'Musical met een knipoog'
Cultuur& Kunst
Oude werkkamer prins Claus is nu expositieruimte
Nieuw fonds wil gelijke
behandeling jeugddans
Veilingen verkopen steeds
meer Indonesische kunst
DINSDAG 27 OKTOBER 1992
'Spaanse' Fotobiënnale in Enschede
enschede De FotobiënnaJe Enschede, die van 5 tot en met 28 fe
bruari 1993 wordt gehouden, staat vooral in het teken van Span
je. In dit land manifesteren zich fotografen die grensverleggend
werken en daarmee internationaal de aandacht trekken.
Op meerdere locaties in Enschede zijn tijdens de fotobiënnale
exposities te zien. Ook worden er symposia, workshops en lezin
gen gehouden. Niet-Spaanse fotografen van internationale faam
nemen overigens ook aan deel aan het evenement. De Fotobiën
nale Enschede is volgens organisatoren uitgegroeid tot een ma
nifestatie waarvoor wereldwijd belangstelling bestaat.
Prijs voor Amsterdamse theatergroep
^msterdam Theatergroep De Nieuw Amsterdam (DNA) heeft de
Helffer-Kootkar Prijs 1992 gekregen. Aan de prijs, die wordt toe
gekend om de 'etnische minderheden in de Nederlandse sa
menleving te doen inburgeren', is een bedrag van 50.000 gulden
verbonden. De prijs wordt 6 januari in hel raadhuis van Amstel
veen uitgereikt.
Ze is vooral bedoeld voor het theaterscholingsproject van DNA,
dat in samenwerking met de Theaterschool Amsterdam en het
Arbeidsbureau Amsterdam is opgezet. Het betrof een theater
cursus voor niet-autochtone Amsterdammers.
Nieuwe serie 'Cosi fan tutte'
amsterdam De Nederlandse Opera geeft van 4 t/m 29 novem
ber een nieuwe serie voorstellingen van 'Cosi fan tutte' van Mo
zart in het Amsterdamse Muziektheater. Het betreft een reprise
van de produktie uit 1990.
Marjorie Barnes in Concertgebouw
amsterdam De Amerikaan
se zangeres Marjorie Bar
nes, die vooral bekend is
door haar rol in de musical
'Bubbling Brown Sugar'
geeft op maandag 9 novem
ber een concert in het Con
certgebouw in Amsterdam.
Barnes maakte ooit deel uit
van The Fifth Dimension.
De laatste jaren heeft ze
haar werkterrein voor een
groot deel verlegd van
Amerika naar Europa. In
Nederland nam ze vorige
maand haar nieuwe cd op
die na afloop van het con
cert ten doop wordt gehou
den. Kaarten zijn te bestel
len via 020-6718345.
België beloont culturele samenwerking
den haag fmpressario Jacques Senf, museumdirecteur Derk
Snoep en diplomaat Paul Beugels zijn vandaag op de Belgische
ambassade in Den Haag benoemd tot Ridder in de Kroonorde.
Ze kregen de onderscheiding voor de culturele samenwerking
tussen Nederland en België.
Senf zorgt ervoor dat het Belgische culturele aanbod in Neder
land grote belangstelling krijgt, Snoep belicht in zijn Frans Hals
museum uitvoerig de bijdrage van Zuid-Nederland aan de Gou
den Eeuw en Beugels is onder meer lid van de Commissie van
het Belgisch-Nederlands Cultureel Verdrag.
'Asvers': een luchtige nachtmerrie van HauserOrkater in LAKtheater
Orkater heeft een eigen vorm van muziektheater ontwik
keld waarin tekst, live uitgevoerde muziek en beeldende
vormgeving worden gecombineerd. Deze week speelt het
gezelschap nog vier proefvoorstellingen in het LAKthea
ter. 'Asvers' is de titel, en het script werd geschreven door
Peter Zegveld en Dick Hauser. Laatstgenoemde is daar
mee na negen jaar terug op het podium, en dan nog wel
in een Orkater-produktie, zodat dit een beetje aan een
wedergeboorte van het nog altijd befaamde 'Hauser
Orkater' doet denken.
leiden wunand zeilstra
„Tjonge, tjonge, wat een vuur
doop om na al die tijd zelf weer
eens op de planken te staan",
verklaart Dick Hauser na één
van de eerste voorstellingen
voor publiek. De afgelopen ja
ren heeft hij veel geregisseerd.
Hoe het was om met een collec
tief aan een produktie te wer
ken, was hij zelfs bijna vergeten.
„Enerzijds heel gezellig, maar
anderzijds is dat groepsgedoe
met al die uiteenlopende me
ningen en visies ongelofelijk
vermoeiend. Maar na zo'n
proefvoorstelling blijkt dat het
allemaal toch terecht is ge
weest"
Bij deze nieuwe samenwer
king met Orkater was het zeker
niet de bedoeling om terug te
vallen op oude succesformules.
Dat oude bekenden en nieuw
komers gezamenlijk aan een
nieuwe produktie zijn gaan
werken, is als het ware 'orga
nisch' gegroeid. Ook al kan hij
zich voorstellen, dat deze pro
duktie als sterk visueel ingesteld
theater onwillekeurig herinnert
aan het in 1980 uiteengevallen
Hauser Orkater.
Nachtmerrie
Hoofdrollen in 'Asvers' worden
vertolkt door Ben Ramakers en
Simone de Jong, een leerlinge
van Hauser. Zij is speciaal voor
deze produktie gevraagd om
hierin de rol van de jonge on
schuld te spelen. In het verhaal
wordt zij belaagd door de per
sonificatie van het dood en ver
derf zaaiende Kwaad. Zo wordt
de streekromanachtige idylle
aan het begin van de voorstel
ling door de man in de lange jas
wreed verstoord. Zowel het Lief
lijke als het Kwade krijgen daar
bij een relativerende lichte
Orkater-toets mee: een luchtige
verpakking van de beoogde
nachtmerrie-achtige beelden.
Toch wilde men volgens Dick
Hauser juist een wat zwaardere
voorstelling met een zwaarder
geluid maken. Als de man een
maal het meisje op een bijzon
dere manier heeft geschaakt,
krijgt hij dan ook bewust de
kans om verbaal uit te pakken
en aldus zijn destructieve instel
ling aan een bepaald ideaal, hoe
negatief dan ook, op te hangen.
Het lukt de man uiteindelijk
niet om het meisje te vernieti
gen. Om dit falen van deze
kwaadaardige man te laten zien
werken de beide scriptschrij
vers, Peter Zegveld en Dick
Hauser. naar een abrupte wen
ding toe. De voorstelling begint
spelend met fictie en werke
lijkheid bij het einde, en ein
digt bij een soort van begin.
Vlak vóór de (fictieve, en daar
om verwarring onder het pu
bliek veroorzakende) 'pauze'
worden de rollen omgedraaid:
als het lieflijke speelgoedkonijn
tje binnenste buiten is gekeerd,
is het meisje een verleidelijk ko
nijntje geworden dat het van
haar grillen afhankelijke man
netje haar fantasiewereld bin
nenlokt, hetgeen zijn onder
gang betekent.
Grimmig
'Asvers' is aangekondigd als een
grimmige musical. 'Grimmig',
ja, maar 'musical' als traditione
le genre-aanduiding voor het
soort muziektheater van Orka
ter ligt niet bepaald voor de
hand. Dick Hauser: ,Ach, 'mu
sical' is achteraf misschien niet
helemaal een terechte kreet, al
zijn we er natuurlijk niet vies
Orkater: oude bekenden en nieuwkomers. Van links naar rechts: Peter Zegveld, Eddie B. Wahr, Ben Ramakers, Simone de Jong. Dick Hauser en
Thijs van der Poll. foto hans meerman
van om mensen af en toe op
een dwaalspoor te zetten. Men
sen die Orkater kennen, weten
dat we zo'n begrip met een
knipoog hanteren. Toch is de
term in zekere zin wel terecht.
Er zit naar verhouding vrij veel
zang in de voorstelling, en bo
vendien gaat het hier om een
verhaal dat stapsgewijs wordt
gevolgd. Weliswaar een grillig
verhaal dat op een filmische
wijze wordt verteld, een soort
ook
legpuzzel, maar echt kant
klaar hoeven we het n
weer niet aan te bieden."
Voor de muzikale begeleiding
van deze produktie is speciaal
een hoogst eigenzinnig instru
mentarium ontwikkeld. Aan
weerszijden van het podium be
vinden zich twee omvangrijke
installaties die een wonderlijke
combinatie van geluidsdragers
bevatten. Sommige instrumen
ten worden zelfs door elders in
het gebouw opgestelde com
pressoren aangedreven, waar
door enorm krachtige klanken
ten gehore gebracht kunnen
worden.
Dat men dit instrumentarium
misschien wel wat te weinig
aandacht geeft tijdens de voor
stelling, beaamt Dick Hauser.
Hij wijt dat aan een zekere tijd
nood. Naar hij verwacht, zal dat
hoogstwaarschijnlijk gedurende
de komende proefvoorstellin
gen veranderen. Zo wil hij ook
het slot van de voorstelling mu
zikaal nog steviger onderbou
wen. „Qua idee en beeld is het
goed. maar 't is nog een beetje
armoedig. Dat moeten we dus
de komende dagen echt goed
gaan afwerken."
De voorstelling 'Asvers' is nog
te zien in het LAKtheater van
woensdag 28 oktober tot en met
zaterdag 31 oktober.
Nederlandse
formatie wint
i jazzconcours
in Duitsland
amsterdam gpd
Paleis Lange Voorhout in Den Haag veranderd in museum
De Amsterdamse jazzformatie
SFEQ is het afgelopen weekein-
winnaar geworden van het
tzconcours op de Lever-
isener Jazztage. Met vijf ande
re Europese orkesten was SFEQ
geselecteerd voor de finale.
Behalve een prijs van tiendui
zend mark sleepte de groep di
verse optredens op Europese
festivals in de wacht, alsmede
urnee door Finland. SFEQ
bestaat uit saxofonist Bart Suèr,
gitarist Francois van Bemmel,
bassist Peter Bergman en drum-
Stefan Kruger. Dit voorjaar
verscheen de eerste, in eigen
beheer opgenomen compact
in de groep: 'Rumble'.
Country-zanger
Roger Miller
overleden
angeles >afp/reuter
Zanger en componist van coun-
try-muziek Roger Miller is zon-
g aan kanker overleden. Mil-
die 56 geworden is, kreeg
zijn grootste bekendheid met
het lied King of the Road',
waarvoor hij in 1965 een Gram
my Award kreeg. De lp waarop
dit nummer opgenomen was,
Return of Roger Miller', kreeg
hetzelfde jaar een Grammy
als beste lp in de categorie
country en western-muziek.
Andere succesnummers van
Miller zijn 'Dang Me', 'Chug-a-
Lug'. 'Little Green Apples' en
"Walking in the Sunshine'.
Als componist schreef Miller
historie met 'Big River', een
musical op basis van het boek
The Adventures of Huckleberry
Finn' van Mark Twain. Deze
musical verwierf in 1985 zeven
Tony Awards, waaronder een in
de categorie beste muzikale
produktie. Big River is tweeën
half jaar gespeeld op Broadway.
DEN HAAG monique brandt
Het statige Paleis Lange Voor
hout is vanaf morgen weer
volop in gebruik. Niet meer
zoals vroeger ten dienste van
het Koninklijk Huis, maar als
sjieke dependance van het
Haags Gemeentemuseum. Di
recteur Rudi Fuchs mag 'het pa
leisje' gaan gebruiken als expo
sitieruimte. In het achterliggen
de koetshuis is nu een kunstuit
leenbedrijf gevestigd.
Voor de openingstentoonstel
ling 'De kamer, de spiegel en
het raam' (tot en met 24 januari
1993) lieten de samenstellers
zich inspireren door de bouw
en het interieur van het uit 1760
daterende paleis. Tegen de
prachtig bewerkte wanden is
plaats ingeruimd voor romanti
sche werken van Feuerbach en
Carus, grafieken van Goltzius,
maar ook voor James Ensor, Jo
seph Beuys en Arnulf Rainer.
Klassieke en moderne kunst
werken vormen een eenheid
met de verfijnde inrichting, die
ook bij de laatste opknapbeurt
sober is gehouden. Conservator
drs. J. SiÏÏevis: „We hebben bij
voorbeeld geen kroonluchters
opgehangen. Want met alle res
pect, we willen er beslist géén
koningin Emma-museum van
maken."
In de ruime hal van het paleis
staan nog kostbare schilderijen
te wachten op een vrij haakje in
de muur. Een bronzen beeld
van Rodin fungeert als tijdelijke
kapstok. Het zijn de laatste
voorbereidingen voor de ope
ning.
Het merendeel van de bezoe
kers zal in het begin vooral ko
men uit nieuwsgierigheid naar
het gebouw zélf. Niet zo
vreemd, want het gebouwtje
heeft een rijke koninklijke histo
rie. Het is vooral bekend gewor
den als het werkpaleis van ko
ningin Beatrix, tot ze het in
1984 verruilde voor paleis
Noordeinde. Op Prinsjesdag
vertrok de Gouden Koets stee
vast vanaf het voorplein, en bij
officiële gelegenheden placht de
Koninklijke familie het rijk ge-
Het hoofd podiumkunsten van
het ministerie van WVC, G.
Lawson, gaat met het nieuwe
Fonds voor de Podiumkunsten
praten over aparte subsidie
voor de jeugddans. De vraag is
of deze sector moet worden los
gekoppeld van het jeugdtheater.
Lawson nam zaterdag in Arn
hem deel aan een forumdiscus
sie over dit onderwerp. Ver
scheidene deelnemers stelden
dat jeugddans en -theater fi
nancieel moeten worden ge
scheiden. Nu komt het geld nog
uit dezelfde pot en krijgt het
jeugdtheater, dat een langere
traditie kent, vaak voorrang.
„De jeugddans bevindt zich in
een oneigenlijke concurrentie
positie", zo werd in Arnhem
gemopperd.
Als er een bijzondere nood
zaak voor loskoppeling is, zal
Lawson proberen die te bewerk
stelligen. aldus het ministerie
maandag. De ambtenaar vindt
overigens dat de jeugddans nog
niet toe is aan structurele subsi
die.
In Arnhem werd tijdens het
Jeugddansfestival ook de Vere
niging PAKT opgericht. PAKT
staat voor de Vereniging van
Beroepsgezelschappen Kinder
en Jeugdtheatcraans en stelt
zich ten doel de belangen van
de kinder- en jeugdtheaterdans
te behartigen. Bij PAKT zijn de
jeugddansgezelschappen Dans-
pasta. Danstheater Arena, Fel
Pastel, het Folkloristisch Dans
theater en Unieke Zaken aange
sloten. evenals de c horeografen
Matthias Mohr en Wies Merkx.
Conservator J. Sillevis: „We hebben geen kroonluchters opgehangen. Want we willen er beslist géén koningin Emma
Het paleisje werd in 1760 als
woonhuis gebouwd in Louis
XVI-stijl met een Rococo-interi-
eur, naar een ontwerp van stad
houderlijk architect Pieter de
Swart die ook de nabijgelegen
Haagse Koninklijke Schouw
burg ontwierp. In 1845 kwam
het in koninklijke handen. In
1901 trok koningin Emma in het
gebouw en bleef het tot haar
dood in 1934 gebruiken als win
terpaleis. De gemeente Den
Haag kocht het in 1990 aan als
toekomstige expositieruimte.
Voor de restauratie en herin
richting van het gebouw werd
1,7 miljoen gulden uitgetrok
ken. De rijk geornamenteerde
benedenvertrekken, thans in
gebruik als museumwinkel,
werden door de koningin ge
bruikt als ontvangstruimte, en
waren dus nog goed onderhou
den. Maaf de drie bovenetages -
de woonvertrekken - konden
een grondige opknapbeurt goed
gebruiken.
Nü zijn de vroegere biblio
theek. de werkkamer van prins
Claus, de voormalige balzaal
van Koningin Emma en zelfs de
slaapkamers van de hofdames
op de tweede verdieping omge
toverd tot in totaal zestien ex
positieruimten. Het souterrain
en de eerste verdieping wordt
gesierd door een parket dat is
ontworpen door de Amerikaan
se kunstenaar Donald Judd. De
wanden zijn van nieuwe, felle
kleuren voorzien door vormge
ver Walter Nikkels. Het fel roze.
geel en groen past opvallend
goed bij de soms uitbundige
klassieke versieringen en betim
meringen.
De expositie 'De kamer, de
spiegel en het raam' is volledig
geïnspireerd op de inrichting
van het paleisje. Sillevis: „We
hebben beoogd een dialoog tot
stand te brengen tussen oude
en modeme kunst." Zo zijn er
grafieken van Goltzius te zien,
meesterwerken van Duitse ro
mantische schilders, maar ook
moderne werken van lames En
sor, Gilbert George. Ian Dib-
bets en installaties van Mario
Merz. Daarnaast staan er veel
sculpturen, ondermeer van Ap
pel, Rodin en Henry Moore.
„De kunstwerken, oud of mo
dem. voegen zich op natuurlijke
wijze samen met deze toch zeer
bepalende ruimte. Dat is een ui
terst wonderlijk en mooi pro
ces."
Publiek betaalt forse prijzen
De belangstelling voor Indo
nesische kunst groeit. Werden
Indonesische schilderijen tot
voor enkele jaren nog van de
belangrijkste veilingen ge
weerd. nu worden er forse
prijzen betaald en komen de
klanten overal vandaan
Dat zegt Jan Pieter Glerum
van Glerum Kunst- en Antiek
veilingen in Den Haag.
Glerum hield gisteren zijn der
de veiling Indonesische kunst
en er werden prijzen tot biina
een ton betaald. Inmiddels
zijn Sotheby's en Cristie's ook
tot veiling van Indonesisch
werk overgegaan, zegt Glerum.
Er komt ook steeds meer
Indonesische kunst vrij in Ne
derland. Mensen met een In
disch verleden overlijden, an
dere bezitters worden aange
trokken door de plotselinge
hoge prijzen van dit moment.
De belangstelling komt voor
een belangrijk deel uit Indone
sië zelf. Er waren bii Glerums
veiling van maandag zeker
veertig speciaal uit Indonesië
overgevlogen klanten. Zij ko
pen werk terug dat tijdens de
repatriëring werd meegeno
men. Het gaat hier niet alleen
om puur Indonesische kunst,
maar ook om kunst die door
westerlingen in Nederlands-
Indië werd gemaakt.
Glerum lu-eft voer maan
«VMI OM VBlIingven Indonesi
sche kunst gepland.
