denemarken zich in een refe
rendum tegen het verdrag had
gekeerd. Major had erop aange
drongen het Verdrag in het La
gerhuis ter stemming te bren
gen voor de EG-top die volgen
de maand onder zijn voorzitter
schap in Edinburgh wordt ge
houden. Het debat in het Lager
huis nam zeven uur in beslag.
CORRESPONDENT
Gevraagd om zijn opinie over het bizarre
schouwspel in het Lagerhuis, zei een
Britse directeur: „Ik heb geen mening
over wat ze daar uitspoken. Maar als u
het niet erg vindt, ga ik nu weer verder
met het leiden van mijn tent."
Michael Gifford, topman van Rank Or
ganisation, was niet de enige die het
spoor van de Britse politiek bijster was
geraakt. Midden in het verhitte debat
over 'Maastricht' gisteren in het Lager
huis rees een Conservatief uit de groene
bankies op en vroeg in lichte wanhoop
aan de verzamelde volksvertegen woord i -
gers: „Kan iemand mij vertellen waar dit
debat overgaat?"
De geachte afgevaardigde, Dickens,
drong met zijn indringende \Taag door
tot de kern van de zaak. Aan het gekra
keel van zijn collega's te oordelen, had
dit felle debat iets van doen met 'Maas
tricht'. Maar opmerkelijk genoeg kwam
in de regcrings-motie de naam van deze
bronsgroene stad niet voor.
Als ae regeringsmotic gisteravond was
verworpen, zou de verwarring compleet
zijn geweest. John Major was dan ge
struikeld, maar niemand zou hebben ge-
witen waiuva Had hfl nieuwe reine
zingen moeten uitschrijven? Of had hij
gewoon kunnen verder regeren vanuit
zijn Ivoren toren In DowidngOlmtf
Maar de motie haalde een nipte meer
derheid van 3 stemmen. Major won,
maar de vraag bleef: wat eigenlijk?
In zijn motie had Major voorgesteld
het Europese (icmeenschap Wetsont
werp (lees: de Maastricht-wet) in no
vember voor de derde en laatste lezing
aan het Lagerhuis voor te leggen. De op
positionele labour had daarop in een
amendement uitstel geëist tot na de Eu
ropese Top in Edinburgh, die op 11 en
12 december plaatsvindt.
Major mag nu dus de Maastricht wet
binnen luttele weken voor de finale be
handeling aan het Lagerhuis voorleggen.
Maar, zoals alle deskundigen de afgelo
pen weken hadden verklaard, dat mocht
hij toch al. Als een wetsvoorstel in twee
de lezing is goedgekeurd, is het aan de
regering om te bepalen wanneer het
voor de derde lezing wordt ingediend.
Waarom dan alle drukte7 Of. in de
woorden van tagerhuislid Dickens: waar
ging het debat over?
Volgens Labour leider lohn Smith, die
vrijwel alle debatten in het Lagerhuis op
punten wint, ging het gewoon over de
vraag of Major nog langer premier kon
MIJ ren smiih vrorg «ureum heeft de
regering deze motie eigenlijk ingediend7
Major, zo zei hij, had dat gedaan louter
en alleen om zijn gezag opnieuw tc be
vestigen. Dat gezag was, aldus de la
bour-leider. aangevreten door de deva
luatie van het pond en de consternatie
over de mijnsluitingen. Major was ver
wond door de thatcheristischc vleugel
van zijn eigen partij, en wilde die voor
eens en altijd terechtwijzen Hij wilde
het vertouwen krijgen van het lagerhuis.
I n daar, zn zei Smith, kon labour uiter
aard niet aan meewerken.
Smith kwam onder vuur te liggrn van
Major cn de liberaaldemocratischc leider
Padriv Ashdnwn labouf verklaarden
zij. was gewoon opportunistisch De par
tij verkw anselde haar eigen principes om
de regering tot ern knieval te dwingen
Ze stelde het partijbelang on schaamte
loze wijze bovrn het landsbelang
Had Major dus met zi|n motie de ver
trouwen kwestie gesteld7 Formeel niet.
maar de premier had er wd een halszaak
van gemaakt. Anderhalve week gricden
had zijn woordvoerder de politiek redac
teuren van de zondagsbladen bij zich ge
roepen voor een ontboezeming: als Ma
jor de stemming zou verliezen, dan zou
de premier nieuwe verkiezjngrn uit
schrijven.
dreigement, maar voor labour lagen de
kaarten duidelijk genoeg deze motie
had niets met 'Maastricht' van doen en
alles met het gezag van de premier. Het
verwijt van dc liberaal-democraten dat
hij een opportunist was. pareerde Smith
met bet argument dat de liberaal demo
cratische leider Ashdowm „verbijsterend
naïef'was
Toen de uitslag in het Lagerhuis be
kend werd gemaakt, priemden vanaf de
labour-banken de beschuldigrnde vin
gers collectief in de richting der liberaal
demorraten Zij hadden Majors huid ge
red
Zo
z.n: M.ii'-r In t v..ï.irvhijnlijV
iVat hij gewonnen had. was oe i
zelf
ook. Wat hij gewonnen I
longatie van zijn kommervolle bestaan
als premier
een 26 jarigr Indiaan om het Ir
ven. De aanvallers namen de
bUMB
Maandag slotrn duizend
woedendr indianen de snelweg
die langs het reservaat loopt al
en gijzelden de inzittenden van
busse n en vrachtauto s. Kinde
ren en vrouwen werden vrijgr
laten, maar gisteren werden nog
400 mensen vastgehouden. Ei
dreigt een tekort aan water en
voedsd, aldus een woordvoer
ster van Funal.
Jcltsin stuurt
adviseur etnische
zaken dc laan uit
De Russische president Mtsin
heeft vandaag zijn adviseur et
nlacbe zaken, de radicale demo-
era te (kalina Starovoftova. ont
slagen Noch de woordvoerder
van leftsin. die het besluit be
kcndmaaklr. noch de arerrta
rrsse van Staruvoitova. wilde de
redenen van bet ontslag toetkh
ten
De adviseur werd benoemd
nadat leftsin In 1991 de verkie
zingen won. Zij moest zkh
vooral met de pmblrmrn van
de Russische bevolking in ande
rr republieken bezighouden
Het was al bekend dat de ver
houding tussen «Ie twee de
laatste maanden bekr»eld was.
omdat Starnvnitova zich toene
mend van leftsins beleid distan
tieerde
Staruvoitova ia het doelwit
van veel kritiek van nationalist!
ac-hc cn rechtse Russen die me
nen dat de Russische minderhc
den In andere republieken
slecht worden behandeld
