Kamer eist
eind 'chaos'
op Antillen
'Ze noemen Theo in de straat Robocop'
Binnenland
Vijf gewonden bij gasexplosie Utrecht
Kabinet moet volgend jaar
twee miljard extra bezuinigen
Paar kreeg seksuele
kick van mishandeling
Sijthoff schrapt 450 banen
WOENSDAG 28 OKTOBER 1992
ANP Algemeen Nederlands Persbureau CPD Gemeenschappelijke Persdienst
Boterhamworst moet uit de roulatie
mierlo» Duizenden blikjes lang houdbare boterhamworst van
het merk Vegro moeten uit de roulatie worden genomen, omdat
de houdbaarheid niet gegarandeerd kan worden. De consument
wordt aangeraden de blikjes terug te brengen naar de leveran
cier. Importeur Ham BV in Mierlo heeft dat bekendgemaakt. De
partij boterhamworst werd geproduceerd bij het Belgische be
drijf Ovi. Daar is hij het sterilisatieproces een storing opgetre
den. Daardoor kan in de worst op termijn bacterievorming ont
staan.
Politie Almere bekent afluisteren
almere. Drie politiefunctionarissen in Almere hebben bekend in
december illegaal de telefoons van collega's te hebben afgeluis
terd om erachter te komen wie de pers had ingelicht over een
zeer kritisch rapport over de korpsleiding. Op korte termijn krij
gen ze een berisping of oneervol ontslag. Ondertussen is regio
naal korpschef G. Horstmann aangesteld om orde op zaken te
stellen. Onderzoek van de rijksrecherche moet uitwijzen of ook
andere Almeerse politiemensen, inclusief korpschef E. Wilde,
zich hebben schuldig gemaakt aan illegale afluisterpraktijken.
Moordenaar diplomaat veroordeeld
tunis» Een militair gerechtshof heeft gisteren sergeant Haykal
Bouajina, de moordenaar van de Nederlandse diplomaat Robert
Akkerman, veroordeeld tot tien jaar gevangenisstraf. Akkerman,
eerste-secretaris van de Nederlandse ambassade in Tunis, werd
op 27 februari 1991 voor zijn woning in Sidi Bou Saïd, nabij Tu
nis, door Bouajina gedood. De president van het tribunaal zei
dat de veroordeelde zijn straf in een militair hospitaal moet uit
zitten, wegens zijn slechte psychische gezondheid. Volgens zijn
verdedigers is Bouajina schizofreen.
Eis: Twaalf jaar voor doden man
arnhem» Officier van justitie mr. i. Langenhorst heeft gisteren
voor de rechtbank in Arnhem een celstraf geëist van twaalf jaar
tegen een 20-jarige Edenaar. De man zou voor de ingang van
een discotheek in Wageningen in maart een 35-jarige inwoner
van die plaats hebben doodgeschoten. Het slachtoffer wilde een
ruzie sussen tussen de Edenaar en diens vriendin. De 56-jarige
zwager van het slachtoffer raakte ook ernstig gewond en zijn
vrouw liep een schampschot op. De Edenaar wordt ook verdacht
van een poging tot doodslag op een taxichauffeur in Ede. Hij zou
hem hebben gestoken nadat hij weigerde hem naar Arnhem te
vervoeren.
Geen decentrale jeugdbescherming
den haag De decentralisatie van de jeugdbescherming is tot
1996 van de baan. Staatssecretaris Kosto van justitie ziet af van
zijn plan om de instanties voor de jeugdbescherming onder te
brengen bij provincies en gemeenten en laat dat de Tweede Ka
mer binnenkort weten. De Raden voor Kinderbescherming, de
voogdij-instellingen en delen van de reclassering, die nu recht
streeks onder het ministerie van justitie vallen, hadden moeten
opgaan in bureaus voor jeugdbescherming. Het plan moest een
bezuiniging van twintig miljoen gulden opleveren. Het oogstte
slechts kritiek omdat de voogdij-instellingen en de kinderbe
scherming samen te grote machtsconcentratie zouden vormen
tegenover ouders en kinderen.
utrecht gpd
Bij een gasexplosie bij een café in de
Utrechtse binnenstad zijn gistermiddag vijf
mensen gewond geraakt, van wie één ern
stig. Vijf panden, waaronder het café 't Jans-
dam in de gelijknamige straat, zijn totaal
vernield. Vijf andere huizen werden zwaar,
maar niet onherstelbaar beschadigd. Tien
tot vijftien personen raakten dakloos. Waar
nemend burgemeester Van Lidth de Jeude
sprak van een wonder dat de panden niet
zijn ingestort. De schade wordt geschat op
een half tot een miljoen gulden.
Een onderzoeksteam buigt zich vandaag
over de oorzaak van de explosie. Voorals
nog staan de autoriteiten voor een raadsel.
Ongeveer een half uur voor de explosie
maakte de familie die boven het café woont
melding van een gaslucht. Twee medewer
kers van energiemaatschappij Remu arri
veerden snel ter plaatse. Binnen constateer
den zij geen gas, maar buiten wel: „Een
honderd procent explosiemengsel." Bij de
explosie, die zich in het souterrain of naast
het café voordeed, liep een van de mede
werkers lichte brandwonden op. Een 59-ja-
rige bewoner raakte ernstiger gewond. Hij is
overgebracht naar het Brandwondencen
trum in Beverwijk. Zijn toestand werd gis
teravond als kritiek omschreven, ook al zou
er geen acuut levensgevaar meer zijn. Zijn
vrouw en dochter, die boven waren, liepen
enkel- en beenfracturen op. Daarnaast liep
ook een kraanchauffeur brand- en snijwon-
den op.
Na de explosie brak geen brand uit.
Brandweer en politie konden pas in cje loop
van de avond de woonruimten boven het
café in. Vanwege instortingsgevaar moesten
de panden eerst worden gestut. Van Lidth
de Jeude sloot gisteravond niet uit dat zich
nog slachtoffers onder het puin bevonden,
al leek hem dat onwaarschijnlijk. Er zijn
geen vermisten opgegeven.
Een bouwbedrijf was deze week begon
nen met de aanleg van een parkeergarage
op het binnenterrein achter het café. Vol
gens een woordvoerder heeft de gasexplosie
niets te maken met die werkzaamheden.
„We waren beton aan het storten. Met lei
dingen zijn we niet bezig geweest."
Grote ravage in de binnenstad van Utrecht, waar zich gistermiddag een gasexplosie voordeed.
Financiële curatele dreigt voor eilanden
Vrijwel de hele Tweede Kamer dreigt de Nederlandse An
tillen onder financiële curatele te stellen, als de Antilli
aanse overheid niet in staat is een eind te maken aan de
chaos in de overheidsfinanciën. CDA, PvdA en WD eis
ten gisteravond tijdens de behandeling van de begroting
van Antilliaanse Zaken dat de verantwoordelijke minister
Hirsch Ballin maatregelen neemt om een eind te maken
aan de wantoestanden.
den haag cpd-anp
De Nederlandse Antillen heb
ben een schuld van 2,5 miljard
gulden. Het begrotingstekort
bedraagt 225 miljoen gulden.
Op Aruba lijkt de situatie iets
gunstiger, maar de Arubaanse
overheid hangt nog een claim
boven het hoofd van vele tien
tallen miljoenen in verband met
niet afgebouwde hotels.
Het PvdA-kamerlid Vermeend
was het hardst in zijn oordeel.
„Als de Antillen in het Neder
lands staatsverband willen blij
ven, hebben zij rechten en
plichten. Ik heb weieens de in
druk dat de rechten op de Antil
len meer nadruk krijgen dan de
plichten", zei hij.
Vermeend wil een vijfjaren
plan voor de Antillen, waarbij
een evenwichtige begroting
wordt bereikt. Als niet wordt
voldaan aan de voorwaarden,
moeten de Antillen een positie
krijgen die vergelijkbaar is met
gemeenten die onder financiële
curatele worden gesteld, zoge
heten artikel 12-gemeenten.
Ook WD en CDA deden sug
gesties in die richting.
Hirsch Ballin voelt daar wei
nig voor. „Opheffing van de au
tonomie van de Antillen is niet
het antwoord op de problemen.
We moeten wel de eigen verant
woordelijkheid versterken", al
dus de minister. Hij zegde ech
ter wel toe de 'artikel 12-proce-
dure' te zullen onderzoeken.
De minister wees plannen
van CDA en WD af om toela
ting van Antilliaanse en Aru
baanse jongeren tot Nederland
te beperken. De partijen willen
aan de toelating de voorwaarde
van een werkvergunning ver
binden. WD en CDA wezen
met name op de komst van
slecht opgeleide jongeren, die
nauwelijks Nederlands spreken
en veelal kampen met proble
men. Soms belanden ze in de
criminele sfeer.
Volgens Hirsch Ballin is het
echter niet mogelijk Antilliaanse
en Arubaanse jongeren, die de
Nederlandse nationaliteit bezit
ten, te weren. Een dergelijke
maatregel is volgens hem ook
niet te rijmen met het Neder
landse streven dat de Antillen
en Aruba een soepeler houding
moeten aannemen ten opzichte
van Nederlanders en hun part
ners die op de eilanden willen
wonen en werken.
Ombuigingen kleiner dan aanvankelijk werd aangenomen
Twaalf jaar geëist voordoden peuter
den haag gpd
den haag «gpd-anp
Het kabinet moet volgend jaar
ongeveer twee miljard extra
ombuigen. Dat is ongeveer twee
miljard minder dan aanvanke
lijk werd aangenomen. Dat
blijkt uit ramingen van het Cen
traal Planbureau (CPB). Het be
treft overigens voorlopige bere
keningen, al verwacht men in
Den Haag niet dat het cijfer nog
ingrijpend zal veranderen. Het
CPB is bij de jongste berekening
uitgegaan van het effect van
eventuele loonmatiging en van
een lagere inflatie.
Het CPB hanteert bij de bereke
ning meerdere uitgangspunten.
Die zijn naast loonmatiging het
tot stand komen van een sociaal
akkoord tussen overheid en so
ciale partners met als inzet het
scheppen van meer banen. Vol
gens de nieuwe cijfers van de
planbureau zou de werkloos
heid oplopen met 35.000.
Het nu door het planbureau
becijferde bedrag is ook sterk
afhankelijk van het verloop van
de economie volgend jaar. Ge
rekend wordt op een economi
sche groei van ongeveer een
procent. Als dat minder wordt,
is de tegenvaller groter.
Vaststaat dat Lubbers en Kok
in eerste instantie willen probe
ren de tegenvaller zonder nieu
we bezuinigingen bij de depari
tementen op te vangen. Daarbij
willen zij wel vasthouden aan
eerder afgesproken maxima
voor het financieringstekort en
de lastendruk.
Belasting- en premiemaatre
gelen zijn in eerste aanleg de
middelen om de tegenvaller op
te vangen. Dat kan, nu er in
1993 een koopkrachttoename is
van minstens 0,5 procent. De
beide aanvoerders van het kabi
net willen verder proberen de
tegenvaller zoveel mogelijk blij
vend of structureel op te lossen.
Het is echter niet uitgesloten
dat her en der toch voor een
malige maatregelen wordt ge
kozen die alleen in 1993 effect
hebben.
Lubbers en Kok willen begin
volgend jaar de situatie op
nieuw bezien. Een verdere bij
stelling van de kabinetsvoorne
mens, ook die van de departe
menten, wordt niet uitgesloten.
Daarbij wordt mede rekening
gehouden met de verwachtin
gen voor 1994. De beide politici
streven ernaar uiterlijk volgende
vrijdag besluiten te nemen over
bijstelling van de Miljoenennota
1993.
Al voor de algemene be
schouwingen over de mil
joenennota werd duidelijk dat
het kabinet met financiële te
genvallers te kampen zal krijgen
door de stagnerende wereldeco
nomie. CPB-cijfers deden toen
vermoeden dat die rond de vier
miljard gulden zouden bedra
gen.
Voor de oppositiepartijen was
dat aanleiding tijdens de alge
mene beschouwingen om op
schorting van het debat te vra
gen, tot er meer duidelijkheid
zou zijn over de financiële situ
atie. De regeringsfracties CDA
en PvdA wilden daar niets van
weten.
roermond» anp
Voor de rechtbank in Roer
mond is gisteren twaalf jaar
celstraf en TBS met dwangver
pleging geëist tegen een 21-ja
rige man en zijn 20-jarige
vriendin uit Echt. Zij worden
verdacht van het dodelijk mis
handelen van een peuter van
tweeënhalf jaar oud. Zij moes
ten op het kind passen.
Volgens de officier van justi
tie in Roermond, mr. H. Droe-
sen, hebben beide verdachten
ook meerdere malen ontucht
met het jongetje gepleegd en
heeft de man het kind zeker
twee keer verkracht. Ofschoon
beiden verminderd tot sterk
verminderd toerekeningsvat
baar zijn, noemde Droesen een
langdurige celstraf zeer nood
zakelijk. „Zij hebben zich
schuldig gemaakt aan meer
dan afschuwelijke daden die
de samenleving zeer hebben
geschokt."
De moeder van het kindje
huurde een kamer bij de ver
dachte. Op een zondag in juli
ging ze enkele dagen met haar
man mee naar Berlijn. Tijdens
haar afwezigheid zouden de
man en zijn vriendin op de
kinderen passen. Het kind is
vier dagen lang bijna onafge
broken geslagen, op de grond
gesmeten en verkracht. Toen
het kind bewusteloos raakte,
besloten de twee het meer
dood dan levend naar een arts
te brengen.
In het ziekenhuis in Sittard
lag de baby enkele dagen in co
ma. Daarna overleed hij. De
toedracht van de mishandeling
kwam snel aan het licht. Als
motief gaven beiden op dat zij
van de mishandeling en de on
tucht een seksuele kick kregen.
De verdedigers mr. W. Ha-
meleers en mr. J. Lemmen
voerden aan dat een langduri
ge celstraf niets uithaalt, te
meer omdat zij door medege
vangenen onheus worden be
jegend. Volgens de raadsman
nen moet de behandeling van
de beide verdachten zo snel
mogelijk beginnen.
Uitspraak 10 november.
Het uitgeversconcern Sijthoff
Pers in Den Haag gaat ongeveer
450 banen schrappen om het
bedrijf weer winstgevend te ma
ken. Sijthoff trekt zich terug op
de 'kernactiviteit', het uitgeven
van de Haagsche Courant. De
reorganisatie zal volgens een
woordvoerder van de redactie
met name de bedrijfsdrukkerij
treffen. Bij Sijthoff Pers werken
nu iets minder dan 1.200 men-
Gisteren zijn besprekingen met
grafische en journalistenvak
bonden begonnen over de wijze
van afvloeiing van het perso
neel. Gedwongen ontslagen
worden niet uitgesloten, al wil
interim-manager ir. J. Thierry
(in september voor een half jaar
aangesteld) daarover nog geen
uitspraken doen. Binnen een
maand wil hij het volledige plan
bekendmaken. Over enkele
maanden zou de operatie moe
ten zijn afgerond.
Bij werknemers bestaat de vrees
dat het snijden in het concern,
dat naast de Haagsche Courant
en verschillende huis-aan-huis-
bladen ook de Delftsche, Goud-
sche, Westlandsche en Zoeter-
meersche Courant uitgeeft, een
voorbode is van een overname.
In de dagbladwereld doen al en
kele maanden geruchten de
ronde dat de Telegraaf en de
Nederlandse Dagblad Unie (on
der meer Algemeen Dagblad)
de Haagsche Courant willen ko
pen. Daarvoor zou echter eerst
de 'ballast' van nevenactivitei
ten overboord moeten worden
gezet.
In de krantenwereld is giste
ren ook bekend geworden dat
het Utrechts Nieuwsblad (UN)
en de Amersfoortse Courant
(AC) samen opgaan in een
nieuwe middagkrant voor Mid
den-Nederland. Hoofdredacties
en directies van Utrechts
Nieuwsblad en Amersfoortse
Courant hebben dit voornemen
neergelegd in een notitie die is
besproken met beide redactie
raden. De komende maanden
wordt het plan door gezamenlij
ke werkgroepen van beide re
dacties uitgewerkt. De bedoe
ling is dat de integratie in janu
ari 1994 is voltooid. UN en AC
maken beide deel uit van het
Wegener-concern.
Club van beenprothesegebruikers bestaat tien jaar
vianen mariska freriks
In de sauna schuift ze een ander been
over haar stomp. Ze draagt dan haar
badprothese, die tegen water kan. Marja
Mostert verloor vier jaar geleden haar
linkerbeen bij een auto-ongeluk. Sinds
dien heeft ze een kunstbeen. Met haar
zijn er nog 20.000 mensen in Nederland
met een prothese. Een aantal prothese
dragers nam tien jóar geleden het initia
tief om zich te verenigen in de Stichting
Landelijke Werkgroep Prothesegebrui
kers. De club telt momenteel 650 leden
en viert zaterdag haar tweede lustrum.
„Theo noemen ze in de straat altijd
Robocop omdat hij een onafgewerkte
beenprothese heeft. Hij heeft het ijzeren
scharnier, dat als knie dient, niet afge
dekt. Dat kan hem niks schelen", vertelt
Marja lachend. „Daar ben ik waarschijn
lijk teveel vrouw voor", zegt het be
stuurslid van de Werkgroep Prothesege
bruikers. „Ik heb een mooi afgewerkte
prothese. Als ik een panty aantrek, kan ik
zelfs een rok dragen zonder dat iemand
ziet dat ik een prothese draag. Ik heb ook
tenen aan mijn prothesevoet, omdat ik 's
zomers gewoon sandalen wil dragen."
Tegenwoordig kunnen de orthopedisten
de benen niet alleen mooi afwerken
maar ook laten 'denken'. De intelligente
prothese is het nieuwste snufje op de
'kunstbenenmarkt'. Een chip bestuurt de
knie elektronisch en regelt de snelheid
en het remeffect in de prothese. „Als. ik
struikel, lig ik direct languit op de grond
omdat ik mijn spieren niet kan aantrek
ken. De intelligente prothese reageert op
het gewicht en houdt het been recht. Je
kunt er ook heel goed mee sporten."
Maar Marja is tevreden met haar oude
prothese en heeft geen belangstelling
voor het technische hoogstandje. „Ik
hoef niet meer te skiën en te tennissen.
Bovendien kan ik met dit been wande
lingen van vijf uur maken", zegt ze.
„Maar de intelligente prothese is natuur
lijk wel een geweldige uitvinding voor
jonge mensen."
Het gaat niet bij alle prothesedragers zo
goed als bij Marja. Veel mensen met een
kunstbeen lijden pijn, omdat de koker
waarin de stomp rust niet goed past.
„Een vrouw hier in de flat heeft daar ook
zo'n last van", vertelt Marja. „Ze komt
nooit op straat omdat ze vergaat van de
pijn. Ze zou naar het orthopedisch ate
lier terug moeten om de koker van haar
prothese aan te laten passen, maar dat
durft ze niet."
„Lid worden van onze club zou voor
haar misschien best een oplossing kun
nen zijn. Iemand van ons zou met haar
terug kunnen gaan naar de instrument
maker. In elk geval kan ze tijdens een
verenigingsavond openlijk praten over
herkenbare problemen. De club is daar
om voor veel mensen belangrijk."
Het bestuurslid zou willen dat er meer
mensen lid worden van de vereniging.
Een belangrijke reden daarvoor zijn de
komende veranderingen in het stelsel
van ziektekostenverzekeringen. „De be
zuinigingen in de zorgsector die staats
secretaris Simons wil doorvoeren, zijn
ook voor mensep met een kunstbeen
vervelend. Als er meer prothesedragers
lid worden van onze club, dan worden
we één groot lichaam en staan we ster
ker in onze schoenen."
Gehandicapten komen veel te weinig
voor in televisieprogramma's, vindt de
veertigjarige Marja. Ze heeft het idee dat
mensen met een handicap niet welkom
zijn. „Ik maakte dat zelf mee in de voor
rondes van Ron's Tweede Jeugdshow.
Toen ik voor een gesprek mocht komen,
introduceerde een medewerkster me:
'Dit is Marja en ze heèft een prothese'.
Dat is toch belachelijk", zegt ze kwaad.
„'Ik kom niet voor mijn prothese hoor',
probeerde ik nog. 'We zijn gewoon geïn
teresseerd', antwoordde de showmede
werkster. Je weet natuurlijk nooit zeker
of het met je handicap te maken heeft,
maar ik ben uiteindelijk niet door de
voorrondes heen gekomen."
Ze maakt ook wel mee dat mensen
heel makkelijk doen over haar handicap.
Vooral kinderen zijn heel duidelijk. „Ik
lag een keer op het strand met een paar
vrienden. Iedereen was net aan het
zwemmen, terwijl ik wat lag te soezen in
de zon. Ineens hoor ik een kind naast me
schreeuwen 'Mé, dat mens met die blote
tieten heb maar één been'. Dat vind ik
tenminste klare taal", schatert ze.
