Leiden Regio
/tseo
Huurders
krijgen
meer macht
Onder Sleutelhof ligt de
Leidse historie begraven
Bouw viaduct Dr. Lelylaan vordert gestaag
Bouwplan onzeker door
verdubbeling van spoor
JE ZIT
ALTIJD GOED
WOENSDAG 28 OKTOBER 1992
13
Jubileum
/t -y Beatrixscholen in de
I regio besteden nau
welijks aandacht aan het
koperen jubileum van de
koningin op 30 oktober
a koevoet loaaan leefmans erna straatsma gert visser (chef) wim wegman
Overval in twee bedrijven
leiden Een ongeveer 35-jarige man heeft gistermiddag een ge
wapende overval gepleegd op een sigarenzaak aan de Kooilaan.
De man stapte ongeveer 15.00 uur de winkel binnen maar ver
trok weer toen er nog twee klanten binnenstapten. Een paar mi
nuten later kwam de man weer terug en bedreigde de 28-jarige
winkelier met een pistool. De winkelier bedacht zich geen mo
ment. sprong onder de toonbank door naar het magazijn. Daar
belde hij de politie. De dader vluchtte zonder buit. Voorbijgan
gers zagen de man. die een zwarte jas droeg en een aantal open
wonden in het gezicht had, door het Kooipark lopen. Maar de
politie, die op zoek is naar getuigen, kon de man niet achterha
len.
EG subsidieert oude reclame's niet
leiden Leiden krijgt voor het opknappen van de oude reclame-
muurschilderingen geen geld uit een EG-fonds. Volgens ambte
naar W. van Stigt is er afwijzend gereageerd op de Leidse aan
vraag, omdat het geld voor dit jaar al was verdeeld. „De bestem
ming van de gelden uit dat EG-fonds verandert elk jaar. Volgend
jaar is het thema 'tuinen'. Daarvoor gaan we opnieuw aanvra
gen." Als Leiden geld krijgt, wil ze dat besteden aan de restaura
tie van de begraafplaats Groenesteeg en het opknappen van het
Bos van Bosman.
Geschiedenis Le Poole in boekvorm
leiden De geschiedenis van de firma Le Poole verschijnt 10 no
vember in boekvorm. Het boekje wordt uitgegeven ter gelegen
heid van het 175-jarig bestaan van de Kamer van Koophandel
van Rijnland. Het archief van Le Poole, fabrikanten van greinen
en vlaggedoek sedert 1680, is een van de oudst bewaard geble
ven Leidse bedrijfsarchieven. Het boekje is te bestellen bij het
Gemeentearchief.
leiden erna straatsma
Deze wet geeft verhuurders
meer vrijheid bij het bepalen
van huurverhogingen. Prijsstij
gingen mogen per woning vari
eren van nul tot 7,5 procent.
Over de hele linie moeten wo
ningbouwcorporaties 5,5 pro
cent extra binnenhalen om
quitte te spelen met korting op
de rijksgelden.
Glaser: „Ik wil de consument
meer macht geven. De regels
voor de huurverhoging worden
steeds grimmiger." Slaagt de
proef dan zou er een consu
mentenorganisatie moeten ko
men die jaarlijks onderhandelt
over alle huurverhogingen van
Ons Doel (ongeveer 2300).
De ledenraad van Ons Doel
leent zich daar volgens Glaser
niet voor. „De ledenraad van de
vereniging is niet de beste plek
om voor je eigen belang op te
komen, het gaat daar meer om
het belang van de vereniging.
En dat is niet altijd ook je eigen
belang. Bovendien hebben le
den helemaal geen stem bij
huurverhogingen." Onderhan
delingen met bewonerscom
missies zijn volgens de directri
ce praktisch onmogelijk: niet
Plan met veel haken en ogen
De voorzitter van de ledenraad van Ons Doel, E. van Diggele,
vindt de oprichting van een consumentenorganisatie een aan
trekkelijk idee, maar zegt dat er ook heel wat haken en ogen aan
het plan zitten. Van Diggele vindt dat Glaser eerst energie moet
steken in de bewonerscommissies. „Als dat aJ niet goed werkt,
moet je ook niet nog een stap verdergaan met een consumen
tenorganisatie."
Van Diggele zegt dat de ledenraad wel een beperkte mogelijk
heid heeft om tegen huurverhogingen te protesteren. „Met goe
de argumenten kun je bestuursbeslissingen over onredelijke
huurverhogingen tegenhouden. Een vereniging is misschien niet
ideaal, maar wel de minst slechte oplossing." De voorzitter is
geen voorstander van een experiment op kleine schaal omdat hij
vreest dat bewoners dan 'tegen elkaar worden uitgespeeld'.
„Niemand wil natuurlijk een huurverhoging van 7,5 procent."
Een hertaxatie van woningen is volgens hem niet noodzake
lijk. „Service en klachtenbehandeling moeten gewoon altijd
goed geregeld zijn. Dat is wettelijk vastgelegd. Het zal toch niet
zo zijn dat je door een tientje extra te betalen een betere klach
tenbehandeling krijgt?" De door Glaser voorgestelde hertaxatie
van huurwoningen levert volgens Van Diggele bovendien het ge
vaar op dat minder aantrekkelijke woningen slechter onderhou
den zullen worden. „Huizen die de woningbouwvereniging over
tien jaar wil slopen zetten ze dan misschien nu al op een laag
pitje."
Winkelcentrum dreigt Gasthuis uit 1276 toe te dekken
Experiment bij Ons Doel
Huurders mee laten praten over huurverhogingen. Direc
trice M. Glaser van woningbouwvereniging Ons Doel wil
hiermee volgend jaar een experiment beginnen. Deze
proef is mogelijk gemaakt door de nieuwe huurwet die
vermoedelijk in 1993 wordt ingevoerd.
leiden loman leefmans
Zijn archeologen nu wel of niet
uitgegraven in Leiden? Volgens
Saskia Leupen, een 26-jarige,
Leidse historica en dit jaar win
nares van de Oud-Leidenprijs
nog lang niet. Ze deed onder
zoek naar het Catharina Gast
huis tussen Breestraat en Aal
markt, de plek waar het winkel
centrum Sleutelhof moet ko
men. Leupen waarschuwt de
gemeente en projectontwikke
laar MBO: „Als het bouwen een
maal begint en er komt een par
keergarage, ben je het hele bo
demarchief voorgoed kwijt."
Afgelopen donderdag werd in
deze krant al een signaal afge
geven door het Archeologisch
Centrum van de Rijksuniversi
teit (ACR). Er zouden nog een
hoop 'veelbelovende' locaties
met bodemschatten in Leiden
zijn waar sporen van Romeins
en middeleeuws verleden be
graven liggen. En Leupen weet
al waar. De overblijfselen van
een van de oudste complexen
van Leiden, het Catharina Gast
huis, dreigen verloren te gaan.
Waar ooit poortjes, voorraad-
kelders, een stal, een kerkhof en
een brouwerij stonden, moet nu
een winkelcentrum komen.
Leupen is lid van de Werk
groep Bouwgeschiedenis Lei
den. Ze beseft dat het stukje
stadsvernieuwing dat Sleutelhof
is genoemd 'natuurlijk' niet te
gen te houden valt. Maar uitstel
voor een grondig onderzoek
vindt ze uit historisch en ar
cheologisch oogpunt noodzake
lijk: „De oude funderingen en
afvalputten waar gebruiksvoor
werpen en voedingsresten inzit
ten zeggen een hoop over de
middeleeuwse geschiedenis van
Leiden", aldus Leupen.
Parkeergarage
Een grondig archeologisch on
derzoek, voordat er gesloopt,
geheid, gegraven of gebouwd
wordt, is volgens Leupen ook in
het belang van Leiden. Ze
schetst de geschiedenis: „De
oudste vermelding van het gast
huis voor de armen dateert uit
1276. In de eeuwen daarna
werd het gasthuis steeds groter.
Er werden omringende panden
aangekocht en het hele complex
werd een soort stad in een
stad."
Het gasthuis was een vrijwel
autarkisch (zelfverzorgend) op
vang- en ziekenhuis. Naast de
eerder genoemde brouwerij en
het kerkhof waren er ook een
apotheek, melken j, slagerij,
aparte slaapzalen voor de oud
jes, een kerk (nu de Waalse kerk
aan de Breestraat) en eigen
Heymelicheden (toiletten). Pas
na een fusie met het Elisabeth
Gasthuis werd het complex uit
eindelijk in 1799 gesloten. Weer
honderd jaar later werd op een
deel van het voormalige gast
huis de huidige Stadsgehoor
zaal gebouwd. En volgens de
overlevering 'zat aanvankelijk
het bouwwerk nogal tegen. De
resten van bebouwingen uit
vroeger eeuwen vormden aan
zienlijke obstakels. Verwijderen
van de 'reuzenmoppenen beer
putten kostte veel extra tijd en
geld'.
Dit citaat uit een bouwtijd
schrift uit 1890 zegt volgens
Leupen genoeg: „We moeten
niet dezelfde fout maken als
toen. Opgravingen zouden een
beter inzicht geven over het le
ven in de middeleeuwen. Want
die plek, langs de Rijn, is het
oudste, Leidse nederzettings-
deel." Het blijft gissen, wat er
precies in de grond verwacht
kan worden. „Maar het is bere-
interessant. In elk geval denk ik
aan de houten resten van wo
ningen en de kapel en waar
vroeger het kerkhof lag, moeten
geraamtes te vinden zijn. Aan
de hand van de beenderen kun
je bijvoorbeeld uitvinden aan
welke ziektes mensen zijn over
leden", aldus Leupen.
De historica is trouwens niet
alleen bevreesd dat de archeo
logische bodemschatten voor
goed voor Leiden verloren gaan.
Ook het feit dat veel van de 19-e
Een afbeelding van het Catharina-gasthuis in 1787 gezien vanaf de Aalmarkt
foto hielco kuipers/gemeentearchief
gebouwen in de omge
ving, zoals de Aalmarktschool,
geen officiële monumenten
zijn, houdt de deur naar een
eventuele sloop open.
Gemeentelijk archeologisch
medewerkster H. Suurmond-
Hele klus
Glaser verwacht dat het door
haar voorgestelde experiment
'een hele klus' zal worden. De
directrice wil een geheel nieuw
systeem ontwerpen om de
waarde van woningen te taxe
ren. In het huidige 'puntensys
teem' wordt de waarde van wo
ningen voornamelijk bepaald
door interne factoren, zoals bij
voorbeeld de grootte en de
voorzieningen binnen de wo
ningen. Glaser wil daarnaast
ook de marktwaarde doorbere
kenen in de huurprijs van wo
ningen. „Ook de woonomge
ving, de service, de klachtenbe
handeling en het onderhoud
moeten een rol spelen bij het
bepalen van de huurprijs."
Toestemming van de vereni
ging is volgens Glaser niet per
se noodzakelijk voor de uitvoe
ring van haar plan. „Het kan
ook buiten de vereniging om
gebeuren. Ik hoop dat er spon
taan huurders of bewonerscom
missies opstaan die mee willen
doen."
Het plan van Glaser wordt in
november voor het eerst op de
algemene ledenvergadering be
sproken.
IT
leiden Het oude viaduct over de Dr. Lelylaan is afgebroken. De Nederlandse Spoorwegen zijn nu druk bezig met de bouw van een breder via
duct, dat bestaat uit drie delen. De twee buitenste delen zijn al klaar. Daar tussenin komt een derde dubbele spoorbaan over de weg. De Dr. Le
lylaan, die voor de sloop van het viaduct werd afgesloten, gaat maandag weer open voor het verkeer. foto wim dijkman
ACHTERGROND
LEIDEN EMIEL FANGMANN
Extra onderwijsgeld op de tocht
Het maandag verschenen rapport knoopte
er meteen een conclusie aan vast. Extra on
derwijsgeld voor zwakkere leerlingen zou
op grond van dat criterium moeten worden
besteed.
Om precies te zijn: alleen als beide ouders
hooguit twee jaar voortgezet onderwijs heb
ben, is er voor een kind extra geld beschik
baar. In de praktijk betekent dit dat er
straks meer geld naar allochtone en minder
naar autochtone leerlingen gaat. Want
vooral leerlingen uit de eerste groep vol
doen aan dat criterium.
Ook nu is er extra financiële ondersteuning
voor leerlingen die in een 'achterstandssitu
atie' zitten: als van leerlingen de ouders ge
scheiden, laag opgeleid of werkloos zijn; als
het gezin anderszins onvolledig is: als leer
lingen op een woonwagen of sphip wonen;
of als de ouders uit landen als Turkije en
Marokko komen.
Op deze manier hoort de helft van de Ne
derlandse leerlingen op de basisschool -
ook in Leiden - tot een achterstandsgroep.
Van Kemenade vindt dat niet realistisch.
Het hoge woord is er uit. De opleiding
van de ouders is doorslaggevend bij de
onderwijsprestaties van hun kind. Tot dit
oordeel kwam een commissie over on
derwijs aan allochtonen onder leiding
van oud-minister van onderwijs Jos van
Kemenade (PvdA).
Coördinator M. Taal van het Leidse Onder-
wijsvoorranggebied (OVG) is dat met hem
eens. „Dan moet je de criteria opnieuw be
kijken. En dan is het beter de opleiding van
de ouders als uitgangspunt te nemen. Bo
vendien discrimineer je zo niet."
Het Leidse OVG kwam tot stand omdat er
in een aangesloten gebied - Slaaghwijk, Lei-
den-Noord, de Kooi en een stuk Leiderdorp
- een tiental scholen zaten met relatief veel
leerlingen met achterstand. Daardoor
kwam er een klein miljoen gulden extra per
jaar vrij voor ondersteuning in de betrokken
wijken door het OVG.
Van Kemenade raadt nu aan met 'urgentie-
gebieden' te gaan werken. Volgens Taal lij
ken die op de bestaande OVG's. „Maar ik
ben wel ongerust. Het zou kunnen, dat het
Leidse OVG verdwijnt, omdat minder leer
lingen aan het criterium voldoen. Het geld
gaat straks misschien alleen naar gebieden
in de grote steden."
Nog onduidelijk is wat de aanbevelingen uit
het rapport betekenen voor het Leidse ei,
het plan vooreen beginnersschool voor
jonge allochtone leerlingen in de wijken
'Leiden-Noord' en 'De Kooi'. Vooralsnog
wordt dit initiatief van de Leidse openbare
en bijzondere schoolbesturen uit de sociale
vernieuwing betaald. Het Leidse ei voldoet
wel aan de voorwaarde van Van Kemenade
dat er uitgewerkte en controleerbare plan
nen moeten zijn wil er geld op tafel komen.
De Leidse leerkracht van Marokkaanse
komaf Nordin Tchiche is het eens met Van
Kemenade. „Het opleidingscriterium van
ouders is goed. Als de ouders in Marokko
hoog zijn opgeleid, presteren de kinderen
beter. Zelfs het al of niet spreken van de Ne
derlandse taal thuis is dan van minder be-
lang."
Van Leeuwen neemt de angst
van Leupen voor een deel weg:
„Er zal in ieder geval een
maand onderzoek kunnen wor
den gedaan voordat er wordt
gebouwd. En als dat niet genoeg straat, ervaring mee dat dat
blijkt te zijn, kunnen er altijd goed overleg kan."
nog afspraken met de aa
mer worden gemaakt. Zo
zij werken in de ene hoek e
in de andere. We hebben er. on
der meer in de Haarlemmer
wij
zien. De gemeente is echter nog
niet precies op de hoogte van
de plannen van de NS. Wel
wordt er op toegezien dat bij de
eventuele verdubbeling de
overlast binnnen de normen
blijft.
Voor de bijeenkomst in de
Vredeskerk waren gisteravond
ruim 150 wijkbewoners afgeko
men. De gemeente nodigde hen
uit in een werkgroep voor het
bestemmingsplan te gaan zit
ten. Dat bleek voor de bewoners
van de Professoren en Burge-
meesterswijk, die nauwelijks ge
organiseerd zijn, een probleem.
Een handtekeningenlijst leverde
evenwel veertig namen van ge-
interesseerden op. De Stichting
Welzijn gaat helpen bij het op
zetten van de werkgroep.
De aanwezigen protesteerden
gisteren wel tegen hun geringe
aandeel in het overleg met de
gemeente. Van de bewoners-
werkgroep kunnen 'slechts twee
of drie leden' plaatsnemen in de
gemeentelijke projectgroep over
het nieuwe bestemmingplan.
En daarin zitten maar liefst ne
gen ambtenaren.
leiden emiel fangmann
De bouw van woningen bij het
station Lammenschans en langs
de Melchior Treublaan is onze
ker geworden nu de NS heeft
aangekondigd de spoorbaan
Leiden - Alphen geheel te willen
verdubbelen. Over vijf jaar
moeten er op dit baanvak vier
treinen per uur rijden.
In de nota 'Bouwen in be
staande wijken' werden beide
locaties genoemd als geschikt
voor woningbouw. Bij het sta
tion zouden 54 appartementen
worden gebouwd terwijl langs
de Melchior Treublaan ruimte
is voor 16 urban villa's. Gister
avond. op een bijeenkomst over
een bestemmingsplan voor de
Burgemeesters- en Professoren-
wijk, bleek dat de bouwplannen
mogelijk moeten worden her-
'Gemeente helpt
SKM om zeep'
Het plan van de gemeente om
belasting (precariorechten) te
heffen op kabels onder de
grond betekent dat de Stichting
Kabelnet Merenwijk (SKM) om
zeep wordt geholpen. Dat
schrijft bestuurslid Th. Valk van
de SKM in een brandbrief aan
de Leidse gemeenteraad.
De heffing die B en W voor
staan, maakt deel uit van de be
zuinigingsoperatie die Leiden
met ingang van volgend jaar wil
inzetten. De nieuwe belasting
heeft geen directe gevolgen
voor de tarieven. Valk vreest
echter dat de nieuwe aanslag
ten koste gaat van de reserves
die zijn bedoeld voor moderni
sering van het kabelnet. In de
toekomst moet dan de onroe
rend-goedbelasting worden ver
hoogd om uitbreiding van het
kabelnet te kunnen betalen,
vreest Valk.
Valk denkt dat de maatregel is
verzonnen om de SKM te tref
fen. Hij schrijft: „Het kabelnet
dat de SKM in de Merenwijk be
heert is bepaalde gemeentelijke
functionarissen al jaren een
doom in het oog. Invoering van
de heffing heeft tot doel de SKM
om zeep te helpen." De SKM
heeft het kabelnet in de Meren
wijk nu twintig jaar in gebruik.
Het kabelnet van de SKM is net
gemoderniseerd.
Het bestuurslid vindt verder
dat er rechtsongelijkheid in het
spel is omdat de PTT en het
energiebedrijf wettelijk zijn vrij
gesteld van precariorechten
voor voorzieningen onder de
grond.
MET EEN LENING
VAN DE GKB
Natuurlek gaat u voor uw lening
naar een vertrouwd adres.
Zoals de GKB Leiden dus
Daar maken ze uw persoonlijke
lening of doorlopend krediet
prima in orde voor u.
Snel, zonder poespas en tegen
aantrekkelijke voorwaarden.
Kom maar langs.
Op werkdagen van 9.00 -12.30
uur en donderdagavond van
17.30-19.30 uur
Of bel voor informatie.
f~NK G0FDV00R
V.7B UW LENING
Gemeentelijke Kredietbank
Leiden
Breestraat 24.
Postbus 11300,2301 EH Leiden
tel 071-254145
