Conflict Belgrado verscherpt mijnsluiting
Buitenland
Vredesmacht Liberia
stelt verzet ultimatum
verder af
'Groenen pleegden zelfmoord'
Conservatieve herfstoffensief tegen Jeltsin begonnen
Wie het kleine niet eert...
Rebellen veroveren
Mo^ambiquaanse stad
17
Extra werk Chinese vaandelmakers
pekinc De Chinese politieke rode vaandels moeten aanzienlijk
langer worden. De twaalf Chinese tekens waarmee de oude
ideologie kon worden omschreven hebben plaats moeten ma
ken voor 25 tekens. Het is niet langer het 'marxisme-leninisme-
Mao Zedong gedachtengoed" naar 'marxisme-leninisme-Mao
Zedong gedachtengoed en de opbouw van het socialisme met
Chinese kenmerken'. En dal vergt meer ruimte.
Rigoberta Menchu bij vredesoverleg
Guatemala Rigoberta Menchu. die de Nobelprijs voor de Vrede
heeft gewonnen voor haar inzet voor de indiaanse bevolking van
Guatemala, gaat deelnemen aan het vredesoverleg tussen de re
gering van Guatemala en het verzet. President Jorge Serrano van
Guatemala had haar daarom verzocht in een onderhoud dat hij
maandag met Menchu had in Guatemala-stad.
Russisch leger langer aan Oostzee
moskou Rusland heeft de terugtrekking van het ex-Sovjetleger
uil de Baltische staten opgeschort. In Rusland is onvoldoende
onderdak voor de terugkerende militairen. Rusland heeft met Li
touwen afgesproken dat zijn troepen voor eind augustus 1993
het land hebben verlaten. Met Estland en Letland wil president
Boris Jeltsin geen akkoorden over terugtrekking sluiten, zolang
de rechten van de etnische Russen in deze republieken niet zijn
gegarandeerd.
ANC moet namen folteraars vrijgeven
Johannesburg Het ANC moet de namen vrijgeven van leden die
zich schuldig hebben gemaakt aan folteringen en een onafhan
kelijke commissie toestaan verder onderzoek te doen. Dat heeft
de Coördinatiecommissie voor Teruggekeerde Ballingen giste
ren gezegd. ANC-leider Mandela maakte maandag een rapport
openbaar waarin staat dat in de jaren tachtig in ANC-gevange-
nissen is gemarteld en dat de omstandigheden soms zo slecht
waren dat ze tot de dood van gedetineerden hebben geleid.
Foto's vermiste Amerikanen gevonden
Washington Amerikaanse functionarissen hebben in Vietnam
duizenden foto's ontdekt van Amerikaanse soldaten die in de
Vietnamoorlog of in Vietnamese gevangenschap om het leven
zijn gekomen. Het ministerie van buitenlandse zaken bevestigde
het bericht en zei dat „dag en nacht"' wordt gewerkt om de nieu
we gegevens te verwerken. Een zegsman verklaarde dat gezins-
en familieleden van de vermisten de eersten zullen zijn die op
de hoogte worden gesteld van nieuwe feiten.
Joodse 'wraak' voor Rostock
parus Een groep jonge militante joden heeft gisteravond ruiten
van het Duitse culturele centrum in Parijs vernield en het ge
bouw beklad met anti-nazileuzen. De actie was een protest te
gen de arrestatie van drie Franse militante joden in de Duitse
stad Rostock. Dit drietal maakte deel uit van een groep die
maandag in botsing kwam met de politie van Rostock tijdens
een demonstratie.
Nigerianen uit Gabon gezet
nairobi Gabon heeft besloten 7.000 Nigerianen het land uit te
zetten die volgens de Gabonese autoriteiten illegaal in het land
verblijven. De meeste Nigerianen verdienden de kost als straat
handelaars in de Gabonese hoofdstad Libreville. De regering
voerde ter motivering aan dat door de constante stroom buiten
landers de „tolerantiedrempel" overschreden is.
'Kinderen vaak slachtoffer geweld'
londen Regeringen in de hele wereld hebben het speciaal op
kinderen gemunt bij schendingen van mensenrechten. Zij wor
den gemarteld, vermoord of zonder aanklacht gevangengeno
men. Dat heeft de mensenrechtenorganisatie Amnesty Interna
tional vandaag gemeld. Als voorbeelden van landen waar deze
schendingen plaatsvinden noemt Amnesty Brazilië, India, Gua
temala, Israël, Turkije, Syrië, Peru, de Verenigde Staten en Zuid-
Afrika.
De lidstaten van de Economi
sche Gemeenschap van
Westafrikaanse Staten (Ecowas)
hebben de strijdende partijen in
Liberia een ultimatum-gesteld.
Zij krijgen tot 6 november de
tijd de bepalingen van een vorig
jaar oktober in Ivoorkust geslo
ten vredesakkoord na te komen.
Doen ze dat niet, dan stelt Eco
was economische sancties in te
gen de rebellengroepen. Dat
bleek gisteren uit de slotverkla
ring dat aan het einde van een
speciale Ecowas-bijeenkomst
over Liberia in de Beninse
hoofdstad Cotonou is uitgege-
Het dreigement lijkt vooral
gericht tegen de machtige re
bellenleider Charles Taylor,
wiens troepen het grootste deel
van Liberia in handen hebben.
De Ecowas steunt met een vre
desmacht in de Liberiaanse
hoofdstad Monrovia een door
haar in het zadel geholpen inte
rim-president.
Manschappen van de door
Taylor geleide NPFL voeren
momenteel de zwaarste aanval
in twee jaar op Monrovia uit.
Het NPFL is tegelijkertijd in het
westen van Liberia bezig met
een offensief tegen eenheden
van de rivaliserende Ulimo,
waarbij zich veel aanhangers
van de in 1990 vermoorde dic
tator Samuel Doe hebben aan
gesloten. Taylor heeft meerdere
keren gedreigd de Westafri
kaanse vredesmacht aan te val
len, die volgens hem de Ulimo
steunt.
Troepen van de vredesmacht
hebben gisteren de Liberiaanse
havenstad Buchanan aangeval
len, die in handen is van Taylor.
Hulporganisaties hebben ge
waarschuwd dat de nieuwe ge
vechten het land weer in een to
tale oorlog dreigen te storten en
de voedselhulp aan de honger
lijdende bevolking onmogelijk
maken.
De federale autoriteiten in rest-Joegoslavië (bestaande
uit Servië en Montenegro) willen de Servische politie ge
rechtelijk gaan vervolgen vanwege de bezetting van het
federale ministerie van binnenlandse zaken in Belgrado.
Het is de jongste ontwikkeling in de machtsstrijd tussen
de Joegoslavische premier Panic en de Servische presi
dent Milosevic. Een gewelddadige confrontatie is niet
uitgesloten.
belgrado
De confrontatie zou in het erg
ste scenario kunnen ontaarden
in een treffen tussen ongeveer
40.000 man Servische politie
agenten en 1.000 man federale
ordetroepen. Milosevic zou ver
moedelijk kunnen rekenen op
de steun van etnisch-Servische
milities in Bosnië-Hercegovina
en Kroatië, maar het 100.000
man sterke federale leger zou
een dergelijke ontwikkeling niet
lijdzaam gadeslaan. Panic
dreigde al eerder het federale le
ger te hulp te roepen.
Servische politieagenten
drongen maandag het federale
ministerie van binnenlandse za
ken binnen en blokkeerden de
toegangen tot het gebouw. Een
ontmoeting tussen de Joegosla
vische en de Servische ministers
van binnenlandse zaken leidde
Honecker op
12 november
voor de rechter
De voormalige DDR-leider
Erich Honecker moet ondanks
zijn ernstige ziekte op 12 no
vember voor de rechtbank ver
schijnen. Dat heeft de Duitse
justitie gisteren besloten.
Honecker, die leverkanker
heeft, wordt verantwoordelijk
gehouden voor de dood van
Oostduitsers die naar de Bonds
republiek probeerden te vluch
ten. Hij wordt beschuldigd van
doodslag.
De advocaten van Honecker
noemen de beslissing „een
schande". „De politieke druk op
de rechtbank is blijkbaar zo
groot dat die bereid is de men
senrechten van onze cliënt,
wiens dood nabij is, te schen
den", aldus de raadslieden in
een verklaring.
Het proces richt zich op
twaalf gevallen van doodslag.
Vier gevallen betreffen mensen
die tijdens hun vlucht over de
Berlijnse Muur werden doodge
schoten en acht gevallen betref
fen mensen die bij hun vlucht
poging omkwamen door land
mijnen.
Zwarten kunnen
in Zuid-Afrika
minister worden
KAAPSTAD Rtr
Het Zuidafrikaanse blanke par
lement heeft gisteren een wet
aangenomen waarbij voor het
eerst in de geschiedenis van het
land zwarten minister kunnen
worden. Met de goedkeuring
van wijzigingen op de grondwet
werd door afgevaardigden in de
afzonderlijke kamers voor blan
ken, kleurlingen en Indiërs de
verplichting ingetrokken dat ie
mand die in het kabinet wordt
opgenomen binnen 12 maan
den lid moet worden van het
parlement.
Het betreffende amendement
betekent dat president De Klerk
zwarte ministers kan benoemen
voordat de grondwet zo wordt
gewijzigd dat de zwarte bevol
kingsgroep aan parlementsver
kiezingen kan deelnemen.
berlijn hans hoogendijk
correspondent
De vooraanstaande Duitse 'Groene' politicus Gert
Bastian heeft zijn levenspartner Petra Kelly dood
geschoten en daarna zelfmoord gepleegd. Dat is
gisteren gebleken uit de sectie die werd gepleegd
op de in verregaande staat van ontbinding verke
rende stoffelijke overschotten.
De lichamen van de 44-jarige Kelly en de 69-ja-
rige oud-generaal Bastian werden maandagavond
in hun huis in Bonn gevonden. Familieleden had
den alarm geslagen, omdat ze al weken niets van
het tweetal hadden vernomen en de telefoon niet
meer werd opgenomen.
De politie verklaarde gistermiddag dat Bastian
met zijn eigen wapen.de slapende Kelly in het
hoofd had geschoten en daarna de hand aan
zichzelf had geslagen. Kelly lag in bed. Bastian
werd voor de deur van de slaapkamer gevonden.
Naast zijn lichaam lag een pistool, waarmee twee
gisteren niet tot een oplossing
van het conflict.
Een commentator van het ge
zaghebbende weekblad Vreme,
Milos Vasic, achtte het waar
schijnlijk dat het Servische op
treden tot doel had federale
dossiers in beslag te nemen die
informatie bevatten over para
militaire groepen die Milosevic
steunen. Het dagblad Borba
meende dat sprake is van een
laatste waarschuwing aan het
adres van Cosic en Panic.
Het geschil demonstreert de
groeiende tegenstelling tussen
de federale president Cosic en
de federale premier Panic aan
de ene kant, en de Servische
president Milosevic en de zij
nen aan de andere kant. Milose
vic steunt de etnisch-Servische
strijders in Bosnië, terwijl de
pragmatische Cosic en Panic
zich gevoeliger tonen voor de
belangen van de moslims en
Kroaten in Bosnië en de argu
menten van de internationale
gemeenschap. Panic heeft eer
der het aftreden van Milosevic
geëist.
De fracties in het Servische
parlement hebben maandag
een principe-akkoord gesloten
over vervroegde verkiezingen
dit jaar. Het parlement besloot
dat de verkiezingen moeten
doorgaan, ook al heeft een
grondwetswijziging die dit mo
gelijk moet maken het niet ge
haald in een referendum eerder
deze maand.
President Alija Izetbegovic
van Bosnië-Herzegovina zal
eind dit jaar aftreden. Hij heeft
dit gisteren gezegd. Izetbegovic
bevestigde dat Bosnië zal wor
den verdeeld in autonome re
gio's, zoals de internationale
vredesbemiddelaars in Genève
hebben voorgesteld. Izetbegovic
denkt dat er negen regio's ko
men. Van drie etnisch heteroge
ne gebieden voor moslims,
Kroaten en Serviërs wil hij niets
Verdriet in Sarajevo. Er vallen nog steeds dagelijks slachtoffers onder de bevolking van de belegerde Bosni
sche hoofdstad. Sarajevo krijgt sinds gisteren over de weg geen hulpgoederen meer. De Vluchtelingenorgani
satie van de Verenigde Naties (Unhcr) heeft de voedselhulp over land opgeschort omdat de vrachtwagens
worden beschoten. Het Kroatische schiereiland Prevlaka is gisteravond overgedragen aan de VN-vredes-
macht. Het schiereiland was het laatste Kroatische gebied dat nog in handen was van het federale Joegoslavi
sche leger. foto ap hanssi kraus
londen AFP-UPI-Rtr
Premier John Major heeft giste
ren verdere concessies gedaan
om te proberen het verzet bin
nen zijn eigen Conservatieve
Partij tegen de sluiting van 31
kolenmijnen te beperken. Major
wil het besluit over het lol van
21 mijnen overlaten aan een
parlementaire commissie. De
tien overige mijnen zullen pas
na een herzieningsperiode van
90 dagen dicht gaan.
Met zijn concessies tracht de
premier de rebellerende parle
mentariërs weer achter zich te
krijgen. Daarmee hoopt hij de
Labour Partij de wind uit de zei
len te nemen. Labour wil de re
gering vandaag tijdens het par
lementaire debat over de slui
tingsplannen een gevoelige klap
toebrengen. Het was overigens
Labour zelf die in een motie om
de instelling van een parlemen
taire commissie had gevraagd.
De Britse mijnwerkersbonden
hebben voor vandaag een mars
op de parlementsgebouwen in
Londen aangekondigd.
Socialisten EG
gezamenlijk
in één partij
BRUSSEL PETER DE VRIES
correspondent
Het heeft jaren geduurd, maai
de Europese socialisten en soci
aal-democraten gaan binnen
kort eindelijk samen in één in
temationaie partij. De nieuwe
partij wordt op 9 november tij
dens een congres in Den Haag
boven het doopvont gehouden
Dan wordt ook een naam vast
gesteld. Dat heeft PvdA-fractie
leider Wöltgens. die de langdu
rige onderhandelingen leidde
gisteren bekendgemaakt.
De socialisten zijn de tweede
politieke familie die op EG-ni
veau een partij OpHcMen Dt
christen-democraten werken a1
samen in de Europese Volkspar
tij (EVP). De eerste voorzittei
van de Eurosocialisten wordt di
Belgische minister van buiten
landse zaken Willy Cl.u s
moskou hans geleunse
correspondent
De kwaliteitskrant Izi>estia dreigt ver
morzeld te worden in de machtsstrijd
tussen de Russische president Jeltsin en
conservatieven in het Russische parle
ment. Gisteren besloot het parlement
formeel dat de uitgeverij Izvestia eigen
dom moet blijven van de Russische
volksvertegenwoordiging.
„Het conservatieve herfstoffensief tegen
de vrije pers is begonnen", commentari
eerde vice-premier Poltoranin, belast
met pers en media. Op de persen van
Izvestia wordt ook de liberale Onaflian-
kelijke Krant gedrukt. Izvestia heeft in
het slepende conflict tussen Jeltsin en
parlementsvoorzitter Roeslan Chasboe-
iatov steeds de zijde van de Russische
president gekozen. Chasboelatov vindt
dat Jeltsin als president veel te veel
macht heeft. Gisteren waarschuwde hij
nog dat de regering meer bevoegdheden
moet krijgen, en meer in het bijzonder
de premier.
Op Chasboelatovs initiatief werd Izvestia
voor het zomerreces al aangepakt. De
parlementsvoorzitter betoogde dat het
Russische parlement als legale opvolger
van het Sovjet-parlement na de staats
greep van vorig jaar automatisch eige
naar van de uitgeverij werd.
Izvestia heeft zich destijds zelfstandig
verklaard. De behoudende meerderheid
van het parlement doorkruiste met het
besluit een speciaal decreet van Jeltsin,
waarin Izestia vorige maand onder een
soort staatsparaplu werd geplaatst. Jelt
sin zal nu opnieuw met de volksverte
genwoordiging in de slag moeten om te
pogen Izvestia te redden.
Radicale hervormers als vice-premier
Poltoranin zien in deze nieuwe zet van
het parlement de bevestiging van hun
vrees dat er een openlijke machtsgreep
tegen de regering van premier Gaidar
gaande is. Vorige week vrijdag waar
schuwden Poltoranin en drie andere
hervormers uit het kabinet zelfs vooreen
staatsgreep. Jeltsin staat onder grote
druk van industriëlen en een blok van
centrum-rechtse partijen (waarin zijn
vice-president Roetskoj een prominente
rol speelt) om het tempo van de econo
mische hervormingen te vertragen en
Gaidars kabinet fors te wijzigen.
Chasboelatov heeft in dit machtsspel een
sleutelpositie. Hij steunt de halve oppo
sitie van de Roetskoi-vleugel, maar pro
beert zoveel mogelijk directe kritiek op
Jeltsin te vermijden. Het Jeltsin-kamp
verwijt hem dat hij niets heeft gedaan
om te verhinderen dat nog dit jaar een
Congres van Volksafgevaardigden wordt
gehouden.
Jeltsin wil af van dit conservatieve en
hoogste wetgevende orgaan van het
land. Het staat vast dat het Volkscongres
zal proberen Jeltsin als president te ver
vangen en in elk geval te ontdoen van de
vrijwel onbeperkte macht die het hem
vorig jaar formeel verstrekte. Vandaag
zal Jeltsin proberen het parlement te be
wegen tot uitstel van het Congres tot ko
mend voorjaar.
De Jeltsin-aanhangers kwamen gisteren
met een bescheiden tegenzet. Igor Niku-
lin, de vice-voorzitter van hel parle-
mentscomité voor staatsveiligheid, ver
klaarde dat de parlementschef zijn be
voegdheden verre te huiten gaat. Vol
gens Nikulin «en Jeltsin-aanhanger
heeft Chasboelatov departementale re
organisaties misbruikt voor de vorming
van een eigen 'parlementaire' leger
macht.
Het gaat om een 5000 man sterke spe
ciale militie-eenheid, belast met de be
waking van parlement en overheidsge
bouwen, waaronder de t\-studio's. Niku
lin eist dat deze manoeuvre via wetge
ving wordt teruggedraaid en de gardisten
weer onder beheer van het ministerie
van binnenlandse zaken komen.
schoten waren afgevuurd. Politiecommissaris Ot
to zei niet te kunnen zeggen of Kelly tegen haar
wil is gedood.
Uit de sectie en verklaringen van buurtbewo
ners leidt de politie af dat het drama zich al begin
oktober moet hebben afgespeeld. Er zijn geen af
scheidsbrieven of andere stukken gevonden
waaruit zou blijken dat ze een einde aan hun le
ven wilden maken.
Bastian en Kelly zaten van 1983 tot 1990 voor
de Groenen in de Bondsdag. De Groenen ver
klaarden dat zij en de hele milieubeweging twee
symbolische figuren hebben verloren. Otto Schily,
die met Kelly tot de oprichters van de Groenen
hoorde, maar enkele jaren geleden naar de SPD
overstapte, zei dat het tweetal de laatste tijd een
zeer eenzaam leven had geleid. „De Groenen
hadden deze moedige mensen geïsoleerd." Kelly
en Bastian kwamen verder van de partij af te
slaan nadat de zogenaamde fundamentalisten
het enkele jaren geleden voor het zeggen kregen.
wenen Op dit 3,3 centimeter kleine viooltje, dat is gemaakt door de Zwitserse vioolbouwer Cornelius
Schneider, lijkt niet te spelen. Toch is violist Gergely W. Szücs erin geslaagd er geluid uit te krijgen. Hij
wordt daarvoor beloond met een vermelding in het Guinness Book of Records. foto epa
Renamo schendt staakt-het-vuren
E-MAPUTO Rtr-DPA
Rebellen van de Mo^ambi-
quaanse guerrillabeweging
trictshoofdstad Lugela veroverd.
De verovering brengt een zware
slag toe aan net vredesakkoord
dat Renamo-leider Afonso
Dhlakama en president Joa-
quim Chissano twee weken ge
leden hebben gesloten.
De inname van lugela zou
deel uitmaken van het grootste
offensief in zes jaar van de
rechtse rebellenbeweging, aldus
de Mo^ambiquaanse staatsra
dio. Renamo nam volgens de
zender zondag al de havenstad
Angoche in. en een dag later de
havenstad Mcmba, beide in het
noorden van het land.
Renamo liet gisteren in een
verklaring weten dat het ge
dwongen was de tegenaanval in
te zetten tegen het regeringsle
ger. Eenheden van de Mo^am-
hiquuanse strijdkrachten zou
den het afgelopen weekeinde
lot in door Renamo beheerst
gebied zijn doorgedrongen.
De Mo^ambiquaanse minis
ter Guebuza (transport) zei in
een reactie dat Renamo tot het
offensief is overgegaan omdat
het de steden nodig heeft om
goede landingsplaatsen vont
wapenleveranties in handen te
krijgen. Guebuza was de afgelo
pen twee weken namens de re
gering de hoofonderhandelaar
bij de vredesbesprekingen met
de guerrillabeweging.
De naar schatting 5.000 Zim
babwaanse troepen in Mozam
bique beginnen ondanks de ge
vechten vandaag aan de terug
trekking. als gevolg van het vre
desakkoord. De Zimbabwaanse
troepen werden meer dan tien
jaar geleden in het buurland ge
stationeerd om Renamo te be
vechten en de handelsroutes in
Mozambique te beschermen.
Die routes zijn vooral voor het
geheel door land omgeven Zim
babwe van levensbelang.
