De Willy Wortel van de reclame
'Ik kan nu verwoorden
wat in m'n hoofd zit'
Rtv show
Aziatisch vervolg op
Veronica goes America
De eeuwige jeugd van Ilse Wessels stem
Kijker kan via televisie actief
deelnemen aan de programma's
MAANDAG 2 NOVEMBER 1992
14
Leo Cahn geeft commercial-fantasieën vorm
MAARDEN» JETTY CLAUS
Leo Cahn, een boom
van kerel met rossig
haar en een jongens
achtige blik in zijn ogen. Wie-
zijn grote handen aanschouwt,
zou niet denken dat hij zijn
loopbaan begon als edelsmid.
Met zijn markante kop raakte
hij echter alras in de filmwereld
verzeild. Regisseur Frans Weisz
had grootse plannen met hem.
Maar Cahn bleek niet in de wieg
te zijn gelegd voor het acteur
schap, Op de filmscene ontdek
te hij, dat hij meer talent had
voor de special effects.
Tien jaar geleden begon hij
het bedrijf Moving Models in
Naarden, dat vooral werkzaam
is voor televisiereclames, Ge-
zichtsbedrog is zijn handels
merk. Niet voor niets heet hij de
Willy Wortel van de reclame.
Zijn spotje voor de thuisban
kier van de Postbank kreeg een
paar jaar geleden de Publieks
prijs. In de commercial wordt
een biertje met een electroni-
sche arm heel ingenieus ge
transporteerd vanuit de koel
kast naar de giroblauw-thuis-
bankicr.
Wie een echt reclame-oog
heeft, herkent de spullen in zijn
werkplaats van de commercials:
een verdwaalde Mona-aardbei,
de kippen van Page, struisvo
gels van IBM en het vloermatje
op wieltjes van de Postbank. Als
je in zijn vertrekken een koekje
of chocolade aangeboden krijgt,
mag je wel uitkijken dat je niet
in de maling v/ordt j
Maar al te vaak zijn het recla
me-attributen, gemaakt van
was, rubber of plastic, en niet
van echt te onderscheiden.
Soms legt hij voor de grap een
nepchocolaatje op een schaaltje
om te zien of de mensen er gre
tig hun tanden in zetten. ,,!k
heb eens dat geintje uitgehaald
tijdens een feestje. Een vriend
kwam na een tijdje naar me toe
en zei: ,Leo, je moet hem nu
maar even afwassen, want ie
dereen heeft er al aan gelikt."
„Wat ik doe, is eigenlijk ver
edeld knutselwerk", lacht hij
bescheiden. „Zo zien de men
sen het ook, maar ik heb ontzet
tend veel lol in mijn werk."
Bij de special effects richt hij
zich op hel verfijnde werk. „je
moet niet bij mij zijn voor het
grote stuntwerk, zoals een auto
ongeluk of enorme explosies.
Door iets op schaal na te boot
sen, kun je ook de suggestie
wekken dat iets werkelijk ge
beurt. Zo heb ik eens voor een
Italiaanse film een stuwdam in
miniatuur gemaakt en hem la
ten ontploffen."
Edelsmid
Elke handige jongen kan zijn
hart ophalen aan de fijne appa
ratuur en instrumenten die hij
voorhanden heeft om zijn klus
sen uit te voeren. Hij heeft er
ook lol in om zelf computerge
stuurde machines te maken. Zo
heeft hij een apparaat gemaakt
om metaal nauwkeurig te kun
nen snijden.
Cahn begon zijn loopbaan als
edelsmid, maar merkte al gauw
dat dat zijn roeping niet was. De
eenzaamheid van het vak beviel
hem niet. Hij wilde graag met
anderen werken. Door wat figu-
rantenwerk raakte hij verzeild in
de filmwereld.
Cahn kreeg bijrolletjes in
films van Frans Weisz. „In 'Heb
meelij Jet' moest ik met Piet Ro
mer op mijn nek over een dijk
hollen. Frans Weisz is een brave
schat. Maar hij had veel te hoge
verwachtingen van mij. Buiten
beeld kon ik het wel mooi bren
gen, maar als de lampen aan
gingen, sloegen de zenuwen
toe." Een carrière als filmacteur
zat er dan ook niet in, maar hij
bleef wel achter de schermen
hangen.
Daar kwam hij in contact met
de special effects. „Tijdens een
van de films hadden ze een jon
gen op een bromfiets erop uit
gestuurd om iets te halen. Hij
bleef uren weg. Dat kostte kapi
talen. Meer dan honderd men
sen stonden op de set te nik-
Cahn hielp de crew toen uit
de nood. „Ik had een simpele
oplossing bedacht. Er moest
bloed door een dun slangetje
vloeien. Ik leende een sproeier
slangetje uit een auto, die niet
was afgesloten. De eigenaar
heeft niets gemerkt.
Cahn maakte met zijn inven
tieve optreden zo'n goede
beurt, dat hij bij een volgende
produktie weer werd ingescha
keld voor de special effects. „Na
een tijdje kwam ik erachter hoe
't werkt. Ie krijgt een vette worst
voorgehouden. Als je bereid
bent om voor niks mee te wer
ken, zeggen ze dat je de volgen
de keer weer van de partij mag
zijn en je ook betaald zult wor
den. Maar ook de volgende keer
loop je voor noppes het vuur uit
je sloffen. Vooral producenten
als Matthijs van Heiningen lo
pen met dikke sigaren rond,
maar houden hun hand op de
knip. Kwaliteit telt niet voor
hen."
Pino-kostuum
In zijn beginperiode maakte hij
ook Pino-pakken voor het kin
derprogramma Sesamstraat.
„Tijdens een opname stond ik
met de Pinospeler te praten. Hij
klaagde over het loodzware ver
enkostuum, waarin hij zich een
ongeluk zweette. Het was ge
maakt van een slaapzak en een
boel papegaaienveren. Door de
scherpe punten van de pa
pagaaienveren kreeg de man
ook ontstekingen. 'Denk jij dat
jij het beter kan', werd tegen mij
gezegd. Ik heb die uitdaging
aangenomen en maakte een
pak dat heel luchtig was en
niets woog. Inmiddels heeft Pi
no weer een nieuw kostuum,
dat niet van mij is. Ik denk dat
daar commerciële redenen voor
waren. In verband met Ameri
kaanse Pino-boekjes moest dat
pak meer lijken op de plaatjes."
Cahn kreeg in de loop der ja
ren steeds meer werk aangebo
den vanuit de reclamewereld. In
die tien jaar heeft hij aan zo'n
negenhonderd commercials
meegewerkt. Hij stuitte daarbij
op de meest uiteenlopende pro
blemen. „Niet alle opdrachten
zijn even spectaculair." Soms
moet hij een stukje chocolade
of kaasblokje namaken. Echte
chocolade smelt bij de opna
men door de hitte van de lam
pen of er komen vingerafdruk
ken op.
Trucages
Als maker van special effects
wordt Cahn dagelijks gecon
fronteerd met allerlei wilde fan
tasieën van reclamejongens. Hij
moet ze gestalte geven. Neem
de commercial van Jagermeister
met de bekende slogan 'alleen
als die ijs-en-ijs-koud' is. In een
van de spots die zich zo te zien
afspeelt op de Noordpool komt
er een butler in een duikboot
boven water met een dienblad
met het drankje. Voor deze spot
offerde hij zijn eigen kano op.
Om het gevaarte te kunnen la
ten zinken, kreeg hij van een
vriend een partijtje lood.
Trots is hij nog altijd op de
struisvogels die hij voor IBM
maakte. „Ze zijn niet van echt
te onderscheiden. Acht van die
beesten moesten met hun kop
in het zand staan. Aangezien
het heel lastig zou worden om
hen zo te dirigeren, werd er
voor deze oplossing gekozen."
Leo Cahn, de special-effectsman van reclamespotjes.
foto ton kastermans
I let Amerikaanse zomerovon-
tuur van Veronica krijgt een
vervolg. Volgend jaar trekt de
grote Veronica-camper door
Zuid Oost Azië onder het
motto V èronlt .1 roes Men
tal. Vanuit Zuid-Oost Azië zal
de ploeg eveneens twee keer
per week verslag doen van
liun reisavonturen.
Het programma, dat van
mei tot september is te zien,
wordt gemaakt door produ
cent Pinball uit Bussum. Ook
de reis van afgelopen zomer
van de Oost- naar de West
kust van de Verenigde Staten
nam de produktiemaatschap-
pij voor z'n rekening. Alhoe
wel de bestemming veran
derd is, blijft de formule van
Veronica Goes hetzelfde. Een
reportageteam met steeds
wisselende Veronica-presen-
t.Horen lirkt met de meter
slange camper rond en doet
\oisi.i); van allerlei opvallen
de, mysterieuze en schokken
de zaken. Adam Curry, die
onlangs weer door Veronica
binnengehaald is om radio-
en televisieprogramma's te
gaan maken, Anita Witzier en
Jeroen van Inkel behoren tot
de groep presentatoren die
Oriental gaat.
De exacte route die zal wor
den gevolgd, is nog niet he
kend. Maar landen als Thai
land, Maleisië en Indonesië
staan op het verlanglijstje.
Alle programma's op de Hilver-
sumse radiozenders zijn begin
oktober verhuisd naar een an
der tijdstip. Maar op donder
dagmiddag presenteert Ilse
Wessel bij Veronica als vanouds
'Klassiek op Verzoek'.
We praten met haar in het
Radio 4-kantoortje van Veroni
ca. een eiland van rust temid
den van iedereen die jong is en
wat wil. „Toen ik hier in 1985
begon, was deze kamer een ver
ademing. Ik kreeg een eigen bu
reau. een eigen plaatsje. Dat
vond ik fijn. Ze gaven me het
gevoel dat ik ergens bij hoorde.
De laatste jaren dat ik bij de
AVRO had gewerkt, was het al
leen maan binnenkomen,
dienstje doen, wegwezen."
Haar overstap destijds wekte
her en der enige bevreemding.
Haar stem was een van de ver
trouwde AVRO-stemmen. „Ik
ben in 1955 bij de AVRO begon
nen. als secretaresse. Na enige
tijd werd ik gevraagd als om-
roepster bij de radio. Ik vond
dat leuk, wilde altijd al graag bij
de radio."
.Ik heb met plezier bij de
AVRO gewerkt, ook nog in de ja
ren zestig vijf jaar televisie ge
daan. Maar met de jaren werd
alles wat zakelijker. Zeker toen
Wibo van de Linde begin jaren
tachtig kwam. Toen zijn veel
mensen van de oude garde op
gestapt. Jaap van Meekren bij
voorbeeld".
Hechte club
..Ik ben van de generatie Mies
Bouwman. Karin Kraaykamp. Ik
zie nog wel eens vrouwen uit
die tijd, het was een hele hechte
club. En weet je wat me zo op
valt: die vrouwen zijn allemaal
nog zo vreselijk actief. Ze zijn
allemaal rond de zestig, maar ze
werken maar door."
„Ik heb niet het idee dat ik
iets moet afsluiten. Misschien
zou dat anders zijn als ik in vas
te dienst zou zijn geweest. Dan
zou ik nu in de vut zitten, denk
ik."
„Maar ik ben sinds 1963 free
lance. Waarom ik dat geworden
ben, weet ik niet meer. Ik denk
dat ik toen opeens voldoende
werk had. Het heeft me ook in
staat gesteld van alles aan te
pakken. Nu werk ik behalve
voor Veronica voor de Wereld
omroep en voor de Radio Volks
universiteit.
„Die Wereldomroep vind ik
ook enig. Ik zit er twee dagen in
de week: presentatie en nieuws
lezen. Er hangt een leuke sfeer,
die is uniek. Je vindt die bij geen
enkele andere omroep. Er lopen
zo veel verschillende mensen,
het heeft een internationaal ka
rakter. Dat is te verklaren na
tuurlijk, want bij de Wereldom
roep worden programma's ge
maakt in het Frans, Portugees,
Spaans, Engels en Maleis. Ik
doe de uitzendingen die op Eu
ropa zijn gericht én die in
Australië worden uitgezonden.
En bij de RVU spreek ik de tekst
bij documentaires. We zijn nu
bezig met een serie die als titel
heeft 'Gebeurtenissen'. Iedere
aflevering wordt door een ande
re regisseur gemaakt. Mijn stem
is de rode draad door alle afle
veringen."
Heilig vuur nog niet gedoofd in Lenny Kuhr
Lenny Kuhr, met gitarist Freek Dick: „Ik heb mijn liedjes geschreven uit
compassie met de zoekende mens." foto cpd
heet: 'Hoor je niet de nachte- dat ze iedere ochtend dat liedje
gaal?' Het is een heel bruisend draaide en daarna pas kon op-
Ued. Het gaat erover dat, hoe- staan. Ik vind 't heel erg mooi
veel verdriet je ook hebt of hebt dat iemand zich door een lied
gehad, dat je de draad weer realiseert dat hij niet alleen is
moet oppakken, dat je jezelf met z'n verdriet. Het is een be
niet in duisternis moet hullen. vestiging dat wat ieder mens in
Een mevrouw vertelde me dat zichzelf kan voelen een univer-
ze een kindje had verloren en seel gevoel is."
„Ik kon aanvankelijk dat wat
ik wilde, niet goed duidelijk ma
ken. Ik wist zelf precies wat ik
wel en wat ik niet wilde. Maar
dat goed overbrengen, kon ik
niet. Ook niet aan mijn mana
ger. Dat vond ik verschrikkelijk
jammer. Dus Herman Pieter en
ik hebben een jaar geleden be
sloten de zaken in eigen hand te
nemen. Dat is soms lastig, de
zakelijke kant is niet helemaal
ons vak. Aan de andere kant
weet je soms heel creatieve op
lossingen voor problemen te
bedenken."
„Wat ik wel wist, is dat ik in
mezelf altijd een vaag gevoel
van heimwee heb gehad. Als
kind al. Kon urenlang op een
muurtje zitten en dan verlangde
ik ergens naar. Iets achter de
horizon. Het kwam helemaal
niet, omdat het thuis slecht was.
Integendeel, we hadden een
leuk gezin. Later denk je dat je
het kan vinden in verre landen.
En soms denk je ook dat je in
een ander land of in een ander
mens vindt waarnaar je zo ver
langde. Maar na een tijdje duikt
dan toch dat oude heimwee-ge-
voel weer op. Nu, na zo veel ja
ren, denk ik: Het is misschien
wei een gevoel dat de meeste
mensen hebben, dat ze al of
niet hebben weggestopt. Is het
niet het verlangen naar de een
heid? Noem het 'het religieuze
gevoel'. In ieder geval is het een
universeel gevoel dat bij de
mens hoort en dat je niet kunt
ontkennen. Ik kan me best
voorstellen dat mensen op de
uiterlijkheden van kerk en reli
gie afknappen, maar daarom
bestaat in ieder mens wel het
verlangen naar harmonie. Ik
heb m'n liedjes geschreven uit
compassie met de zoekende
Nu is een en ander dan uit
gemond in een cd, in een thea
terprogramma.
„Gelukkig wel. Ik wist dat het
er ooit van zou komen, alleen,
ik kon natuurlijk niet vooraf
voorspellen wannéér. Maar ik
heb op een gegeven moment
geweigerd klakkeloos op de ou
de voet door te gaan. Ik kon het
niet. Als artiest mag je je zelf
niet verloochenen. In 1984 be
gon ik langzaam door te krijgen
welke kant ik op wilde. Maar
m'n ideeën waren zo abstract.
Ik heb wel eens gewenst dat ik
een schilder was, want die kan
z'n gevoelens in abstracte schil
derijen kwijt. Maar als je
schrijft, heb je de taal nodig en
die is heel concreet."
Clichés
„Je moet met taal oppassen dat
je niet in clichés vervalt. Hoe
wel, soms lijkt iets een cliché,
maar het ligt er helemaal aan
hoe je het zegt. Als iemand bij
voorbeeld uit het diepst van z'n
ziel op een geëigend moment
tegen je zegt: 'Ik hou van jou',
dan zeg je toch ook niet: 'Ja
hoor, dat is al zo vaak gezegd,
verzin eens iets anders.' Dan
ben je blij."
„Ik merk nu in de voorstellin
gen dat mensen oppakken wat
ik zing. Mensen komen naar me
toe. soms hebben ze heel veel
nare dingen in hun leven mee
gemaakt. Vaak blijkt dan dat ik
heb verwoord wat zij voelen.
Dan denk ik later, als ik thuis
ben; het is toch prachtig als je
andere mensen zo veel troost
kan geven? Ik heb een liedje dat
rj
M e loopt al jaren mee
W in het amusements-
MLmmmtA vak, maar het heilige
vuur is er bij Lenny Kuhr nog al
tijd niet uit. Integendeel, niet
voor niets heet haar nieuwe cd
'Het Heilig Vuur. „Ik vind dat ik
nu in een van de interessantste
perioden van mijn leven ver
keer. Dingen vloeien samen,
ideeën die ik in mijn hoofd had,
kan ik nu ook verwoorden."
Anita Witzier Is volgend jaar ook v
i de partij als Veronica Oriental gaat.
Door de Instelling van een ingc
wikkeld communicatienetwerk
krijgt de televisiekijker binnen
kort de mogelijkheid actief deel
te nemen aan programma's die
op het scherm verschijnen. Hij
kan niet alleen zijn mening ge
ven, maar tevens invloed uitoe
fenen op hetgeen vertoond
wordt.
liet Rotterdamse teleinntica-
hedrijf Teleworld ontwikkelde
samen met RTL 4 een systeem
van, zoals het in vakjargon heet,
interactieve televisie. Met het
oog hierop heeft Philips Consu
mer Electronics een belang van
ruim 40 procent verworven in
de onderneming, die een omzet
heeft van ongeveer 50 miljoen
gulden per jaar.
Begin december start de on
derneming met het spel 'Alle
dertien goed'. Via de telefoon
kan de televisiekijker de ant
woorden geven. Op het scherm
ziet hij dan wat hij goed of fout
heeft gedaan.
„De interactieve televisie
biedt ongekende mogelijkhe
den", aldus W. de Back van Te
leworld. Behalve spelletjes zijn
er ook serieuze en informatieve
toepassingen mogelijk. „Zo kan
de consument bijvoorbeeld op
elk gewenst moment van de dag
een op maat gemaakte hypo
theekberekening op zijn scherm
krijgen. Hij hoeft daarvoor
slechts zijn persoonlijke gege
vens via een speciaal telefoon
nummer door te geven."
Voorts is het mogelijk dat een
televisiepresentator aan de kij
kers hun mening vraagt over
een politiek standpunt of hen
verzoekt welke speelfilm over
een half uur vertoond moet
worden. Een andere toepassing
is het houden van een referen
dum.
De ingevoerde gegevens wor
den direct door een computer
verwerkt en zijn onmiddellijk
op het beeldscherm af te lezen.
De kijker hoeft voor het nieuwe
systeem geen enkele investering
te doen.
Het album pretendeert een
nieuwe fase in de ontwikkeling
van Lenny Kuhr in te luiden. Op
de schitterende muziek van gi
tarist Freek Dick zingt ze tek
sten van haar levensgezel Her
man Pieter de Boer. in een en
kel geval van Jules de Córte en
ze draagt ook eigen werk voor.
„Zoals de plaat er nu ligt en
zoals mijn optredens nu zijn: er
is uitgekomen wat ik in gedach
ten had. En het gekke is: de din
gen waarover ik zing, de manier
waarop ik de dingen zeg. blijken
aan te slaan. Het verbaast me
soms een beetje. Er bestaat nog
steeds een scheef beeld van me.
In elk geval bij veel mensen die
mijn Ip's niet kenden, die me al
leen kennen van 'De Trou
badour' en "Visite'. Niet dat ik
iets tegen "Visite' heb, ik zing
het nog steeds, maar het is pre
tentieloos, het heeft niet de
diepgang van m'n andere lied
jes. Ik heb, zo concludeer ik nu
achteraf, in mijn teksten steeds
geprobeerd m'n eigen zoek
tocht in het leven te beschrij
ven. Ik wist niet dat ik dat
deed."
