Delors krijgt
zware kritiek
Buitenland
VS
VERKIEZINGEN
Paniek in hoogste Russische politieke regionen
Centraalafrika staakt
verkiezingen na sabotage
Amerikaanse kiezers stappen over van Clinton naar Perot
Europese jeugd tegen racisme
Rabin: Geen volledige
terugtrekking Golan
Gevallenen El-Alamein herdacht
'Volksbedrog' velt Landsbergis
MAANDAG 26 OKTOBER 1992
5
Komeet verwoest Aarde in 2116
sydney» Het einde der tijden is nabij, en wel op 14 augustus
2116, zo meent de Australische astronoom Duncan Steel. Vol
gens hem botst de komeet Swift-Tuttle dan met Aarde met een
kracht van meer dan een miljoen atoombommen. Steel meent
dat na de inslag van de komeet, een zeker vijf kilometer grote
steen en ijsklomp, het grootste deel van het leven op Aarde is
verdwenen. ,,Het zou een kracht hebben van 20 miljoen mega
ton, ofte wel 1,6 miljoen maal de bom op Hiroshima", aldus de
sterrenkijker.
Ambtenaren Singapore leren zingen
Singapore» Hoge ambtenaren in Singapore haasten ach om
zangles te nemen zodat ze een deuntje kunnen zingen voor het
geval hen dat gevraagd wordt op een dienstreis in het buiten
land. Eind vorig jaar zei premier Goh dat de Singaporanen zou
den moeten leren zingen om ze in het buitenland in sociaal op
zicht meer zelfvertrouwen te geven. Sindsdien namen al drie
honderd regeringsfunctionarissen deel aan de cursus „Als wordt
ik gevraagd te zingen, kan ik dat".
Tsjechen en Slowaken rond tafel
praag» Tsjechische en Slowaakse politici zijn sinds gisteren in
het Slowaakse Javorina begonnen een nieuwe ronde onderhan
delingen over de toekomstige samenwerking na de opdeling van
Tsjecho-Slowakije per 1 januari. De meeste problemen zal de
kwestie van het staatsburgerschap opleveren. De Slowaakse re
gering kiest voor een dubbel staatsburgerschap voor Slowaken
die in Tsjechië wonen (en voor Tsjechen in Slowakije), maar de
Tsjechische regering voelt er meer voor dat na de opdeling
Tsjechen en Slowaken in eikaars land de status van buitenlander
krijgen.
Belgische vleeskeurders aan de slag
brussel De zestien Belgische inspecteurs van de vleeskeurings
dienst, die vorige week nog om ontslag vroegen, zijn vandaag
weer aan het werk gegaan.
De inspecteurs lieten vorig weekeinde in een „open brief aan de
consument" weten uit hun functie ontheven te willen worden,
omdat ze de bedreigingen door malafide boeren beu waren. De
inspecteurs keuren het vlees in het bijzonder op het gebruik van
(verboden) synthetische groeihormonen.
Italiaanse brengt zevenling ter wereld
rome» Een vrouw uit Napels is vrijdagavond in Rome bevallen
van een zevenling, zo heeft de universiteitskliniek van het Heilig
Hart in de Italiaanse hoofdstad zaterdag bekendgemaakt. Een
van de zeven, Antonio, is kort na de geboorte overleden.
Billy Graham trekt 120.000 mensen
moskou De Amerikaanse evangelist Billy Graham heeft het af
gelopen weekeinde bij drie bijeenkomsten in Moskou ruim
120.000 belangstellenden getrokken. De Russisch-Orthodoxe
Kerk zich bezorgd afgevraagd of het optreden van Billy Graham
tot een uittocht van orthodoxe gelovigen zou leiden. In een per
soonlijke ontmoeting met patriarch Aleksej II heeft de evangelist
het hoofd van die kerk ervan overtuigd dat hij bepaald niet van
plan is orthodoxe gelovigen tot het protestantisme te bekeren.
Protestmars Kashmir afgeblazen
naili Een protestmars in Pakistan naar het Indiase deel van de
deelstaat Kashmir is gisteren afgelast nadat bij botsingen tussen
demonstranten en het leger zeker 28 gewonden vielen en arres
taties zijn verricht. Dat hebben de leiders van de protestmars ge
zegd die aansluiting eisen van het Indiase deel van Kashmir bij
het Pakistaanse deel.
De presidentsverkiezingen in de
Centraalafrikaanse Republiek
zijn gisteren in de hoofdstad
Bangui op last van de regering
stopgezet. Volgens de regering
zou er sabotage zijn gepleegd.
Behalve in Bangui werd ook in
Parijs, waar duizenden Cen-
traalafrikanen wonen, en in de
westelijke stad Berberati het
stemmen stopgezet. De verkie
zingen elders gingen gewoon
door. De oppositie eist volledig
uitstel van de verkiezingen.
Stembiljetten, stembussen,
verkiezingslijsten en zelfs ver
kiezingsfunctionarissen ontbra
ken gisteren of waren zoek op
diverse stembureaus. Van de
zeven stemlokalen in Bangui
functioneerden er slechts twee
op normale wijze. Elders in het
land stonden honderden woe-
washington hans de bruun
correspondent
De Amerikaanse Democraten begin
nen nerveus te worden nu, tien dagen
voorde presidentsverkiezingen, de
voorsprong van Bill Clinton langzaam
maar zeker begint af te kalven. Het
verschil tussen Clinton en president
Bush, dat een week geleden nog tus
sen 15 en 20 procent lag, is volgens
de laatste peilingen gezakt tot onder
10 procent.
De belangrijkste 'schuldige' daaraan
lijkt Ross Perot te zijn. De onafhanke
lijke Texaanse miljardair is na de drie
voor hem succesvolle tv-debatten
met Bush en Clinton sterk in popula
riteit gestegen. Zijn aanhang wordt
nu geschat op 20 procent. Hij blijkt
vooral stemmen weg te halen bij
Clinton, want de aanhang van Bush
blijft stabiel rond 32 procent.
Clinton zou nog maar net 40 procent
halen. Volgens de campagnestaf van
Bush zijn de aanvallen van de presi
dent op de geloofwaardigheid en de
belastingplannen van Clinton succes
vol. Maar zij geven toe dat Bush nau
welijks direct wint van Clinton. Perot
lijkt met zijn boodschap over het dras
tisch terugdringen van het overheids
tekort voor velen steeds aantrekkelij
ker.
Dat veel voormalige Clinton-aanhan-
gers nu naar Perot overlopen, komt
volgens deskundigen ook omdat men
algemeen aanneemt dat Clinton toch
wel gaat winnen. Zes op de tien kiezers
geloven dat volgens opiniepeilingen.
De opiniecijfers zeggen overigens niet
alles. Het gaat er straks op 3 november
om de meerderheid in de afzonderlijke
staten te halen. Perot lijkt slechts in en
kele staten een kans te maken, waar
onder Texas en Florida. Clinton zou al
zeker zijn van de winst in 23 staten, die
hem zo'n 300 (de noodzakelijke meer
derheid) van de 535 stemmen opleve
ren in het college van kiesmannen, dat
uiteindelijk de president aanwijst.
Bush is slechts zeker van zeven staten
en nog geen honderd kiesmannen.
Ross Perot zou de Democraten in het
traditioneel Republikeinse zuiden kun
nen helpen door stemmen van George
Bush weg te trekken, maar in de grote
industriestaten van het midden-westen
kan hij Clinton juist weer schaden.
Maar in die staten is volgens de opinie
peilers de voorsprong van Clinton weer
zo groot, dat hij de concurrentie van
Perot daar wel kan hebben.
Perot, die in juli de race verliet terwijl
hij toen op 30 procent stond, heeft
vooral dankzij de tv-debatten ge
scoord. Die gaven hem de aandacht,
die hem tot dan had ontbroken omdat
hij bijvoorbeeld geen nationale partij
conventies kon houden, zoals de De
mocraten en de Republikeinen. Perot
heeft vooral de televisie gebruikt om
zijn boodschap over te brengen.
De afgelopen weken heeft hij al meer
dan 35 miljoen dollar (60 miljoen gul
den) uitgegeven aan gekochte tv-zend-
tijd. Soms zijn het reclamespots van
een uur (uitzendkosten meer dan één
miljoen dollar), waarin Perot achter
een bureau gezeten de economische
problemen uitlegt en zijn oplossingen
geeft. Dan weer is het een half uur du
rend portret van zijn gezin of een le
vensbeschrijving van hemzelf.
Tot het afgelopen weekeinde had Perot
nog niet echt campagne gevoerd. Zijn
laatste publieke optreden stamde uit
augustus, en was weinig gelukkig, om
dat hij toen voor een gehoor van lei
ders van zwarte organisaties opmer
kingen maakte die als kwetsend wer
den ervaren. Maar gisteren verscheen
hij plotseling op twee publieke mani
festaties van zijn beweging in Pennsyl
vania en New Jersey.
Perots campagneleiders geloven dat
hun kandidaat wel degelijk een kans
maakt, ook al heeft hij veel krediet ver
loren door in juli uit de race te stap
pen en er in oktober weer in terug te
keren. Als Perot maar één staat wint,
dan kan hij al een beslissende stem
krijgen indien Bush noch Clinton er
volgende week in slagen in het kies
college een meerderheid te halen.
Perot maakte gisteren van de gele
genheid gebruik om uit te leggen
waarom hij in juli uit de race was ge
stapt. Hij zei van een Republikeinse
vriend te hebben gehoord dat de Re
publikeinen de trouwdag van zijn
dochter Caroline wilden verstoren. Zij
zouden een foto hebben vervalst om
haar in verlegenheid te brengen. Ook
zouden de Republikeinen van plan
zijn geweest om de telefoon in zijn
kantoor in Dallas af te luisteren. ..Ik
kon niet toestaan dat de gelukkigste
dag in het leven van mijn dochter in
het water zou vallen door mensen die
alles doen om te winnen". Later
voegde Perot, die wel vaker samen
zweringen tegen zich meent te ont
waren, er overigens aan toe dat hij
deze aantijgingen niet kon bewijzen.
Fransman vertraagt beraad GATT
Binnen de EG groeien de spanningen over het handels
overleg met de VS, na beschuldigingen dat voorzitter
Delors van de Europese Commissie het op een akkoordje
zou hebben gegooid met presidentskandidaat Clinton
om de onderhandelingen te vertragen.
brussel peter de vries
De Britse The Sunday Times
maakte gisteren melding van
zo'n geheime afspraak. Woord
voerders van de Europese Com
missie. het dagelijks bestuur
van de EG, deden het bericht af
als'fantasie'.
De Fransman Delors, getipt
als opvolger van president Mit
terrand, staat al langer bloot
aan kritiek dat hij zijn oren te
veel zou laten hangen naar de
Parijse bezwaren tegen een
GATT-akkoord. Delors heeft
eerder gezegd dat het 'pure las
ter' is dat hij met aftreden zou
dreigen om een doorbraak in
het handelsoverleg tegen te
houden.
De Franse premier Bérégovoy
herhaalde het afgelopen week
einde niet te zullen zwichten
de grote druk van andere
EG-landen die voor de Ameri
kaanse presidentsverkiezingen
een GATT-akkoord willen. De
Nederlandse minister Van den
Broek liet gisteren diplomatiek
doorschemeren dat ook Den
Haag vindt dat Delors zich niet
genoeg inspant, door hem op te
roepen 'zijn verantwoordelijk
heid te nemen en zich niet al te
laten leiden door politieke ne
venargumenten van de afzon
derlijke lidstaten'.
Volgens EG-diplomaten is er
het afgelopen weekeinde tijdens
ambtelijk overleg enige vooruit
gang geboekt en is een handels
akkoord met de VS binnen
handbereik. Een mislukking van
Amerikaans-Europese overleg
zal hoogstwaarschijnlijk leiden
tot handelsoorlogen.
dende kiezers in de bloedver-
zengende hitte te wachten voor
lege klaslokalen en kantoren,
die officieel dienst moesten
doen als stemlokalen. Kiezers
beklaagden zich erover dat er
tweemaal zoveel stembiljetten
waren waarop de naam van de
huidige president, generaal An
dre Kolingba, voorkwam dan
die van zijn vier rivalen.
De strijd om het president
schap gaat voornamelijk tussen
generaal Andre Kolingba en de
voormalige president David
Dacko. De drie andere kandida
ten lijken geen kans te maken.
De verkiezingen, de eerste in elf
jaar, worden gezien als een be
langrijke stap om afscheid te
nemen van de erfenis van de
vroegere keizer Jean Bedel Bo-
kassa, die sinds 1987 in Bangui
gevangen zit. Bokassa werd in
1981 door Kolingba afgezet.
Chinezen zetten
dissident Shen
het land uit
China heeft de dissident Shen
Tong vrijgelaten en het land uit
gezet. Shen keerde afgelopen
maand na een ballingschap in
de Verenigde Staten naar zijn
vaderland terug. Hij was de eer
ste uitgeweken leider van de in
1989 hard onderdrukte demo
cratiseringsbeweging die die
stap zette.
Kort na zijn terugkeer werd
hij echter gearresteerd, een lot
dat ook twee andere in China
ondergedoken leiders van de
democratiseringsbeweging, Qi
Dafang en Qian Liyun, trof. Re
den voor Shens arrestatie was
dat hij in China een afdeling
van een Amerikaanse mensen-
rechtorganisatie wilde opzetten.
GPD-AFP-DPA-Rtr
Soldaten Israël gedood bij aanslagen
vredesoverleg in Washington is
gepresenteerd, wordt echter
niet duidelijk waar die veilige en
erkende grenzen zich moeten
bevinden.
Zes Israëlische soldaten zijn
gisteren om het leven gekomen
bij twee aanslagen, in zuid-Li
banon en op de Westelijke Jor-
daanoever. De aanval in Liba
non, waarbij vijf doden vielen,
werd uitgevoerd door de pro-
Iraanse Hezbollah. De aanslag
in Hebron, op de Westoever,
was vermoedelijk het werk van
Ezedin al-Kassem, de gewapen
de arm van de islamitische ver
zetsbeweging Harnas. Premier
Rabin zei dat Israël „met ijzeren
vuist" zal terugslaan.
Israël zal zich niet volledig te
rugtrekken uit de bezette Go-
lan-hoogte, ook niet als onder
deel van een vredesregeling met
Syrië. Dat heeft premier Yitzhak
Rabin gisteren gezegd. De
boodschap van Rabin was on
der meer bedoeld voor bewo
ners van de Golan die gisteren
tegen een mogelijke teruggave
van bezet gebied aan Syrië pro
testeerden.
Rabin verklaarde dat de Israe
li's zich willen terugtrekken op
een niveau dat veilige en erken
de grenzen garandeert. In een
werkdocument, dat aan Syri
sche onderhandelaars op het
moskou hans geleunse
correspondent
Ruslands waarnemend premier Jegor
Gaidar acht het uitgesloten dat zijn kabi-
.net, ondanks een stortvloed van conser
vatieve kritiek, ingrijpend zal worden ge
wijzigd. Gaidar zei gisteren, na een bij
eenkomst met industriëlen in de Wolga-
stad Togliatti, dat de Russische president
Jeltsin zijn vertrouwen in de regering
heeft uitgesproken. Dat was zaterdag ge
beurd tijdens een vergadering met alle
vice-premiers in het kabinet.
Maar Gaidars geruststellende verklarin
gen konden de sfeer van paniek in de
hoogste politieke regionen niet verbloe
men. Het Russische persbureau Tass
meldde gisteravond dat vice-premier
Poltoranin alle 'democratisch gezinde
ministers' uit Gaidars Jcabinet in een re
geringsvilla even buiten Moskou bijeen
had geroepen. Onderwerp van gesprek
zou zijn 'de voortzetting van de revolu
tionaire hervormingen in Rusland'.
Poltoranin en een vijftal andere minis
ters zijn volgens minister van economi
sche zaken Netsjajev, gisteren eveneens
in Togliatti, het doelwit van vice-presi
dent Roetskoj. Roetskoj, die een belang
rijke rol speelt in de half-oppositionele
beweging Burger Unie, zei vorige week
dat zes tot acht ministers uit het kabinet
moeten worden verwijderd.
Gaidar ontkende gisteren tevens dat de
Veiligheidsraad de dag ervoor in spoed
zitting bijeen was gekomen. Volgens het
persbureau Interfax, dat zich beriep op
zeer goede bronnen, was dit wèl het ge
val en zou daar zijn besloten om de se
cretaris van de Raad, Joeri Skokov, tot
premier te benoemen. De Veiligheids
raad resorteert rechtstreeks onder presi
dent Jeltsin en is alleen aan hem verant-
woordingverschuldigd.
De tegenstrijdige berichtgeving leidde
ertoe dat nieuwslezer Joeri Rostov van de
Russische televisie gisteravond de kijkers
geruststellend wenste toe te spreken.
Volgens Rostov waren er honderden te
lefoontjes bij de tv binnengekomen van
verontruste kijkers die een staatsgreep
vreesden. „U kunt nog rustig over straat.
Iedereen zegt dat de strijd om hervor
mingen met discussies en niet met ge
weld zal worden gevoerd", aldus Rostov.
Gaidar en vier andere hervormers uit het
kabinet kregen gisteren in Togliatti, de
stad waar de Lada wordt geproduceerd,
de nodige kritiek van de daar verzamelde
industriëlen. Zo stelde Vladimir Kadan-
nikov, directeur van de Wolga-autofa-
briek, dat de regering het bedrijfsleven
met te hoge belastingen plunderde en
geen oog heeft voor de sociale politiek.
Niettemin werd, afgaande op de verkla
ringen die na afloop werden afgelegd,
een compromis bereikt. De industriëlen
zullen een Raad vormen, die regelmatig
overleg pleegt met de regering. Het kabi
net zal op haar beurt de aanbevelingen
van de industriëlen zeer serieus nemen.
De ontmoeting in Togliatti wordt be
schouwd als een poging van Gaidar om
een wig te drijven in de achterban van de
belangrijkste critici van het kabinet,
Roetskoj en de voorzitter van de Bond
van Industriëlen, Arkadi Volski.
Er waren de laatste tijd al aanwijzingen
van onenigheid in de gelederen, vooral
omdat de parlementaire fractie van de
Burger Unie wordt geleid door de con
servatief Gecht, een voormalig commu
nist die een dubieuze rol speelde tijdens
de staatsgreep vorig jaar.
Volgens vice-premier Sjochin, een van
de hervormers, wil de redering nu direct
met de bedrijfsdirecteuren praten en
niet 'via tussenpersonen als Volski en
Gecht'. Sjochin zei ook, dat Jeltsin moet
proberen het conservatieve Congres van
Volksafgevaardigden buiten gevecht te
stellen. Dit hoogste wetgevende orgaan,
een soort super-parlement in Sovjet-stijl,
komt 1 december bijeen. De conserva
tieven zullen daar het aftreden van Jelt
sin en de regering eisen.
Het gevaar voor het kabinet-Gaidar en
Jeltsin schuilt in een mogelijke samen
werking tussen de Burger Unie en de ex
treem-nationalistische en communisti
sche conservatieven in het parlement.
Samen hebben zij een ruime meerder
heid.
Inmiddels heeft de ultra-rechtse opposi
tie zich verenigd in een Front van Natio
nale Redding. Het oprichtingscongres
van dit Front bracht zaterdag in Moskou
ruim duizend mensen bijeen. Commu
nisten en regelrechte fascisten riepen
daar dat Jeltsin van het politieke toneel
moet worden gevaagd. Zwarthemden
van het Russisch Nationale Legioen be
waarden er de orde, terwijl de fervente
communisten, die ooit prat gingen op
hun anti-fascistische heldendaden, spre
kers toejuichten die verklaarden dat Rus
land werd uitverkocht aan 'joodse hor
den'. Anti-semitische lectuur ging er grif
van de hand. Een communistische de
monstratie bracht in het centrum van
Moskou echter nauwelijks duizend men
sen op de been.
lil
f I
a
El-Alamein Oorlogsveteranen hebben gisteren in
de aanwezigheid van de premiers van Grot-Brittan-
nië, Frankrijk en Griekenland de gevallenen in de
slag om El-Alamein in Egypte herdacht die vijftig
jaar geleden werd gestreden. De hoofdplechtigheid
werd gehouden voor het Duitse gedenkteken, een
fort op een heuvel aan de Middellandse zee. Sinds
1978 wordt de hoofdplechtigheid beurtelings bij de
drie belangrijkste gedenktekens gehouden: die voor
gevallenen uit Duitsland, Italië en het Britse Geme
nebest (foto).
De slag om El Alamein werd op 23 oktober 1942
onder volle maan gestreden tussen de strijdmacht
van het Gemenebest en anderzijds de Duitse en Ita
liaanse legers. Na tien dagen van felle strijd was de
overwinning aan het Gemenebest maar tegen een
hoge prijs: 72.500 soldaten waren gedood, gewond
geraaid of gevangen genomen. foto reuter
Oud-communisten winnen verkiezingen Litouwen
President Vytautas Landsbergis
heeft gisteren bij de eerste vrije
verkiezingen in Litouwen na de
onafhankelijkheid een zware
nederlaag geleden. Volgens de
eerste uitslagen behaalde
Landsbergis' Onafhankelijk
heidsbeweging Sajudis slechts
21,6 procent van de stemmen.
Grote winnaar is de Litouwse
Democratische Arbeiderspartij
van oud-communisten, die 42,6
Erocent van de stemmen zou
ebben gekregen. De oud-com
munisten onder aanvoering van
Algirdas Brazauskas lijken daar
mee af te stevenen op een abso
lute meerderheid in het 141 ze
tels tellende parlement.
Woordvoerders van Sajudis
reageerden ontgoocheld op de
uitslag. Minister Junkevicius
(justitie) sprak van „volksbe
drog" door zijn politieke tegen
standers.
Het sterke optreden van de
oud-communisten werd onder
streept door Brazauskas zelf, die
in zijn eigen kiesdistrict zijn Sa-
judis-tegenstander, de voorma
lige premier Vagnorius, met ge
mak versloeg. Waarnemers ver
klaren de overwinning van de
oud-communisten uit de onvre
de onder de bevolking over de
economische malaise in de Bal-
tische staat.
De verkiezingen werden ge
markeerd door lauwheid en
gemopper over de geleidelijke
neergang van de Litouwse eco
nomie voor de onafhanke
lijkheid moet diep in de buidel
worden getast. De verkiezingen
werden eveneens begeleid door
een scala aan nieuwe partijen.
In totaal streden zeventien par
tijen om de zetels in het parle
ment, waar linkse partijen tot
nu toe een gering overwicht
hadden op de radicalen en na
tionalisten.
