Vergeleken bij Hillary is
Bill Clinton een slapjanus Califomiërs stemmen
Verkiezingen VS
Clinton dankt winst
aan brede coalitie
tegen een zachte dood
New York City hunkert
naar dollars van Clinton
Bill Clinton
beslecht vete
DONDERDAG 5 NOVEMBER 1992
3
VERKIEZINGSSNIPPERS
Een traditie gaat verloren
crook county Een van de oudste Amerikaanse politieke tradi
ties is niet meer. De kiezers in Crook County in de staat Oregon
stemden voor George Bush. En daarmee beëindigden ze een tra
ditie van meer dan honderd jaar. Sinds 1884 stemden ze telkens
voor de winnaar. Bush kreeg gisteren 2,702 stemmen en Clinton
2,509.
Lange redes, wen er al vast maar aan
little rock Het tijdperk-Clinton begon ongeveer een uur te
laat. Daar kunnen we beter aan wennen. De stafmedewerkers
van Clinton maken een onderscheid tussen 'Tijd' (60 minuten
per uur) en 'Clinton-tijd' (95 minuten per uur of meer). De presi-
dent-electliet de natie tot een kwartier na middernacht wachten
voordat hij begon met zijn overwinningstoespraak. Waar hij
bleef? Hij zat aan de telefoon, met FOB's (Friends of Bilt) uit het
hele land. Toen hij eindelijk kwam, hield hij een vriendelijke
maar veel te lange oratie. Hij noemde iedereen die hij de afgelo
pen 13 maanden was tegengekomen bij naam. Als 'Reaganisme'
een term was voor non-regeren en 'Bushisme' voor een door-
eengehaspelde manier van spreken, zou 'Clintonisme' wel eens
het onvermogen kunnen zijn om op te houden met praten.
Oxford feliciteert 'Oxonian' president
oxford Oxford, de zusterstad van Leiden waar Bill Clinton ma
rihuana rookte maar niet inhaleerde, is verheugd aan de win
nende kant te hebben gestaan. De Universiteit van Oxford, door
George Bush bespot als een vreemde plaats met grappige, rare
ideeën, feliciteerde de nieuwgekozen president. Die liep daar
van 1968 tot 1970 college. „De universiteit verwelkomt de ver
kiezing van de eerste Oxonian voor het presidentschap van de
Verenigde Staten van Amerika", aldus een verklaring.
Friesland groet Clinton
Leeuwarden Gedeputeerde Staten van Friesland hebben afgelo
pen nacht Bill Clinton gefeliciteerd met zijn overwinning. Aan
Clinton is meegedeeld dat GS „de historische banden" tussen
Friesland en de VS „van voldoende belang vinden" om Clinton
in deze provincie welkom te heten tijdens een presidentieel be
zoek aan West-Europa in een van de komende jaren. De Staten
van Friesland waren in 1782 de eerste souvereine macht die de
onafhankelijkheid van de VS erkenden. Een gedenkplaat in het
Prouinsjehüsgetuigt daarvan.
Perot was tegenstander van formaat
Washington Landelijk mag Ross Perot dan als een verre derde
zijn geëindigd, in een aantal staten was hij een tegenstander van
formaat. In Maine haalde de onafhankelijke kandidaat 30 pro
cent van de stemmen, tegen 31 procent voor Bush en 39 procent
voor Clinton. Ook in Alaska voelde de twee anderen Ross' adem
in hun nek. Uitslag: Bush 41, Clinton 32 en Perot 28 procent.
Maar in Utah was de Texaanse miljardair op zijn best. Hij ver
sloeg er zelfs de president-elect Bush 46, Perot 28, Clinton 26
procent.
washington AP-DPA-AFP-Rtr
De opkomst bij de dinsdag ge
houden verkiezingen in de Ver
enigde Staten is mogelijk met
vijf procent gestegen. Volgens
voorlopige berekeningen kwam
tegen 55 procent van de kiesge
rechtigden opdagen. Vier jaar
geleden lag de opkomst bij 50,2
procent. Het aantal Amerikanen
dat gestemd heeft, bedraagt cir
ca 104 miljoen. Dit is het noog-
ste aantal sinds 1960. Het is ook
de eerste keer dat meer dan 100
miljoen Amerikanen naar de
stembus zijn gegaan.
Of de kiezers Bill Clinton een
mandaat hebben gegeven
wordt door sommigen betwij
feld. De gouverneur won met 43
procent van de stemmen, min
der dan waarmee Michael Du
kakis in 1988 van Bush verloor
(46 procent). Ondanks de hoge
opkomst heeft maar 23,6 pro
cent van alle Amerikaanse kies
gerechtigden voor Clinton ge
stemd. Maar wat de Amerika
nen nog duidelijker hebben ge
maakt is dat ze niets meer van
George Bush moeten hebben.
62 procent van de opgekomen
kiezers stemde niet op Bush en
daarmee voor verandering.
Clinton dankt zijn overwin
ning aan een brede coalitie, zo
blijkt uit analyses aan de hand
van enquêtes onder kiezers en
uit de tellingen. De 46-jarige
gouverneur van Arkansas kreeg
meer dan 90 procent van de
zwarte stemmen, bijna twee
derde van de Latino-stemmen,
driekwart van de joodse kiezers
en een meerderheid van de ge
organiseerde werknemers.
Met zijn afgewogen benade
ring van de Amerikaanse mid
denklasse slaagde Clinton er te
gelijk in deze basis van traditio
neel Democratische kiezers-
groepen te verbreden. In de be
langrijke voorsteden (waar meer
dan de helft van de Amerikaan
se bevolking woont) behaalde
Clinton 45 procent, twee pun
ten meer dan zijn landelijke
score. Van de vrouwen stemde
47 procent op hem, van de
mannen 41 procent. Van de
werkende vrouwen stemde zelfs
51 procent op Clinton.
Van de kiezers van 60 jaar en
ouder stemde 52 procent op
Clinton en maar 37 procent op
Bush en 11 op Perot. Hun be
langrijkste overweging zo mas
saal voor Clinton te stemmen,
was de toekomst van de ge
zondheidszorg. Ook de jonge
ren gaven hun stem aan Clin-
Al Gore wilde dinsdagavond rijn campagnestrateeg James Carville
omarmen een man die voor goed geluk anderhalve week lang geen
schoon ondergoed had aangedaan De nieuwgekozen vice-president
duikelde echter voorover In het publiek en moest er door een veilig
heidsagent weer worden uitgetrokken. rot rTAmiYtmn
WASHINGTON-LITTLE ROCK
HANS DE BRUUN Rtr-AFP
Zelfs de scherpste critici van
haar man zijn fan van Hillary
Clinton. „Hillary heeft een ei
gen persoonlijkheid en is inte
ger", zegt Paul Greenberg,
commentator van de Arkansas
Democratische Gazette. „Ver
geleken bij Hillary is Bill Clin
ton een slapjanus", aldus
Greenberg.
„Twee voor de prijs van een",
zei Bill Clinton tijdens zijn ver
kiezingscampagne. Wie op hem
zou stemmen, kreeg Hillary
Rodham (45) erbij. Want de
nieuwe First Lady wi\ niet zo
maar 'de vrouw van' zijn. Clin
ton heeft al eerder gezegd zijn
eega, met wie hij sinds 1975 is
getrouwd, als zijn belangrijkste
adviseur te beschouwen.
Of hij daarbij zover zal gaan als
Jimmy Carter, die zijn Rosalyn
aan kabinetszittingen liet deel
nemen, is nog de vraag. Maar
dat Hillary Clinton een zeer
succesvolle advocaat van
grote invloed zal zijn op de re
gering van haar man staat bui
ten kijf. Maar zij zal hard moe
ten werken om de populariteit
van haar voorgangster Barbara
Bush te benaderen.
Hillary won in januari grote
sympathie toen ze met haar
man op de televisie verscheen
toen hij ervan werd beschuldigd
zijn vrouw ontrouw te zijn ge
weest. „Ik ben hier niet als een
klein zielig vrouwtje die haar
man bijstaat als Tammy Wynet-
te (de countryzangeres die van
Stand By Your Man een hit
maakte red.)", zei ze toen. „Ik
ben hier omdat ik van hem hou
en hem respecteer, hem eer
toebreng voor wat wij en wij al
len hebben doorgemaakt."
Maar haar ster daalde toen ze
journalisten hard aanviel die
haar twee maanden later over
haar werk ondervroegen. „Ik
stel me voor dat ik thuis had
kunnen blijven om in huilen uit
te barsten en cake te bakken",
snauwde ze. „Maar ik besloot
om mijn werk te doen."
De Republikeinen grepen haar
commentaar aan om te bewij
zen dat Hillary een gevaarlijke,
radicale feministe was. Ze had
als staf-jurist voor het Childrens
Defense Fund een aantal artike
len geschreven over kinder
recht. Daarin zou ze volgens de
Republikeinen hebben gepleit
voor het recht van kinderen hun
ouders voor de rechter te dagen.
Ook zou ze het huwelijk als sla
vernij hebben afgeschilderd.
Dat klopte niet, maar ze werd
een dankbaar mikpunt voor
vooral vice-president Dan
Quayle en diens vrouw Marilyn,
die er een campagnethema van
maakte dat zij gewoon huis
vrouw was geworden, howel zij
ook een advocate was. De zware
kritiek op Hillary deed ook het
vertrouwen van de kiezers in
Clinton dalen.
Hillary was een 'risicofactor' ge
worden. Daarna hield zij zich
een tijdje rustig en kwam toen
zelfs meer in het nieuws met
haar recepten voor koekjes. „In
feite is zij getemd", zei een ken
nis. Maar zelf ontkende ze dat.
„Ik ben niet veranderd", .ver
klaarde ze tegenover The New
York Times. „Maar ik ben beter
gaan begrijpen hoe ik moet ver
tellen over datgene wat mij be
zig houdt, waar ik om geef en
wie ik ben."
De omslag kwam toen ze met
haar man op verkiezingscam
pagne ging en zelfs het woord
voor hem voerde toen in de
laatste dagen van de race naar
het Witte Huis zijn stem het be
gaf. Daarbij bleek dat zij zeker
zo goed als Clinton in staat was
een menigte enthousiast te ma
ken. Ia, zelfs een betere spreker
leek dan hij.
WIM STEVENHAGEN
Hillary Clinton: Niet thuis blijven c
n diverse Ameri
kaanse staten hebben zich dins
dag behalve over de keuze van
een president en lagere politie
ke functionarissen ook uitge
sproken over wetsvoorstellen
van soms verstrekkende aard.
Het meest revolutionair was
ongetwijfeld een wetsvoorstel in
de staat California dat euthana
sie mogelijk zou hebben ge
maakt voor mensen die rnei
meer dan zes maanden te leven
hebben. De zogenoemde 'Death
u-ilh Dtgrut)' Act' zou California
een wereldprimeur hebben ge
geven: wettelijk toegestane eu
thanasie. Zover kwam het ech
ter niet, want het voorstel werd
met 54 tegen 46 procent ver
worpen.
Elders kwamen andere zaken
aan de orde. Zo stemde het Dis
trict of Columbia (de hoofdstad
Washington), dat de hoogste
misdaadcijfers kent. met grote
meerderheid tegen een voorstel
voor de herinvoering van de
doodstraf voor moord. In de
stad Toledo in Ohio stemden de
kiezers voor de instelling van
een avondklok voor minderjari
gen \\ie onder da 18 Iemei
zich tussen middernacht en vijf
uur 's ochtends niet meer op
straat vertonen. Jongere kinde
ren moeten nog eerder binnen
zijn.
In Arizona werd een voorstel
om abortus te verbieden met
een verhouding van twee tegen
één weggestemd. Maryland
voerde juist een nieuwe liberale
abortus-wetgeving in. De staat
Oregon stemde tot woede
van de homo-gemeenschap
voor een wei aan die de wette
lijke bescherming tegen discri
minatie van homosexuelen op
heft. Een initiatief dat homo-
sexualiteit als „abnormaal.
NEW YORK LEONARD DOYLE
the independent
De explosie waarbij op de
avond voor de verkiezingen de
hoogste verdiepingen van een
flatgebouw met huurwoningen
in de wijk Harlem openbarstten,
was een mooi symbool voor de
bouwvallige infrastructuur van
New York. De grootste stad van
Amerika is blij met de verkie
zingswinst van Bill Clinton en
trappelt van ongeduld in het
vooruitzicht van een langver
wacht beleid van stadsvernieu
wing onder een Democratische
president.
De politieke leiders van New
Yor* en andere steden waren
dinsdagavond al op weg naar
Little Rock om Clinton te felici
teren en hem eraan te herinne
ren dat hij als president aan
dacht zou hebben voor zijn
twee meest herhaalde beloften
hervormingen on het gebied
van het stadsbeleid en de ge
zondheidszorg.
New York City wil van Washing
ton tientallen miljarden dollars
hulp om de ziektekostenverze-
bniggen en wegen als onder
deeTvan hel beleid van een De
mocratische president om het
land van de grond af opnieuw
slecht, onnatuurlijk en pervers"
bestempelde haaide het echter
weer niet.
In Arizona keurden de kiezers
de instelling van een officiële
vrije dag goed ter ere van Mar
tin Luther king. De staat was
daarmee de laatste in de unie
om de voorvechter voor de
•n
kanspelen
kwamen in tien stalen aan de
orde. Zo stemde Missouri v66r
het toelaten van gokspelen on
rivierboten, stelde Idaho casi
no's buiten de wet. keurde Kcn-
III. ly dooi da U-rk pond
seerde bingospelen goed en
keurde Utah, waar de Mor
moonse kerk een grote invloed
heeft, het gokken op renbanen
met grote meerderheid af
I l.ir rs wrrd gevtrmd ovrr
voorstellen voor hert stellen van
een limiet aan het vervullen van
politieke ambten. Naar het
VOaMd Wi I olondo, waar
een dergelijke bepeking al lang
bestaat, stemde zo n tweederde
van de kiezers in Florida. Mis
souri, Ohio, Michigan, Nebras
ka. South Carolina. North Caro
lina. Wyoming Montana. Arizo
na. California, Washington en
Arkansas voor voorstellen die de
tijd dat afgevaardigden in Was
hington werkzaam mogen zijn
tot vier of acht jaar beperken.
Overigens was het stemgedrag
van deze kiezers enigszins te
genstri|dig W.mt ilnnrg.-Mns
stemden zij ook massaal voor
een zittende kandidaat, zelfs als
die al vele termijnen in Was
hington had gediend.
op te bouwen.
De herinnering aan de rellen in
los Angelos dan /"111. I li MM
veel Amerikanen alweer ver
vaagd, maar degenen die de
grote steden besturen beschou
wen het vooruitzicht van een
enorme geldinjectie door de fe
deratie als de enige manier om
de woede in te dammen die tot
een dergelijke angstwekkende
sociale uitbarsting leidde
CVedurende 12 jaar Republikeins
Wdsm hap bah bdnla hulp
aan New York, Los Angeles en
andere steden met 20 procent
gedaald. Mei als resultaat dat
wegen, bruggen, scholen en
volksh uisvestingsprogramma's
letterlijk ineenstorten Daar
komt de crisis in de gezond
hrid&zorg nog bij. Minstens 27
miljoen Amerikanen zijn onver
zekerd en dat werkt verlam
mend op de steden die al moei
te hebben de meest elementaire
diensten te verlenen.
Veel politici willen een terug
keer naar de geldsmijterij van
de jaren zestig, maar met een
nationale schuld van 4000 mil
jard dollar (7000 miljard gulden)
lijkt zoiets ver weg I n plaats van
geld om de armoede te gene
zen', willen zij investeringen in
de stedelijke infrastructuur,
waardoor hei land in een betere
positie zou komen om te con
curreren op de wereldmarkt.
treorgr B
heeft BUI Jlnton wraak grno
men voor een oude koninklijke
famlllevelr, die zich 700 jaar
geleden in .rout HritMnnir af
speelde. Althans, dal zegl Bur-
ke'i /Wring»», dé Britse instel
llng op het gebied van de adel.
Bush rn linton zouden hei
den afstammelingen zijn van
de Engelse koning John. Diens
nazatrn voerden In de I .le
eeuw hrvtg strijd toen Unions
voorvaderen meehielpen het
eerste Britse parlement aan de
macht te brengen. Jintons fa
milie stamt af van de dochter
van koning John. FJeanor rn
haar echt gr noot Slmon de
Montfort, terwijl Rush een na-
raat b an Johns zoon koning
Henry III.
Slmon de Montfort voerde een
volksopstand aan tegen Henry
111, waarna de macht In han
den kwam van het eerste En
gelse parlement. De koning
verbrak zijn belofte het parle
ment te eerbledigrn en nam de
wapent op legen Simon de
